ÜFE

Eylül 2013'te Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) %6,23 artmıştır. Ayrıntılı oranlar şu şekildedir: Bir önceki aya göre: %0,88. Bir önceki yılın Aralık ayına göre: %4,43. On iki aylık ortalamalara göre: %3,58.

Medya enflasyonu, belirli bir medya ürününün veya hizmetinin fiyat değişimlerini ölçen özel bir endeksle hesaplanmaz. Genel enflasyon, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) gibi genel fiyat endeksleriyle ölçülür. Enflasyon hesaplaması şu şekilde yapılır: 1. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE): Belirli bir dönemdeki tüketici sepeti içinde yer alan mal ve hizmetlerin fiyat değişimlerini ölçer. 2. Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE): Üretim aşamasındaki mal ve hizmetlerin fiyat değişimlerini izler. 3. Enflasyon Oranı: İki dönem arasındaki TÜFE veya ÜFE endeks değerlerinin farkı olarak hesaplanır. Türkiye'de bu hesaplamalar Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılır.

ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) ve TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranları şu şekilde hesaplanır: 1. Fiyat Değişikliklerinin Hesaplanması. 2. Ağırlıklı Ortalama Fiyat Değişiklikleri. 3. Endeks Numarasının Hesaplanması. Örnek Hesaplama: TÜFE Hesaplaması. Bir tüketici sepetinde ekmek, süt ve benzin yer alsın. Ekmek %30, süt %20 ve benzin %50 ağırlığa sahip olsun. Baz yıl TÜFE’si 100 olsun. Ekmek 2 TL’den 2,5 TL’ye, süt 3 TL’den 3,2 TL’ye ve benzin 7 TL’den 8 TL’ye yükselsin. Her bir ürünün fiyatındaki yüzde değişimi hesaplanır ve ağırlıklandırılarak ortalamaları alınır. Cari yıl TÜFE’si = (%25 0,3) + (%6,67 0,2) + (%14,29 0,5) + 100 = 111,79 olur. Bu, cari yılda fiyatların baz yıla göre ortalama olarak %11,79 arttığı anlamına gelir. Daha detaylı bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: unlumenkul.com; tcmb.gov.tr; albyatirim.com.tr; gcmyatirim.com.tr.

Geçmiş yıllara ait yeniden değerleme oranlarını öğrenmek için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: legalbank.net. mevzuattakip.com.tr. gureli.com.tr. Ayrıca, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verileri, yeniden değerleme oranlarının hesaplanmasında kullanılır. Bu nedenle, TÜİK'in resmi kanallarından veya ilgili kurumların raporlarından detaylı bilgilere ulaşılabilir.

Enflasyon düzeltmesinde kullanılan katsayılar, taşıma katsayısı ve düzeltme katsayısı olarak ikiye ayrılır. Taşıma Katsayısı: Mali tablonun ait olduğu aya ilişkin Yİ-ÜFE endeksinin, bir önceki dönemin sonundaki Yİ-ÜFE endeksine bölünmesiyle elde edilir. Düzeltme Katsayısı: Enflasyon düzeltmesinin yapıldığı tarihteki Yİ-ÜFE endeksinin, düzeltmeye esas tarihteki Yİ-ÜFE endeksine bölünmesiyle hesaplanır. 2024 yılı için bazı taşıma ve düzeltme katsayıları: 31.12.2024 tarihli enflasyon düzeltmesi için taşıma katsayısı: Geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmamış mükellefler için: 1,28525. 30.09.2024 tarihinde düzeltme yapmış mükellefler için: 1,02368. Stoklar için basit ortalama yöntemi düzeltme katsayısı: 1,12482. Bu katsayılar, enflasyon düzeltmesi yapılacak döneme göre değişiklik gösterebilir. Güncel katsayılar için ilgili resmi kaynaklara başvurulması önerilir.

