Tsunami

Dev tsunami içeren bazı filmler: Kıyamet Günü (The Impossible). Poseidon. 2012. Kusursuz Fırtına. Dalga (Bølgen).

"Escape of Shark" (2021) filminin konusu, canlı bir plaj partisinin ardından bir ada otelinde yaşanan olayları anlatır. Filmin diğer alternatif isimleri: Sha Kou Tao Sheng; Shark Escape; 鲨口逃生. Yönetmenliğini Hang Zhu'nun yaptığı film, aksiyon, macera ve korku türlerinde sınıflandırılmıştır.

Depremden sonra tsunaminin ne zaman meydana geleceği önceden kesin olarak tahmin edilemez. Ancak, tsunami dalgalarının depremden sonra 24 saat içinde bile kıyıya ulaşabileceği durumlar olabilir. Tsunami tehlikesi olduğunda, kıyı bölgelerinden iç bölgelere doğru hızla uzaklaşılması önerilir.

Tsunami oyununun nasıl oynandığına dair bazı bilgiler: Kontroller: Tsunamiyi klavyedeki ok tuşları veya AD tuşları ile ya da fare hareketiyle kontrol edebilirsiniz. Özel yetenekleri kullanmak için boşluk tuşuna basılır. Amaç: Seviyeyi başarıyla tamamlamak için büyük bir tsunami oluşturmak gerekir. Engellerden kaçınmak gerekir; eğer engeller tsunamiden daha büyükse. İlerleme: Seviyeyi geçtikten sonra pompa butonuna basarak tsunami pompalanabilir. Dalganın yeteneklerini geliştirmek için güçlendirmeler toplanabilir. Stratejiler: Hareketlerin planlanması için engellere dikkat edilmelidir. Puanları en üst düzeye çıkarmak için sabit bir tempo tutulmalıdır. Çok Oyunculu Mod: Şu anda Tsunami oyunu çok oyunculu modu desteklememektedir. Tsunami oyununu ücretsiz olarak aşağıdaki platformlardan oynayabilirsiniz: Yandex Games; Playgama.

Türkiye'de yaşanan en büyük tsunami, 10 Eylül 1509 tarihinde gerçekleşen ve "Küçük Kıyamet" olarak bilinen İstanbul depremi sırasında meydana gelmiştir. Türkiye çevresinde son 3000 yıl içinde kayda geçmiş en az 90 tsunami olduğu bilinmektedir.

Evet, en büyük tsunami Japonya'da meydana gelmiştir. 11 Mart 2011 tarihinde Japonya'nın Tōhoku bölgesinde 9,1 Mw büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiş ve bu deprem, 40,5 metreye kadar ulaşan bir tsunamiye yol açmıştır. Japonya tarihinde yaşanan diğer büyük tsunamiler arasında 1896 Sanriku depremi sonrası 40 metreyi bulan dalgalar ve 1707 yılında gerçekleşen deprem sonrası 26 metreyi aşan dalgalar yer almaktadır.

Kanarya Adaları'nda tsunami olma olasılığı düşüktür. 2021 yılında USGS Hawaiian Volcano Observatory'de yapılan açıklamaya göre, Kanarya Adaları'ndaki yanardağların çökmesinin "mega-tsunami" oluşturabileceği senaryosu, yapılan yeni araştırmalar ve modellemeler sonucunda geçersiz kılınmıştır. Tsunami oluşturma potansiyeli olan yanardağ çökmelerinin, tek ve büyük bir kütle halinde değil, kademeli ve parçalı bir şekilde gerçekleştiği anlaşılmıştır. Bununla birlikte, yanardağlar tarafından oluşturulan tsunamiler gerçek bir tehlike olarak kabul edilir.

Evet, en büyük tsunami Endonezya'da meydana gelmiştir. 26 Aralık 2004 tarihinde Endonezya'nın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarında meydana gelen 9,1 ila 9,3 büyüklüğündeki deprem, Hint Okyanusu'na kıyısı olan ülkeleri vuran ve 30 metreye kadar çıkan tsunamiler üretmiştir.

