TürkBeylikleri

Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlı Mengücek Beyliği döneminde inşa edilmiştir. Özellikleri: Cami, Süleyman Şah’ın oğlu Ahmet Şah tarafından; Darüşşifa ise eşi Melike Turan Melek tarafından yaptırılmıştır. Baş mimarı, Ahlatlı Hürrem Şah’tır. 1228 yılında başlanıp 1243 tarihinde tamamlanmıştır. Yapı, plan tipi ve süsleme açısından benzeri olmayan bir eserdir. Taş işçiliğinin en nadide örneklerinin görüldüğü bir yapıdır. 1985 yılında UNESCO tarafından "Dünya Kültür Mirası" listesine alınmıştır.

Çaka Bey, İzmir Beyliği'nin kurucusudur. İzmir Beyliği (1081-1097), Çaka Bey tarafından 1081 yılında kurulan ve Türk tarihindeki ilk donanmayı oluşturan bağımsız bir beyliktir.

İkinci dönem Türk beylikleri şunlardır: Karacı beylikler: Karamanoğulları, Germiyanoğulları, Eşrefoğulları, Ramazanoğulları, Dulkadiroğulları, Eretna Beyliği. Denizci beylikler: Karesioğulları, Menteşeoğulları, Candaroğulları, Aydınoğulları, Saruhanoğulları, Hamitoğulları. Bazı beyliklerin kuruluş ve yıkılış tarihleri: Karamanoğulları: 1256-1487. Germiyanoğulları: 1299-1429. Aydınoğulları: 1308-1426. Saruhanoğulları: 1313-1410. Candaroğulları: 1292-1461. İkinci dönem beylikleri, Türkiye Selçuklu Devleti'nin yıkılış dönemine girdiği Kösedağ Savaşı sonrasında (1243-1308 yılları) kurulmuştur.

Anadolu'da Selçuklu'dan sonra çeşitli beylikler ve devletler gelmiştir. Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra öne çıkan bazı beylikler: Karamanoğulları: Konya ve çevresinde kurulmuş, Osmanlı'nın en güçlü rakiplerinden biri olmuştur. Osmanoğulları (Osmanlı Devleti): 1299 yılında kurulmuş ve diğer beylikleri fethederek Anadolu'da siyasi birliği sağlamıştır. Germiyanoğulları: Kütahya merkezli bir beylik olup, Osmanlı ile akrabalık kurarak güçlenmiş ve daha sonra Osmanlı himayesine girmiştir. Ayrıca, Moğolların etkisiyle Anadolu'da İlhanlı hakimiyeti de görülmüştür.

Doğu Anadolu'da eserleri bulunan bazı Türk beylikleri şunlardır: Mengücekliler: Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası. Saltuklular: Erzurum Kale Camisi, Tepsi Minare, Ulu Cami, Üç Kümbetler ve Tercan'daki Mama Hatun Kümbeti. Ahlatşahlar: Ahlat'ta birçok cami, medrese, kümbet ve köprü. Ayrıca, Artuklular'a ait Malabadi Köprüsü de Doğu Anadolu'da yer almaktadır.

Evet, Candaroğulları Türk'tür. Candaroğulları Beyliği, Oğuz Türkleri'nin Kayı şubesinden inen bir Türkmen beyliğidir.

Batı Trakya Beyliği olarak bilinen Batı Trakya Türk Cumhuriyeti, 31 Ağustos 1913 tarihinde kurulmuştur.

Osmanlı kurulmadan önce Anadolu'da birçok beylik bulunmaktaydı. Bunlardan bazıları: Karesioğulları (1304-1360). Hamitoğulları (1300-1423). Eşrefoğulları (1284-1326). Menteşoğulları (1261-1424). Aydınoğulları (1308-1426). Germiyanoğulları (1299-1429). Ayrıca, Osmanlı'nın doğrudan öncesi olarak kabul edilen beylik, Osmanlı Beyliği veya Osmanlı Devleti'dir.

Anadolu Selçuklu Devleti'nden önce Anadolu'da var olan bazı Türk beylikleri şunlardır: Danişmendliler (1080-1178). Saltuklular (1072-1202). Mengücekler (1072-1228). Artuklular (1102-1409). Bu beylikler, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasına büyük katkı sağlamışlardır.

Danişmendliler (1080-1178), Anadolu'daki en güçlü Türk beyliklerinden biri olarak kabul edilir. Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliği ise Saltukoğulları (1072-1202)'dir. Diğer güçlü beylikler arasında Mengücekler (1072-1277), Artuklular (1102-1409) ve Karamanoğulları (1256-1483) bulunur. Beyliklerin gücü, tarihsel dönemlere ve siyasi durumlara göre değişiklik gösterebilir.

Evet, Danişmendliler Türk'tür. Danişmendliler Beyliği'nin kurucusu Danişmend Gazi, Azerbaycan'da yaşayan bir Türkmen ailesine mensuptur. Ancak, Danişmend Gazi'nin etnik kökeni hakkında Arap ve Ermeni asıllı olduğuna dair çelişkili görüşler de bulunmaktadır.

Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliklerinden bazılarının eserleri şunlardır: Saltuklular: Erzurum Kale Camii; Erzurum Ulu Camii; Saat Kulesi (Tepsi Minare); Mama Hatun Kervansarayı ve Kümbeti; Emir Saltuk Kümbeti. Mengücekliler: Divriği Kale Camii; Divriği Külliyesi; Divriği Ulu Camii ve Şifahanesi (hat sanatı ile ünlüdür). Danişmendliler: Niksar Ulu Camii; Kayseri Ulu Camii; Kayseri Kölük Camii; Melik Danişment Gazi Kümbeti; Yağıbasan Medresesi (Anadolu'daki ilk medrese). Artuklular: Mardin Ulu Camii; Harput Ulu Camii; Dunaysır (Kızıltepe) Ulu Camii; Urfa Ulu Camii; Malabadi Köprüsü. Bu beylikler, ayrıca birçok şifahane, külliye, kervansaray, kümbet ve türbe inşa etmişlerdir.

Musul, Osmanlı Devleti tarafından alınmıştır. Yavuz Sultan Selim'in 1514 tarihli Çaldıran Seferi ile Osmanlı topraklarına katılmış, Kanuni Sultan Süleyman'ın 1534-1535 yıllarında gerçekleştirdiği Bağdat Seferi ile vilayete dönüştürülmüştür.

İlk Türk Beylikleri ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin ortak özellikleri: Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması: Her ikisi de Anadolu'nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli rol oynamıştır. Bizans ve Haçlılara Karşı Mücadele: Anadolu'yu Bizans, Gürcü, Ermeni ve Haçlılara karşı korumuşlardır. Mimari ve Kültürel Katkılar: Cami, medrese, kervansaray gibi eserler inşa ederek Anadolu'yu bayındır hale getirmişlerdir. Büyük Selçuklu Bağlantısı: Başlangıçta Büyük Selçuklu Devleti'ne bağlı olarak kurulmuşlar, ancak zamanla bağımsız hareket etmeye başlamışlardır. İskân ve Şehirleşme: Anadolu'da şehirler kurmuş ve bu şehirlere Türkçe isimler vermişlerdir. İç İşlerde Özerklik: İç işlerinde özerk, dış işlerinde Büyük Selçuklulara bağlı olarak kurulmuşlardır. Türk-İslam Kültürü: Türk-İslam kültürünün ve medeniyetinin gelişmesinde önemli katkılarda bulunmuşlardır.

Osmanlı Devleti, Anadolu'da birçok Türk beyliğini kendine bağladı. Bu beylikler arasında: Karesioğulları Beyliği; Germiyanoğulları Beyliği; Hamitoğulları Beyliği; Candaroğulları Beyliği; Aydınoğulları Beyliği; Menteşeoğulları Beyliği; Saruhanoğulları Beyliği. Ayrıca, Karamanoğulları Beyliği'ne ait topraklar da Osmanlı hakimiyetine girdi. Osmanlı Devleti, bu beylikleri çeşitli yollarla kendine bağladı; bazı durumlarda fetihlerle, bazı durumlarda ise satın alma veya evlilik yoluyla.

Anadolu Türkleri, Büyük Selçuklu Devleti'nin komutanları ve beyleri tarafından kurulmuştur. 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra, Selçuklu komutanları Anadolu'nun önemli yerlerini ele geçirmiş ve zamanla Büyük Selçuklu otoritesi zayıflayınca bağımsızlıklarını ilan ederek Anadolu'da ilk Türk devlet ve beyliklerini kurmuşlardır. Anadolu'da kurulan ilk Türk devlet ve beyliklerinden bazıları: Danişmentliler; Mengücekliler; Saltuklular; Artuklular; Çaka Beyliği.

Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'da meydana gelen bazı önemli olaylar şunlardır: Türklerin Anadolu'ya Büyük Göçü: Malazgirt'ten sonra Türkler, büyük kitleler halinde Anadolu'ya yerleşmeye başladı. Anadolu Selçuklu Devleti'nin Kuruluşu: 1077 yılında Süleyman Şah önderliğinde Anadolu Selçuklu Devleti kuruldu. Şehirleşme ve Mimari: Türkler, Anadolu'da şehirler inşa etti ve mimari eserler bıraktı. İslamiyet'in Yayılması: İslamiyet, Anadolu'da hızla yayıldı. Beyliklerin Kurulması: Selçuklu komutanları ve beyleri, Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde küçük beylikler kurdu. Haçlı Seferleri ve Türk Direnişi: Haçlılar, Anadolu'daki Türk varlığını sonlandırmaya çalıştı, ancak Selçuklu orduları ve Türk direnişi bu girişimleri engelledi. Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması: Anadolu, Türk yurdu haline geldi ve İslam medeniyeti merkezi oldu.

Anadolu'nun batısında Türk beyliklerinin kurulma nedenleri şunlardır: Malazgirt Zaferi: 1071'deki Malazgirt Savaşı'nın ardından Türkler, Anadolu'ya yerleşmeye başlamış ve burada beylikler kurmuşlardır. Selçuklu Politikası: Anadolu Selçukluları, Türkmen beylerini Bizans sınırına yerleştirmiş ve bu bölgelere ikta (tımar) olarak vermiştir. Moğol İstilaları: 1243'teki Kösedağ Savaşı'nda Moğollara yenilen Anadolu Selçuklu Devleti'nin Türkmenler üzerindeki denetimi zayıflamış ve Moğolların bir kolu olan İlhanlılar Anadolu'da denetimi ele geçirmiştir. Bağımsızlık İsteği: Moğol baskısından kaçan Türkmenler, büyük gruplar halinde Anadolu'ya girmiş ve bağımsızlıklarını kazanarak beylikler kurmuşlardır.

Gaziantep, Dulkadiroğulları Beyliği dönemindeydi.

Karesioğulları Beyliği, Osmanlı'ya katılan ilk Türk beyliğidir.