Çaycuma ismi, "çay" ve "cuma" kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Bir varsayıma göre, cuma günleri Filyos çayı kenarında pazar kurulması nedeniyle, pazara gelen halk "çaya, cumaya gidiyorum" demeye başlamış ve bu ifade zamanla "Çaycuma" olarak kullanılmaya başlanmıştır. Başka bir rivayete göre ise, Yakademirciler ve Velioğlu köylülerinin ortaklaşa yaptırdıkları caminin ve çayın adından hareketle "çay" ve "cami" kelimeleri kaynaşmış ve "Çaycami" olan söyleyiş biçimi daha sonra "Çaycuma"ya dönüşmüştür.