SQL

SQL sorgu yapmak için aşağıdaki temel komutlar kullanılır: 1. SELECT: Veritabanından veri seçmek için kullanılır. 2. WHERE: Belirli bir koşula göre verileri filtrelemek için kullanılır. 3. ORDER BY: Verileri belirli bir sütuna göre sıralamak için kullanılır. 4. GROUP BY: Verileri belirli bir sütuna göre gruplamak için kullanılır. Diğer yaygın SQL sorgu komutları arasında INSERT INTO (veri ekleme), UPDATE (veri güncelleme) ve DELETE (veri silme) bulunur.

WHERE ve HAVING SQL'de farklı amaçlarla kullanılan iki farklı filtreleme maddesidir. WHERE: Bireysel satırları filtrelemek için kullanılır ve sorgu yürütülmesinin erken aşamalarında, tablolardan okunan veriler üzerinde çalışır. HAVING: Gruplanmış verileri filtrelemek için kullanılır ve GROUP BY maddesiyle birlikte çalışır.

Intersect özelliği farklı alanlarda farklı şekillerde aktif edilebilir: 1. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Yazılımlarında: - ArcMap gibi CBS yazılımlarında, "Analysis Tools" menüsünden "Overlay Analizleri" altında yer alan "Intersect" fonksiyonu çift tıklanarak aktif hale getirilir. 2. AutoCAD'de: - Komut satırına "INTERSECT" veya "IN" yazılarak Enter tuşuna basılır. 3. SQL'de: - Farklı SELECT sorgularının kesişim kümesini birleştirmek için "INTERSECT" operatörü kullanılır.

MySQL'de tarih aralığı toplamak için `DATE_ADD()` fonksiyonu kullanılır. Kullanım örneği: ``` SELECT DATE_ADD('2021-08-10', INTERVAL 3 DAY); ``` Bu kod, '2021-08-10' tarihine 3 gün ekleyerek '2021-08-13' tarihini elde eder.

SQL Server'da veritabanı uyumluluk seviyesini değiştirmek için `ALTER DATABASE` komutunu kullanabilirsiniz. Adımlar: 1. SQL Server örneğine bağlanın ve SQL Server Management Studio (SSMS)'da veritabanını açın. 2. Veritabanına sağ tıklayın ve "Özellikler" seçeneğini seçin. 3. "Options" (Seçenekler) sayfasında "Compatibility Level" (Uyumluluk Seviyesi) seçeneğini bulun. 4. Açılan menüden yeni uyumluluk seviyesini seçin ve "OK" (Tamam) butonuna tıklayın. Alternatif olarak, T-SQL kullanarak da uyumluluk seviyesini değiştirebilirsiniz: ``` USE [database_name]; GO ALTER DATABASE [database_name] SET COMPATIBILITY_LEVEL = {compatibility_level}; GO ``` Burada `[database_name]` yerine değiştirilecek veritabanının adını, `{compatibility_level}` yerine ise istenen uyumluluk seviyesi numarasını (örneğin, `110` SQL Server 2012 için) yazmalısınız. Uyarı: Uyumluluk seviyesini değiştirmek, veritabanının bazı özelliklerini ve sorgu optimizasyonlarını etkileyebilir, bu yüzden değişiklikleri uygulamadan önce dikkatlice test etmeniz önerilir.

Veri tabanında kullanılan bazı popüler programlar şunlardır: 1. MySQL: Açık kaynaklı, hızlı ve güvenilir bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir. 2. PostgreSQL: Açık kaynaklı, güçlü ve karmaşık sorguları destekleyen bir ilişkisel veritabanıdır. 3. Oracle: Kurumsal düzeyde veri tabanı yönetim sistemi sunan lider bir şirkettir. 4. Microsoft SQL Server: Kullanıcı dostu arayüzü ve gelişmiş veri yönetim özellikleri ile bilinen bir ilişkisel veritabanıdır. 5. MongoDB: Esnek veri modeli ve yüksek performans sunan bir NoSQL veritabanıdır. 6. Couchbase: Mobil ve web uygulamaları için ideal, ölçeklenebilir bir NoSQL veritabanıdır. Ayrıca, SQLite ve IBM Db2 gibi diğer yaygın kullanılan veritabanı programları da bulunmaktadır.

