Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İslam felsefesinde meşşai felsefe kavramını açıklayan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, İslam dünyasındaki felsefi etkinliği genel bir kategori altında sınıflamak için kullanılan "meşşai felsefe" kavramını detaylı şekilde ele almaktadır.
- Video, meşşai felsefenin Yunanca "periatos" kelimesinin Arapça tercümesi olduğunu ve Aristoteles felsefesinin doğrudan takipçilerini ifade ettiğini açıklamaktadır. Konuşmacı, İslam dünyasındaki felsefi etkinliğin sadece meşşai felsefe olarak nitelendirilmesinin uygun olmadığını, bu kategorinin yeni anlamlar taşıdığını ve farklı filozoflar arasında (İbn-i Sina, İbn Rüşd, Kindi, Farabi, Ebubekir Razi) tutum farklılıklarının olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca, meşşai felsefenin yeni eflatunculuk, İskenderiye yeni eflatunculuğu ve İslam dünyasındaki kelami birikiminden gelen unsurları da içerdiğini belirtmektedir.
- Meşşai Felsefe Kavramı
- İslam felsefesi tarihi yazıcılığı, İslam dünyasındaki felsefi etkinliği genel bir kategori altında sınıflamak istediğinde onu meşşai felsefe olarak adlandırmayı seçer.
- Meşşai felsefe, Kindi'den İbn-i Sina'ya, İbn-i Sina'dan İbn Rüşd ve İbn Bacce'ye gelinceye kadar felsefi etkinliği kendi içindeki farklılıklara rağmen ortak bir adla nitelemeyi seçer.
- Meşşai kelimesi aslında Yunanca "periatos" kelimesinin Arapçaya tercümesinden ibarettir ve "yolda olanlar, yürüyenler" manasında Aristoteles felsefesinin doğrudan takipçilerini ifade eder.
- 01:16Periatetik Felsefe ve Meşşai Felsefenin Farkları
- Periatetik felsefenin özü esasında hareket merkezli bir varlık anlayışı olarak değerlendirilebilir; doğayı hareketin açıklayıcısı konumuna yükselten, hareketi de varoluşu izah eden bir pozisyona yükselten bir felsefi tutumdur.
- Meşşai kelimesi aslında Yunan antik Yunan Helenistik felsefe geleneği içerisinde gözlemlediğimiz peripatetik felsefenin doğrudan karşılığını ifade etmez, başka anlamlarının bulunması gerekir.
- Meşşai felsefenin İslam dünyasındaki felsefi etkinliğe özgü yeni anlamlarından bahsedildiğinde, meşailiğe bir tür yeni Aristotelesçilik demek daha uygun olabilir.
- 03:13Meşşai Felsefenin Özellikleri
- Yeni Aristotelesçiliğin içerisine güçlü bir biçimde İskenderiye Yeni Eflatunculuğundan gelen sudurcu unsurlar dahil olmuş, ayrıca İskenderiye Yeni Eflatunculuğundan gelen Aristoteles ve Eflatun arasındaki küçük uyum projesinin unsurları da dahil olmuştur.
- İslam dünyasındaki felsefi etkinlik, İskenderiye Yeni Eflatunculuğunda olmadığı gibi peri-patik felsefede de bulunmasını bekleyemeyeceğimiz tevhid, nübüvvet, birden çokun nasıl çıktığı sorusu etrafında yeni yaratma teorileri gibi başka unsurları da içerir.
- Meşşai felsefe öncelikle Yeni Eflatunculuğu, İslam dünyasındaki kelami ve önceki dinsel birikimi hesaba katmamızı gerektiren İslam dünyasına özgü yeni bir felsefi ekol ve tutum olarak ortaya çıkar.
- 04:19Meşşai Felsefenin Değerlendirilmesi
- İslam dünyasındaki felsefi etkinliği bir bütün olarak meşşai nitelemesi altına koymak mümkün değildir.
- İbn Rüşd ile İbn-i Sina arasındaki tutum farklılıklarını, Kindi ile Farabi arasındaki tutum farklılıklarını ya da Ebubekir Razi ile İbn-i Sina arasındaki tutum farklılıklarını hesaba kattığımızda, İslam dünyasındaki felsefi etkinliğinde yeknesak bir biçimde meşşai kategorisi altında tek anlamlı olarak değerlendirilemeyeceğini söylemek gerekir.
- Meşşai felsefeyi yeniden düşünmek ve filozoflara özgü tutumları hesaba katarak, onu bu filozofların kendi felsefi perspektifleri ile irtibatlı bir biçimde alt kategorilere ayırarak değerlendirmek gerektiği izahattan varis de görülmektedir.