Yasama

İdarenin organları üç ana başlık altında toplanabilir: yasama, yürütme ve yargı. 1. Yasama Organı: Kanun koyma, değiştirme ve kaldırma yetkisine sahiptir. 2. Yürütme Organı: Yasaların uygulanmasını sağlar. 3. Yargı Organı: Hukuki uyuşmazlıkları ve hukuka aykırılık iddialarını çözer.

Devletin yetkisi, bir devletin kendi toprakları üzerinde sahip olduğu ve kullandığı tüm hak ve yetkileri ifade eder. Bu yetkiler genellikle üç ana kategoride toplanır: 1. Yasama Yetkisi: Devletin yasalarını oluşturma ve değiştirme yetkisi. 2. Yürütme Yetkisi: Devletin politikalarını uygulama, yasaları yürütme ve devletin güvenlik ve savunma işlerini yönetme yetkisi. 3. Yargı Yetkisi: Devletin milletin hak ve özgürlüklerini koruma ve adaleti sağlama yetkisi. Devletin yetkisi, hukukun üstünlüğüne tabidir ve milletin hak ve özgürlüklerini korumak, toplumun refahını artırmak gibi amaçlarla kullanılır.

Anayasanın 7. maddesi, "Yasama yetkisi" başlığını taşır ve şu şekildedir: "Yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez".

TBMM, yasama, yürütme ve yargı yetkilerini olağanüstü şartlar nedeniyle olağanüstü bir meclis olduğu için kendinde toplamıştır. Bu durumun temel nedenleri şunlardır: - Hızlı karar alma ve uygulama ihtiyacı. - Demokratik olmayan yapı.

Milletvekili ant içmezse, yasama faaliyetlerine katılamaz.

Kadük kanun, bir yasama dönemi içinde sonuçlandırılmamış olan kanun, tasarı ve teklifleri ifade eder.

Parlamento, başlıca görevi yasama, devlet bütçesini çıkarma ve hükümeti denetleme olan ve üyeleri halkoyu ile belirli bir süre için seçilen meclis veya meclisler anlamına gelir.

Vetodan sonra bir yasanın kabul edilmesi için üç seçenek vardır: 1. Komisyonlar veto doğrultusunda düzenleme yapabilir. 2. Komisyonlar bu yasayı askıya alabilir. 3. Cumhurbaşkanı veto ettiği yasayı aynen kabul edip Köşk'e gönderebilir.

Devlet teşkilatı, üç temel organdan oluşur: yasama, yürütme ve yargı. 1. Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından temsil edilir ve kanun koyma yetkisine sahiptir. 2. Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu'ndan oluşur, devletin günlük yönetimini ve yasaların uygulanmasını sağlar. 3. Yargı Organı: Bağımsız mahkemeler tarafından yürütülür ve hukuk düzenini korur.

Yasama kelimesi, genel, soyut, objektif ve sürekli nitelikte kurallar koyma veya yasa yapma anlamına gelir.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, aşağıdaki konularda çıkarılamaz: 1. Temel haklar, kişi hakları ve ödevleri: Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan bu konular kararname ile düzenlenemez. 2. Münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konular: Anayasada bu şekilde belirtilen konularda kararname çıkarılması yasaktır. 3. Kanunda açıkça düzenlenen konular: Kanunda açıkça hüküm bulunan konularda da kararname çıkarılamaz. 4. Yasama dokunulmazlığı: Milletvekilleri, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar için yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanılan konularda kararname düzenlenemez.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarması ve İstiklal Mahkemeleri kurdurması, "yasama" yetkisini kullandığını gösterir. Bu kanun ve mahkemeler, TBMM'nin ülkeyi işgalden kurtarmak ve milletin bağımsızlığını savunmak adına otoritesini artırmayı amaçlamıştır.

Yargıtay, yasama sorumsuzluğuna ilişkin olarak milletvekillerinin Meclis çalışmalarındaki sözlerinden dolayı tazminat davalarına karşı mutlak olarak korunmadıkları yönünde kararlar vermiştir. Bu kararlardan birinde, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi şu ilkeleri belirlemiştir: - Yasama sorumsuzluğu, milletvekillerinin kişisel kinlerini tatmin etmek amacıyla başkalarına saldırı teşkil eden eylemleri için geçerli değildir. - Sözlerin Meclis çalışmaları ile bağlantılı olması ve kötü niyetli olmaması gerekmektedir. - Ölçülü davranılmaması da yasama sorumsuzluğunun sınırlarını aşan bir durum olarak değerlendirilir.

