Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Tadında Hikayelerde" programının bu bölümünde Asuman Kerkez, Kırşehir'in tarihi, kültürel mirası ve geleneksel yemeklerini keşfediyor. Programda Nurten Hanım, Sare Hanım, Nuriye Hanım ve Rukiye Abla gibi yerel kişilerle sohbetler yapılmaktadır.
- Video, Kırşehir'in tarihi ve kültürel öneminden bahsederek başlıyor ve ardından besmeç, pekmezli topak helva, ayva dolması, kurutulmuş et (tiki), patates dolması, bulgur pilavı, hindi eti, gebal (kabul), kabak çiçeği dolması ve sütlü gibi yerel lezzetlerin tariflerini sunuyor. Ayrıca Kırşehir'in düğün yemekleri, doğum yemekleri ve özel tatlıları hakkında bilgiler veriliyor.
- Programda Nurettin Cibril bin Caca'nın medresesi, Türkçenin ön plana çıkarılması, Kırşehir'in tasavvuf geleneği, abdallık kültürü ve Neşet Ertaş gibi önemli isimlerden de bahsedilmektedir. Video, Kırşehir'in misafirperverliğini ve Anadolu'nun her şehrinin ayrı bir dünya olduğunu vurgulayarak sona eriyor.
- 00:35Kırşehir'in Tarihi ve Kültürü
- Kırşehir, Anadolu'nun ortasında bulunan eski adıyla Gülşehir, Pir Sultan Abdal, Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre ve Ahi Evran'ın geleneğinin hala yaşadığı bir şehirdir.
- 13. yüzyılda Kırşehir bir ilim, bilim ve kültür merkeziydi ve birçok ilim adamı, ozan, abdal ve aşık bu topraklara konup göçmüştür.
- Kırşehir'in köklü bir yemek ve sofra geleneği vardır.
- 02:09Besmeç Yapımı
- Peksimet, darı unuyla veya buğday unuyla yapılan, mayalı veya mayasız hazırlanan uzun süre dayanıklı bir çörek çeşididir, ancak Kırşehir'de bulgurla ve etle yapılan harika bir yemek haline gelmiştir.
- Besmeç, eskiden Kırşehir'de anneler ve kadınlar bir araya toplanarak yapılan bir yiyecektir.
- Besmeç yapımında orta yağlı kıyma, ince kıyılmış soğan, köftelik bulgur, karabiber, pul biber, kimyon, tuz ve domates salçası kullanılır.
- 04:25Besmeç Yapımının Devamı
- Besmeç yapımında maydanoz da eklenir ve arzuya göre farklı şekillerde şekillendirilir.
- Hazırlanan besmeç limon ve maydanozla servis edilir.
- Bulgur, bereket anlamına gelir ve bir avuç bulgurun bütün besleyiciliği, geleneği ve bereketi sofralara gelir.
- 06:30Halı Hikayesi
- Bir padişah, dokuyana hemen bulunmasını emrettiği bir halıyı hediye eden kişinin kızını saraya götürür.
- Kız, sevdiği gençle evlenmek istediğini anlatır ve padişah emir verir, kız sevdiği gençle evlenir.
- Halı yüzyıllardır kullanılmış, evlerde ısı sağlamış ve desenler renklerde insanların kendilerini ifade ettiği bir dil olmuştur.
- 08:31Pekmezli Topak Helvası Yapımı
- Kırşehir Çu'un Gölü'nde kaman cevizi ve pekmezle pekmezli topak helvası yapılır.
- Helva yapımında tereyağı, tam buğday unu, normal un ve susam kullanılır.
- Cevizin tasavvufta önemli bir yeri vardır: yeşil kabuğu ilmel yakin, ortadaki sert kabuğu aynel yakin, meyvesi ise hakkal yakindir.
- 12:43Cevizin Faydaları ve Helvanın Özellikleri
- Cevizin içerisinde melatonin bulunur ve vücut saatimizi düzenlemeye yardımcı olur.
- Yaşlandıkça melatonin seviyesi azaldığı için ceviz hayatımızdan eksik edilmemelidir.
- Helvanın kıvamını sadece pekmezle verir, içine su, süt veya şerbet girmez.
- 14:21Abdallık Geleneği
- Abdal, bedelden gelir ve bedel değiştirmek demektir; abdal olan insan dünyevi şeylerin yerine uhrevi şeyleri koyar.
- Neşet Ertaş, Kırşehir'i anlatan ve abdallık geleneğinin günümüze kadar ulaşan son temsilcisidir.
- Neşet Ertaş 2012 yılında "Hak diye diye, sevgi diye diye hakka yürür" sözleriyle vefat etmiştir.
- 15:38Kırşehir Sofrası
- Kırşehir'de misafirlerin evine gelmesi ve ikram edilmesi çok önemlidir, sofranın güzelliği ve yemeklerin lezzeti misafirlerin tekrar gelmesini sağlar.
