Sosyalizm

Mustafa Suphi, sosyalist ve komünist bir akıma mensuptur. Bazı mensup olduğu akımlar: Türkiye Komünist Partisi (1920-1921); Türkiye İştirakiyun Teşkilatı (1919-1920); Rusya Sosyal-Demokrat İşçi Partisi (Bolşevik) (1915-1918).

Jack London'ın "Demir Ökçe" adlı romanından uyarlanan 1919 yapımı film, rejimi "yıkmaya ve değiştirmeye yönelik" içerikler barındırdığı gerekçesiyle ABD'de yasaklanmıştır. Ayrıca, filmin bir bölümünün, Frank Harris tarafından yazılan bir makale ile neredeyse aynı olması da intihal suçlamalarına yol açmıştır.

Menşevikler, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Rusya Sosyal-Demokrat İşçi Partisi içinde yer alan bir fraksiyondu. Başlıca savundukları fikirler: Burjuva demokratik devrim: Menşevikler, Çarlık rejiminin devrilmesi ve liberal-kapitalist bir rejim kurulması için çalışılması gerektiğini savundular. İşçi sınıfının rolü: İşçi sınıfının devrim sürecinde mutlaka yer alması gerektiğini düşündüler. İttifaklar: 1905'ten sonra liberal burjuvazi ve Kadetler ile ittifak yapılmasını savundular. Yasal yöntemler: Yasal imkânları ve sendikaları daha çok kullanmaya önem verdiler. Devrimci strateji: Sosyalizmin tek bir devrimle derhal yerine getirilmesini değil, önce liberal ve kapitalist bir rejim oluşturmayı hedeflediler.

Kautsky'nin revizyonizm anlayışı, Marksist teorinin temel unsurlarını koruyarak, sosyalizme geçişte devrimci değişim yerine reformları ve sınıf uzlaşısını savunmasıdır. Kautsky, neo-Kantçı bir ahlak felsefesi çerçevesinde, sosyal demokrasinin etik merkezli bir yaklaşım benimsemesi gerektiğini savunmuştur. Kautsky'nin görüşleri, Bernstein gibi diğer sosyal demokrat yazarlar tarafından eleştirilmiş ve Bernstein, Kautsky'nin proletarya diktatörlüğünü zayıflatarak burjuvazi ile uzlaşmayı teşvik ettiğini iddia etmiştir.

Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi'nde yer alan bazı isimler: Yazarlar ve akademisyenler: Tanıl Bora, Fred Halliday, Mesut Gülmez, Nurdan Gürbilek, Mustafa Hasdemir, Ahmet Hezarfen, Siegfried Heimann, Alpaslan Işıklı, Rasih Nuri İleri, Selim İlkin, Ahmet İnsel, Niels Kadritzke, Fatoş Karaören, Muhittin Karkın, Kurtuluş Kayalı, Erkan Kayılı, Petra Kelly, Ümit Kıvanç, Iring Fetscher, Ümit Fırat, Tilman Fichter, André Gorz, Doğan Özgüden. Siyasetçiler ve aktivistler: DİSK yöneticileri, Alparslan Türkeş, Necmettin Erbakan, Rıza Kuas. Ansiklopedi, 8 ciltten oluşmaktadır ve her ciltte farklı yazarlar tarafından yazılmış makaleler bulunmaktadır.

Kuzey Korelilerin sevdiği bazı filmler şunlardır: "Pulgasari" (1985). "The Flower Girl" (1972). "Ah, Gençlik!" (Oh, Youth!, Chongchuniyo!) (1995). "Kardaki Çiçek" (Flower in Snow, 의 꽃) (2011). Kuzey Kore sineması genellikle devlet destekli yapımlarla dikkat çeker ve propaganda temaları ağır basar.

Sosyalizmin neyi savunduğuna dair bir fotoğraf bulunamadı. Ancak sosyalizmin temel ilkeleri şu şekilde özetlenebilir: Üretim araçlarının topluma ait olması. İşçi sınıfının yönetime katılımı. Ortak mülkiyet ve devlet mülkiyeti. Kamu yararının ön planda olması. Devrimci veya evrimci yöntemlerle toplumsal düzenin değiştirilmesi. Sosyalizm, endüstriyel kapitalizmin gelişmesiyle paralel olarak, yoksullaşan işçi sınıfının sorunlarına bir tepki veya çözüm arayışı olarak ortaya çıkmıştır.

Sosyalist Forum'un sahibi, kurucusu olarak belirtilen kişi Sosyalist Forum Sosyalizm'dir.

