Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir öğretmen tarafından Türk şiirinde halk şairi nazım şekilleri hakkında bilgi verilmektedir.
- Ders, önceki derste işlenen İslam öncesi nazım şekillerinden sonra halk şairi nazım şekillerine geçiş yapmaktadır. İçerikte anonim halk şairi nazım şekilleri (mani çeşitleri), türkü ve aşık tarzı nazım şekilleri (koşma, semai, varsağı, destan) detaylı olarak ele alınmaktadır. Her nazım şekli için hece ölçüsü, kafiye düzeni, konuları ve örnekler verilmektedir. Dersin sonunda, bir sonraki derste divan şiiri nazım şekillerinin işleneceği belirtilmektedir.
- 00:21Halk Şiirinde Anonim Nazım Şekilleri
- Halk şiirinde ilk nazım şekli anonim halk şiiri olup, tek dörtlükten oluşuyor, yedili hece ölçüsüyle ve aa x kafiye şemasıyla kafiyeleniyor.
- Mani, anonim halk şiirinin en yaygın şeklidir, yedili hece ölçüsüyle söylenen, dört mısradan oluşan ve aa x kafiye şemasıyla kafiyelenen bir nazım biçimidir.
- Maninin türleri arasında düz mani (tam mani), kesik mani (cin aslı mani, hoyratta) ve yedekli mani (artı iki dize eklenerek söylenen mani) bulunmaktadır.
- 05:16Türkü Nazım Şekli
- Türkü, çeşitli ezgilerle söylenen anonim halk şiiri olup, iki bölümden oluşur: asıl sözlerin bulunduğu bent ve sonunda yinelenen nakarat (kavuştak).
- Türküler yedili, sekizli ve onbirli hece ölçüleriyle yazılıp, aşk ve hasret türküler ilk sırayı alırken, ninniler, çocuk türküleri, doğa, kahramanlık ve asker türküleri gibi çeşitli konuları işleyebilir.
- Türkiye'nin türkünün hoyrat, oturak, kırık gibi çeşitli türleri bulunmaktadır.
- 06:47Aşık Tarzı Halk Şiiri
- Aşık tarzı, İslam öncesi ozan'ın aşık adını alması sözlü edebiyatın devamlılığını gösterir ve dini etki taşımayan, dörtlüklerle, hece ölçüsüyle ve yarım uyaklı olarak söylenen bir edebiyattır.
- Aşık edebiyatında koşma, semaya, destan gibi nazım şekilleri bulunmaktadır.
- Koşma, genellikle lirik konularda yazılıp, onbirli hece ölçüsünün onbirli kalıbıyla üç veya beş dörtlük arasında söylenir ve son dörtlüğünde şair adını veya mahlasını söyler.
- 09:29Koşma Türleri
- Koşmanın türleri arasında güzellemeler (aşk, hasret, ayrılık, doğa gibi lirik konuları işleyen koşmalar), koçaklamalar (savaş ve kahramanlık konularını işleyen koşmalar) ve taşlamalar (ölenlerin ağıtları) bulunmaktadır.
- Semaya, en az üç en fazla beş dörtlükten oluşup, çoğunlukla doğa, güzellik, ayrılık konularını işleyen ve sekizli hece ölçüsüyle söylenen bir nazım şeklidir.
- Varsağı, semai ile benzerlik gösteren ancak sekizli hece ölçüsüyle söylenen ve koçaklamadan farklı konuları işleyen bir nazım şeklidir.
- 13:32Destan
- Destan, dörtlük sayısı sınırsız olan, hece ölçüsüyle söylenen ve kafiye şeması koşma gibi olan bir nazım şeklidir.
- Destan, savaş, isyan, doğal afet, sosyal yapı, özlem, ölüm, ayrılık gibi çeşitli konuları işleyebilir.
- Aşık edebiyatı nazım şekilleri ile sözlü edebiyat ürünlerinin incelenmesi sonraki derste divan şiiri nazım şekilleriyle devam edecektir.