Kandilli Rasathanesi'nin 16 Ağustos 2025 tarihi itibariyle herhangi bir alarm verdiğine dair bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, deprem ve tsunami gibi doğal afetlere karşı erken uyarı sistemleri geliştirmekte ve çalışmaktadır. Depremler için: Kandilli Rasathanesi, 23 Nisan 2025'te Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından erken uyarı sistemini devreye sokmuştur. Tsunamiler için: Enstitü, 8.300 kilometrelik kıyı şeridimizde tsunami riski olduğunu ve bu riske karşı hazırlıkların artırılması gerektiğini belirtmektedir. Daha güncel bilgiler için Kandilli Rasathanesi'nin resmi web sitesini veya ilgili haber kaynaklarını takip etmek önerilir.

524 metre yüksekliğe ulaşan dalga, 1958 yılında Alaska'nın Lituya Körfezi'nde meydana gelen tsunami ile kaydedilmiştir. Tsunamilerin hızı, derin okyanusta saatte 800 kilometreye kadar çıkabilir, ancak kıyılara yaklaştıkça hız düşer ve yükseklik artar.

Tsunaminin Türkçe adı "dev dalga" olarak ifade edilebilir. Japonca kökenli bir kelime olan "tsunami", "liman dalgası" anlamına gelir.

Tsunamiden önce kıyı çizgisinin geri çekilmesinin sebebi, deniz tabanındaki su sütunlarının yer değiştirmesidir. Depremle birlikte su tabanı ani biçimde zıplar, daha sonra geri iner. Bu durum, aşağıdaki görseldeki kırmızı parçacıklar takip edilerek görülebilir. Dalga önündeki su ritmik olarak geri çekiliyor. Ancak gerçek gelgitlerde buna sebep olan Ay ve Güneş'tir. Bu nedenle, tsunamilere "gelgit dalgası" adı verilmesi hatalıdır. Her deniz çekilmesi bir tehlike işareti değildir. Deniz aniden ve alışılmadık şekilde çekiliyorsa, bu bir tsunami tehlikesinin işareti olabilir.

Tsunamiler en çok depremlerde görülür. Tsunamiye neden olan depremlerin bazı özellikleri: Büyüklük: Genellikle 7.8 ve üzeri büyüklükteki depremler tsunamiye yol açabilir. Konum: Deprem, deniz tabanında meydana gelmelidir. Tür: Yakınsak veya levha tektoniği sınırları ile ilişkili itme hataları aniden hareket ettiğinde tsunami oluşabilir. Tsunamiye neden olan bazı büyük depremler: 26 Aralık 2004, Sumatra, Endonezya, 9.1 büyüklüğünde; 11 Mart 2011, Tohoku, Japonya, 9.0 büyüklüğünde; 22 Mayıs 1960, Şili, 9.5 büyüklüğünde.

En iyi tsunami filmi konusunda kesin bir görüş yoktur, ancak bazı öne çıkan filmler şunlardır: Kıyamet Günü (The Impossible). San Andreas. Poseidon. Ayrıca, Godzilla (2014), Geostrom (2017), Uzaydan Gelen Fırtına (2017) gibi filmler de tsunami temalı filmler arasında yer alır. Film seçimi kişisel zevklere göre değişiklik gösterebilir.

2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi sonucunda 19.759 kişi hayatını kaybetti.

Büyük Okyanusta tsunamilerin oluşmasının temel nedeni, okyanus tabanında meydana gelen tektonik hareketler, yani depremlerdir. Tsunamiler ayrıca şu olaylar sonucu da oluşabilir: Volkanik patlamalar. Heyelanlar. Göktaşı çarpmaları. Kasırga ve fırtınalar.