SQL'de birliktelik (ilişki) kurallarını bulmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekir: 1. Bire Bir (One-to-One) İlişki: Her kayıt bir tabloda, diğer tabloda sadece bir kayıtla ilişkilidir. 2. Bire Çok (One-to-Many) İlişki: Bir tablodaki her kayıt, diğer tablodaki birden çok kayıtla ilişkilendirilebilir, ancak diğer tablodaki her kayıt sadece bir kayıtla ilişkilidir. 3. Çoka Çok (Many-to-Many) İlişki: Her kayıt, her iki tabloda da birden çok kayıtla ilişkilendirilebilir. 4. Kendi Kendine İlişki (Self-Referencing): Bir tablonun, aynı tablonun birincil anahtarına referans veren bir yabancı anahtar sütunu vardır. SQL'de birliktelik kurallarını bulmak ve uygulamak için `JOIN` operatörü kullanılır.

SQL'den veri çekmek için `SELECT` komutu kullanılır.

SQL'de iki tablo arasında karşılaştırma yapmak için birkaç yöntem bulunmaktadır: 1. EXCEPT Operatörü: Bu operatör, iki sorgu arasındaki farkı bulur ve birinci sorgudan dönen verilerde olup, ikinci sorguda olmayan satırları döndürür. Kullanım söz dizimi: ```sql SELECT sütunlar FROM tablo1 EXCEPT SELECT sütunlar FROM tablo2; ``` Her iki sorguda da aynı sütun sayısı ve veri tiplerinin kullanılması gereklidir. 2. JOIN Operatörü: Bu yöntem, en az bir ortak sütun kullanarak iki tablodaki bilgileri karşılaştırır. Kullanım örneği: ```sql SELECT fac.id as faculty_id, fac.name as faculty_name, ... FROM Faculty fac LEFT JOIN Department dep ON dep.id = fac.department_id; ``` 3. FULL OUTER JOIN: Bu operatör, her iki tablodaki tüm kayıtları döndürür, hatta diğer tabloda eşleşme yoksa bile.

MySQL'de çift koşullu toplama yapmak için SUM() fonksiyonu ve WHERE cümlesi birlikte kullanılır. Örnek sorgu: purchase tablosundaki total_cost sütununu, cate_id sütununun 'CA001' olduğu durum için toplar. ``` SELECT SUM(total_cost) FROM purchase WHERE cate_id='CA001'; ``` Bu sorgu, iki koşulu da karşılayan satırların toplam maliyetini döndürür.

SQL'de \ işareti, bir sorguda tüm alanları seçmek için kullanılır ve kaldırılması gerekmez.

SQL Always On, Microsoft SQL Server'ın yüksek kullanılabilirlik (HA) ve felaketten korunma (DR) çözümüdür. İki ana bileşeni vardır: 1. Always On Availability Groups (AG): Bir veya birden fazla kullanıcı veritabanını gruplar halinde birden fazla sunucuya (replica) kopyalayarak yüksek kullanılabilirlik sağlar. 2. Always On Failover Cluster Instances (FCI): SQL Server örneklerini yönetir ve tam örnek seviyesinde yüksek kullanılabilirlik sunar. Temel özellikleri: - Failover kullanılabilirliği: Birincil replica arızalandığında minimum kesintiyle çalışma sağlar. - Okunabilir ikincil replicalar: Okuma amaçlı iş yüklerini birincil replicadan boşaltarak performansı artırır. - Otomatik sayfa onarımı: Veri sayfasındaki bozulmaları otomatik olarak onarır. Avantajları: - Neredeyse sıfır kesinti süresi ile çalışma. - Kolay ölçeklenebilirlik ve veri güvenliği. - SQL Server Management Studio (SSMS) üzerinden kolay yönetim.

Bağımlılık enjeksiyonu (SQL injection), web uygulamalarının veri tabanı ile iletişim kurarken kullandığı SQL sorgularına müdahale eden bir saldırı tekniğidir. Bu saldırıda, saldırgan, kullanıcı giriş formları veya URL parametreleri gibi girdiler aracılığıyla zararlı SQL kodlarını uygulamaya enjekte eder. Önleme yöntemleri: - Hazır sorgular (prepared statements): SQL kodunu ve verileri ayrı tutarak enjeksiyon saldırılarını önler. - Girdi doğrulama ve temizleme: Kullanıcı girdilerini doğrulamak ve zararlı içerikten arındırmak. - ORM kullanımı: Veri tabanı işlemlerini otomatikleştirerek manuel SQL yazma gereksinimini azaltır ve enjeksiyon riskini minimize eder. - Güvenlik duvarları (WAF): Gelen ve giden trafiği izleyerek zararlı istekleri tespit edip engelleyebilir. - Düzenli güvenlik testleri: Olası zafiyetlerin erken tespit edilmesine ve giderilmesine yardımcı olur.

