SosyalEleştiri

"Abartma Tozu" kitabı, Şermin Yaşar tarafından yazılmış ve iki farklı hikayeyi içermektedir. İlk hikaye, bir kasabada yaşayan insanların birdenbire "abartma hastalığına" yakalanmasını konu alır. İkinci hikaye, "Murat Menteş" tarafından yazılmış ve modern toplumun içindeki absürd durumları ele alır.

"Soorarai Pottru" filmi, düşük maliyetli bir havayolu şirketi kurma hayali olan "Maara" adlı bir adamın hikayesini anlatıyor. Ekonomik krizden etkilenen Maara, babasını görmek için uçak bileti alacak parayı bulamaz ve bu durumu gurur yaparak bir havayolu şirketi kurmaya karar verir. Film, aynı zamanda patriarkal yapıya da eleştiriler getiriyor ve Maara'nın küçük kasabalı sevgilisi Bommi ile olan ilişkisini işliyor.

"Efendisizler Korosu" kitabı, Turgay Çumak tarafından yazılmış ve toplumsal bir eleştiri sunmaktadır. Kitapta, 7 kıtanın bir tufanla sona ermesi ve hayatta kalanların "Kapital" adı verilen bir yerleşkede yaşaması anlatılmaktadır. Ayrıca, kitapta anarşi konusu da etraflıca ele alınmış ve bireyselliğin kaybı vurgulanmıştır.

"Dünyanın gidişi acayip oldu" ifadesi, Âşık Ruhsatî'nin bir şiirinde geçmektedir ve bu şiirde değişen dünyanın seyrine dair bir eleştiri ve isyan dile getirilmektedir. Şiirde, adaletin kalmadığı, güzel günlerin eskide kaldığı ve insanların niyetlerinin anlaşılmadığı gibi olumsuz konular işlenmektedir.

Jerichow filmi, Afganistan'da savaşırken ordudan ihraç edilen Thomas'ın memleketi Jerichow'a dönmesini ve burada büfe zinciri sahibi Ali'nin şoförü olarak işe girmesini anlatıyor. Thomas ile Ali'nin eşi Laura arasında bir çekim olunca, ortada bir aşk üçgeni oluşur. Ayrıca, James M. Cain'in meşhur "Postacı Kapıyı İki Kez Çalar" romanının serbest bir uyarlaması olarak da bilinmektedir.

Karikatürde iş hayatı, genellikle mizahi ve eleştirel bir dille anlatılır. İşte bazı örnekler: 1. İşveren Sorumluluğu: Karikatürler, işverenlerin iş kazalarına ve işçi ölümlerine karşı duyarsızlığını eleştirebilir. 2. Toplumsal Eleştiri: İş hayatındaki eşitsizlikler ve adaletsizlikler, karikatürlerde toplumsal eleştiri olarak yer alabilir. 3. Eğlence ve Güldürü: İş hayatı, karikatürlerde günlük yaşamın komik yönleri ve iş yerindeki ilişkiler üzerinden de anlatılabilir.

Thomas More'un "Ütopya" kitabının özeti şu şekildedir: Kitap, iki bölümden oluşur: 1. İlk kitap, More ile hayali bir gezgin olan Raphael Hythloday arasındaki diyalog üzerinden Avrupa'nın sosyal ve politik sorunlarının eleştirisini içerir. 2. İkinci kitap, Hythloday'ın Ütopya adasında gördüğü ideal toplumu ayrıntılarıyla anlatır. Ütopya Adası'nın özellikleri: - Eşitlik ve mülkiyet: Özel mülkiyet yoktur, her şey ortak kullanıma açıktır. - Çalışma ve boş zaman: Her birey günlük 6 saat çalışır, geri kalan zamanda eğitim ve kültürel faaliyetlerle uğraşır. - Eğitim ve bilim: Eğitim ücretsizdir ve herkesin yaşam boyu öğrenim görmesi teşvik edilir. - Din özgürlüğü: Çeşitli inançlara saygı duyulur ve farklı dinlere mensup insanlar barış içinde yaşar. - Adalet sistemi: Suç oranları oldukça düşüktür, çünkü toplumdaki eşitlik ve refah suç işlemenin nedenlerini ortadan kaldırır. More, bu eserde, Avrupa'daki siyasi yozlaşmayı, açgözlülüğü ve adaletsizliği eleştirir ve Ütopya'yı bu sorunların çözümüne dair bir model olarak sunar.