The Impossible (Kıyamet Günü), 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi sırasında Tayland'da tatilde bulunan İspanyol bir ailenin hayatta kalma mücadelesini ve birbirlerini bulma çabalarını anlatıyor. Filmin konusu şu şekilde özetlenebilir: İngiliz bir doktor olan Maria Bennet (Naomi Watts), İskoç olan kocası Henry Bennett (Ewan McGregor) ile üç oğulları Lucas (Tom Holland), Tomas (Samuel Joslin) ve Simon (Oakley Pendergast), 2004 Noel tatilini geçirmek için Tayland'ın Khao Lak bölgesine giderler. Burada yerleştikleri otelin havuzu ve çevresinde bulundukları sırada gerçekleşen deprem sonucu oluşan tsunami sonrasında oluşan su akıntısına kapılan Maria ve Lucas, ailenin diğer fertlerinden ayrılır. Birkaç farklı yerinde kesikler ve yaralar oluşan Maria ile küçük boyutta yaralar alan Lucas, bir müddet akıntıda sürüklendikten sonra bir araya gelirler. Suların kısmen çekilmesiyle birlikte, ikinci bir tsunami dalgasının gelme ihtimaline karşı bölgedeki yüksek bir ağaca çıkmak için yola koyuldukları sırada enkazlar arasından Daniel adlı küçük bir çocuğu kurtarırlar. Bu üçlü daha sonra ağaca çıkmayı başarır. Bir müddet sonra yerel halktan gelenler bu üçlüyü alır ve Maria ile Lucas'ın yerel bir hastaneye götürülmesini sağlar. Hastanede Maria'nın durumu ağırlaşırken, annesinin kendisini cesaretlendirmesi sonucu Lucas, hastanede yakınını kaybetmiş olan kişilerin yakınlarını bulmasına yardımcı olmaya çalışır. Annesinin yanına döndüğünde, onun yerinde olmadığını fark eder. Annesinin öldüğünü söyleyen hastane çalışanları tarafından, öksüz çocukların toplandığı bir çadıra gönderilir. Ancak Maria ameliyata alınmış, hastanede yaşanan bir karışıklık sonucu öldüğü sanılmıştır. Kısa süre sonra Lucas'ın annesini bulmasına karşın, annesinin bacağındaki yarası hayati seviyeye gelmiştir. Diğer yandan Henry, Tomas ve Simon tsunamiden birlikte kurtulmuştur. Çocuklarını, bazı turistlere emanet ederek Maria ile Lucas'ı arayan Henry, bu arama çalışmalarını hızlandırma amacıyla Tomas ve Simon'ı güvenli bölge olarak geçen dağlara insan taşıyan bir kamyonete bindirir. Sonuçsuz kalan arama çalışmalarının ardından çocuklarını gönderdiği güvenli bölgeye hareket eder; ancak çocuklar başka bir bölgeye gönderilmiştir. Burada Karl adında, eşi ve çocuğunu kaybetmiş bir turistle karşılaşan Henry, kendisinin telefonunu kullanarak akrabalarıyla iletişime geçer ve başından geçenleri kısaca anlatır [

Japon denizinde tsunamilerin oluşmasının temel nedeni, bölgedeki sık deprem ve tektonik hareketlerdir. Tsunamiler, genellikle okyanuslarda meydana gelen deprem, tektonik hareketler, volkanik patlamalar veya meteor çarpması gibi etkenler sonucunda ortaya çıkan dalga serileridir. Ayrıca, 2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi örneğinde olduğu gibi, deniz tabanının hareket etmesi de tsunamiye yol açabilir. Japonya, Pasifik levhasının altında battığı bir bölgede yer aldığından, bu tür doğal afetlerle sık sık karşı karşıya kalmaktadır.

9 Şubat 2025 tarihinde Karayipler'de meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki depremin ardından, Karayip Denizi'ne kıyısı olan birçok ülke için tsunami uyarısı yapıldı. Uyarı yapılan ülkeler arasında Cayman Adaları, Jamaika, Küba, Meksika, Honduras, Bahamalar, San Andres ve Providencia, Belize, Haiti, Kosta Rika, Panama, Nikaragua ve Guatemala bulunuyor. ABD Ulusal Tsunami Uyarı Merkezi, ABD anakarası için tsunami riskinin bulunmadığını, ancak Porto Riko ve ABD Virjin Adaları'nda tsunami dalgaları görülebileceğini duyurdu. Kıyı ülkelerinden hasar veya can kaybı bildirilmedi.

Prof. Dr. Naci Görür, Ege Denizi'nde meydana gelen depremler hakkında şu uyarılarda bulunmuştur: Tsunami riski: Depremler, Türkiye'nin Ege kıyılarında tsunami ve yıkıma neden olabilir. Kıyıların tehdit altına girmesi: Normal atımlı bir fay gelişimi olursa, Aydın ile Muğla arasındaki kıyılar tehdit altına girebilir. Deprem fırtınasının evrimi: Deprem fırtınasının gelişip gelişmeyeceği belirsizdir; ancak belli bir süre sonra durabileceği düşünülmektedir. Büyük deprem olasılığı: Depremler büyük bir depreme neden olursa, çürük binaların yıkılmasına yol açabilir. Görür, depremlerin tektonik nedenlerle meydana geldiğini ve Afrika levhasının Anadolu levhasının altına dalmasının bu depremlere neden olduğunu belirtmektedir. Bu bilgiler, 2025 yılı Şubat ve Temmuz aylarındaki açıklamalarına dayanmaktadır.