Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan psikoloji dersinin bir bölümüdür ve bilişsel gelişim konusunda Brunner ve Vygotsky'nin kuramlarını detaylı şekilde ele almaktadır.
- Video, öncelikle Brunner'in bilişsel gelişim kuramını açıklayarak başlıyor, ardından Vygotsky'nin sosyokültürel biliş kuramını inceliyor. Brunner'in eylemsel, imgesel ve sembolik kodlama dönemleri ile Vygotsky'nin yakınsak gelişim bölgesi (ZPD) kavramı, etkili öğrenme süreci için öneriler ve kültür etkisinin bilişsel gelişimdeki rolü gibi konular detaylı şekilde anlatılıyor.
- Videoda ayrıca Piaget'in kuramıyla karşılaştırmalar yapılmakta, işbirlikli öğrenmelerin ZPD'yi nasıl geliştirdiği açıklanmakta ve sınavlarda karşılaşılabilecek soru tipleri hakkında pratik bilgiler sunulmaktadır.
- Bruner'in Bilişsel Gelişim Kuramı
- Bruner'e göre bilişsel gelişim, tepkilerin uyarıcılardan bağımsız hale gelmesidir; başlangıçta tepkiler uyarıcılara bağlıken, gelişimle birlikte birey tepkileriyle uyarıcıları kontrol edebilir.
- Bruner, bilişsel gelişim için belli bir kültürün içerisinde doğmuş olmanın tek başına yeterli olmadığını, etkili bir öğretici ve rehberlik gerektirdiğini vurgulamaktadır.
- Bruner bilişsel gelişimi üç dönemde inceliyor: eylemsel dönem (0-3 yaş), imgesel dönem ve sembolik dönem.
- 04:07Bruner'in Bilişsel Gelişim Dönemleri
- Eylemsel dönemde öğrenmeler ancak objelerle doğrudan etkileşime girerek (yaparak, yaşayarak) gerçekleşir; bu dönemde çocukların kitapları dokunulabilir, kabartmalı olmalıdır.
- Sembolik dönem, bilişsel gelişimde en üst düzeydir ve sembol sistemi ile işlem yapabilme yeteneği kazanma dönemidir.
- İmgesel dönemde öğrenmeler görsel ağırlık kazanır ve çocuklar daha önce gördükleri bir şeyi o anda görmeseler bile resmedebilirler.
- 08:34Piaget ve Bruner Karşılaştırması
- Bruner'in imgesel döneminin zihinsel imgeleme özelliği, Piaget'in işaretsel işlev (semiotik işlev) kavramıyla benzerlik gösterir.
- Piaget'in işaretsel işlevi, çocuk o anda görmediği bir şeyi konuşma dilinde kullanabilmesi anlamına gelirken, Bruner'in imgesel döneminde çocuk o anda görmediği bir şeyi resmedebilir.
- 09:34Vygotsky'nin Bilişsel Gelişim Kuramı
- Vygotsky, bilişsel gelişimin sosyal yanını ön plana çıkaran bir kuramcıdır ve sosyokültürel biliş kuramını geliştirmiştir.
- Vygotsky'ye göre bir çocuğun yapabilecekleri içinde bulunduğu dönemle sınırlı değildir, uygun sosyal etki sağlanırsa bunun biraz üzerine çıkabilirler.
- Vygotsky'ye göre, bir çocuğun tek başına yapabilecekleriyle bir yetişkin rehberliğinde yapabilecekleri arasındaki fark "yakınsal gelişim bölgesi" olarak açıklanır.
- 12:11Yakınsak Gelişim Bölgesi
- Yakınsak bölge, bir çocuğun tek başına ulaşabileceği düzey ile yetişkin rehberliğinde ulaşabileceği düzey arasındaki farktır.
- Çocuk tek başına olursa olgunlaşmayla belli bir düzeye ulaşır, ancak uygun sosyal etki oluşursa daha fazlasını yapabilir.
