Veraset

Veraset sistemi, monarşi ile yönetilen devletlerde hükümdarın ölümünden sonra tahta kimin geçeceğini belirleyen kurallar bütünüdür. Veraset sisteminin temel amaçları: Devlette devamlılığı sağlamak; Uzun yıllar boyunca hanedan soyundan gelen eğitimli kişilerin tahta geçmesini sağlamak; Ülke topraklarında istikrarı ve düzeni korumak. Veraset sisteminin olumsuz sonuçları: Taht kavgalarına yol açması; Kardeş ölümlerine neden olması. Osmanlı İmparatorluğu'nda veraset sistemi, I. Murad, Fatih Sultan Mehmet ve I. Ahmed gibi padişahlar tarafından farklı dönemlerde değiştirilmiştir.

Veraset, bir kişinin ölümü üzerine malvarlığının, haklarının ve borçlarının yasal mirasçılarına geçmesi anlamına gelir. Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) ise bu geçişi resmi olarak belgeleyen, mirasçıların kim olduğunu ve mirasın hangi oranda paylaşılacağını gösteren bir belgedir. Temel kavramlar: Muris: Ölen ve malvarlığı mirasçılarına intikal eden kişi. Mirasçı: Murisin malvarlığından pay almaya hak kazanan kişi. Tereke: Murisin ölümüyle mirasçılara geçen malvarlığının tamamı.

Verasetin temel ilkeleri şunlardır: Yasal mirasçılık. Miras hakkının korunması. Eşitlik ilkesi. Ayrıca, veraset sisteminin diğer temel ilkeleri arasında miras bırakanın iradesi, mirasçıların belirlenmesi, mirasın hukuki durumu ve paylaşmanın adil bir şekilde gerçekleştirilmesi yer alır.

Türkiye'de veraset sistemi, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre işler. Temel unsurlar: Mirasçılar: Yasal (kan bağıyla bağlı olanlar) ve atanmış (vasiyet veya miras sözleşmesi ile belirlenenler) olarak ikiye ayrılır. Miras Payı: Yasal mirasçılar arasında paylar kanunda belirtilen oranlara göre, atanmış mirasçılar arasında ise miras bırakanın isteğine göre belirlenir. Tereke: Miras bırakanın ölümünden sonra geride bıraktığı tüm mal varlığını ifade eder; taşınır ve taşınmaz mallar, haklar, alacaklar ve borçları içerir. Süreç: 1. Veraset İlamı: Mirasçılar, noter veya sulh hukuk mahkemesinden veraset ilamı alarak miras hakkını kanıtlar. 2. Miras Paylaşımı: Yasal oranlara veya miras bırakanın vasiyetnamesine göre yapılabilir. 3. Vergi Ödemesi: Miras kalan varlıklar için veraset ve intikal vergisi ödenir. 4. İntikal İşlemleri: Tapu müdürlüğü, banka ve ilgili kurumlara başvuru yapılarak mal varlığı mirasçılara intikal ettirilir. Miras hukuku süreçleri karmaşık olabileceğinden, bir avukata danışılması önerilir.

Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) için gidilecek vergi dairesi, şu şekilde belirlenir: Veraset yoluyla gerçekleşen intikallerde. Diğer suretle gerçekleşen intikallerde. Tüzel kişi veya diğer teşekküller tarafından yapılan tasarruflarda. Muris veya tasarrufu yapan kişinin ikametgâhı yabancı memlekette ise. Muris veya tasarrufu yapan kişinin Türkiye’de hiç ikamet etmediği veya son ikametgâhının tespit edilemediği takdirde. Ayrıca, yurt dışında bulunan vatandaşlar, veraset ilamı için yurt dışındaki konsolosluklara da başvurabilir.

Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) için başvurulacak mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir. Ayrıca, mirasçıların her birinin yerleşim yeri mahkemeleri de yetkilidir. Başvuru, sulh hukuk mahkemesine hitaben yazılacak veraset ilamı istemli bir dilekçe ile yapılır. Bazı durumlarda, noter tarafından muris ve mirasçı arasındaki soy bağının tespit edilememesi veya nüfus kayıtlarının yeterli açıklıkta olmaması gibi nedenlerle noterden veraset ilamı alınamayabilir.

