ZeminAnalizi

ZD zemin sınıfı, sıvılaşmaya yatkın zeminler arasında yer alır.

Jeoteknik etüt yapılır çünkü bu çalışmalar, inşaat projelerinin güvenli ve sağlam temeller üzerine oturtulmasını sağlar. İşte jeoteknik etütün diğer önemli nedenleri: Risklerin belirlenmesi: Deprem, heyelan, zemin sıvılaşması gibi olası jeolojik risklerin önceden tespit edilmesini sağlar. Optimize edilmiş tasarım: Zemin özellikleri hakkında sağlam verilere dayanarak yapı tasarımını optimize eder, gereksiz maliyetleri azaltır. Yasal uyumluluk: İmar izni almak için birçok yerel yönetim tarafından talep edilen jeolojik ve jeoteknik etüt raporlarının hazırlanmasını gerektirir. Güvenilirlik ve dayanıklılık: Projenin dayanıklılığını artırır ve uzun vadede yapısal hasar riskini azaltır.

Jeoteknik ambar sistemi yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Ön İnceleme ve Literatür Taraması: Sahayla ilgili mevcut verilerin toplanması ve incelenmesi. 2. Yerinde İncelemeler ve Gözlemler: Jeoteknik mühendislerinin maden sahasında gözlemler yapması, yüzeydeki jeolojik yapıları, kayaç türlerini ve toprak özelliklerini belirlemesi. 3. Sondaj ve Numune Alma: Yeraltındaki kayaçların ve zemin özelliklerinin detaylı incelenmesi için sondaj çalışmaları yapılır. 4. Laboratuvar Deneyleri: Sondajlardan elde edilen numuneler üzerinde çeşitli laboratuvar deneyleri yapılır. 5. Jeoteknik Analiz ve Değerlendirme: Saha ve laboratuvar verileri bir araya getirilerek jeoteknik analizler yapılır. 6. Yeraltı Su Seviyesi ve Hidrojeolojik İncelemeler: Yeraltı su seviyesinin ve hidrojeolojik koşulların belirlenmesi. 7. Stabilite Analizleri: Açık ocak madenlerinde şev stabilitesi, yeraltı madenlerinde ise tavan ve yan duvar stabilitesi incelenir. 8. Zemin İyileştirme ve Destek Sistemleri Tasarımı: Elde edilen jeoteknik veriler doğrultusunda, zemin iyileştirme ve destek sistemleri tasarlanır. 9. Jeoteknik Raporlama: Tüm jeoteknik etüt çalışmalarının sonuçları detaylı raporlar halinde belgelenir.

CBR testi, California Bearing Ratio (California Taşıma Oranı) testinin kısaltmasıdır ve zeminin taşıma kapasitesini belirlemek için kullanılan bir penetrasyon testidir. Bu testin amacı: - Yol, hava şeridi ve kaldırım yapımında kullanılacak malzemelerin yük taşıma kapasitesini ve uygunluğunu değerlendirmektir. - Temel tasarımında, katman kalınlıklarını belirlemede ve belirli tasarım CBR hedeflerine ulaşmada yardımcı olmaktır. Test prosedürü: 1. Toprak veya agrega örneği bir kalıba yerleştirilir ve belirli bir nem seviyesinde sıkıştırılır. 2. Standart boyutlu bir piston, malzemeye sabit bir hızda bastırılır. 3. Piston tarafından malzemeye uygulanan penetrasyon direnci ölçülür ve standart kırılmış taş malzemenin direnciyle karşılaştırılır (bu malzemenin CBR değeri %100 olarak kabul edilir). Sonuç, yüzde olarak ifade edilen bir CBR değeri olarak elde edilir.

Kum konisinin su muhtevası, deney sonrası alınan zemin numunesinin etüvde kurutulup tartılmasıyla bulunur. 1. Etüvde Kurutma: Zemin numunesi 24 saat süreyle 105-110 derece arasındaki sabit sıcaklıkta kurutulur. 2. Tartım: Kurutulan numune tartılarak kuru ağırlığı belirlenir. 3. Hesaplama: Kuru ağırlık, numunenin başlangıçtaki yaş ağırlığına bölünerek su muhtevası yüzde olarak hesaplanır.