Vietnam, Güneydoğu Asya'da yer alan ve uzun, dar bir kara parçasına sahip bir ülkedir. Başlıca özellikleri: Başkent: Hanoi. Büyük şehirler: Ho Chi Minh City (Saygon), Haiphong, Can Tho. Resmi dil: Vietnamca. Para birimi: Vietnam dongu. İklim: Tropikal. Başlıca ürünler: Pirinç, kahve, kauçuk, mısır. Yönetim şekli: Tek partili üniter sosyalist cumhuriyet. Nüfus: Yaklaşık 96 milyon. Vietnam, doğal güzellikleri ve kültürel zenginliğiyle dikkat çeker.

Sosyalist Enternasyonal, Türkiye'de Cumhuriyet Halk Partisi'ni (CHP) desteklemektedir. Bu destek, özellikle 2024 yılında Bükreş'te düzenlenen Avrupa Komitesi toplantısında kabul edilen Bükreş Deklarasyonu'nda açıkça ifade edilmiştir.

Komünizm, belirli bir millete ait değildir; uluslararası bir ideolojik harekettir. Komünizm, tüm üretim araçlarının ortak bir mülkiyet üzerinde kurulu olduğu ve devletin, paranın, sosyal sınıfların ve özel mülkiyetin bulunmadığı bir toplumsal düzeni savunan bir ideolojidir. Tarih boyunca birçok millet, komünizm ideolojisini benimsemiş ve bu idealler doğrultusunda devletler kurmuştur.

Yön dergisi, 1961 yılında Doğan Avcıoğlu yönetiminde yayın hayatına başlamış ve sosyalist, sol görüşlü bir yayın organı olarak bilinir. Dergi, aşağıdaki görüşleri savunmuştur: Kapitalist olmayan kalkınma: Kemalizmin "halkçılık" ve "devletçilik" ilkeleri doğrultusunda, Türkiye'de kapitalist olmayan bir kalkınma modelini savunmuştur. Devlet müdahalesi: Ekonomik ve toplumsal sorunların çözümünde devlet müdahalesinin gerekliliğini savunmuştur. Anti-emperyalizm: Anti-emperyalist bir çizgiyi benimsemiştir. Türk tipi sosyalizm: Kemalizm ile sosyalizmi uzlaştıran ve bunu "Türk tipi sosyalizm" olarak tanımlayan bir çizgi izlemiştir. Yön dergisi, 1967 yılında yayın hayatına son vermiştir.

Türkiye Sosyalist Partisi (TSP) iki farklı tarihte kurulmuştur: 1. İlk TSP, 14 Mayıs 1946 tarihinde, Türkiye Komünist Partisi (TKP) kadroları içinden bir grup tarafından Esat Adil Müstecaplıoğlu liderliğinde kurulmuştur. 2. İkinci TSP, 9 Eylül 2023 tarihinde, Sosyalist Cumhuriyet Partisi (SCP) ve Toplumcu Kurtuluş Partisi (1920 TKP) birleşimiyle Yılmaz Ersezer genel başkanlığında kurulmuştur.

Kapitalizmin kıskacında sanat, genellikle sanatın ticari bir meta haline gelmesi, finansal bir araç olarak kullanılması ve toplumsal eleştiriyi ne ölçüde gerçekleştirebileceği konularını ele alır. Bazı temel noktalar: Sanatın metalaşması: Sanat eserleri, estetik değerlerinin ötesinde, yatırım aracı olarak görülmekte ve bu durum, sanatın özgünlüğünü sorgulanır hale getirmektedir. Sanatçının konumu: Sanatçılar, piyasa taleplerine göre eser üretmek zorunda kalmakta ve bu durum, sanatsal özgürlüğü sınırlamaktadır. Toplumsal etki: Sanat, geniş kitlelere ulaşmak yerine, genellikle elit bir kesimin tüketim nesnesi haline gelmektedir. Direniş ve dönüşüm: Sanat, kapitalist sisteme rağmen, toplumsal değişim ve kolektif bilinç yaratma potansiyeli taşır. Örnek olarak, Maurizio Cattelan'ın "Comedian" adlı eseri, duvara bantlanmış bir muzun 6,2 milyon dolara satılması, sanatın metalaştırılmasını ve kapitalizmin sanat üzerindeki etkisini simgeler.

H. G. Wells, "The Outline of History" (Ana Hatlarıyla Tarih) adlı eserinde federal bir dünya devletini savunur. Wells, ilerlemenin evrimsel bir süreç olduğunu ve insanlık tarihinde sabit bir yükselme eğilimi göstermediğini belirtir. Wells, tarihin ancak disiplinlerarası bir çalışmayla yazılabileceğini de vurgular.