Veraset (mirasçılık) belgesinde hak sahibi olanlar şunlardır: Yasal mirasçılar. Atanmış mirasçılar. Murisin alacaklıları. Devlet. Ayrıca, miras bırakanın veya mirasçılardan herhangi birinin mirasçılarından biri ile aynı gün vefat etmiş olması, “gaip” olması, evlatlık olması, vatandaşlıktan çıkarılmış olması veya birden çok vatandaşlığa sahip olması gibi durumlarda da veraset ilamı için Sulh Hukuk Mahkemesine başvurulması gerekir. Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) talep etmeye yetkili olmayan kişiler arasında ise mirası reddedenler, mirastan feragat edenler, mirastan çıkarılanlar, mirastan yoksun olanlar ve boşanmış eşler bulunur.

Noterden intikal işlemi şu şekilde yapılır: 1. Veraset İlamı Alınması: Mirasçılar, noterden veya sulh hukuk mahkemesinden mirasçılık belgesi (veraset ilamı) alır. 2. Vergi Dairesine Başvuru: Veraset ve intikal vergisinin hesaplanması için vergi dairesine başvurulur. 3. Vergi Ödemesi: Vergi borcu ödenir ve ilişiğinin kesildiğine dair belge alınır. 4. Tapu Müdürlüğüne Başvuru: Veraset ilamı ve diğer belgelerle birlikte tapu müdürlüğüne başvurulur. 5. Tapu Devri: Gerekli evraklar tamamsa, tapu devri yapılır ve imzalar atılır. Gerekli Belgeler: Kimlik belgesi; Temsilci aracılığıyla yapılıyorsa temsile ilişkin belge; Fotoğraf; Taşınmazın niteliği bina ise zorunlu deprem sigortası; Mirasçılık belgesi (veraset ilamı). İşlemlerin hukuki çerçevede yürütülmesi için her bir adımda hukuki destek alınması önerilir.

Veraset ve intikal sisteminde yapılan son değişiklik, 30 Aralık 2024 tarihinde yayımlanan 56 Seri No'lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile gerçekleştirilmiştir. Bu değişiklikle birlikte, istisna tutarları ve vergi tarifesi matrah dilimlerinde yeniden değerleme oranında artış yapılmıştır. Daha önceki değişiklikler için ise, 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemeler incelenebilir.

Veraset ve intikal beyannamesi, aşağıdaki durumlarda verilir: Veraset yoluyla intikal. Karşılıksız intikal. Yarışma ve çekilişler. Gaiplik durumu. Beyannamenin verileceği yer, mirasçının ikametgahına ve tasarrufun niteliğine göre değişir.

Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) ve intikal beyannamesini verme yetkisi şu kişilere aittir: Yasal ve atanmış mirasçılar. Mirasçılardan biri. Veraset ve intikal vergisi beyannamesini ise mükellef veya vekili verir.

Veraset beyannamesini PDF olarak göndermek için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) üzerinden giriş yapılır. 2. "Veraset İşlemleri" bölümünden vefat edenin T.C. kimlik numarası girilerek işlemlere başlanır. 3. Beyannameye eklenmesi gereken belgeler "Genel Amaçlı Dilekçe" bölümü kullanılarak gönderilir. Alternatif olarak, beyanname form doldurarak elden ya da posta yoluyla bağlı olunan vergi dairesine de teslim edilebilir.

Yakacık Veraset ve Harçlar Vergi Dairesi, İstanbul Defterdarlığı'na bağlıdır. Adres: Hürriyet Mahallesi, Yakacık D-100 Kuzey Yanyol Caddesi, No:47/A-B, Kartal/İstanbul. İletişim: Santral: 0(216) 301 40 00. Faks: 0(216) 301 42 08. E-posta: yakacikvd@gelirler.gov.tr.

