Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen/eğitmen tarafından sunulan eğitim dersi formatında olup, metabolizma konusunun devamı olarak kolesterol metabolizması anlatılmaktadır.
- Ders, kolesterolün vücuttaki önemi, sentezlenme yerleri ve görevleri ile başlayıp, kolesterolün yapısı ve hücre zarlarındaki görevi hakkında bilgiler sunmaktadır. Ardından LDL ve HDL lipoproteinlerin yapısı, görevleri ve kolesterol taşıma mekanizmaları detaylı olarak açıklanmaktadır. Son bölümde ise HDL eksikliği olan nadir bir hastalık ve bunun damar sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca kolesterolün karaciğerde, adrenal korteks, yumurtalıklar, testisler ve plasentada sentezlendiği, bağırsaklardan da diyetle gelen kolesterolün emildiği, D vitamini, hormon ve safra asitlerinin öncüsü olduğu gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır.
- Kolesterol Metabolizması Giriş
- Metabolizma derslerinde kolesterol metabolizması anlatılacak, önceki derslerde yağ asitlerinin sentezi ve oksidasyonu incelenmişti.
- Kolesterol, koroner arter hastalığının en önemli nedeni olan önemli bir moleküldür ve toplumda yaygın bir sorundur.
- Bu derste kolesterolün nerede sentezlendiği, nerede görev yaptığı, nasıl düzenlendiği ve normal seviyede tutulması için neler yapılması gerektiği anlatılacaktır.
- 01:18Kolesterolün Sentezlenme Yeri ve Görevleri
- Kolesterol karaciğerde, adrenal korteks, yumurtalıklarda, testislerde ve plasentada sentezlenir, ayrıca bağırsaklardan diyetle gelen kolesterol emilir.
- Kolesterol tüm hücrelerde sentezlenir çünkü her hücre hücre membranı vardır ve kolesterol hücre membranının yapısal elemanıdır.
- Kolesterol, hücre membranının akışkanlığını ve elastikiyetini sağlar, ayrıca D vitamini, testosterol, safra asitleri gibi fonksiyonel hormonların öncülü olarak görev yapar.
- 03:28Kolesterolün Yapısı
- Kolesterolün çekirdeği siklo-pentanoen aromatik yapısıdır ve üzerine alifatik dal ve metinler iksil grubu eklenerek kolesterol molekülü oluşur.
- Doğada kolesterol benzeri moleküller olan steroller vardır, bunlar bitkisel steroidler (fitosteroidler) olarak adlandırılır.
- Fitosterol içeren besinler, kolesterol ile yarışarak bağırsaklardan emilimini azaltır ve kan kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
- 06:33Kolesterol Esterleri ve Taşıma
- Kolesterolün hidroksil grubuna yağ bağlanarak kolesterol esterleri oluşturulur ve bu esterler daha da hidrofobik hale gelir.
- Hidrofobik kolesterol, kanımızda ancak proteinler aracılığıyla taşınabilir.
- Karaciğer, sentezlenen kolesterolü HDL şeklinde gönderir ve aşırı olan kolesterolü toplayıp karaciğere getirir.
- 08:03Vücudun Kolesterol Dengesi
- Karaciğere diyetle gelen kolesterol şilomikronlar şeklinde gelir ve karaciğer kendisi de kolesterol sentezleyebilir.
- Karaciğer fazla gelen kolesterolü VLDL şeklinde plazmaya verir ve hücre membranı için kolesterol ihtiyacı olan hücrelere kolesterol gönderir.
- Karaciğer ayrıca safra asitleri sentezleyerek kolesterolü uzaklaştırır ve serbest kolesterol şeklinde safranın içinde fosforlu iplerle beraber sekret eder.
- 10:47Diyetteki Kolesterol ve Emilimi
- Diyetle alınan kolesterol, kolesterol esteri ve fosfolipitler tavuk kanadı, tavuk derisi, yağlı kırmızı et, sucuk, salam ve sakatatlar gibi besinlerden gelir.
- Pankreas, kolesterol içeren besinleri sindirmek için pankreatik kolesterol esne hidros enzimi salgılar ve bu enzim kolesterolden yağ kopararak serbest kolesterol oluşturur.
- Bağırsak hücresi (entrosit), kolesterol emilimini düzenlemek için ATP bağlayan kaset taşıyıcı klas proteinleri aracılığıyla aktif şekilde kolesterol sekrete eder ve fazla emilen kolesterolü sekret ederek alımını azaltır.
- 14:19Mikrofonların Akıbeti
- Bağırsaklardan emilen kolesterol, mikrofonların içine karışarak lenfatik sisteme ve subk-sistemik dolaşıma gider.
- Mikrofonlar, tri-setlerden değil, yangın zengin yağ asitleri içerir ve enerji gereksinimi olan hücrelere (adipoz doku, kalp iskeletleri) enerji getirir.
- Mikrofonlar, apo proteini ile aktifleştirilerek yağ asitlerini serbest eder ve hücrelerin membranları için gerekli olan kolesterolü de getirir.
- 16:04Kolesterolün Karaciğerdeki İşlevi
- Mikrofonlar, trigliserlerini boşalttıktan sonra hala içinde bağırsaklardan emdiği kolesterol içerir.
- Diğer hücreler, kolesterol için kalıntısı karaciğer tarafından A/E reseptörüyle alınıp dinozomlarda parçalanarak tekrar kullanılır.
- Karaciğer, diyetle gelen kolesterollerle birlikte periferik dokulardan gelen HDL ile kolesterol metabolizmasını düzenler.
- 17:27HDL'nin Görevi ve İşleyişi
- HDL (yüksek dansiteli protein), karaciğer ve bağırsak kökenli olup, periferik dokudaki fazla kolesterolü karaciğere taşımakla görevlidir.
- HDL, kökçü reseptör class tip bir reseptörü ile bağlantı kurarak kolesterolün aktif-pasif hareketini tetikler ve karaciğere taşır.
- HDL, ATP bağlayan kaset taşıyıcı class A bir reseptörü ile bağlantı kurarak apo-A bir proteini sayesinde aşırı kolesterol hücrelerden kolesterolü toplar.
- 19:47HDL Döngüsü
- HDL, karaciğerde ve bağırsaklardan öncü HDL şeklinde yapılır ve periferik dokulardan serbest kolesterol toplar.
- NADP+ kolesterol açık transferaz enzimi (NPCAT) etkisiyle serbest kolesteroller ester kolesterol şekline dönüştürülür ve hacmi büyüyerek HDL3 oluşur.
- HDL2A, VLDL ile iletişime geçerek trigliserleri alıp ester kolesterol verir ve HDL2B'ye dönüşür, sonra karaciğer tarafından alınıp trigliseritleri parçalanarak HDL3'e dönüşür.
- 22:41HDL Eksikliği Hastalığı
- HDL lipo proteinlerin eksikliği olan kişilerde, ABC-A1 proteinlerinde mutasyon sonucu sorun oluşur.
- Mutasyonlu ATP bağlayan kaset A1 transfer proteini, periferden aşırı kolesterolü toplayamaz ve HDL fakir kolesterolden fakir olur.
- HDL eksikliği, plazmada düzeyinin az görünmesine neden olur ve bu nadir ancak ciddi bir hastalıktır çünkü HDL, damarları temizleyen ve aşırı kolesterolü taşıyan önemli bir proteindir.