TermikSantraller

Yatağan'da bir adet termik santral bulunmaktadır: Yatağan Termik Santrali.

Afşin'de hava kirliliğinin başlıca nedenleri, bölgede bulunan kömürlü termik santrallerdir. Afşin-Elbistan A ve B Termik Santralleri, linyit yakıtı kullanarak kükürt dioksit (SO2) ve partikül madde gibi sağlığa zararlı kirleticilerin açığa çıkmasına neden olmaktadır. Ayrıca, bu bölgede yapılması planlanan 6 yeni termik santral projesi de hava kirliliği riskini artırmaktadır. Hava kirliliği, özellikle kanser, kalp ve solunum yolu hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

Termik santrallerde kullanılan başlıca madenler şunlardır: Kömür. Fuel-oil. Doğal gaz. Ayrıca, bazı termik santrallerde büyük şehirlerin çöp atıkları da yakıt olarak kullanılabilir.

Termik santrallerin kapatılmasının bazı nedenleri: Çevreye olumsuz etkiler: Baca gazı arıtma ve sürekli emisyon ölçüm sistemlerinin eksikliği veya atıl durumda bulunması. Mali sorunlar: Santralin borçları nedeniyle tedarik sorunlarının yaşanması. Yönetim kararları: İşletmeci şirketin yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve santralin ekonomik ömrünü tamamlaması. Örneğin, 2025 yılında Soma B Termik Santrali, mali kriz ve borçların yapılandırılması nedeniyle kapatıldı.

Termik santrallerden çıkan küllerin geri dönüşümü için birkaç yöntem bulunmaktadır: Çimentoya katkı: Uçucu kül, çimento içine katılarak hem maliyetten tasarruf sağlanır hem de baraj gibi yapıların maliyeti düşer. Tuğla ve kiremit üretimi: Tuğla çamuruna uçucu kül eklenerek otomatik preslerle delikli veya deliksiz tuğla üretilebilir. Briket ve beton blok üretimi: Çimento içine %20-30 oranında uçucu kül katılarak briket ve beton blok üretiminde kullanılır. Dolgu malzemesi: Bataklık arazilerin ve çukur yerlerin doldurulmasında ve tarıma elverişli hale getirilmesinde kullanılır. Yol inşaatı: Çimento ile birlikte beton yolların yapımında kullanılarak maliyet düşürülür. Ayrıca, uçucu küllerin adsorban olarak kullanımı da araştırılmaktadır; örneğin, fenol gibi kirleticilerin giderilmesinde Afşin-Elbistan, Seyitömer ve Soma uçucu külleri etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Termik santrallerden çıkan küllerin geri dönüşümü, çevre kirliliğini azaltmak ve ekonomik fayda sağlamak açısından önemlidir.

Manisa ilinin Soma ilçesinde iki adet termik santral bulunmaktadır: 1. Soma B Termik Santrali: 990 MW kurulu güce sahip olup, 6 üniteden oluşmaktadır. 2. Soma Kolin Termik Santrali: 510 MW kurulu güce sahip olup, 2019 yılında kurulmuştur.

Termik santrallerin en büyük düşmanı olarak çevresel etkileri ve insan sağlığına olan olumsuz etkileri gösterilebilir. Termik santrallerin başlıca olumsuz etkileri şunlardır: Hava kirliliği: Kükürt dioksit, azot oksitler ve partikül madde gibi zararlı gazların atmosfere salınması, solunum yolu hastalıklarına ve iklim değişikliğine yol açar. Su kirliliği: Soğutma işlemleri için kullanılan suyun atık olarak sıcak bir şekilde doğaya bırakılması, su ekosistemlerini bozar ve tatlı su kaynaklarını tüketir. Toprak kirliliği: Santrallerden çıkan küllerin radyoaktif ve ağır metallerle kirlenmesi, toprak yapısını bozar ve tarım arazilerini kullanılamaz hale getirir. Bu olumsuz etkileri azaltmak için çeşitli önlemler alınması gerekmektedir.

Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralleri, 27 Ağustos 2014 tarihinde özelleştirilmiştir. Santrallerin özelleştirme kapsam ve programına alınması ise 26 Ağustos 2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

Termik santrallerde çalışmak için gerekli bazı nitelikler ve belgeler şunlardır: Mesleki Yeterlilik Belgesi: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili kanunlarına göre, tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışacak personelin mesleki yeterlilik belgesi sahibi olması zorunludur. Eğitim: Termik santrallerde çalışacak personel, iş sağlığı ve güvenliği, ekipman bakımı, enerji üretim prensipleri ve çevre koruma gibi konularda eğitim almalıdır. Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışabilir Raporu: Bu tür tehlikeli işlerde çalışabilmek için sağlık raporu gereklidir. En Az İlkokul Mezunu Olmak: İlgili pozisyon için en az ilkokul mezunu olmak şarttır. Ayrıca, bazı özel pozisyonlar için (örneğin, türbin işletmeciliği) ilgili ekipmanların kullanımı ve işleyişi hakkında spesifik eğitimler ve sertifikalar da gerekebilir.

Termik santralden çıkan küller, içerdikleri toksik maddeler nedeniyle son derece tehlikeli kabul edilir. Bu küllerde bulunan ağır metaller ve dioksin-furan gibi kirleticiler, solunum veya sindirim yoluyla alındığında insan sağlığı üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratır. Türkiye İstatistik Kurumu'nun verilerine göre, termik santrallerde oluşan atıkların büyük bir kısmını tehlikesiz olarak sınıflandırılan kül ve cüruf atıkları oluşturmaktadır. Termik santral küllerinin güvenli bir şekilde yönetilmesi ve depolanması için özel önlemler alınması gerekmektedir.