İTB (İzmir Ticaret Borsası) Çekirdeksiz Kuru Üzüm Endeksi, 02 Ocak 2009 = 1000 puan kabul edilerek ve 7, 8, 9, 10 numara üzüm tipleri dikkate alınarak hesaplanır. Tiplerin ağırlıkları: 1 Eylül 2016'dan itibaren 7 No: %15, 8 No: %25, 9 No: %50, 10 No: %10 olarak belirlenmiştir. Fiyatlar: Endeksin hesaplanmasında baz alınacak tip bazında fiyatlar, İzmir Ticaret Borsası tarafından açıklanan kuru üzüm referans fiyatları ve Kuru Üzüm Referans Fiyat Tespit Heyeti tarafından belirlenir. Sonraki dönemler: Endeks, 9 numara üzümün 1 ton fiyatının yaklaşık seviyesinde oluşur (en fazla %5 sapma ile). Detaylı bilgi ve sorular için arge@itb.org.tr adresine mail gönderilebilir veya 481 10 21 numaralı telefondan Ar-Ge servisi ile iletişime geçilebilir.

İTO (İstanbul Ticaret Odası) ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) hem aylık hem de yıllık olarak yayınlanmaktadır. Örneğin, Temmuz 2025 için açıklanan Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi), aylık %1,73 artış göstermiştir.

2025 yılı itibarıyla ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) oranı en yüksek olan yıl, 2022 yılıdır. 2022 yılı için ÜFE oranı %138,31 olarak gerçekleşmiştir. 2025 yılı Temmuz ayı itibarıyla ise ÜFE oranı %24,19 olarak artmıştır. Daha önceki yıllarda en yüksek ÜFE oranları arasında 2008 yılı %14,56 ve 2011 yılı %13,51 olarak yer almaktadır.

Vergi yapılandırması peşin ödeme indirimi, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) dikkate alınarak hesaplanır. Ayrıca, idari para cezaları peşin ödendiğinde %25 indirim uygulanır. Örnek olarak, yapılandırılan bir tutarın peşin ödenmesi durumunda %25 oranında indirim yapılması, 10.000 TL'lik bir borç için şu şekilde hesaplanabilir: 10.000 TL x %25 indirim = 2.500 TL indirim 10.000 TL - 2.500 TL = 7.500 TL ödenecek tutar Peşin ödeme indiriminin hesaplanması, yapılandırılan borcun türüne ve miktarına göre değişiklik gösterebilir. Güncel indirimler ve hesaplama yöntemleri için Gelir İdaresi Başkanlığı'nın resmi internet sitesi veya vergi daireleri ile iletişime geçilmesi önerilir.

2014 yılı Ekim ayında Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) %10,10 artmıştır. Aynı ayda Yİ-ÜFE'deki aylık artış ise %0,92 olarak gerçekleşmiştir.

2025 yılı Ocak ayı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) %27,20 artmıştır. Ayrıca, Ocak 2025'te Yİ-ÜFE'nin bir önceki aya göre %3,06, bir önceki yılın Aralık ayına göre de %3,06 arttığı belirtilmiştir.

ÜFE'nin (Üretici Fiyat Endeksi) yarısının nasıl hesaplanacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, ÜFE'nin genel olarak nasıl hesaplandığı hakkında bilgi verilebilir. ÜFE hesaplaması genellikle şu adımları içerir: 1. Örneklem seçimi. 2. Ağırlıkların belirlenmesi. 3. Fiyatların toplanması. 4. Endeks hesaplama. 5. Düzeltmeler. ÜFE, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından aylık olarak hesaplanır.

2025 yılı Şubat ayında Türkiye'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık %2,27, yıllık ise %39,05 oranında artmıştır. TÜFE'deki bazı ana harcama gruplarının yıllık değişimleri: Giyim ve ayakkabı: %20,84. Eğitim: %94,90. ÜFE'deki bazı ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri: Ara malı: %21,16. Enerji: %19,18.

24 aylık enflasyon hesaplaması için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Değerlerinin Belirlenmesi: Temel dönem ve cari dönem için TÜFE değerlerine bakılır. 2. Enflasyon Oranının Hesaplanması: Her dönem için enflasyon oranı, TÜFE değerleri kullanılarak hesaplanır. 3. Enflasyon Farkının Bululması: İki dönemin enflasyon oranları bulunur ve baz dönemin enflasyon oranı, cari dönemin enflasyon oranından çıkarılır. 4. Kümülatif Enflasyon Hesaplama: Birden fazla dönemdeki fiyat seviyelerindeki genel artış ölçülerek kümülatif enflasyon hesaplanır. Bu hesaplamalar, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan veriler kullanılarak yapılabilir.