Tüketim toplumu filmleri, genellikle tüketim kültürünün bireyler ve toplum üzerindeki etkilerini anlatır. Bu filmlerde işlenen bazı temalar şunlardır: 1. Toplumsal Statü ve Tüketim: Tüketim, bireylere statü kazandırır ve bu statü, daha fazla tüketimle korunur. 2. Medya ve Reklam: Kitle iletişim araçları ve reklamlar, tüketicileri yönlendirir ve toplumun tekelleşmesine neden olur. 3. Yabancılaşma ve Yalnızlaşma: Tüketim toplumu, bireyleri kalabalıklar içinde yalnızlaştırır ve insani ilişkileri maddelerle ilişkiye dönüştürür. 4. Eleştirel Yaklaşım: Bazı filmler, tüketim toplumunu eleştirerek, insanların gerçek ihtiyaçlarını sahte ihtiyaçlardan ayırt edememesini ve bu durumun yarattığı sorunları ele alır. Öne çıkan tüketim toplumu filmleri arasında "Dondurmam Gaymak", "The Truman Show" ve "99 Francs" gibi yapımlar bulunmaktadır.

Sagopa Kajmer'in "Analiz" şarkısı, içsel çatışmalar, toplum eleştirisi ve geçmişin yıkıcı etkileri üzerine derin bir analiz sunar. Şarkının temaları arasında şunlar yer alır: - Yalnızlık ve hüsran: Bireylerin toplumda kaybolan değerler ve çıkarlar arasında sıkışması, yalnızlık ve hüsran duygularıyla yüzleşmesi. - Psikolojik çöküş: Geleceksiz bir dünyada var olmaya çalışan bir insanın, psikolojik çöküşü ve umutsuzluğu. - Gerçek arayışı: Her duada gerçeğin bir payını bulma çabası, anlayış ve aydınlanma arayışı. Sözlerde ayrıca, insan ilişkilerinin karmaşıklıkları, çıkar odaklı zamanın harcanışı ve insan kayıpları gibi konular da ele alınır.

Canbaz kitabı, Emine Işınsu tarafından 1982 yılında yazılmış, 1970’ler Türkiye’sinin siyasi durumunu sanatsal bir dille anlatan bir romandır. Kitapta işlenen konular arasında: - Dönemin sağ ve sol kavgaları; - İnsanların siyasi düşüncelerinin yaşadıkları bunalımlara göre değişmesi; - Kapitalist düşünce sisteminin eleştirisi; - Gazetelerin tarafsızlığını kaybetmesi ve yönetilmeye başlanması; - Eylemci gençlerin hayat hikayeleri ve nasıl eylemci oldukları. Ayrıca, romanda iki farklı insanın (Ali ve İlhan) hayat hikayeleri karşılaştırmalı olarak anlatılmaktadır.

“Bir Değirmendir Bu Dünya” kitabı, Cahit Zarifoğlu’nun o yıllardaki Türkiye ve dünyaya ait eleştirel düşüncelerini içermektedir. Kitapta anlatılan ana fikirler şunlardır: Yozlaşma ve kişiliksizlik: Yazar, yozlaşmaya karşı çıkmakta ve insanlarda giderek belirginleşen kişiliksizliğe dikkat çekmektedir. Müslümanların durumu: İslam dünyasının üzerinde oynanan oyunları anlatmakta ve silahlı mücadele veren Müslümanları desteklemektedir. Tüketim kültürü: Modern yaşamın dayattığı ve aslında ihtiyaç duyulmayan tüketim kültürüne eleştiri getirmektedir. Televizyonun etkisi: Televizyonu, Müslümanların kontrolüne geçene kadar kullanılmaması gereken bir araç olarak değerlendirmektedir.