Kütahya'nın en büyük termik santrali, 600 MW kurulu gücü ile Seyitömer Termik Santrali'dir. Çelikler Enerji firmasına ait olan bu santral, Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde bulunmaktadır.

En son mühürlenen termik santral, Kahramanmaraş Afşin-Elbistan A Termik Santrali'dir. Bu santral, 2020 yılının Ocak ayında, baca filtresi takmadığı için Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ekipleri tarafından mühürlenmiştir. Diğer mühürlenen santraller arasında Manisa Soma Termik Santrali, Zonguldak Çatalağzı Termik Santrali, Kütahya Seyitömer ve Tavşanlı Termik Santralleri bulunmaktadır.

Avrupa'daki termik santrallerin tamamında filtre bulunmamaktadır. Bazı Avrupa ülkeleri, kömürlü termik santralleri kapatmaya yönelik kararlar alırken, birçoğu mevcut santralleri kapatmaya ilişkin takvimler açıklamıştır. Türkiye'de ise 2019 yılında, 15 termik santrale baca gazı filtresi takma zorunluluğunu 2,5 yıl erteleyen bir düzenleme kabul edilmiş, ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın vetosunun ardından bu madde tekliften çıkarılmıştır.

Fahrettin Küçükşahin'in "Buhar ve Gaz Türbinleri" kitabı, buhar türbinlerinin çalışma ilkeleri, türleri, operasyonları ve gaz türbinleri hakkında bilgi vermektedir. Kitapta ele alınan bazı konular: buhar türbinlerinde çevrimler, güç, verim ve buhar tüketimleri; buhar türbinlerinin çalışma ilkeleri; buhar ve beslenme suyu sistemleri; gaz türbinleri ve türleri. Kitap, yüksek güçlü makinelerle donatılmış büyük tonajlı yolcu gemileri, nükleer kuruluşlar ve termik santrallerde buhar ve gaz türbinlerinin kullanımını da ele almaktadır.

Denizüstü kömür santrallerinin çalışma prensibi, karadaki kömür santralleriyle benzerdir. Kömür santralleri, kömürün yakılarak buhar üretmesi ve bu buharın türbinleri döndürerek elektrik enerjisine dönüştürülmesi prensibiyle çalışır. Çalışma adımları: 1. Kömürün öğütülmesi. 2. Yakma işlemi. 3. Buhar türbini. 4. Elektrik üretimi. 5. Soğutma ve deşarj. 6. Emisyon arıtımı. Kömür santralleri, küresel karbon emisyonlarının yaklaşık %40’ından sorumludur.

2020 yılında kapatılan bazı termik santraller: Kahramanmaraş Afşin A; Kütahya Seyitömer; Kütahya Tunçbilek; Sivas Kangal; Zonguldak Çatalağzı. Ayrıca, Manisa Soma Termik Santrali kısmi olarak kapatılmıştır. Kapatılma nedenleri arasında baca gazı arıtma sistemlerinin olmaması veya atıl durumda bulunması, sürekli emisyon ölçüm sistemlerinin eksikliği ve atık sahasına ilişkin yetersiz raporlar yer almaktadır.

Isıdan elektrik üreten cihazlar arasında şunlar bulunur: Termoelektrik üreteç (jeneratör). Peltier cihazı. Paramanyetik parçacıklar. Ayrıca, vücut ısısını elektriğe dönüştüren cihazlar ve uzaya bakan yüzeylerin ışınımsal soğuma sürecinden yararlanan cihazlar da ısıdan elektrik üretebilir.

Bandırma'da kullanılan bazı yakıt türleri: Benzin ve motorin. Fuel oil. Doğalgaz. Hidrojen.

Yenilenemez enerji kaynakları ile ilgili bazı proje örnekleri: Kömür: Afşin-Elbistan gibi bölgelerde linyit kömürü ağırlıklı termik santraller kuruludur. Petrol: Petrol, taşımacılık, ısıtma ve elektrik üretiminde kullanılır. Doğalgaz: Kombine çevrim santrallerinde yüksek verimle çalışabilmesi nedeniyle tercih edilir. Nükleer Enerji: Uranyum gibi radyoaktif maddelerin fisyon tepkimesiyle enerjiye dönüştürülmesiyle elde edilir. Türkiye'deki bazı önemli projeler: Bandırma Rüzgar Enerji Santrali: 150 MW kapasite civarındadır ve bölgenin elektrik ihtiyacının önemli bir kısmını karşılar. Konya Karapınar Güneş Enerjisi Santrali (GES): Türkiye'nin en büyük güneş enerjisi yatırımlarından biridir. Dünya'dan örnek projeler: İskandinav Ülkeleri: Danimarka ve Norveç, rüzgar ve hidroelektrik kaynaklarını yoğun kullanarak temiz enerji dönüşümünde öne çıkar. ABD Rüzgar Tarlaları: Özellikle Teksas ve Oklahoma gibi eyaletlerde yüzlerce MW gücünde büyük rüzgar çiftlikleri bulunur.

Termik santrallerde kumanda sistemi olarak kumanda odaları kullanılır. Bu odalarda, santralin tüm birimlerini ayrı ayrı kontrol ve kumanda edebilecek sistemler bulunur.