Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan Türkçe dil bilgisi dersinin sekizinci bölümüdür. Eğitmen, paragraf yapısı konusunu ve paragraf sorularının çözüm tekniklerini anlatmaktadır.
- Videoda paragraf yapısının temel unsurları (giriş, gelişme ve sonuç cümleleri) detaylı olarak açıklanmakta, ardından çeşitli paragraf soru tiplerinin çözüm yöntemleri örneklerle gösterilmektedir. Eğitmen, bağlantı ögelerinin önemi, eksik bırakılan yerleri tamamlama, paragraf başlığı belirleme ve cümle sıralama gibi farklı soru tiplerini ele almaktadır.
- Video içeriğinde Kemal Tahir, Yaşar Kemal, Sait Faik gibi yazarlarla ilgili örnekler, "Bülbül'ü Öldürmek" romanı, Yahya Kemal hakkında bilgiler ve modern şiirde yalnızlık teması gibi konular da yer almaktadır. Ayrıca, sekiz. föyde yer alan paragrafta yapı konusunun çözümü de videoda işlenmektedir.
- Paragraf Yapısı
- Paragraf kendi içinde bir bütünlük gösterir ve her cümle bir başka cümleyle dil ve düşünce bakımından bağlantılıdır.
- İyi bir paragrafta her cümlenin yeri bellidir, eksik veya fazla cümle bulunmaz ve cümleler kip bakımından uyum içinde olmalıdır.
- Her paragraf küçük bir metindir ve metinlerde olduğu gibi giriş, gelişme ve sonuç bölümleri vardır.
- 00:48Giriş Cümlesi
- Giriş cümleleri paragrafın ilk cümlesidir, bağımsızdır ve genel bir yargı niteliğindedir.
- Giriş cümleleri açıklanmaya elverişli cümlelerdir ve çoğunlukla konunun verildiği cümledir.
- Giriş cümlesi olmaya uygun cümleler genelden özele yani tümdengelim yöntemiyle yazılmış paragraflarda ana düşüncenin belirtildiği bölümdür.
- 01:20Giriş Cümlesi Örnekleri
- "Edebiyat sanatı toplumdaki sayısız iletişim yollarından biridir" gibi cümleler paragrafın giriş cümlesi olmaya uygundur.
- "Çünkü evrensele giden yol ulusalın bağrından geçer" gibi cümlelerde "çünkü" bağlacı olduğundan paragrafın ilk cümlesi olamaz.
- "Kimi şairler ise başkalarından etkilenmeden kendi tarzlarını oluşturmuştur" gibi cümlelerde "kimi şairler" ifadesi öncesinde başka bir cümle olduğunu hissettirir.
- 03:54Paragraf Soruları
- Parçanın başına düşüncenin akışına göre getirilebilecek cümle, parçada verilen bilgilere uygun olmalıdır.
- Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturmak için önce giriş cümlesi bulunmalıdır.
- Bir paragrafın giriş cümlesi olamayacak cümleye "yanlış anlaşılmasın, bütün bu söylediklerimin öznesi şiirdir" gibi bağlantı ögesi içeren cümlelerdir.
- 10:05Paragraf Ayrımı
- Bir metni iki paragraftan oluşturmak istenirse her iki paragrafında bir giriş cümlesi olmalıdır.
- İkinci paragrafın başlangıç cümlesi, ikinci giriş cümlesi olacaktır.
- Giriş cümlesi, bağlantı ögesi içermeyip genel yargı içeren bir cümle olmalıdır.
- 11:44Paragraf Bölüntüsü Soruları
- Paragraf ikiye bölünmek istense ikinci paragrafın hangi cümleden başladığını belirlemek için giriş cümlesi aranır.
- Giriş cümlesi, önceki cümle ile bağlantılı olmayan ve bağlantı ögesi içermeyen bağımsız bir cümledir.
