ZeminAnalizi

ZD zemin sınıfı, düşük taşıma kapasitesine sahip olduğu için sıvılaşmaya yatkın olabilir. Sıvılaşma riski, zemin etüdü ve arazi-laboratuvar deneyleri ile analiz edilmelidir. Sıvılaşma potansiyeli, özellikle deprem tasarım sınıfı DTS=1, DTS=1a, DTS=2 ve DTS=2a olan binalar için dikkate alınmalıdır. Zeminin sıvılaşma potansiyelini değerlendirmek için, standart penetrasyon deneyi (SPT) veya koni penetrasyon deneyi (CPT) gibi yöntemler kullanılır. Sıvılaşma riskini belirlemek için bir uzmana danışılması önerilir.

Jeoteknik etüdü yapılmasının bazı nedenleri: Güvenli yapılar için zemin analizi: Yer altı durumu, jeolojik yapı türü, elektrik özdirenci, yoğunluk, sismik hız gibi parametreleri ölçerek deprem karşısında zeminin nasıl tepki vereceğini tespit eder. Yapıya uygun tasarım: Zemin yapısı, taşıma kapasitesi, yer altı su seviyesi ve sıvılaşma riski gibi faktörler belirlenerek yapının güvenli ve dayanıklı bir şekilde tasarlanmasını sağlar. Afet risklerinin azaltılması: Doğal afet tehlikelerini belirleyerek yerleşime uygunluk durumunu ortaya koyar ve afete duyarlı planlama yapılmasına olanak tanır. Maliyet kontrolü: Temel tipi, derinliği ve kazı yöntemleri gibi teknik detaylar önceden planlanarak sürpriz maliyetlerin önüne geçilir.

Jeoteknik ambar sistemi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, jeoteknik çalışmaların genel olarak nasıl yapıldığına dair bazı bilgiler mevcuttur. Jeoteknik çalışmalar, genellikle şu adımları içerir: 1. Zemin ve yapı analizi. 2. Güvenlik değerlendirmesi. 3. Optimizasyon ve tasarım. Jeoteknik çalışmalar, genellikle jeoloji mühendisleri tarafından yürütülür ve bu çalışmaların yapılabilmesi için ilgili şartları taşıyan bir jeoloji firmasına başvurulması gerekebilir.

CBR testi, zeminlerin taşıma kapasitesini belirlemek için kullanılan bir laboratuvar ve saha testidir. CBR testinin kullanım alanları: Yol ve havaalanı pistlerinin tasarımı; Zemin iyileştirme yöntemlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi; Uygun temel tasarımının yapılması. CBR testinin amacı, zeminin suya doygun olduğu veya belirli bir nem içeriğine sahip olduğu durumlarda, penetrasyon direncini ölçerek zeminin taşıma kapasitesini yüzde cinsinden ifade etmektir. CBR testinin aşamaları: 1. Numune hazırlığı. 2. Doygunlaştırma. 3. Penetrasyon testi. 4. CBR değerinin hesaplanması. 5. Grafiksel analiz.

Arazi sıkıştırma indisi ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. İşte bazı olası açıklamalar: Zemin mekaniğinde sıkıştırma indisi: Bu, zeminin taşıma kapasitesini ve diğer fiziksel özelliklerini belirlemek için yapılan bir testtir. Karayollarında sıkıştırma: Yolların sıkılaştırılması işlemi, tanecikler arası hava boşluklarının azaltılması olarak tanımlanır. Ayrıca, "sıkıştırma indisi" terimi, "ön konsolidasyon basıncı" anlamında da kullanılabilir.

Hidrometre yöntemi, zemin veya agregaların tane boyutlarının dağılımını belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Hidrometre yönteminin aşamaları: 1. Numune hazırlığı: Test edilecek zemin örneği su ve dispersiyon maddesi ile karıştırılır. 2. Karıştırma: Numune, su ile birlikte bir karıştırıcıda iyice karıştırılır. 3. Sedimantasyon silindirinin doldurulması: Karıştırılmış numune, bir sedimantasyon silindiri içine dikkatlice dökülür. 4. Ölçüm: Numune içindeki taneciklerin zamanla sedimantasyonunu izlemek için hidrometre kullanılır. 5. Veri kaydı ve hesaplama: Taneciklerin yoğunluğu, zamanla değişir ve bu değişim, numunede bulunan tane boyutlarının dağılımını belirlemek için kullanılır. Hidrometre yöntemi, zemin taneciklerinin sıvı içindeki sedimentasyon hızını temel alır.

Kum konisinin su muhtevasının nasıl bulunacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, su muhtevasının tayiniyle ilgili bazı yöntemler şunlardır: Etüv Kurutma Yöntemi. Likit Limit Tayini. Su muhtevası tayini için doğru yöntem, zemin türüne ve testin amacına göre değişiklik gösterebilir.

