TürkSanatı

20. yüzyılda Türk sanatında etkili olan bazı akımlar şunlardır: İzlenimcilik (Empresyonizm). D Grubu. On’lar Grubu. Yeniler Grubu (Liman Ressamları). Ayrıca, 1940’lardan itibaren geleneksel Türk sanat örneklerinin etkisi de Türk resminde önemli bir yer tutmuştur.

Bazı ünlü Türk sanat tarihçileri: Oktay Aslanapa. Semavi Eyice. Nurhan Atasoy. Celal Esad Arseven. Suut Kemal Yetkin. Mazhar Şevket İpşiroğlu.

En büyük âşık kolu konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı kaynaklara göre en büyük âşık kolları: Emrah Kolu. Ruhsatî Kolu. Diğer bir görüşe göre ise Şenlik Kolu en güçlü âşık koludur. Âşık kolları, usta-çırak ilişkisi içinde, belirli bir ustanın üslup, dil, ayak, ezgi ve konularını devam ettiren âşık gruplarıdır.

Kayışzade Hafız Osman (Kayışzade Hafız Osman Nuri), 1834 yılında Burdur'da doğmuş ve 1894 yılında İstanbul'da vefat etmiş bir Türk hattattır. Asıl adı Burdurî Kayışzâde es-Seyyid el-Hâc Hâfız Osman Nûri'dir. Hayatını mushaf yazmakla geçiren Kayışzade, 107. mushafını yazarken 4 Ramazan 1311 (11 Mart 1894) tarihinde teravih namazı kıldırdığı esnada rükûda vefat etmiştir. Mushaf yazmada ve nesih hattının güzelleşmesinde hüner gösteren Kayışzade'nin, özellikle XIX. yüzyılın sonlarından günümüze kadar defalarca basılarak İslam dünyasına yayılan ayet-berkenar tertibiyle yazdığı mushaflar, bu ekolün diğer hattatı Hasan Rıza Efendi'nin aynı tertipteki mushafıyla birlikte büyük şöhrete ulaşmıştır.

Cemal Safi, 15 Ekim 1938'de Samsun'da doğmuş ve 17 Nisan 2018'de Ankara'da vefat etmiş Türk şair ve güfte yazarıdır. Bazı özellikleri: Eğitim: Samsun Sanat Okulu'nu bitirdikten sonra torna tesviye bölümünden mezun olmuştur. Şiir yazmaya başlama: 38 yaşında şiir yazmaya başlamıştır. Bestelenen şiirleri: 40 tanesi Orhan Gencebay tarafından olmak üzere, Zekai Tunca, Selçuk Tekay ve Candan Erçetin gibi sanatçılar tarafından 150 civarında şiiri bestelenmiştir. Ödülleri: Türk Dil Kurumu tarafından Türkçeyi en etkin ve güzel kullanan şair olarak ödüllendirilmiş, ayrıca Eminescu madalyası almıştır. Eserleri: "Sende Kalmış", "Kıyamete Kırk Kala" ve "Vurgun" gibi kitapları bulunmaktadır.

Salih Tozan, tiyatro ve sinema alanındaki çalışmalarıyla ün kazanmıştır. Tiyatro kariyerinde, 1933 yılında Raşit Rıza Tiyatrosu'nda sahne alarak sanat yaşamına başlamış ve daha sonra Avni Dilligil Tiyatrosu, Muammer Karaca Tiyatrosu ve İstanbul Şehir Tiyatroları gibi önemli topluluklarda rol almıştır. Sinema alanında ise 1950 yılında "Çakırcalı Mehmet Efe" filmiyle adım atmış ve "Yüzbaşı Tahsin", "Bulgar Sadık" gibi filmlerde iyi yürekli, babacan karakterleriyle izleyicinin gönlünde yer edinmiştir. Salih Tozan, 16 Şubat 1963'te İstanbul'da siroz nedeniyle hayatını kaybetmiştir.