- Paragrafın ilk cümlesinin giriş cümlesi olup olmadığı, bağlantı ifadeleri ve içerik genişliği göz önünde bulundurularak değerlendirilir.
- 15:40Paragraf Yapısı
- Paragrafın gelişme cümlesi, giriş cümlesinin açıklandığı ve ana düşüncenin desteklendiği cümlelerdir.
- Gelişme bölümünde örnekleme, karşılaştırma, alıntı yapma gibi düşünceyi geliştirme yollarına başvurulur.
- Gelişme cümleleri giriş cümlesiyle dil ve düşünce bakımından uyumludur ve bağlantı ögeleriyle (ancak, bunun için, şöyle ki, bundan dolayı, ne var ki, nitekim, oysa) bağlanır.
- 16:25Paragraf Örnekleri
- İlk örnek metinde "Her yazarın eserinde içinde yaşadığı toplumun ve üzerinde yaşadığı coğrafyanın izleri görülür" cümlesi giriş cümlesidir.
- İkinci örnek metinde "Öykülerimde derinlerde bir yerlere sevinçler, mutluluklar gizlerim" cümlesi giriş cümlesidir.
- Gelişme bölümlerinde örnekleme ve karşılaştırma yöntemleriyle ana düşünce desteklenir.
- 19:32Boşluk Doldurma Sorusu
- Boş bırakılan yere getirilemeyen cümleyi bulmak için metindeki sorunları tespit etmek gerekir.
- Seçeneklerde sorun olarak değerlendirilen cümleler, boşluklara getirilebilir.
- Olumlu bir düşünce ifade eden cümleler, sorun olarak değerlendirilemez ve boşluklara getirilemez.
- 21:40Paragraf Soruları ve Çözüm Yöntemleri
- Örneklerde numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra belirli bir ifadenin getirilebileceği sorulmaktadır.
- "Yine de" ifadesi olumsuz bir cümleden sonra olumlu bir yargı getirmesini sağlar.
- Paragraf sorularında boş bırakılan yerlere getirilecek cümleler, bağlantı ögelerine bakılarak belirlenir ve genellikle parçanın bütünüyle çelişen bir yargı içermez.
- 27:52Sonuç Cümleleri
- Sonuç cümleleri, anlatılanların bir yargıya bağlandığı cümlelerdir ve genellikle kısa bir özet niteliğindedir.
- Sonuç cümleleri yeni bir konu, bakış açısı veya yargı vermez ve kendisinden sonra bir söz söyleneceği izleniminde uyandırmaz.
- Sonuç cümlesi, paragrafın gelişim bölümüyle bağlantı ögeleri sayesinde ilgi kurar.
- 29:10Örnek Çözümler
- Kitaplar ve kültürün ilişkisi hakkında bir metinde, sonuç cümlesi kitapların kültür taşıyıcılığı işlevine dayanarak bitirilmiştir.
- Tarihi romanlar hakkında bir metinde, sonuç cümlesi tarihi romanların gerçeklikten sapmaması gerektiğini vurgulamaktadır.
- Sanatçılara ilişkin bir metinde, sonuç cümlesi "yabani bir konuyla yerli bir eser vermek her zaman mümkündür" şeklinde ifade edilmiştir.
- 32:15Dilin Doğal Akışına Göre Kelime Kullanımı
- Yazar, kelimelerin ömürleri olduğuna inanarak, "ihtimal" ve "olasılık" gibi kelimelerin duruma göre kullanılmasını savunmaktadır.
- Dilin akışkanlığını bozmamak ve kuşaklar arası sürekliliği korumak için, kullanımdan düşmüş sözcüklerin zorla diriltilmemesi gerektiğini vurgulamaktadır.
- Parçada dilin doğal haline bırakılması gerektiği, yaşayan Osmanlıca kelimelerin yerine geçmesi için türetilmiş yenilerin kullanılması savunulmaktadır.
- 34:17Paragraf Başlığı Belirleme
- Paragraf başlığı, üzerinde durulan kavram ve ona bakış açısının iki sözle ifadesi olarak belirlenmelidir.
