Tekerleme

"Güneş Aça Dünya Döne Döne" ifadesi, gezegenler tekerlemesi içinde yer almaktadır.

"Aç Kapıyı Bezirgân Başı" tekerlemesi şu şekilde söylenir: Oyuncular: "Aç kapıyı bezirgân başı, bezirgân başı". Bezirgânlar: "Kapı hakkı ne alırsın, ne verirsin, arkamdaki yadigâr olsun, yadigâr olsun". Oyuncular: "1 sıçan, 2 sıçan, 3’üncü de kapana kaçan".

Keklik dadanması tekerlemesi, Zeki Müren'e aittir.

"Bu tarlaya bir şinik tekerlemesi" Zeki Müren'e aittir.

"El kutusu" ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Oyun Tekerlemesi: "Kutu kutu pense" tekerlemesi, aslında Fransa'da "écoutez écoutez pensez" adıyla oynanan ve "dinle, dinle düşün" anlamına gelen bir oyunun Türkçeye uyarlanmış halidir. 2. Hediye Kutusu: Genel anlamda ise "hediye kutusu", içinde çeşitli hediyelerin bulunduğu, özel günlerde sevdiklerimize sürprizler yapmak için hazırlanan bir ambalajdır.

"Komşu, komşu huu" tekerlemesini çocuklar söyler.

Farfaracı Fikriye ile ilgili tekerleme şu şekildedir: "Farfaracı Fikriye ile favorili faso fiso Fahri, Fatsalı Fatma’yı görünce, fesleğenci feylesof Feyyaz’ı fındıkçı Ferhunde’yi anımsatarak feveran ettiler".

"Pazara Gidelim Bir Tavuk Alalım" tekerlemesi, tavuk hayvanıyla ilgilidir.

"Bir varmış, bir yokmuş, develer tellal iken, eski hamam içinde" sözü, masal tekerlemelerine aittir.

Kerkük'ün en meşhur tekerlemesi olarak "Güle naz, bülbül eyler güle naz" tekerlemesi bilinmektedir.

"O pikap, bu pikap" ifadesi, bir tekerleme olarak kullanılmaktadır.

"3 kere aaa, 3 kere bbb" ifadesi, alfabe tekerlemesi olarak bilinir.

"Portakalı Soydum" tekerlemesi, bir çocuğun oyun öncesi söylediği ritimli bir sayışma tekerlemesidir. Tekerlemenin hikayesi şu şekildedir: 1. Portakalı soydum. 2. Baş ucuma koydum. 3. Ben bir yalan uydurdum. 4. Duma duma dum. 5. Kırmızı mum. Bu tekerleme, oyunun kurallarını belirlemek veya takıma oyuncu seçmek için kullanılır.

"Ya şundadır ya bunda" tekerlemesi, anonim halk şiiri olarak çocuklara aittir.

"Olmayasın 3 beldenin birinden" sözü, Osmanlı döneminde Koca Ragıp Paşa'ya atfedilen bir tekerlemedir.

En zor tapmacalar arasında şunlar sayılabilir: 1. "A, B ve C" adlı üç tanrının kimliğinin üç evet-hayır sorusuyla belirlenmesi gereken mantık bulmacası. 2. "Kınıklı kılıbık kırpıntı Kıyasettin" tekerlemesi. Bu tekerlemenin söylenmesi oldukça zordur. 3. Uzay aracı ve astronot (kozmonot) cevaplı bilmeceler.

"Al bu takatukaları takatukacıya götür. Takatukacı bu takatukaları takatukalatmazsa, al bu takatukaları takatukacıdan takatukalatmadan geri getir" ifadesi, bir tekerlemenin ilk dizesidir. Bu tekerleme, gürültü ve şamata anlamına gelen "takatuka" kelimesini içerir.

Dombaylı dümbül düdükçü tekerlemesi şu şekildedir: "Dombaylı dümbül düdük dümbelekçi düdükçünün debdebe delisi dadaylı dedikoducu didaktik dedesi Dodurgalı didikçi dudu dadısı ile dudaksıllaştırmadıkları için durup dinlenmeden dadadididödödududüdüdododıdı dedi durdu".

Evet, kaz ile ilgili bir tekerleme vardır: Kazlar Tekerlemesi: > Karşıda beyaz kazlar > Gece gündüz yumurtlamazlar > Şimdiki kızlar > Söz anlamazlar.

"Develer top oynarken eski hamam içinde" dizesi, Pertev Naili Boratav'ın "Zaman Zaman İçinde" adlı eserinde yer alan bir tekerlemedir.