Toni Erdmann filmi, çift kişilikli yaşlı bir adamın, yetişkin kızıyla yeniden bağlantı kurabilmek için yaptığı mizahi girişimleri anlatıyor. Özetle, Winfried Conradi (Toni Erdmann) isimli karakter, kızı Ines'in Bükreş'teki önemli bir projeye yoğunlaşması nedeniyle ona sürpriz yapmaya karar verir ve kurmaca bir karakter yaratarak kurumsal hayata uyum sağlar. Film, baba-kız iletişimine veya iletişimsizliğine farklı açılardan bakan ve kapitalizmi eleştiren bir yapım olarak değerlendirilmektedir.

"Memleket Hikayeleri"nde "Küs Ömer" hikayesi, sosyal eleştiri bakış açısıyla yazılmıştır.

Tevfik Fikret'in "Han-ı Yağma" şiiri, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde yaşanan yolsuzluklar ve toplumun kaynaklarının belirli bir zümre tarafından sömürülmesini eleştirmektedir. Şiirde, toplum bir yağma sofrasına benzetilmiş ve bu sofrada oturan yöneticiler, önlerine gelen nimetin bedelini ödemeden fütursuzca ülke kaynaklarını tüketmekte, adam kayırmakta ve çalıp çırpmaktadır. Ana tema, insanın yalnızlığı ve hayal kırıklıkları olup, Fikret, insanın içinde bulunduğu sosyal yapının getirdiği yıkım ve yok olma duygusunu dile getirir.

"Kız Ali" romanı, Nihat Behram tarafından yazılmış ve öksüz ve hastalıklı bir Kürt çocuğu olan Ali'nin hayatını anlatmaktadır. Roman, Ali'nin "Karanlıklar Kenti" olarak adlandırılan bir yerde çöplüklerde yaşamasını, sık sık gözaltına alınmasını, damgalanmasını ve dövülmesini konu alır. Ayrıca, romanda merhametsiz bir dünyanın eleştirisi de yapılmaktadır.

"Peace Sells" şarkısı Megadeth'in, 1986 tarihli "Peace Sells... But Who's Buying?" albümünden bir parçadır ve politik ve sosyal eleştirileri yansıtır. Şarkının sözleri, Dave Mustaine tarafından yazılmış ve küresel liderlerin samimiyetsizliğini ve barış çabalarının faydasızlığını sorgulamaktadır. Ayrıca, "Peace Sells" şarkısı, agresif riffleri ve enerjik temposu ile thrash metal türünün önemli bir örneği olarak kabul edilir.

"Dünyanın Sonundan Çok Da Bir Şey Beklemeyin" (Do Not Expect Too Much from the End of the World) filmi, iki bölümden oluşan ve iki Angela'nın hikayesini anlatan bir feminist komedi olarak tanımlanmaktadır. Filmde, uykusuzluktan perişan film prodüksiyon asistanı Angela, çokuluslu bir şirket adına iş güvenliği konulu bir video çekmek için arabasıyla Bükreş sokaklarını arşınlamaktadır. Bu benzersiz film, sinema, kapitalizm, emek ve tarihi komik sürprizler ve absürt anlarla ele almaktadır.

Siham-ı Kaza, Nef'i tarafından yazılmış ve "Kaza Okları" anlamına gelen bir manzum eserdir. Bu eserde, dönemin yönetici, sanatçı, devlet adamı ve tanınmış iş insanlarına dair sosyal eleştiriler ve ağır yergiler yer almaktadır.

"Ne Rodis Krasivoy" dizisi, Zimaletto şirketinde sekreter olarak çalışan Katya adlı bir kızın hikayesini anlatır. Katya, zeki, karakterli ve saf bir ruha sahip olmasına rağmen, şimdiye kadar hiçbir erkeğin dikkatini çekmemiştir. Dizi, insanları dış görünüşlerine göre yargılayan acımasız dünyaya karşı bir eleştiridir.

"Önemsiz Bir Adamın Günlüğü" iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. George ve Weedon Grossmith'in romanı: Bu eser, Charles Pooter adlı Londralı bir burjuvanın günlük yaşamını anlatır. 2. 2021 yapımı film: "Nobody" (Önemsiz Biri) adlı bu filmde ise, Hutch Mansell adlı bir aile babasının hayatı konu edilir.