- Verilen parçada şairin başkalarının eserlerinden alacağından kendi kişiliğini yansıtması gerektiği vurgulanmaktadır.
- Bu parçanın en uygun başlığı "Şair ve Özgünlük" olarak belirlenmiştir.
- 35:49Paragraf Soru Tipleri
- Paragraf soruları paragraf oluşturma, son cümleler oluşturur ve cümle yerleştirme şeklinde olabilir.
- Paragraf oluşturma sorularında cümlelerin anlamca ve yapıca birbirine bağlanabilmesi aranır.
- Paragrafın ilk cümlesi başlangıç ifade etmelidir, son cümlesi ise bitiş bildirmelidir.
- 37:45Sıralama Sorusu Örneği
- Sıralama sorularında öncelikli olarak giriş cümlesi bulunmalıdır.
- Verilen örnekte "Hititler milattan önce ikibin'li yıllarda Hattuşaş merkez olmak üzere Labarna tarafından kurulmuş bir uygarlıktır" cümlesi giriş cümlesi olarak belirlenmiştir.
- Doğru sıralama 2-5-4-3-1 olarak belirlenmiş ve baştan üçüncü cümle için D seçeneği doğru cevap olarak işaretlenmiştir.
- 40:52Paragraf Tamamlama Sorusu
- Paragraf tamamlama sorularında, parçanın düşüncenin akışına göre nasıl tamamlanabileceği incelenir.
- Verilen parçada yayıncıların başarısız çevirmenleri barındırdığı ve kitapların politikaya indirgendiği eleştirilmiştir.
- Parçanın son iki cümlesinde genç okurların politika işleriyle ilgilenmediği belirtilmiş ve bu ifadeleri tamamlayan bir cümleyle bitmesi gerektiği vurgulanmıştır.
- 42:47Paragraf Soruları Çözümü
- Yayıncılarla okur arasındaki iletişim eksikliği, beklenti uzaklığı ve başarısız çeviriler konusunda D seçeneğinin doğru olduğu belirtiliyor.
- İkinci paragrafın başlangıcını belirlemek için giriş cümlesi aranmalı ve bağlantı ifadelerine dikkat edilmeli.
- Hikaye ve masal anlatmanın Doğu kültüründe önemli bir yeri olduğu ve Türk edebiyatında hikayenin daha gerçekçi bir söyleyiş kazandığı metinde, ikinci paragrafın D seçeneğindeki "Olağanüstü ögelerin hikayelerde önemli yer tuttuğu inkar edilemez" cümlesinden başladığı belirtiliyor.
- 46:03Paragraf Tamamlama Soruları
- Günlük türüne dair tarihsel bilgiler verilen metinde, günlük isminin yaygınlaşmasıyla ilgili C seçeneğinin doğru olduğu belirtiliyor.
- Yaşanmış gerçekliğin bir yapıt oluşturmaya yetmediği, ancak sanat yapıtlarının başarıyla kurgulanmış gerçeği üstünden tuttuğu anlatılıyor.
- Şiirin edebiyatın ana tür olduğu ve ağıt türünün edebiyatta önemli bir yeri olduğu metinde, ağıtın başka ulusların edebiyatlarında da olduğu B seçeneğinin doğru olduğu belirtiliyor.
- 50:03Paragraf Sorularının Sonuçları
- Edebi eserlerin bize tanıdık gelen yaşantıları anlatması gerektiği anlatılan metinde, C seçeneğinin ters düşüğü ve bu nedenle getirilemeyeceği belirtiliyor.
- Edebi türler hakkında bilgi verilen metinde, "Bu türler" ifadesinin öncesinde D seçeneğindeki "Edebiyat vadisi'nden farklı türlerde ürün verdiğim" cümlesinin getirilebileceği belirtiliyor.
- Sekiz. föyde yer alan paragrafta yapı konusu tamamlanıyor.