Arazi sıkıştırma indisi ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. İşte bazı olası açıklamalar: Zemin mekaniğinde sıkıştırma indisi: Bu, zeminin taşıma kapasitesini ve diğer fiziksel özelliklerini belirlemek için yapılan bir testtir. Karayollarında sıkıştırma: Yolların sıkılaştırılması işlemi, tanecikler arası hava boşluklarının azaltılması olarak tanımlanır. Ayrıca, "sıkıştırma indisi" terimi, "ön konsolidasyon basıncı" anlamında da kullanılabilir.

Hidrometre yöntemi, tane büyüklüğü dağılımını belirlemek için kullanılan bir laboratuvar testidir ve özellikle ince taneli zeminlerin analizinde uygulanır. Yöntemin adımları: 1. Numune Hazırlığı: Test edilecek zemin örneği, su ve dispersiyon maddesi ile karıştırılır. 2. Karıştırma: Numune, bir karıştırıcıda iyice karıştırılır ve tane boyutlarının su içinde homojen bir şekilde dağılması sağlanır. 3. Sedimantasyon Silindiri Doldurma: Karıştırılmış numune, bir sedimantasyon silindiri içine dikkatlice dökülür. 4. Ölçüm: Numune içindeki taneciklerin zamanla sedimantasyonu, hidrometre kullanılarak izlenir; bu cihaz, sıvı içindeki taneciklerin yoğunluğunu ölçer. 5. Veri Kaydı ve Hesaplama: Taneciklerin yoğunluğu, zamanla değişir ve bu değişim, numunede bulunan tane boyutlarının dağılımını belirlemek için grafiğe dökülür. Hidrometre yöntemi, zeminlerin sedimentasyon özelliklerini ve su içerisindeki taneciklerin dağılımını belirleyerek, zemin mühendisliği uygulamaları için gerekli bilgileri sağlar.

Kaya ankrajı yapımı şu adımları içerir: 1. Zemin Analizi: İlk olarak, zemin özellikleri, taşıma kapasitesi, kayma direnci ve zemin türü gibi faktörler analiz edilir. 2. Ankraj Türünün Seçimi: Yatay, dikey veya toprak iyileştirme ankrajı gibi uygun ankraj türü belirlenir. 3. Ankraj Tasarımı: Ankrajın boyutları, uzunluğu, çapı ve yerleştirme aralıkları gibi detaylar hesaplanır. 4. Delik Açma: Kaya ankrajı, zemine ankrajın yerleştirileceği derinlikte ve çapta delikler açılarak yapılır. 5. Ankraj Yerleştirme: Delikler açıldıktan sonra, ankrajlar beton veya epoksi reçine gibi malzemelerle doldurulur ve zemine yerleştirilir. 6. Ankrajın Gerilmesi: Ankraj, uygun bir gerilim seviyesine kadar gerilir. 7. Koruma ve Kaplama: Ankrajlar, dış etkenlere karşı korunur ve uygun kaplamalar veya koruyucu malzemelerle kaplanır. 8. Test ve Onaylama: Ankrajların doğru bir şekilde yerleştirildiğinden ve tasarım gereksinimlerine uygun olduğundan emin olmak için testler yapılır. Bu süreç, uzman mühendisler tarafından yürütülmeli ve güvenlik önlemlerine dikkat edilmelidir.

Kuyu içi veyn (kanatlı kesici) deneyi, kohezyonlu (killi ve/veya siltli) zeminlerin drenajsız koşullarda kayma direncini ölçmek için yapılan bir arazi deneyidir. Deneyin yapılışı: 1. Sondaj Kuyusu Açılması: Deney yapılacak sondaj kuyusunda, kuyunun dibine kadar uzatma çubuklarıyla birlikte kanatlı kesici indirilir. 2. Zemine Kuvvet Uygulanması: Kanatlı kesici, zemine itilir ve döndürme momenti uygulanarak zemin kesilir. 3. Momentin Ölçülmesi: Kesme anında uygulanan döndürme momenti, kalibre edilmiş yaylar yardımıyla ölçülür. Bu deney, özellikle örselenmemiş numune alınmasının güç olduğu yumuşak kıvamdaki zeminlerde başarılı sonuçlar verir.

