Yahudi

Tu Bişvat, Yahudi takviminde Şevat Ayı’nın 15’i anlamına gelen ve “Ağaçların Yılbaşı” olarak kutlanan neşeli bir bayramdır. Bu bayramda: Özellikle Kutsal Topraklarda yetişen meyveler yenir, şarap içilir. Ağaç ile insanoğlunun benzerliği üzerine düşünülür. İç muhasebe yapılır. Tanrı’nın bereketi ve her şey üzerindeki eli için şükredilir. Ağaçlardan öğrenilecekler düşünülür ve bunlar hayata geçirilir. Tu Bişvat, aynı zamanda İsrail’de ekolojik farkındalık günü olarak kutlanır ve bu günde ağaç dikilir.

Władysław Szpilman, II. Dünya Savaşı sırasında Polonya'da yaşamış Yahudi bir piyanist, besteci ve yazardır. Başlıca faaliyetleri: Müzik Eğitimi: Varşova ve Berlin'de piyano eğitimi almıştır. Kariyer: Polonya Radyosu'nda çalışmış, klasik ve popüler müzik besteleri yapmıştır. Hayatta Kalma: Varşova Gettosu'nda iki yıl saklanmış ve Nazi subaylarının yardımıyla hayatta kalmıştır. Kitap ve Film: 1946'da "Piyanist" adlı otobiyografisini yazmış, bu kitap 2002 yapımı "The Pianist" filmine uyarlanmıştır. Sonrası: Savaştan sonra müziğe geri dönmüş, birçok beste yapmış ve konser vermiştir.

Kafadar grubunun ayrıldığına dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Grup, halen aktif olarak müzik yapmaya devam etmektedir. Grup üyeleri Timur Atasever, Mert Alp ve Hüseyin Pulant, müzik kariyerlerine çeşitli sanatçılarla çalışarak ve kendi müziklerini yaparak devam etmektedirler. Herhangi bir ayrılık veya ara verme bilgisi resmi kaynaklardan doğrulanmamıştır.

Fateless (Kadersizlik), 2005 yapımı bir film olup, Yahudi Macar bir çocuğun Nazi kamplarında yaşadıklarını konu alır. Film, Gyuri Koves adlı gencin, babasını çalışma kampına uğurlamasıyla başlar. Genç, hiçbir yorum, değerlendirme yapmadan, abartıya kaçmadan, karamsarlığa kapılmadan, tanık olduğu her şeyi ince bir mizahla anlatır. Savaştan sonra Budapeşte’ye dönen 16 yaşındaki Gyuri, ülkesindeki insanların kendisine düşmanlık beslediklerini fark eder. Sonuçta her iki tarafa da kulak asmayan Gyuri, bu anılarıyla baş başa kalır. Film, 2006’da Oscar’larda En İyi Yabancı Film dalında en güçlü adaylardan biri idi. Fateless filminin konusu, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Macar yazar Imre Kertesz’in Naziler’in Yahudi soykırımı üzerine yazdığı Sorstalanság adlı romanına dayanır.

Yahudi gündüz okullarının kuruluş tarihi, farklı kaynaklara göre değişiklik göstermektedir. Schechter Gündüz Okulu, 1926 yılında Haham Joseph H. Lookstein tarafından kurulmuştur. Modern Yahudi okulları, 1818 yılında Fransa'nın Metz şehrinde açılmıştır. Türkiye'deki ilk modern Yahudi okulu, 1854 yılında İstanbul'un Hasköy ilçesinde açılmıştır. Torah Umesorah Ulusal İbranice Günü Okulları Derneği, 1944 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulmuştur.

Auschwitz Dövmecisi, Slovakyalı Yahudi Lale Sokolov'un gerçek yaşam öyküsüne dayanır. Kitabın konusu: Sokolov, 1942'de Auschwitz-Birkenau toplama kampına götürülür ve Naziler tarafından diğer esirlerin kollarına numaralarının dövmelerini yapmakla görevlendirilir. İki buçuk yıldan fazla bir süre esir tutulan Sokolov, vahşete ve cesaret eylemlerine tanık olur. Aynı kaderi paylaşan insanların hayatlarını kurtarmak için canını tehlikeye atarak, katledilen Yahudilerden kalan mücevher ve paralar karşılığında yiyecek satın alır. Bir gün, 4562 numaralı dövmenin yapılması için sırada bekleyen genç kadın Gita ile tanışır ve ne olursa olsun hayatta kalıp onunla evlenmeye yemin eder. Kitap, umudun, aşkın ve insanlığın en kötü şartlarda bile ayakta kalabileceğini gösterir.

Afrika'nın Hiçbir Yerinde (Nowhere in Africa) filmi, 1938 yılında Nazilerden kaçmak için Kenya'ya göç eden Yahudi bir ailenin hikayesini anlatıyor. Ailenin her bireyi, yeni hayatına kendince bağlanmaya çalışırken yeni işler, dostlar ve aşklar onları Kenya'ya yavaş yavaş bağlar. Filmde öne çıkan bazı konular şunlardır: Irkçılık. Ötekileştirme. Antisemitizm. Afrika'nın Hiçbir Yerinde, En İyi Yabancı Film Oscar’ı ve Altın Küre’ye aday gösterilmiştir.

Georges Moustaki, Yahudi inancına mensuptu.

Jared Kushner'in ailesi, aslen Beyaz Rusya'lıdır. Kushner'in büyükbabası Joseph Berkowitz, 1949 yılında eşi Reichel Kushner ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmiştir.

Başmelek Şekina, özgürlüğün ve koşulsuz sevginin meleğidir. Başlıca görevleri: Şifacılık: Çok güçlü şifacı meleklerden biridir. Destek: Sorumlulukları yerine getirme ve adil olma konusunda yardım eder. Gözetim: Bir anne gibi bireyleri sevgiyle, cömertlikle ve şefkatle gözetir, yol gösterir. Özgürlük: Yaşamda özgürlüğü kısıtlayan bağların kesilmesini sağlar.