VTYS (Veri Tabanı Yönetim Sistemi) Join işlemi, ilişkisel veritabanlarında verileri birleştirme işlemi için kullanılan bir tekniktir. Bu işlem, iki veya daha fazla tablodan veri toplamak ve bu verileri belirli bir sıraya göre sıralamak için yapılır. En yaygın Join türleri şunlardır: - Inner Join: Sadece eşleşen verileri döndürür. - Left Join: Sol taraftaki tabloda bulunan tüm verileri sağ taraftaki tablo ile eşleştirir, eşleşmeyen veriler Null değeri olarak atanır. - Right Join: Sağ taraftaki tabloda bulunan tüm verileri sol taraftaki tablo ile eşleştirir.

Sorunlu sorgu satırı, SQL sorgularında performans sorunlarına yol açan, genellikle verimsiz bir yürütme planına sahip olan satırdır. Bu tür satırlar, aşağıdaki nedenlerden kaynaklanabilir: - Donanım kısıtlamaları: Yetersiz CPU veya depolama performansı. - Optimal olmayan sorgu yapısı: Set tabanlı işlemler yerine satır tabanlı işlemlerin kullanılması veya eksik indeksler. - Parametrelendirilmiş sorguda veri çarpıklığı: Farklı yürütmelerde verimli ve zayıf planların oluşması. - Bloklama veya donanım çakışması: Bir sorgunun başka bir sorguyu beklemesi.

SQL Server'da bir tabloyu kopyalamak için iki ana yöntem vardır: 1. SELECT INTO ifadesi: Bu ifade, hem tablonun yapısını (sütunlar ve veri tipleri) hem de verilerini yeni bir tabloya kopyalamak için kullanılır. ```sql SELECT INTO YeniTablo FROM EskiTablo; ``` Bu sorgu, `YeniTablo` adlı yeni bir tablo oluşturur ve bu tabloya `EskiTablo`'daki tüm verileri kopyalar. 2. INSERT INTO ifadesi: Bu ifade, mevcut bir tabloya veri kopyalamak için kullanılır ve hedef tablonun önceden var olması gerekir. ```sql INSERT INTO YeniTablo SELECT FROM EskiTablo; ``` Her iki tablonun sütunlarının sayı ve tip olarak eşleşmesi gerekir.

MySQL'de tarihe göre veri çekmek için WHERE cümlesi ve tarih fonksiyonları kullanılır. Örnekler: 1. Geçerli tarih ve saati çekmek: `NOW()` fonksiyonu ile yapılır. 2. Belirli bir tarihi filtrelemek: `CURDATE()` fonksiyonu ile günün tarihini, `CURTIME()` fonksiyonu ile ise o anki saati çekebilirsiniz. 3. Tarih aralığını hesaplamak: `DATE_DIFF()` fonksiyonu iki tarih arasındaki gün farkını verir.

Truncate edilen bir tabloyu geri getirmek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Transaction İçinde Kullanma: Truncate komutunu transaction içinde çalıştırmak, işlemi geri alma (rollback) imkanı sunar. 2. Yedekten Geri Yükleme: Truncate işleminden önce bir yedekleme yapılmışsa, veritabanını yedekten geri yüklemek tabloyu geri getirebilir. 3. Özelleştirilmiş Araçlar: Kernel for SQL Database Recovery gibi profesyonel veri kurtarma araçları, truncate edilen tabloları kurtarmak için kullanılabilir. Bu yöntemler, truncate işleminin kalıcı olduğunu ve genellikle geri döndürülemez olduğunu dikkate alarak uygulanmalıdır.

Null değerini 0 ile değiştirmek için farklı yöntemler kullanılabilir: 1. MySQL'de: `COALESCE` fonksiyonu kullanılarak bu işlem yapılabilir. Kullanımı şu şekildedir: `SELECT COALESCE(null_sutun, 0) AS null_sutun FROM tablo_ismi;`. 2. SQL'de: `UPDATE` komutu ile `SET` ve `WHERE` ifadeleri kullanılarak null değerleri 0 ile değiştirmek mümkündür. Komut örneği: `UPDATE tablo SET sütun = 0 WHERE sütun IS NULL;`. 3. Excel'de: Boş hücreleri sıfır değeri olarak görüntülemek için grafik ayarları yapılabilir.

Transaction, aşağıdaki durumlarda onaylanır: 1. SQL işlemlerinde: Tüm SQL sorguları başarılı bir şekilde tamamlandığında ve `COMMIT TRANSACTION` komutu çalıştırıldığında onaylanır. 2. Kripto para işlemlerinde: Blokzincir ağına eklenen ve madencilik süreciyle doğrulanan işlemler onaylanır.