Urartu

Ağrı Dağı, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir bölge olarak kabul edilir. En köklü uygarlık olarak ise Urartular tarafından kurulduğu düşünülmektedir.

Urartular, çeşitli sanat dallarına önem vermişlerdir: 1. Küçük El Sanatları: Altın, gümüş, tunç gibi malzemelerden süs eşyaları, kemerler, heykelcikler ve vazolar üretmişlerdir. 2. Maden İşçiliği: Demir, bakır ve gümüş işleme sanatında ileri gitmişlerdir. 3. Mimarlık: Büyük şehirler, tapınaklar, saraylar, su kemerleri ve kanallar inşa etmişlerdir. 4. Kaya Oymacılığı: Kaya kabartmaları ve duvar resimleri yapmışlardır. 5. Dini Sanat: Seramik ve tunçtan yapılmış kazanlar, tanrı ve tanrıça figürleriyle süslenmiştir.

Harput Kalesi ve Balakgazi farklı kavramlardır. Harput Kalesi, Elazığ'ın Harput ilçesinde bulunan ve Urartular tarafından M.Ö. 8. yüzyılda inşa edilen tarihi bir kaledir. Balakgazi ise, Harput'un girişinde yer alan ve Belek Gazi'ye ait olan bir anıtın halk arasındaki adıdır.

Anadolu'nun en büyük su kanalı, 53 kilometre uzunluğuyla Minua (Şamran) Kanalı'dır. Anadolu'daki diğer önemli tarihi su tünelleri arasında, Erzincan'ın Kemah ilçesindeki 350 metre uzunluğundaki su tüneli de bulunmaktadır.

Kef Kalesi, Urartu Uygarlığı'na aittir.

Karlıca konaklarının yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, Karlıca Kalesi'nin Urartu dönemine (MÖ 13-9. yüzyıllar) ait izler taşıdığı tahmin edilmektedir.

Urartularda toplam 1700 civarında çivi yazılı belge bulunmaktadır.

Urartuca, günümüzde konuşanı kalmamış ölü bir dildir. Bu dili, MÖ 9. yüzyıldan MÖ 6. yüzyıla kadar Van Gölü ve çevresinde yaşayan Urartular konuşmuştur.

Erzincan'da bakır işlemeciliği, M.Ö. 9. ve 6. yüzyıllar arasında Doğu Anadolu'da hüküm süren Urartu Krallığı dönemine kadar uzanmaktadır.

Van Kalesi kanalı, Urartu Uygarlığı'na aittir.

Harput'ta çeşitli medeniyetler tarafından kazılar yapılmıştır, bunlar arasında: 1. Urartular: Harput'taki kaya mezarları, Urartu döneminde yapılmış ve Roma döneminde de kullanılmıştır. 2. Selçuklular ve Osmanlılar: Harput Kalesi'nde yapılan kazılarda, kalenin Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait yapı kalıntıları bulunmuştur. 3. Fırat Üniversitesi Ekibi: 2018 yılında Prof. Dr. İsmail Aytaç başkanlığında bir ekip, Harput Kalesi'nde kazı çalışmaları yürütmüştür.

Urartuların başkenti Tuşpa'dır, günümüzde Van olarak bilinir.

Urartularda bilim ve buluşlar şu şekilde özetlenebilir: 1. Astronomi ve Takvim: Urartular, gökyüzünü gözlemleyerek karmaşık bir takvim sistemi geliştirmişlerdir. 2. Mühendislik ve Mimarlık: Urartular, su mühendisliği alanında büyük başarılar elde etmişlerdir. 3. Madencilik ve Metalurji: Urartular, maden yataklarını etkin bir şekilde kullanarak bronz, demir ve diğer metalleri işlemişlerdir. 4. Yazı ve Dil: Urartular, çivi yazısını kullanarak kendi dillerini yazıya geçirmişlerdir. 5. Sanat: Urartu sanatında heykeltıraşlık, fresk ve duvar resimleri gibi alanlarda gelişmişlerdir.

Harput Kalesi'nde yapılan kazılarda çeşitli tarihi ve kültürel kalıntılar bulunmuştur: 1. Açık Hava Sunak Alanı: Kalede, Urartu dönemine ait olduğu düşünülen bir açık hava sunak alanı ortaya çıkarılmıştır. 2. Selçuklu Dönemi Kitabesi: Selçuklu dönemine ait, sanatkar isminin yazılı olduğu bir kitabe bulunmuştur. 3. Sırlı Seramik Üretimi: Kalede sırlı seramik üretiminin varlığı kanıtlanmıştır. 4. Saray Mutfağı: Yaklaşık 1000 yıllık olduğu düşünülen bir saray mutfağı keşfedilmiştir. 5. Mancınık Güllesi: Mutfakta yer alan tandırlardan birinin içinde, 1234 yılında Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubad'ın kaleyi kuşatması sırasında atıldığı düşünülen bir mancınık güllesi bulunmuştur.

Urartuluların haritasının neden yok olduğuna dair doğrudan bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Urartu Krallığı'nın sınırlarının belirsiz olduğu ve bu sınırların farklı araştırmacılar tarafından farklı şekillerde yorumlandığı bilinmektedir. Urartu Krallığı'nın genel olarak kabul edilen sınırları, kuzeyde Ardahan Hanak, güneyde Toros Dağları, batıda Fırat Nehri ve doğuda Sabalan Dağları olarak belirlenmiştir.

Evet, Urartular yerleşik hayata geçmişlerdir.

Altıntepe'de yaşamış medeniyetler arasında Urartu, Bizans ve Osmanlı bulunmaktadır. Urartu Dönemi: Altıntepe, Urartu döneminde kurulan bir yerleşim yeridir. Bizans Dönemi: Altıntepe'de Bizans surları tarafından tahrip edilmiş yapılar bulunmaktadır. Osmanlı Dönemi: Altıntepe, Osmanlı medeniyetine de ev sahipliği yapmıştır. Günümüzde Altıntepe'de hâlen arkeolojik kazılar sürdürülmektedir.

Van Kalesi'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: - İnşaat Tarihi ve Amacı: Van Kalesi, Urartu Kralı I. Sarduri tarafından M.Ö. 9. yüzyılda, Van Gölü'nün doğu kıyısında, Van şehrinin kontrolü için inşa edilmiştir. - Tarihi Süreç: Kale, Urartular'dan sonra Persler, İskitler, Partlar ve Romalılar gibi çeşitli medeniyetlerin hakimiyetine girmiş, Osmanlı döneminde ise tamamen askeri amaçlarla kullanılmıştır. - Efsanevi Hikayeler: Kaleyle ilgili iki ana efsane vardır: 1. Asur Kraliçesi Semiramis Efsanesi: Efsaneye göre, Semiramis Van bölgesine sefer düzenler ve burada Kral Ara'ya aşık olur. Ara'nın ölümü üzerine Semiramis, onun anısına kaleyi ve şehri inşa ettirir. 2. Dev İnsanlar Efsanesi: Kalenin yapımında kullanılan büyük taşların, o günün koşullarında insanlar tarafından taşınmasının imkansız olduğu düşünülerek, kalenin dev insanlar tarafından inşa edildiği söylenir. Van Kalesi, günümüze kadar iyi korunmuş yapısıyla tarihi ve turistik bir öneme sahiptir.

Halı şeklinde tasvir edilen tanrı, Urartu Krallığı'nın baş tanrısı olan Haldi'dir.

Ermenistan'da Ermeniceden önce Urartu dili konuşuluyordu.