Zemin sınıfı tayini, zemin etüdü ve laboratuvar deneyleri sonucunda yapılır. Bu süreçte kullanılan bazı yöntemler şunlardır: SPT (Standart Penetrasyon Deneyi). Vs (Kayma Dalgası Hızı). Cu (Kohezyonlu Zeminler için Drenajsız Kayma Mukavemeti). Zemin sınıfı tayininde kullanılan bazı kriterler: PI > 20 ve wn > %40 koşulunu sağlayan 3 metreden daha kalın yumuşak kil tabakaları ZE sınıfına girer. 8 metreden daha kalın yüksek plastisiteli (PI > 50) kil zeminler ZF sınıfına girer. Zemin sınıfı tayini, mühendisin yorumuna bağlıdır ve doğru sınıflandırma, üst yapı tasarımını büyük ölçüde etkiler.

Kuyu içi Veyn deneyi, özellikle yumuşak killerde, arazideki drenajsız kayma mukavemetini belirlemek için yapılan bir deneydir. Deneyin yapılışı: Veyn bıçakları, önceden açılmış sondaj kuyu tabanına yerleştirilir. Bıçaklar, 6°/dakika hızla döndürülerek zemine yerleştirilir. Döndürme için gerekli olan kuvvet okumaları alınır. Bu deney, bir tijin ucuna sabitlenmiş dört bıçaklı kanadın kil içerisinde döndürülmesi sonucu tork direncinin ölçülmesiyle gerçekleştirilir.

Kaya ankrajı yapımı için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Delik Açma: Kaya ankrajının çapına uygun bir delik açılır. 2. Temizlik: Matkap veya karot makinesi ile açılan delik, çelik telli fırça ile temizlenir ve tozdan arındırılır. 3. Kimyasal Enjeksiyon: Deliğin 2/3’ü kadar kimyasal ankraj enjekte edilir. 4. Ankraj Yerleştirme: Çelik rot veya inşaat demiri ankraj deliğine yerleştirilir. 5. Gerginleştirme: Ankraj, belirlenen gerginlik ve bir tutma somunu kullanılarak gerilir. Kaya ankrajı kurulumu için bir uzmana danışılması önerilir. Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: hilti.com.tr; baumerk.com; aergeoteknik.wordpress.com.

VS30 haritasının kullanımı için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Verileri Görüntüleme: Farklı konumlardaki değerleri görmek için harita üzerinde gezinin. 2. Nokta Ekleme: Haritaya tıklayarak nokta ekleyin; bu, tıklanan konumdaki veri değerini gösterir. 3. Noktaları Karşılaştırma: "Karşılaştırmaya Ekle" butonuna tıklayarak seçilen noktanın verilerini karşılaştırma grafiğine ekleyin. 4. Konum Bulma: Sol üstteki "Beni Bul" butonuna tıklayarak haritayı konumunuza odaklayın ve orada bir nokta ekleyin. 5. Konum Arama: Sol üstteki arama çubuğunu kullanarak bir konum arayın; harita o konuma gidecek ve bir nokta eklenecektir. 6. Nokta Kaldırma: Haritadan ve grafikten bir noktayı kaldırmak için noktanın yakınında sağ tıklayın (mobil cihazda uzun basın). 7. Tüm Noktaları Temizleme: Sol üstteki "Noktaları Temizle" butonuna tıklayarak tüm noktaları haritadan kaldırın ve karşılaştırma grafiğini temizleyin. 8. Şeffaflık Ayarı: Soldaki kaydıracı kullanarak haritanın şeffaflığını ayarlayın. VS30 haritası, zemin profilinin ilk 30 metresi boyunca ortalama S dalgası hızını gösterir ve deprem sarsıntısı potansiyelini değerlendirmek için kullanılır.

Kaya mekaniğine ihtiyaç duyulmasının bazı nedenleri: Mühendislik projelerinin güvenliği ve risk yönetimi. Ekonomik tasarım. Büyük mühendislik yapılarının temeli. Yeraltı yapılarının inşası. Kaya mekaniği, kayaların ve kaya kütlelerinin fiziksel davranışlarını inceleyerek, projelerin güvenli, ekonomik ve sürdürülebilir şekilde tamamlanmasını sağlar.

Vs30 değeri, zeminin 30 metre derinliğe kadar olan ortalama makaslama dalga hızını temsil eder ve deprem sarsıntısı potansiyelini değerlendirmek için kullanılır. Vs30 değerinin 180 m/s'den küçük olması zayıf zeminleri, 760 veya 800 m/s'den büyük olması ise kaya ortamlarını yansıtır. Ancak, Vs30 değeri deprem kırılganlığı açısından mutlak bir risk göstergesi değildir ve sadece dikkate alınması gereken faktörlerden biridir.