Kasım ayında ÜFE'nin (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) düşmesinin birkaç nedeni olabilir: Enerji fiyatlarındaki denge. Tarım ürünlerinde fiyat stabilitesi. Aylık artışların dengelenmesi. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, 2024 yılı Kasım ayında YD-ÜFE (Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi) aylık %0,86 azalırken, yıllık %25,19 artış göstermiştir. ÜFE'deki düşüş nedenleri hakkında daha kesin bilgi için TÜİK'in resmi açıklamalarının incelenmesi önerilir.

KYK kredi faizi, öğrencinin aldığı kredi miktarına, öğrenim süresine ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) artış oranına göre hesaplanır. Hesaplama adımları: 1. Kredi Miktarı: Öğrenciye verilen kredi miktarı esas alınır. 2. Öğrenim Süresi: Kredinin alındığı tarihten, öğretim kurumunun normal öğrenim süresi bitimine kadar geçen süre dikkate alınır. 3. Yİ-ÜFE Artışı: Bu süre zarfında Yİ-ÜFE endeksindeki artış oranı hesaplanır. 4. Borç Miktarı: İlk kredi miktarına, öğrenim süresi boyunca Yİ-ÜFE endeksindeki artış oranı eklenerek toplam borç miktarı bulunur. 2022 Temmuz ayında yapılan düzenlemeye göre, öğrenim kredisi geri ödemelerinde enflasyon farkı veya faiz uygulanmamakta, sadece alınan kredi miktarı üzerinden tahsilat yapılmaktadır.

TÜFE ve ÜFE'nin ortalaması olan "TÜFE ÜFE/2" ifadesi, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ve üretici fiyat endeksi (ÜFE) değerlerinin aritmetik ortalamasını ifade eder. TÜFE, nihai kullanıcıların tükettikleri mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimleri, ÜFE ise üreticilerin maliyetlerindeki değişimleri izler. Bu iki endeksin ortalaması, ekonomik fiyat değişimlerinin genel bir resmini sunmak için kullanılabilir, ancak tek başına bir anlamı yoktur. Örneğin, bir ülkedeki enflasyon oranını belirlemek için genellikle TÜFE ve ÜFE'nin aylık ve yıllık değişimleri dikkate alınır.

Yıllık enflasyon ile 6 aylık enflasyon arasındaki fark, hesaplama periyotlarından kaynaklanmaktadır. Yıllık enflasyon, bir yıl içindeki tüm ayların enflasyon oranlarının ortalaması alınarak hesaplanır. 6 aylık enflasyon ise belirli bir altı aylık dönemdeki enflasyon oranlarının farkı ile bulunur. Bu nedenle, 6 aylık enflasyon oranı, yıllık enflasyon oranından daha düşük olabilir. Örneğin, 2025 yılı Haziran ayı enflasyon oranı %35,05 olarak açıklanırken, 5 aylık toplam enflasyon farkı %15,10 olarak kaydedilmiştir.

2019 yılında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık %11,84, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise %7,36 artmıştır. TÜFE: Bir önceki aya göre: %0,74. Bir önceki yılın Aralık ayına göre: %10,59. Bir önceki yılın aynı ayına göre: %8,55. On iki aylık ortalamalara göre: %15,18. Yİ-ÜFE: Bir önceki aya göre: %0,69. Bir önceki yılın Aralık ayına göre: %7,36. Bir önceki yılın aynı ayına göre: %7,36. On iki aylık ortalamalara göre: %17,56.

PPI (Üretici Fiyat Endeksi) ve TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) aynı değildir, çünkü farklı ekonomik göstergeleri ölçerler. TÜFE, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlerin fiyat değişimlerini ölçer ve enflasyonun temel göstergesidir. PPI, yerli üreticilerin ürünleri için aldıkları satış fiyatlarındaki zaman içindeki ortalama değişimi ölçer. PPI, TÜFE'deki artışlara öncülük edebilir; çünkü üretim maliyetlerindeki değişiklikler, genellikle tüketici fiyatlarına yansımadan önce üretici seviyesinde ortaya çıkar.