Karl Marx, hem sosyalist hem de komünist olarak kabul edilir. Sosyalist: Marx, sosyalizmin komünizme doğru ilerleyen tarihsel süreçte, sınıfların tam olarak ortadan kalkmadığı, ancak kapitalizmin sona erdiği bir geçiş aşaması olduğunu savunmuştur. Komünist: Marx'ın temel amacı, sınıfsız bir topluma ulaşmak ve gerçek özgürlüğü sağlamak olarak görülmüştür. Marx'ın düşünceleri, Friedrich Engels ile birlikte yazdıkları "Komünist Manifesto" gibi eserlerde detaylı bir şekilde ele alınmıştır.

Sovyet sosyalist gerçekçiliği, sosyalizm ideolojisinin sanat ve edebiyata yansıması olarak 1930'lu yıllarda ortaya çıkmış bir akımdır. Sosyalist gerçekçiliğin bazı özellikleri: Amaç: Popüler kültürü, Sovyet ideallerini destekleyen belirli bir duygusal ifade grubuyla sınırlamak. Temalar: Devrim, işçi sınıfı ve sanayi. Yöntemler: İyimserlik, coşkulu (romantik) anlatım, epik ve halksal anlatım. Sanatçı tavrı: Sanatçı, sınıf bilinciyle aktif ve etkilidir; dünyayı ve yaşamı dönüştürmeyi hedefler. Sosyalist gerçekçilik, 1934'te Sovyet Yazarlar Birliği Birinci Kongresi'nde kabul edilmiştir.

Kızıl bayrak, ağırlıklı olarak sosyalizmin, komünizmin, marksizmin, sendikaların, sol siyasetin ve tarihsel olarak anarşizmin bir sembolüdür. Bazı temsil ettiği diğer anlamlar: Fransız Devrimi: Devrimciler, egemen sınıfa karşı mücadelede halkı harekete geçirmek için kızıl bayrağı kullanmışlardır. İşçi hareketleri: 19. yüzyılda işçi sınıfının birlik ve mücadelesinin simgesi haline gelmiştir. Tehlike uyarısı: Denizcilikte ve trafik işaretlerinde tehlike veya fırtına uyarısı olarak kullanılır. Kişisel ilişkiler: Psikolojik sağlık ve güvenli ilişkiler konusunda farkındalık yaratmak için, bir kişinin davranışlarının sağlıksız veya tehlikeli bir hale geldiğini belirten bir uyarı işareti olarak kullanılır.

Edmondo de Amicis, belirli bir edebi akıma mensup olmaktan ziyade, seyahatname ve çocuk edebiyatı türlerinde önemli eserler vermiş bir İtalyan yazardır. Seyahatname: de Amicis, 1870'lerde ve 1880'lerde Hollanda, İngiltere, Fas, İstanbul gibi yerlere seyahatler yapmış ve bu seyahatlerini "Olanda" (1874), "Ricordi di Londra" (1874), "Marocco" (1876), "Constantinopoli" (1878-1879) gibi eserlerde kaleme almıştır. Çocuk Edebiyatı: En bilinen eseri, 1886 yılında yayımlanan ve dünya çocuk edebiyatının başyapıtlarından kabul edilen "Çocuk Kalbi" (Cuore) adlı kitabıdır. de Amicis, 1890'lardan itibaren sosyalist fikirlere ilgi duymaya başlamış ve bu konudaki yazılarını "Questione sociale" (1894) adlı eserinde toplamıştır.

Kapitalist ülkeler arasında Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Almanya ve Fransa gibi ülkeler bulunmaktadır. Sosyalist ülkeler ise Marksist-Leninist ideolojiye bağlı olanlar ve olmayanlar olarak iki sınıfta incelenir: Marksist-Leninist ideolojiye bağlı sosyalist ülkeler: Küba Cumhuriyeti (1961'den beri); Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti (1976'dan beri); Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti (1975'ten beri); Çin Halk Cumhuriyeti (1949'dan beri). Marksist-Leninist ideolojiye bağlı olmayan sosyalist ülkeler: Bangladeş Halk Cumhuriyeti (1971'den beri); Guyana Kooperatif Cumhuriyeti (1980'den beri); Hindistan Cumhuriyeti (1947'den beri); Kuzey Kore (1992'den beri); Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti (1978'den beri); Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti (1964'ten beri).