Bornova'nın zemini genel olarak sağlam olarak değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme, özellikle Bornova Ovası ve çevresindeki mikrobölgeleme çalışmalarına dayanmaktadır. Ancak, alüvyon tabakası gibi bazı zemin özellikleri nedeniyle deprem riski taşıyan bölgeler de bulunmaktadır.

Presiyometre deneyi, zemin özelliği gösteren tüm litolojilerde kullanılır. Ayrıca, basınç dayanımı 20 MPa’ya kadar olan zeminlerde de uygulanabilir.

Deprem dayanıklılık testi için gerekli bilgiler şunlardır: 1. Belgelerin ve Projelerin İncelenmesi: Binanın ruhsatı, statik projeleri ve kullanım belgeleri incelenir. 2. Yapısal Değerlendirme: Binanın taşıyıcı sistem elemanları (kolonlar, kirişler, perdeler) kontrol edilir, gözle görülür çatlaklar ve deformasyonlar kayıt altına alınır. 3. Malzeme Kalitesi Ölçümü: Beton dayanımı karot numunesi alınarak veya tahribatsız yöntemlerle ölçülür, donatı (demir) yoğunluğu ve yerleşimi özel cihazlarla tespit edilir. 4. Zemin Analizi: Zemin yapısının sıvılaşma riski, taşıma kapasitesi ve oturma özellikleri analiz edilir. 5. Deprem Performans Analizi: Tüm veriler birleştirilir ve bilgisayar destekli modeller ile binanın olası bir depremde nasıl bir performans göstereceği hesaplanır. Bu testler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından uzman personel aracılığıyla yapılır.

Geoteknik rapor hazırlanması aşağıdaki adımları içerir: 1. Alan Çalışması ve Numune Toplama: İnşa edilecek alanda detaylı bir saha incelemesi yapılır ve zemin özellikleri, jeolojik yapı, su tabanı gibi parametreler belirlenir. 2. Laboratuvar Analizleri: Toplanan numuneler laboratuvara gönderilir ve zeminin mukavemeti, sıkışabilirlik özellikleri, su geçirgenliği gibi fiziksel testler yapılır. 3. Veri Analizi ve Yorumlama: Toplanan veriler ve laboratuvar analiz sonuçları, uzman mühendisler tarafından dikkatlice analiz edilir ve yorumlanır. 4. Rapor Hazırlama: Analiz ve yorumlama sürecinin ardından, inşaat projesi için uygun zemin ve temel tasarımını içeren ayrıntılı bir geoteknik rapor hazırlanır. 5. Danışmanlık Hizmetleri: Geoteknik raporun hazırlanmasının ardından, projenin farklı aşamalarında danışmanlık hizmeti verilir.

Hidrometre deneyi, sıvılaşma analizleri için önemlidir çünkü kil ve silt yüzdesini belirlemeye yardımcı olur. Ayrıca, hidrometre deneyi, zeminlerin sedimentasyon özelliklerini ve su içerisindeki taneciklerin dağılımını inceleyerek, mühendislik uygulamaları için gerekli bilgileri sağlar.

Likit limit testi, zeminlerin sıvılaşma potansiyelini belirlemek için yapılan bir test yöntemidir. Bu testin yapılışı şu adımlarla gerçekleşir: 1. Numune Hazırlığı: Likit limit testi yapılacak olan toprak örneği hazırlanır. 2. Casagrande Cihazının Kullanımı: Hazırlanan toprak örneği Casagrande cihazına yerleştirilir. 3. Yarığın Açılması: Cihazdaki çekiç darbeleri, zemin örneğinin yarık boyunca bir araya gelmeye başlamasına neden olur. 4. Testin Sonuçlarının Hesaplanması: Testin sonunda, likit limit değeri belirlenir ve bu değer, zeminin sıvı hale geldiği noktayı ifade eder.

Sıvılaşma potansiyeli çeşitli testlerle belirlenir: 1. Standart Penetrasyon Testi (SPT): Zeminin sıkılık derecesini ve sıvılaşma riskini değerlendirmek için yaygın olarak kullanılır. 2. Konik Penetrasyon Testi (CPT): Zemin profilinin sürekli ölçülmesini sağlayarak sıvılaşmaya yatkın katmanları hassas bir şekilde belirler. 3. Laboratuvar Deneyleri: Üç eksenli basınç testleri ve drenajsız kayma mukavemeti deneyleri gibi laboratuvar testleri, zeminlerin sıvılaşma eğilimini belirler. 4. Sayısal Modelleme: Plaxis ve FLAC3D gibi yazılımlar kullanılarak yapılan modelleme çalışmaları da sıvılaşma potansiyelini analiz eder. Ayrıca, Sıvılaşma Potansiyel İndeksi (LPI) hesaplanarak da temel altındaki zemin kolonunun bütünsel davranışı incelenebilir.