Hayır, veraset ilamı olmadan miras intikali yapılamaz. Veraset ilamı, mirasçıların kim olduğunu ve miras üzerindeki paylarını resmi olarak belirleyen bir belgedir.

Evet, veraset ve intikal ile veraset ilamı aynı anlama gelir. Veraset ilamı (mirasçılık belgesi), bir kişinin ölümü üzerine yasal mirasçılarının kimler olduğunu ve miras paylarını gösteren resmi bir belgedir. Veraset ilamı, önceden sadece sulh hukuk mahkemeleri tarafından verilebilmekteyken, 2011 yılında yapılan yasal düzenlemeyle bu yetki noterlere de verilmiştir.

E-devlet üzerinden intikal işlemi yapmak için aşağıdaki adımlar takip edilebilir: 1. e-Devlet şifresiyle giriş yapmak. 2. Miras hizmetleri sayfasını ziyaret etmek. 3. Gerekli belgeleri hazırlamak. 4. Online başvuru yapmak. 5. Onay sürecini takip etmek. İntikal işlemi için ayrıca ilgili kuruma müracaat etmek de mümkündür. Miras intikali gibi hukuki süreçlerde bir avukattan danışmanlık almak, hak kaybı yaşanmaması açısından önemlidir.

Noterden veraset ilamı almak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Gerekli belgelerin hazırlanması. Miras bırakanın ölüm belgesi; Miras bırakanın nüfus kayıt örneği; Belgeyi talep eden kişinin nüfus cüzdanı ve fotokopisi. 2. Notere başvuru. 3. Başvurunun tamamlanması. Noterden veraset ilamı alınamayan durumlar: Miras bırakan veya mirasçılardan biri Türk vatandaşı değilse; Mirasçılardan bazıları mirası reddetmişse; Mirasçı sayısı çok ve hissedarlık bilgileri karışıksa; Boşanma davası devam ederken sağ kalan eşin mirasçı olmamasına rağmen kayıtlarda mirasçı görünüyorsa. Bu durumlarda veraset ilamı, sulh hukuk mahkemesinden talep edilmelidir.

Ölüm belgesi, veraset işlemleri için ilgili belediye başkanlığından veya nüfus müdürlüğünden temin edilebilir. Ayrıca, e-Devlet üzerinden de bu belge alınabilir.

Veraset ilamını (mirasçılık belgesini) kimler alabilir: Yasal mirasçılar. Atanmış mirasçılar. Vasiyetname alacaklıları. Murisin alacaklıları. Mirasçılık sıfatını yitirenler. Veraset ilamı, yasal mirasçılar, atanmış mirasçılar veya vasiyetname alacaklıları tarafından noterlikten veya sulh hukuk mahkemesinden talep edilebilir. Veraset ilamı almak için süre sınırı yoktur; miras bırakanın ölümünden sonra her zaman talep edilebilir.

Veraset beyannamesi, farklı durumlara göre belirli süreler içinde verilmelidir: Ölüm Türkiye'de meydana gelmişse: Beyanname, ölüm tarihini takip eden 4 ay içinde verilmelidir. Ölüm yabancı bir memlekette meydana gelmişse: Mükellefler Türkiye'de bulunuyorsa: Beyanname, ölüm tarihini takip eden 6 ay içinde verilmelidir. Mükellefler ölenin bulunduğu memlekette bulunuyorsa: Beyanname, ölüm tarihini takip eden 4 ay içinde verilmelidir. Mükellefler ölenin bulunduğu ülkenin dışında başka bir yabancı memlekette bulunuyorsa: Beyanname, ölüm tarihini takip eden 8 ay içinde verilmelidir. Gaiplik halinde: Gaiplik kararının ölüm siciline işlendiği tarihi takip eden 1 ay içinde beyanname verilmelidir. İvazsız intikallerde: Malların hukuken iktisap edildiği tarihi izleyen 1 ay içinde beyanname verilmelidir. Yarışma ve çekilişlerde: İkramiye kazananlardan kesilen veraset ve intikal vergisine ilişkin beyanname, yarışma ve çekilişin yapıldığı günü takip eden ayın 20. günü akşamına kadar verilmelidir.