Yörük halıları, el emeği göz nuru olmaları, geleneksel dokuma teknikleriyle üretilmeleri, zengin motifleri, canlı renkleri ve özgün tasarımlarıyla değerlidir. Yörük halılarının değerli olmasının bazı diğer nedenleri: Kültürel miras: Her bir motifin ve renk seçiminin arkasında derin bir anlam ve kültürel miras yatar. Dayanıklılık: Yörük halıları, yün ve bazen keçi kılı kullanılarak geleneksel dokuma teknikleriyle üretildiği için hem dayanıklı hem de estetik açıdan zengindir. Nadirlik: Antik Yörük halıları, tarihi değeri ve nadir bulunmaları nedeniyle koleksiyonerler tarafından aranır. Sanat değeri: Anadolu efsanelerinde Yörük halılarının, en modern bir şehirdeki en seçkin bir salonu süsleyecek sanat değerinde olduğu söylenir.

"Kalktı Havalandı Gönlümün Kuşu" sözleri, Pir Sultan Abdal'a aittir.

Türk şaman davulu (tüngür) şu şekilde yapılır: 1. Malzeme Seçimi: Davulun kasnağı için kayın veya sedir ağacı kullanılır. 2. Deri: Kasnağa geyik veya dağ keçisi derisi gerilir. 3. Süslemeler: Davulun hem iç hem de dış kısmında kırmızı veya beyaz renkte çizilmiş semboller bulunur. 4. Tokmak: Tokmak, kayın ağacından veya geyik boynuzundan yapılır. Şaman davulu, şamanın isteği dışında, ruhların telkiniyle yapılır.

Görsel kültürün Türk sanatına etkileri şu şekilde özetlenebilir: Minyatür ve Geleneksel Sanatlar: Osmanlı döneminde minyatür sanatı, Türk resim sanatının temelini oluşturmuş, ince işçiliği ve anlatım zenginliğiyle dikkat çekmiştir. Batı Etkisi: 19. yüzyıldan itibaren askeri okullarda açılan resim dersleriyle Batı etkisi başlamış, bu da manzara, natürmort ve portre gibi Batılı türlerin benimsenmesine yol açmıştır. Çağdaş Türk Sanatı: Geleneksel motiflerin modern yorumları, dijital sanat, kavramsal yaklaşımlar ve deneysel çalışmalar çağdaş Türk sanatında öne çıkmaktadır. Kültürel İmgeler: Türk sanatçılar, çalışmalarında Anadolu uygarlıklarına ait imgeleri kullanarak zengin kültürel mirası gelecek kuşaklara taşımaktadır. Görsel kültür, Türk sanatında hem yerel estetik değerlerin korunmasını hem de dış etkileşimlerle yeni sentezler oluşturulmasını sağlamıştır.

Marmara'da heykel okuyan ünlü isimler arasında İsmail Reşat Özkan ve Samih Rifat bulunmaktadır. İsmail Reşat Özkan, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nde heykel bölümü mezunudur. Samih Rifat, özellikle Fransız yazar ve ozanlarından yaptığı çevirilerle ünlenmiştir ve Marmara'yı anlatan "Ada" adlı bir anı kitabı yazmıştır. Ayrıca, Ernur Tüzün de Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nde eğitim almış bir heykeltıraştır. Bu isimler, Marmara'da heykel eğitimi almış veya bu alanda tanınmış kişilerdir.

Fahrelnissa Zeid'in Türk sanatına katkıları şunlardır: Uluslararası Tanıtım: Zeid, Türk resminin yurtdışında temsil edilmesine katkıda bulunmuştur. Sanat Ortamına Katılım: 1942'de d Grubu'na katılarak İstanbul sanat ortamına dahil olmuş ve 1945'te ilk kişisel sergisini açmıştır. Sanat Anlayışı: Soyut resim yaparak ve Bizans sanatı ile İslam geleneğinden unsurlar birleştirerek özgün bir tarz oluşturmuştur. Eğitim ve İlham: Paris'te aldığı eğitimi Türkiye'ye taşıyarak öğrencilere ilham vermiş ve sanat anlayışını aktarmıştır. Kişisel Sergiler: İstanbul, Paris, Londra gibi şehirlerde birçok kişisel sergi açmış ve eserleriyle dikkat çekmiştir.

