Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Salih Hoca tarafından sunulan bir eğitim dersidir ve Divan Edebiyatı konusunun ikinci videosu olarak nazım şekillerini ele almaktadır.
- Videoda Divan Edebiyatı'ndaki önemli nazım şekilleri detaylı şekilde anlatılmaktadır. Gazel, kaside, mesnevi, müstezat, rubai, tuyu, şarkı ve murabba gibi nazım şekillerinin özellikleri, kafiye düzenleri, bölümleri ve önemli şairleri hakkında bilgiler verilmektedir. Konuşmacı, özellikle sınavlarda sorulabilecek önemli noktaları vurgulamakta ve bir sonraki videoda Divan edebiyatı sanatçıları hakkında bilgi vereceğini belirtmektedir.
- Videoda ayrıca Leyla ile Mecnun, Harname, Garipname ve İskendername gibi ünlü mesneviler hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır. Konuşmacı, bu yıl gazel ve kaside türlerinin sınavlarda soru çıkabileceğini belirtmektedir.
- Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri
- Bu video, Divan edebiyatı nazım şekillerini konu alıyor ve özellikle gazel ve kaside konularından soru çıkabileceğini belirtiyor.
- Gazel, Divan edebiyatının en çok sevilen ve yaygın nazım şeklidir, aşk ve tabiat gibi bireysel konuları işler ve lirik bir türdür.
- Gazelin nazım birimi beyittir, beyit sayısı 5-15 arasında değişir ve kafiye düzeni AAA B C A şeklindedir.
- 01:19Gazelin Özellikleri ve Türleri
- Gazel aruz ölçüsü kullanır ve halk edebiyatındaki koşmaya ve İslamiyetten önceki koşa benzer.
- Gazel türünde en başarılı isimler Baki, Fuzuli, Nedim ve Nakemi'dir.
- Gazeller konularına göre çeşitli isimler alır: aşıkhane gazel (aşk), rindane gazel (hayattan zevk alma), şuhane gazel (eğlence), hikemi gazel (öğretici didaktik).
- 02:46Gazelin Kavramları
- Gazelin ilk beytine matla denir ve kafiye düzeni AAA olur.
- Beytü'l-gazel (şah beyit), gazelin en güzel beytidir.
- Yek avaz, bütün beyitleri aynı güzellikte olan gazellere; yek ahenk ise bütün beyitlerinde aynı konunun işlendiği gazellere denir.
- 03:46Kaside
- Kasideler övgü ve yergi şiirleridir, nazım birimi beyittir ve beyit sayısı 31-99 arasında değişir.
- Kasidelerin kafiye düzeni A B C A şeklindedir ve çeşitli bölümleri vardır: nesip (teşvik), giriş, methiye (övgü), tegazzül (monotonluğu kırmak için gazel), fahriye (şairin kendisini övdüğü bölüm), duada (son bölüm).
- Kasidenin ilk beytine matla, son beytine mata denir ve şairin adının geçtiği beyte taç beyit denir.
- 06:10Kaside Türleri
- Kasideler işledikleri konulara göre çeşitli isimler alır: tevhid (Allah'ın birliğini işleyen), münacaat (Allah'a yakarışı işleyen), methiye (devlet büyüklerini öven), hicviye (eleştiren), mersiye (ölüm konusunu işleyen), culusiye (padişahın tahta çıkışını anlatan).
- 06:45Mesnevi
- Mesnevi, Divan edebiyatındaki en uzun nazım şeklidir ve sınırsız beyit sayısına sahiptir.
- Mesnevinin kafiye düzeni AA BB CC şeklindedir, bu da yazma kolaylığı için iki beytin kafiyeli olması yeterlidir.
- Divan edebiyatında roman ve hikaye yokken, mesneviler roman ve hikaye ihtiyacını karşılamıştır.
- 07:57Ünlü Mesneviler
- Fuzuli'nin "Leyla ile Mecnun" ve "Harname" önemli mesnevilerdir.
- Şeyh Galib'in "Hüsnü Aşk", Nabi'nin "Hayriye" (didaktik) ve "Hayrabat" (aşk konulu), Yunus Emre'nin "Risalet Ünsiye" (kuşların dili anlamına gelir) önemli mesnevilerdir.
- Aşık Paşa'nın "Garip Name" ve Ahmed'in "İskendername" de önemli mesnevilerdir.
- 09:36Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri
- Divan edebiyatında gazel, kaside ve mesnevi en önemli nazım şekilleridir.
- Hüsrev Şirin, Şeyhinin bir mesnevisidir ve eser yazar olarak karşınıza çıkabilir.
- Geçen yıl sınavda mesnevi'nin tanımını vererek murabba sorulmuştu.
- 10:15Müstezat ve Rubai
- Müstezat, gazel'in her dizesine bir kısa dizi ekleyerek oluşturulur ve kısa dizelere "ziyade" denir.
- Müstezat özellikle Servet-i Fünun döneminde Ahmet Haşim tarafından tercih edilmiştir.
- Rubai, İranlilardan geçmiş tek dörtlük kafiye düzenidir (aa xa) ve konuları felsefe, aşk ve ölümdür.
- 10:49Tuyu ve Şarkı
- Tuyu, divan şiirini Türkler tarafından kazandırılmış bir nazım şeklidir ve rubai'ye benzer.
- Rubai'nin yirmidört kalıbı varken, tuyu'nun sadece bir tek kalıbı vardır.
- Şarkı da Türklerin divan edebiyatına kazandırdığı bir nazım şeklidir ve aşk, sevgili, eğlence konuları işlenir.
- 11:41Şarkı ve Murabba Detayları
- Şarkı dört dizelik benlerden oluşur ve kafiye düzeni aaa b b b a'dır.
- Şarkıda üç dizeleri "miyan" denir ve ben sonlarında aynı dize tekrar edilir (nakarat).
- Murabba'nın uyak düzeni şarkıyla aynıdır (a b b a) ve övgü, dini ve öğretici konular işlenir.
- 12:13Sınav Bilgileri
- Divan edebiyatı sanatçıları konusunda bir önceki videoda iki soru, bu videoda bir soru olabilir.
- Eserler şıklara konulabilir ve sanatçılardan soru gelirse ortalama dört-beş soru civarında bu konudan soru olabilir.