Tsunami

Tsunaminin en çok vurduğu şehir olarak kesin bir bilgi vermek mümkün değildir, çünkü tsunami genellikle ada ve kıyı şehirlerde daha fazla yıkıma yol açar. Tarih boyunca en büyük tsunamilerden bazıları şu şehirlerde etkili olmuştur: Lizbon, Portekiz. Sanriku, Japonya. Tohoku, Japonya. Tsunamiler genellikle Pasifik Okyanusu ve çevresinde daha sık görülür.

Büyük bir tsunami genellikle birkaç saat sürer, ancak bazı durumlarda birkaç gün boyunca devam edebilir. Tsunaminin süresi, olayın büyüklüğüne, tetikleyici faktöre ve etkilediği bölgeye bağlı olarak değişebilir.

Deprem sonrası en tehlikeli afet olarak yangın gösterilebilir. Deprem sonrasında yangın riskinin artmasının bazı nedenleri: Kırılmış doğalgaz boruları; Zarar görmüş LPG tüpleri; Devrilen ısıtıcılar ve elektrikli aletler. Ayrıca, sel de deprem sonrası riskler arasında yer alır.

Tsunami videolarının en büyüklerinin nerede çekildiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, büyük tsunamilerin kaydedildiği bazı yerler şunlardır: Lituya Körfezi, Alaska. Sumatra, Endonezya. Sanriku, Japonya. Tohoku, Japonya.

Dev tsunami içeren bazı filmler: Kıyamet Günü (The Impossible). Poseidon. 2012. Kusursuz Fırtına. Dalga (Bølgen).

Tsunami oyununun nasıl oynandığına dair bazı bilgiler: Kontroller: Tsunamiyi klavyedeki ok tuşları veya AD tuşları ile ya da fare hareketiyle kontrol edebilirsiniz. Özel yetenekleri kullanmak için boşluk tuşuna basılır. Amaç: Seviyeyi başarıyla tamamlamak için büyük bir tsunami oluşturmak gerekir. Engellerden kaçınmak gerekir; eğer engeller tsunamiden daha büyükse. İlerleme: Seviyeyi geçtikten sonra pompa butonuna basarak tsunami pompalanabilir. Dalganın yeteneklerini geliştirmek için güçlendirmeler toplanabilir. Stratejiler: Hareketlerin planlanması için engellere dikkat edilmelidir. Puanları en üst düzeye çıkarmak için sabit bir tempo tutulmalıdır. Çok Oyunculu Mod: Şu anda Tsunami oyunu çok oyunculu modu desteklememektedir. Tsunami oyununu ücretsiz olarak aşağıdaki platformlardan oynayabilirsiniz: Yandex Games; Playgama.

Türkiye'de yaşanan en büyük tsunami, 10 Eylül 1509 tarihinde gerçekleşen ve "Küçük Kıyamet" olarak bilinen İstanbul depremi sırasında meydana gelmiştir. Türkiye çevresinde son 3000 yıl içinde kayda geçmiş en az 90 tsunami olduğu bilinmektedir.

Depremden sonra tsunaminin ne zaman meydana geleceği önceden kesin olarak tahmin edilemez. Ancak, tsunami dalgalarının depremden sonra 24 saat içinde bile kıyıya ulaşabileceği durumlar olabilir. Tsunami tehlikesi olduğunda, kıyı bölgelerinden iç bölgelere doğru hızla uzaklaşılması önerilir.

"Escape of Shark" (2021) filminin konusu, canlı bir plaj partisinin ardından bir ada otelinde yaşanan olayları anlatır. Filmin diğer alternatif isimleri: Sha Kou Tao Sheng; Shark Escape; 鲨口逃生. Yönetmenliğini Hang Zhu'nun yaptığı film, aksiyon, macera ve korku türlerinde sınıflandırılmıştır.

Evet, en büyük tsunami Endonezya'da meydana gelmiştir. 26 Aralık 2004 tarihinde Endonezya'nın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarında meydana gelen 9,1 ila 9,3 büyüklüğündeki deprem, Hint Okyanusu'na kıyısı olan ülkeleri vuran ve 30 metreye kadar çıkan tsunamiler üretmiştir.

Kanarya Adaları'nda tsunami olma olasılığı düşüktür. 2021 yılında USGS Hawaiian Volcano Observatory'de yapılan açıklamaya göre, Kanarya Adaları'ndaki yanardağların çökmesinin "mega-tsunami" oluşturabileceği senaryosu, yapılan yeni araştırmalar ve modellemeler sonucunda geçersiz kılınmıştır. Tsunami oluşturma potansiyeli olan yanardağ çökmelerinin, tek ve büyük bir kütle halinde değil, kademeli ve parçalı bir şekilde gerçekleştiği anlaşılmıştır. Bununla birlikte, yanardağlar tarafından oluşturulan tsunamiler gerçek bir tehlike olarak kabul edilir.

