Endeksler

Endeks, belli bir zaman dilimine ait olan fiyat, maliyet, satış, üretim gibi verilerin toplanması ile oluşturulan göstergelerdir. Borsa endeksi ise, bir borsada işlem gören belirli sayıdaki hisse senedi ve finansal varlığın fiyatı bir araya getirilip piyasa değerleri ağırlığınca hesaplanarak oluşturulur. Borsa endeksleri, yatırımcılara pazarın genel performansı hakkında bilgi verir ve yatırım portföylerini değerlendirmek için kullanılır. Bazı önemli endeksler şunlardır: S&P 500 (Standard & Poor's 500). Dow Jones Industrial Average. Nasdaq Composite. BIST 100.

Sanayi üretim endeksinin "iyi" olarak değerlendirilebileceği bir değer bulunmamaktadır. Ancak, endeksteki değişimler şu şekilde yorumlanabilir: Yıllık artış: Takvim etkilerinden arındırılmış endeks değerlerinin bir önceki yılın aynı ayına göre %4,9'un üzerinde artması olumlu olarak değerlendirilebilir. Aylık artış: Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks değerlerinin bir önceki aya göre %3,1'in üzerinde artması olumlu olarak yorumlanabilir. Sanayi üretim endeksi, ekonominin genel durumu ve sektörel performans hakkında bilgi verir, ancak tek başına bir "iyi" veya "kötü" göstergesi olarak değerlendirilmemelidir. En güncel ve detaylı veriler için Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) resmi web sitesi ziyaret edilebilir.

S&P 500 endeksi, 25 Temmuz 2025 tarihinde 6.395,82 USD ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmıştır.

PMI kısaltması farklı alanlarda farklı anlamlara gelebilmektedir: Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI). Proje Yönetimi Enstitüsü (PMI). Philip Morris International (PMI).

DAX ve S&P 500 aynı değildir, ancak her ikisi de borsa endeksidir. DAX (Deutscher Aktien Index), Frankfurt Borsası'nda işlem gören, likidite ve ölçek açısından en güçlü 30 Alman şirketini temsil eden bir hisse endeksidir. S&P 500, Amerika Birleşik Devletleri'nde işlem gören en büyük 500 şirketin piyasa değerini hesaplayan bir endekstir. DAX ve S&P 500, dünyanın en prestijli piyasaları arasında yer alır ve her ikisi de perakende tüccarların haftanın 5 günü uygun maliyetli ve kesintisiz erişiminden yararlanmasına olanak tanır.

Yeniden değerleme işlemlerinde Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) kullanılır. Bu oran, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay yayımlanan Yİ-ÜFE verileri esas alınarak hesaplanır.

TOKİ endeksi, TOKİ'nin (Toplu Konut İdaresi Başkanlığı) geri ödemelere esas borç bakiyeleri ve taksit bedellerini güncellemek için kullandığı endekslerdir. Bu endeksler şunlardır: Memur maaş artış oranı. TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi). Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi). Bu endeksler, her altı ayda bir güncellenir ve taksit ödemelerine yansıtılır.

"En iyi endeks" kavramı, kişisel yatırım hedeflerine ve piyasa koşullarına bağlı olarak değişebilir. Ancak, bazı popüler ve önemli endeksler şunlardır: BIST 100 Endeksi (XU100). S&P 500 Endeksi. Dow Jones Industrial Average (DJIA). Nasdaq Composite. FTSE 100 Endeksi. Nikkei 225 Endeksi. Yatırım yapmadan önce bir finansal danışmana başvurulması önerilir.

Endekse dahil olmak, bir şirketin hisse senetlerinin belirli bir borsa endeksine eklenmesi anlamına gelir. Endekse dahil olmanın bazı etkileri: Yatırımcı ilgisinin artması. Likidite artışı. Kurumsal yatırımlar. Prestij ve tanınırlık.

Dow Jones ve S&P 500 endüstri endeksi değildir. Dow Jones Industrial Average (DJIA), ABD’nin en büyük 30 halka açık şirketinin performansını ölçen bir göstergedir ve "blue-chip" (finansal olarak istikrarlı ve temettü ödemesi güçlü) şirketleri içerir. Standard & Poor's 500 (S&P 500), ABD’nin en büyük 500 şirketini kapsayan ve ekonominin geniş bir temsilini sunan bir endekstir. Her iki endeks de genel olarak ABD borsasını temsil eder, ancak farklı şirket gruplarını ve metodolojileri kullanır.