- Vygotsky öğretimsel süreçte çocuklara uzun süreli bireysel etkinlikler yaptırılmasına karşıdır.
- 14:04Yapı İskelesi
- Yapı iskelesi, başlangıçta yoğun destekler verip zamanla desteğin azaltılıp sonunda tamamen çekilmesi prensibidir.
- Yakınsak bölge ile yapı iskelesi bazen karıştırılabilir, ancak soru kökünü doğru okumak önemlidir.
- Yakınsak bölge çocukta gelişen şeyi, yapı iskelesi ise gelişmenin için sunulan yardımı açıklar.
- 16:21Vygotsky'nin Görüşleri
- Vygotsky'ye göre etkili bir bilişsel gelişimi sağlamak için çocuklara işbirlikli öğrenmeye yöneltilmesi gerekir.
- Vygotsky'ye göre bir çocuk tek başınayken ancak olgunlaşmanın izin verdiği ölçüde gelişimi sağlayabilir.
- Yetişkin rehberliği, anne, baba, abi, abla, öğretmen veya daha becerikli bir akran olabilir ve yakınsak bölgesinin gelişmesine katkı sağlar.
- 18:07Dil ve Bilişsel Gelişimin İlişkisi
- Vygotsky'ye göre dil gelişimi bilişsel gelişimden bağımsız olarak ilerler, ancak iki yaşından sonra aralarında karşılıklı etkileşim başlar.
- Vygotsky'ye göre dil ve düşünce arasında üç yaşından sonra karşılıklı etkileşim başlar.
- Vygotsky, zihinsel gelişimin dil gelişimi üzerinde ve dil gelişiminin zihinsel gelişim üzerinde etkisinin olduğunu savunur.
- 20:39Kültür ve Bilişsel Gelişimin İlişkisi
- Vygotsky'ye göre çocuklar içinde yaşadıkları kültürle kurdukları etkileşim kadar gelişime açıktır.
- Vygotsky farklı kültürlerdeki düşünme biçimlerini inceler ve bunların evrensel olmadığını, farklı kültürlerde farklı problem çözme becerilerinin olduğunu görür.
- Vygotsky'ye göre imgesel dönemdeki çocuklar algılarının tutsağıdır, gördükleriyle yetinirler.
- 22:49Bilişsel Gelişimin Sürekliliği
- Bruner'e göre bilişsel gelişim yaşam boyu devam eden bir süreçtir.
- Piaget gelişimde süreksizliği savunan bir kuramcıdır, bilişsel gelişimin ergenliğin sonlarına kadar devam ettiğini düşünür.
- Bruner ise bilişsel gelişimin sonu açık olduğunu, yaşam boyu devam ettiğini savunur.
- 23:39Vygotski'nin Yakınsak Gelişim Bölgesi
- Vygotski'ye göre işbirlikli gerçekleşen öğrenmeler yakınsak gelişim bölgesini geliştirir.
- Çocuk tek başına yalnız bırakıldığında olgunlaşma ile ulaşabileceği nokta ile sınırlıdır, ancak işbirlikli öğrenirse tek başınayken ulaşabileceğinden daha fazlasını yapar.
- Yakınsak bölge uyarılmış olduğunda, birey daha fazla başarabilir.
- 24:04Bilişsel Gelişimin Dönemleri
- Bilişsel gelişim dört bölüme göre gerçekleşir: eylemsel, imgesel, sembolik ve en üst düzey sembolik.
- Bir kişi hangi dönemde olsun, sadece o dönemin kodlama özelliğini gerçekleştirmekle kalmaz, önceki dönem kazanımlarını da beraberinde getirir.
- Meslek gereği bazı insanlar sembolik dönemde bile eylemsel kodlamayı daha sık kullanabilir (örneğin bir terzi).
- 26:02Bilişsel Gelişimin Sonuçlanması
- Bilişsel gelişimde Brunner ve Vygotski'den söz edilmiş olup, konu tamamlanmıştır.
- Bir sonraki etkinlikte kaldığımız yerden devam edilecektir.