Evet, en büyük tsunami Japonya'da meydana gelmiştir. 11 Mart 2011 tarihinde Japonya'nın Tōhoku bölgesinde 9,1 Mw büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiş ve bu deprem, 40,5 metreye kadar ulaşan bir tsunamiye yol açmıştır. Japonya tarihinde yaşanan diğer büyük tsunamiler arasında 1896 Sanriku depremi sonrası 40 metreyi bulan dalgalar ve 1707 yılında gerçekleşen deprem sonrası 26 metreyi aşan dalgalar yer almaktadır.

Tsunaminin Türkçe adı "dev dalga" olarak ifade edilebilir. Japonca kökenli bir kelime olan "tsunami", "liman dalgası" anlamına gelir.

524 metre yüksekliğe ulaşan dalga, 1958 yılında Alaska'nın Lituya Körfezi'nde meydana gelen tsunami ile kaydedilmiştir. Tsunamilerin hızı, derin okyanusta saatte 800 kilometreye kadar çıkabilir, ancak kıyılara yaklaştıkça hız düşer ve yükseklik artar.

Kandilli Rasathanesi'nin 16 Ağustos 2025 tarihi itibariyle herhangi bir alarm verdiğine dair bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, deprem ve tsunami gibi doğal afetlere karşı erken uyarı sistemleri geliştirmekte ve çalışmaktadır. Depremler için: Kandilli Rasathanesi, 23 Nisan 2025'te Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından erken uyarı sistemini devreye sokmuştur. Tsunamiler için: Enstitü, 8.300 kilometrelik kıyı şeridimizde tsunami riski olduğunu ve bu riske karşı hazırlıkların artırılması gerektiğini belirtmektedir. Daha güncel bilgiler için Kandilli Rasathanesi'nin resmi web sitesini veya ilgili haber kaynaklarını takip etmek önerilir.

2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi sonucunda 19.759 kişi hayatını kaybetti.

Tsunamiden önce kıyı çizgisinin geri çekilmesinin sebebi, deniz tabanındaki su sütunlarının yer değiştirmesidir. Depremle birlikte su tabanı ani biçimde zıplar, daha sonra geri iner. Bu durum, aşağıdaki görseldeki kırmızı parçacıklar takip edilerek görülebilir. Dalga önündeki su ritmik olarak geri çekiliyor. Ancak gerçek gelgitlerde buna sebep olan Ay ve Güneş'tir. Bu nedenle, tsunamilere "gelgit dalgası" adı verilmesi hatalıdır. Her deniz çekilmesi bir tehlike işareti değildir. Deniz aniden ve alışılmadık şekilde çekiliyorsa, bu bir tsunami tehlikesinin işareti olabilir.

Tsunamiler en çok depremlerde görülür. Tsunamiye neden olan depremlerin bazı özellikleri: Büyüklük: Genellikle 7.8 ve üzeri büyüklükteki depremler tsunamiye yol açabilir. Konum: Deprem, deniz tabanında meydana gelmelidir. Tür: Yakınsak veya levha tektoniği sınırları ile ilişkili itme hataları aniden hareket ettiğinde tsunami oluşabilir. Tsunamiye neden olan bazı büyük depremler: 26 Aralık 2004, Sumatra, Endonezya, 9.1 büyüklüğünde; 11 Mart 2011, Tohoku, Japonya, 9.0 büyüklüğünde; 22 Mayıs 1960, Şili, 9.5 büyüklüğünde.

En iyi tsunami filmi konusunda kesin bir görüş yoktur, ancak bazı öne çıkan filmler şunlardır: Kıyamet Günü (The Impossible). San Andreas. Poseidon. Ayrıca, Godzilla (2014), Geostrom (2017), Uzaydan Gelen Fırtına (2017) gibi filmler de tsunami temalı filmler arasında yer alır. Film seçimi kişisel zevklere göre değişiklik gösterebilir.

9 Şubat 2025 tarihinde Karayipler'de meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki depremin ardından, Karayip Denizi'ne kıyısı olan birçok ülke için tsunami uyarısı yapıldı. Uyarı yapılan ülkeler arasında Cayman Adaları, Jamaika, Küba, Meksika, Honduras, Bahamalar, San Andres ve Providencia, Belize, Haiti, Kosta Rika, Panama, Nikaragua ve Guatemala bulunuyor. ABD Ulusal Tsunami Uyarı Merkezi, ABD anakarası için tsunami riskinin bulunmadığını, ancak Porto Riko ve ABD Virjin Adaları'nda tsunami dalgaları görülebileceğini duyurdu. Kıyı ülkelerinden hasar veya can kaybı bildirilmedi.