- Kırşehir'de özel ürünler ve değişik yemekler bulunur, örneğin çullama ve cemele biberi gibi.
- Kırşehir'de misafirler için genellikle yoğurtlu çorba, tereyağlı bulgur pilavı, kuzu eti haşlama ve dolma gibi yemekler servis edilir.
- 17:02Kırşehir'in Özel Yemekleri
- Cemele biberi, Cemele köyünde kışın yetişen ve kabuğunun ince olmasıyla meşhurdur.
- Kırşehir'de et kültürü yaygın olup, dolmalar genellikle kuzu etiyle yapılır.
- Kırşehir'de sütlü (sütlaç) adı verilen tatlı, doğal sütlerle yapılır ve hazır süt kullanılmaz.
- 18:23Coğrafi İşaret Tescili Yemekler
- Kırşehir'de coğrafi işaret tescili almış yemeklerden biri çullamadır.
- Çullama, soğan ve sarımsak içermeyen, hafif tereyağı ile un kavrulup köy tavuğu veya hindisi suyuyla muhallebi gibi karıştırılarak pişirilir.
- Kirleme (çirleme kayısı), çekirdekli kayısı, nohut, et ve kuşbaşı etle hazırlanır ve Kırşehir'in meşhur pekmeziyle pişirilir.
- 20:25Kırşehir'in Tarihi
- Nurettin Cibril bin Caca, 1271-1272 yıllarında Kırşehir'e emir olup, arkasında görülen medreseyi yaptırmıştır.
- Medresede dil eğitimlerinin yanı sıra astronomi ve bilimsel eğitimler de verilmiştir.
- Cacabey, Arapça ve Farsça'nın yaygın olduğu bir dönemde Türkçe'yi ön plana çıkarmaya çalışmış ve Anadolu'da Uygur harfleriyle yazılan ilk belgeyi hazırlamıştır.
- 22:22Kömbe Yapımı
- Kırşehir'in 1200 rakımlı Kartalkaya köyünde, Nuriye Hanım ile tandırda odun ateşinde kömbe yapımı gösterilmektedir.
- Kömbe, önceden gelin kızlara yapılıp götürülürdü, şimdi ise bayramlarda, düğünlerde ve kalabalık zamanlarda yapılır.
- Kömbe, en eski pişirme yöntemlerinden biridir ve ateşe gömülerek pişirilir.
- 24:31Kömbe Hazırlama
- Kömbe hamuru yağlanıp dörde kesilip birbirinin içine katlanarak kat kat yapılır.
- Kömbe, Anadolu'da kadınların dantel ve oya yaparken yaptığı gibi süslenir.
- Kömbe, hindi değil culluk (Anadolu cullu) ile pişirilir ve çok lezzetlidir.
- 26:28Pekmezli Ayva Dolması
- Yunan mitolojisinde Akontios, Kideppe'ye aşık olup, ayva yardımıyla onunla evlenir.
- Pekmezli ayva dolması, 1539'da Kanuni Sultan Süleyman'ın oğulları Cihangir ve Bayezid için tertip edilen sünnet düğününde yemek listesinde yer almıştır.
- Ayva dolması için pirinç, et, tuz, salça, pul biber ve karabiber karıştırılıp, üzerine su ve şeker serpilerek pişirilir.
- 31:56Kırşehir Sofrası
- Ayva dolması pişirilmiş ve dinlendirilmiş, masada ayrıca kaybolmaya yüz tutmuş bir lezzet olan kurutulmuş et (tiki) sunuluyor.
- Kırşehir'de hala az da olsa yapılan tiki, pastırmanın bir nevi atası olarak tanımlanıyor ve pilav veya çorba içine atılarak kullanılıyor.
- Masada ayrıca patates dolması, bulgur pilavı, kürt pilavı ve özel hindi tereyağlı pilav da yer alıyor.
- 33:25Kırşehir'in Özel Tatlıları
- Gebal (kabul) adı verilen, doğum yapanlara ve hasta yatanlara şifa olarak ikram edilen özel bir tatlı sunuluyor.
- Kabak çiçeği dolması (gül dolması) ve farklı renkli, kokulu çörek de masada yer alıyor.
- Ayva dolması pekmez ve şekerle hazırlanmış ve çok lezzetli bulunuyor.
- 35:41Kırşehir Sofrasının Değerlendirmesi
- Anadolu'nun her şehri, köyü ve evi ayrı bir dünya olarak tanımlanıyor ve her evde yemek yapan kadının özel hikayeleri ve çeşitleri var.
- Kırşehir sofrasında kirleme, yoğurt çorbası, kurutulmuş et, diken, kürt pilavı, sütlü, düğün yemekleri, doğum yemekleri ve tatlılar tadılıyor.
- Kırşehir'in hikayeleri dinleniyor ve program "Kırşehir Sofrası Kırşehir Muhabbeti" sona eriyor.