Milletvekilleri, çeşitli konularda söz sahibi olup, bu konular şunlardır: 1. Yasa Yapma: Yasaların hazırlanması, tartışılması ve onaylanması süreçlerinde aktif rol alırlar. 2. Temsil Görevi: Seçmenlerinin sesini mecliste temsil ederek, onların sorunlarını ve ihtiyaçlarını yasama sürecine dahil ederler. 3. Denetim Görevi: Hükümetin faaliyetlerini denetleyerek, kamu kaynaklarının etkili bir şekilde kullanılıp kullanılmadığını kontrol ederler. 4. Bütçe Onayı: Devlet bütçesinin hazırlanmasında ve onaylanmasında önemli rol oynarlar. 5. Uluslararası İlişkiler: Uluslararası antlaşmaların onaylanması ve dış politika ile ilgili konularda görev yaparlar.

Yasama yorumuna örnek olarak, 1924 Anayasası döneminde uygulanan bir yöntem gösterilebilir. Ayrıca, seçim kanunlarının YSK tarafından yorumlanması da yasama yorumuna bir örnek olarak verilebilir.

AK Parti'nin 272 milletvekili ile yapabileceği bazı şeyler şunlardır: 1. Yasama Faaliyetleri: Milletvekilleri, yasa teklifleri sunarak ve mevcut yasaları değiştirerek yasama süreçlerine katılabilirler. 2. Hükümet Kurma: Yeterli çoğunluğa sahip olan AK Parti, tek başına veya diğer partilerle koalisyon kurarak hükümet kurabilir. 3. Politika Belirleme: Milletvekilleri, parti politikalarını belirleme ve uygulama süreçlerinde etkin rol oynayabilirler. 4. Bütçe Çalışmaları: Bütçe görüşmeleri ve onay süreçlerinde AK Parti'nin milletvekilleri önemli kararlar alabilirler.

Yasama sorumsuzluğu 1982 Anayasası'nın 83. maddesinde düzenlenmeye devam etmektedir ve kaldırılmamıştır. Yürütme sorumsuzluğu kavramı ise anayasada yer almamaktadır ve bu bağlamda bir kaldırma işlemi söz konusu değildir.

TBMM komisyonları, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin çalışmalarını yürütmek ve yasama faaliyetlerini etkin bir şekilde yerine getirmek için çeşitli görevler üstlenir. Bu görevler şunlardır: 1. Kanun Tasarılarını İncelemek ve Raporlamak: Komisyonlar, kanun tasarılarını inceleyip raporlarını hazırlar ve bu raporları Meclis Genel Kurulu'na sunarlar. 2. Araştırma Yapmak: Ülkenin gündemini oluşturan konular hakkında araştırmalar yaparlar ve bu araştırmalar sonucunda raporlar hazırlarlar. 3. Denetim Yapmak: Hükümetin faaliyetlerini denetleyerek raporlar hazırlar ve bu raporları Meclis Genel Kurulu'na sunarlar. 4. Soruşturma Yapmak: Hükümetin ve kamu görevlilerinin faaliyetlerini soruştururlar ve soruşturma sonuçlarını rapor halinde sunarlar. 5. Diğer Görevler: İçtüzükte belirtilen diğer görevleri de yerine getirirler, örneğin bütçe görüşmeleri ve uluslararası anlaşmaların onaylanması gibi.

Yasama erki, yasaları çıkaran kuruluşta toplanan ve ulus adına yasa çıkarma yetkisini kapsayan güçtür.

Yasaların anayasaya uygunluğunu kontrol etmek, TBMM'nin görevleri arasında yer almaz. Bu yetki, Anayasa Mahkemesi'ne aittir. TBMM'nin diğer görevleri ise şunlardır: - Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; - Bakanlar Kurulu'nu denetlemek; - Bütçe hesaplamalarını ve kanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek; - Savaş ilanına karar vermek.