Zemin sınıfı tayini için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Arazi Çalışmaları: Mühendisler, çalışma alanına giderek jeolojik yapıyı inceler ve sondaj ile araştırma çukuru yerlerini belirler. 2. Numune Alımı: İstenilen derinliklerden örselenmiş veya örselenmemiş zemin numuneleri alınır. 3. Laboratuvar Deneyleri: Numuneler laboratuvarda elek analizi, kıvam limitleri, tek eksenli basınç ve nokta yükleme deneylerine tabi tutulur. 4. Sismik ve Jeofizik Araştırmalar: Zemin özelliklerini belirlemek için sismik yöntemler ve jeofizik araştırmalar yapılır. 5. Rapor Hazırlığı: Tüm veriler toplanarak, zemin sınıfının ve diğer parametrelerin belirtildiği bir rapor hazırlanır. Bu süreçte, TS EN ISO 22475-1 ve TS EN ISO 22476 gibi uluslararası standartlara uyulması önemlidir.

Vs30 haritası, zeminin 30 metre derinliğe kadar olan ortalama makaslama dalga hızını gösteren bir haritadır ve deprem risk değerlendirmesinde kullanılır. Bu haritayı kullanmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekir: 1. Haritayı Görüntüleme: Farklı konumlardaki Vs30 değerlerini görmek için haritanın üzerinde gezinmek yeterlidir. 2. Nokta Ekleme: Haritaya tıklayarak o konumdaki veri değerini gösteren bir nokta ekleyebilirsiniz. 3. Karşılaştırma: Bir nokta oluşturulduğunda, gösterilen menüdeki "Karşılaştırmaya Ekle" butonuna tıklayarak bu noktanın verilerini karşılaştırma grafiğine ekleyebilirsiniz. 4. Konumunuzu Bulma: Haritayı konumunuza odaklamak ve orada bir nokta eklemek için sol üstteki "Beni Bul" butonuna tıklayabilirsiniz. 5. Arama ve Temizleme: Konum aramak için sol üstteki arama çubuğunu kullanabilir, tüm noktaları haritadan ve grafikten kaldırmak için ise sol üstteki "Noktaları Temizle" butonuna basabilirsiniz. Ayrıca, Vs30 Map Viewer adlı bir uygulama da dünya çapında 200'den fazla ülkedeki Vs30 değerlerini harita üzerinde görüntülemek için kullanılabilir.

Kaya mekaniğine ihtiyaç duyulmasının bazı nedenleri: 1. Yapı Güvenliği: Kayaların dayanıklılık ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi, yapıların güvenliğini artırmak için gereklidir. 2. Proje Tasarımı: Kaya mekaniği deneyleri, tasarım sürecini optimize ederek projelerin daha verimli olmasını sağlar. 3. Zemin-Kaya İlişkileri: Zemin-kaya ilişkilerinin doğru şekilde analiz edilmesi, mühendislik projelerinin başarılı bir şekilde tamamlanması için önemlidir. 4. Büyük Ölçekli Projeler: Baraj, tünel, maden ve enerji tesisleri gibi büyük ölçekli projelerin temel mühendislik analizlerinde kaya mekaniği vazgeçilmezdir. 5. Risk Azaltma: Şev stabilitesi, yer altı boşlukları ve patlama analizleri gibi kritik alanlarda riskleri azaltır.

Vs30 değeri, zeminin 30 metre derinliğe kadar olan ortalama makaslama dalga hızını temsil eder ve deprem sarsıntısı potansiyelini değerlendirmek için kullanılır. Vs30 değerinin 180 m/s'den küçük olması zayıf zeminleri, 760 veya 800 m/s'den büyük olması ise kaya ortamlarını yansıtır. Ancak, Vs30 değeri deprem kırılganlığı açısından mutlak bir risk göstergesi değildir ve sadece dikkate alınması gereken faktörlerden biridir.

Bornova'nın zemini genel olarak sağlam olarak değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme, özellikle Bornova Ovası ve çevresindeki mikrobölgeleme çalışmalarına dayanmaktadır. Ancak, alüvyon tabakası gibi bazı zemin özellikleri nedeniyle deprem riski taşıyan bölgeler de bulunmaktadır.

Presiyometre deneyi, zemin özelliği gösteren tüm litolojilerde kullanılır. Ayrıca, basınç dayanımı 20 MPa’ya kadar olan zeminlerde de uygulanabilir.