Füreya Koral, Türk seramik sanatının önemli bir figürüdür ve Türkiye'nin ilk kadın seramik sanatçısı olarak kabul edilir. Koral'ın önemli olmasının bazı nedenleri: Çağdaş seramiğin öncüsü: Seramiği mimaride kullanmadaki öncü girişimleriyle dikkat çekmiştir. Uluslararası başarılar: Yurt içi ve dışında birçok sergi açmış, çeşitli ödüller kazanmıştır. Geleneksel motifleri modernizmle birleştirmesi: Eserlerinde Türk motiflerini çağdaş bir yorumla işlemiştir. Toplumsal sorumluluk projeleri: Sanatın yanı sıra, resminin gücünü kullanarak toplumsal sorumluluk projelerine katılmış ve özellikle eğitim alanında çalışmalarda bulunmuştur.

Nurullah Berk, kübizm ve konstrüktivizm akımlarının Türkiye’deki önemli temsilcilerinden biridir. Ayrıca, Berk'in eserlerinde kübizm etkilenmeleri de mevcuttur. Nurullah Berk, aynı zamanda geleneksel Türk sanatını modern tekniklerle harmanlayarak yeni bir üslup geliştirmeye çalışmıştır.

Barış Manço'nun "Benden Öte Benden Ziyade" şarkısı, özlem, tutsaklık ve ruhsal aşma temalarını işler. Şarkı sözlerinde anlatılan bazı unsurlar: Hapishane ve yalnızlık: Şarkıcı, hapse düşmüş ve sevdiğinden ayrı kalmış gibi hisseder; hücreye hüzün çöker ve tek varlığı düşlerinde sevdiği kişidir. Sevgiliye özlem: Şarkıcı, sevgilisine olan hasretini ve onu anılarıyla ölümsüzleştirme çabasını anlatır. Sabır ve inanç: Zorluklara karşı sabretmeyi ve inancın gücünü vurgular; acının sonunun geleceğini ifade eder. İlahi aşk: Şarkı, zâhiren beşeri bir aşk gibi görünse de, aslında ilahi aşkı anlatır. Şarkı, Yunus Emre'nin "Bir ben vardır bende benden içeru" dizesini hatırlatır.

Mihri Müşfik Hanım, Türk resim sanatının ilk kadın sanatçısıdır. 26 Şubat 1886'da İstanbul'da doğan Mihri Müşfik, özellikle portreleriyle tanınmıştır.

Türklerin tarih boyunca kullandığı resimler arasında minyatürler öne çıkar. Batı anlamında Türk resim sanatı ise 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun batıya yönelmesiyle gelişmeye başlamıştır. Bazı ünlü Türk ressamlar ve eserleri: Osman Hamdi Bey: "Kaplumbağa Terbiyecisi". Hoca Ali Rıza: "Göl Kenarı". Şeker Ahmet Paşa: "Narlar ve Ayvalar". Abidin Dino: "Uzun Yürüyüş".

Müslüm Gürses'in gerçek ismi Müslüm Akbaş, Muhterem Nur'un gerçek ismi ise Aysel Kısa Akbaş'tır.

Türk sanatı, Anadolu topraklarında ve Orta Asya steplerinde şekillenen, binlerce yıllık köklü bir geçmişe sahip görsel bir ifade biçimidir. Türk sanatının bazı dalları: Geleneksel sanatlar: Hat, tezhip, minyatür, ebru. Modern sanatlar: Yağlıboya, suluboya, heykel. Türk sanatının tarihsel gelişimi: İslamiyet öncesi dönem: Orta Asya'da göçebe yaşam tarzını yansıtan mağara ve kaya resimleri, balballar üzerindeki işlemeler. Osmanlı dönemi: Minyatür sanatı etrafında şekillenen, ince işçiliği ve perspektif anlayışıyla dikkat çeken eserler. Cumhuriyet dönemi: Modernleşme ve ulusal kimlik arayışlarının yoğunlaştığı bir evre; soyut, kübizm, fovizm gibi akımların etkisi. Türk sanatı, yerel estetik değerleri korurken dış etkileşimlerle yeni sentezler oluşturmuş ve bu sayede eşsiz ve dinamik bir sanat alanı haline gelmiştir.

Türk süsleme sanatında kullanılan bazı çiçek motifleri: Lale; Gül; Karanfil; Sümbül; Nergis; Süsen; Zerrin; Meyve ağaçları; Bahar dalları. Ayrıca, 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa etkisinden sonra süsen, peygamber çiçeği, anemon, şebboy gibi çiçekler de natüralist üslupla işlenmiştir. Çiçek motifleri, stilize, yarı stilize ve natüralist olarak uygulanmıştır.