Bat Mitzvah, Yahudi kız çocukları için yapılan bir çeşit reşit olma törenidir ve genellikle 12 yaşında yapılır. Ancak, Ortodoks ve Muhafazakâr Yahudilere göre bu yaş 12, Reform Yahudilerine göre ise 13 olarak kabul edilir.

"İstanbul'da Bir Yahudi Ailesi 1" ve "İstanbul'da Bir Yahudi Ailesi 2" kitapları, Rebecca karakterinin hayatını ve Yahudi ailesinin yaşadığı olayları anlatır. Birinci kitap, 1900-1934 yılları arasında İstanbul, Paris ve Venezuela ekseninde geçer. İkinci kitap, Rebecca'nın II. Dünya Savaşı sırasında yaşadığı zorlukları ve Yahudi düşmanlığıyla mücadelesini konu alır. Her iki kitap da gerçek bir hikayeye dayanmaktadır.

1942 Yazı (La Rafle) filmi, 1942 yılında Alman işgali altındaki Fransa’da, Almanların isteği üzerine ülkesinden 24 bin Yahudi toplamak için harekete geçen Fransızların yarattığı insanlık trajedisini anlatıyor. Film, 11 yaşındaki Joseph’in gözünden, Yahudi arkadaşları ve ailesiyle birlikte Almanya işgali altındaki Paris'te yaşamayı öğrenmeye çalışmasını anlatıyor. La Rafle, tamamı gerçek olaylara dayanan bir hikâyeye sahip.

"Piyanist" (The Pianist) filmi, Yahudi piyanist Władysław Szpilman'ın gerçek yaşam öyküsünü anlatır. Filmin bazı önemli olayları: Szpilman'ın ailesinin, Yahudiler için ayrılmış bir bölgeye sürülmesi. Toplama kamplarına götürülürken bir Yahudi polisi tarafından kurtarılması. Savaş sırasında Alman askerlerinden saklanarak hayatta kalma mücadelesi. Bir Alman subayın yardımıyla yiyecek temin etmesi. Savaşın sonunda Polonya radyosunda piyano çalmaya devam etmesi. Film, Yahudi soykırımını farklı bir açıdan ele alır; zengin ve fakir Yahudilerin soykırım sürecinde nasıl birbirinden ayrıldığını ve bazı Alman subayların Yahudilere yardım ettiğini gösterir.

Piyanist filmi, 2003 yılında 75. Akademi Ödülleri'nde (Oscar) En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar ödülü kazanmıştır. Piyanist filminin Oscar ödülü kazanmasının bazı nedenleri: Gerçek bir hikayeyi anlatması. İkinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan dramı yansıtması. Adrien Brody'nin kusursuz performansı.

Türkiye'deki ilk Yahudi okulu, 1854 yılında Hasköy'de açılan Şûle-i Maarif'tir.

Sefarad, kökenleri İspanya ve Portekiz'e dayanan tarihi bir Yahudi topluluğunu ifade eder. Sefarad kelimesi, İbranice'de "İspanya" anlamına gelen "Sefarad" kelimesinden türetilmiştir. Sefarad Yahudilerinin tarihi, Orta Çağ'da İspanya ve Portekiz'de önemli bir nüfusa sahip oldukları ve bilim, felsefe, tıp ve sanat alanlarında önemli katkılarda bulundukları bir dönemi kapsar. Ancak, 1492'de İspanya Kraliçesi İsabella ve Kral Ferdinand'ın Yahudilere yönelik başlattığı Engizisyon süreci, bu toplulukların zorla dinden dönme, sürgün veya ölümle karşı karşıya kalmasına yol açmıştır.

Theodor Herzl, Siyonizm fikrini savunmuştur. Siyonizm, Yahudilerin Filistin'e göç ederek bir devlet kurmalarını amaçlayan bir harekettir. Herzl ayrıca, antisemitizme karşı bir çözüm olarak Yahudi devletinin kurulmasını savunmuştur. Herzl'in diğer bazı görüşleri arasında, dinde saygının olduğu, birçok dilin konuşulduğu ve toprak reformlarının uygulandığı bir devlet vizyonu da bulunmaktadır.

Hezekiel Kitabı, kendisini MÖ 593 ve 571 yılları arasında Babil şehrinde sürgünde yaşayan bir rahip olan Ezekiel ben-Buzi'nin sözleri olarak tanımlar. Kitabın bazı temaları: Tanrı'nın varlığı; Saflık; İlahi bir topluluk olarak İsrail; Tanrı'ya karşı bireysel sorumluluk. Hezekiel Kitabı, Yahudi ve Hıristiyan geleneklerinde mistik ve kıyamet geleneklerinin gelişiminde etkili olmuştur. Ayrıca, "Hezekiel" kelimesi Kur'an'da geçen peygamberlerden birini ifade eder.

"The German Friend" (Alman Arkadaş) filmi, 1950'lerin Buenos Aires'inde gençken tanışan Yahudi Alman göçmen kızı Sulamit ve Nazi Alman göçmen oğlu Friedrich'in hikayesini anlatıyor. Büyük siyasi değişiklikler, Almanya ve Arjantin'deki Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci, filmin arka planını oluşturur. Filmde, Sulamit'in Friedrich ile olan dostluğu, üç on yıl boyunca devam ederken, her iki karakterin de gölgesini atan trajik siyasi mirastan kurtulma çabaları işlenir. "The German Friend" filminin konusu şu şekilde özetlenebilir: İlk karşılaşma. Almanya'ya yolculuk. Önemli kararlar.