Geoteknik rapor hazırlanması aşağıdaki adımları içerir: 1. Alan Çalışması ve Numune Toplama: İnşa edilecek alanda detaylı bir saha incelemesi yapılır ve zemin özellikleri, jeolojik yapı, su tabanı gibi parametreler belirlenir. 2. Laboratuvar Analizleri: Toplanan numuneler laboratuvara gönderilir ve zeminin mukavemeti, sıkışabilirlik özellikleri, su geçirgenliği gibi fiziksel testler yapılır. 3. Veri Analizi ve Yorumlama: Toplanan veriler ve laboratuvar analiz sonuçları, uzman mühendisler tarafından dikkatlice analiz edilir ve yorumlanır. 4. Rapor Hazırlama: Analiz ve yorumlama sürecinin ardından, inşaat projesi için uygun zemin ve temel tasarımını içeren ayrıntılı bir geoteknik rapor hazırlanır. 5. Danışmanlık Hizmetleri: Geoteknik raporun hazırlanmasının ardından, projenin farklı aşamalarında danışmanlık hizmeti verilir.

Deprem dayanıklılık testi için gerekli bilgiler şunlardır: 1. Belgelerin ve Projelerin İncelenmesi: Binanın ruhsatı, statik projeleri ve kullanım belgeleri incelenir. 2. Yapısal Değerlendirme: Binanın taşıyıcı sistem elemanları (kolonlar, kirişler, perdeler) kontrol edilir, gözle görülür çatlaklar ve deformasyonlar kayıt altına alınır. 3. Malzeme Kalitesi Ölçümü: Beton dayanımı karot numunesi alınarak veya tahribatsız yöntemlerle ölçülür, donatı (demir) yoğunluğu ve yerleşimi özel cihazlarla tespit edilir. 4. Zemin Analizi: Zemin yapısının sıvılaşma riski, taşıma kapasitesi ve oturma özellikleri analiz edilir. 5. Deprem Performans Analizi: Tüm veriler birleştirilir ve bilgisayar destekli modeller ile binanın olası bir depremde nasıl bir performans göstereceği hesaplanır. Bu testler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından uzman personel aracılığıyla yapılır.

Hidrometre deneyi, sıvılaşma analizleri için önemlidir çünkü kil ve silt yüzdesini belirlemeye yardımcı olur. Ayrıca, hidrometre deneyi, zeminlerin sedimentasyon özelliklerini ve su içerisindeki taneciklerin dağılımını inceleyerek, mühendislik uygulamaları için gerekli bilgileri sağlar.

Likit limit testi, zeminlerin sıvılaşma potansiyelini belirlemek için yapılan bir test yöntemidir. Bu testin yapılışı şu adımlarla gerçekleşir: 1. Numune Hazırlığı: Likit limit testi yapılacak olan toprak örneği hazırlanır. 2. Casagrande Cihazının Kullanımı: Hazırlanan toprak örneği Casagrande cihazına yerleştirilir. 3. Yarığın Açılması: Cihazdaki çekiç darbeleri, zemin örneğinin yarık boyunca bir araya gelmeye başlamasına neden olur. 4. Testin Sonuçlarının Hesaplanması: Testin sonunda, likit limit değeri belirlenir ve bu değer, zeminin sıvı hale geldiği noktayı ifade eder.

Sıvılaşma potansiyeli çeşitli testlerle belirlenir: 1. Standart Penetrasyon Testi (SPT): Zeminin sıkılık derecesini ve sıvılaşma riskini değerlendirmek için yaygın olarak kullanılır. 2. Konik Penetrasyon Testi (CPT): Zemin profilinin sürekli ölçülmesini sağlayarak sıvılaşmaya yatkın katmanları hassas bir şekilde belirler. 3. Laboratuvar Deneyleri: Üç eksenli basınç testleri ve drenajsız kayma mukavemeti deneyleri gibi laboratuvar testleri, zeminlerin sıvılaşma eğilimini belirler. 4. Sayısal Modelleme: Plaxis ve FLAC3D gibi yazılımlar kullanılarak yapılan modelleme çalışmaları da sıvılaşma potansiyelini analiz eder. Ayrıca, Sıvılaşma Potansiyel İndeksi (LPI) hesaplanarak da temel altındaki zemin kolonunun bütünsel davranışı incelenebilir.