MSCI (Morgan Stanley Capital International), dünya genelindeki hisse senedi piyasalarını kapsayan bir dizi uluslararası endeks oluşturur. MSCI'nin temel işlevleri: Portföy çeşitlendirmesi: Farklı bölgesel ve tematik endeksler aracılığıyla yatırımcılara portföylerini çeşitlendirme imkanı sunar. Yatırım stratejisi geliştirme: Piyasa trendlerini ve sektör performanslarını analiz ederek yatırımcıların daha bilinçli kararlar almasına yardımcı olur. Piyasa analizi ve araştırma: Ekonomistler ve analistler için piyasa trendlerini ve ekonomik gelişmeleri analiz edebilecekleri bir veri kaynağı sağlar. Fon yönetimi ve performans ölçümü: Fon yöneticileri için performans değerlendirme ve strateji optimizasyonu aracı olarak kullanılır. Risk yönetimi: Piyasa risklerini ve volatiliteyi analiz ederek risk yönetimi stratejileri geliştirmeye yardımcı olur.

Hayır, SP 500 ve BIST 500 aynı değildir. SP 500, ABD'nin en büyük 500 halka açık şirketinin performansını yansıtan, piyasa değeri ağırlıklı bir borsa endeksidir. BIST 500 ise, Borsa İstanbul'da işlem gören en büyük 500 şirketi kapsayan bir endeks değildir; bu unvan BIST 100 endeksine aittir.

2025 yılı içinde BIST 100 (XU100) en yüksek 11.044,41 TL değerini görmüştür. Şimdiye kadarki en yüksek BIST 100 değeri ise 18 Temmuz 2024 tarihinde 11.252,11 TL olarak kaydedilmiştir.

En önemli endeks olarak değerlendirilebilecek bazı küresel ve ulusal borsa endeksleri şunlardır: Küresel Endeksler: S&P 500 (ABD). Dow Jones Industrial Average (ABD). Nasdaq Composite (ABD). FTSE 100 (Birleşik Krallık). DAX (Almanya). Ulusal Endeksler: BIST 100 (Türkiye). BIST Bankacılık Endeksi (XBANK). BIST Sınai Endeksi (XUSIN).

Bloomberg HT pamuk endeksinin nasıl hesaplandığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, pamuk fiyatlarının genel durumunu yansıtan bazı endeksler şunlardır: Cotlook A Endeksi. Çin Pamuk (CC) Endeksi. Pamuk fiyatları, üretim miktarı, tüketici talebi ve döviz kuru gibi faktörlere bağlı olarak değişir.

BİST 100 ve BİST 50 arasındaki temel fark, BİST 50'nin piyasa değeri ve işlem hacmi açısından en yüksek 50 şirketi kapsarken, BİST 100'ün en yüksek 100 şirketi kapsamasıdır. BİST 50 Endeksi, BIST 30 endeksini de içerir. BİST 100 Endeksi, BİST 50 Endeksi'ni de kapsadığı için, bu endekslerdeki değişiklikler birbirini etkiler. Yatırımcıların, bu endeksler arasındaki farkları göz önünde bulundurarak, yatırım stratejilerini belirlemeleri önerilir.

Evet, VİOP30 ve BIST30 aynıdır, çünkü VİOP30, Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) işlem gören BIST 30 endeksinin vadeli işlem sözleşmesidir. BIST 30 (XU030), Borsa İstanbul'da işlem gören, piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek 30 hisse senedinin performansını yansıtan bir endekstir. VİOP 30, bu endeksin dayanak varlık olarak kabul edildiği, kaldıraçlı ve çift yönlü yatırım imkanı sunan bir vadeli işlem sözleşmesidir.

GII (Gender Inequality Index), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından oluşturulan Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi'dir. GII'nin ölçtüğü üç temel boyut: 1. Üreme sağlığı: Anne ölüm oranı ve doğurganlık hızı ile ölçülür. 2. Güçlendirme: Parlamentodaki kadın sandalye oranı ve orta-yüksek öğrenim başarı düzeyleriyle ölçülür. 3. İşgücü piyasası: Kadınların işgücüne katılımı ile ölçülür. Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi (Global Gender Gap Index- GGGE) ise Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından her yıl yayımlanan ve dünya genelindeki tüm ülkelerde cinsiyet eşitsizliğini ölçen bir endekstir. Ayrıca, GII sembolü, S&P Global Infrastructure Index endeksini takip eden bir yatırım fonunu ifade edebilir.

8 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla BIST 100 (XU100) endeksi en yüksek 10.976,22 TL seviyesini görmüştür. Daha önceki rekor ise 18 Temmuz 2024 tarihinde 11.252,11 TL olarak kaydedilmiştir.

BIST-10 ve BIST-50 arasındaki temel fark, kapsadıkları hisse sayısıdır. - BIST-100: Borsa İstanbul'da işlem gören, piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek 100 şirketin hisse senetlerinin performans ölçümünü gösterir. - BIST-50: Piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek 50 şirketin hisse senetlerinin performans ölçümünü gösterir. BIST-50, BIST-100'ün bir alt endeksi olup, daha dar bir hisse grubunu kapsar.