Sismik

122 adet sismik izolatör, Bursa'nın Nilüfer ilçesindeki Tema Esentepe projesinde bulunmaktadır.

Sismik askılama, deprem sırasında boru, kanal ve diğer asılı ekipmanların yanal hareketten korunmasını sağlayan bir sistemdir. Bu sistem, taşıyıcı elemanları destekleyerek tesisatın ana kütle ile birlikte hareket etmesini ve devrilmesini, asılı olduğu yerden düşmesini veya diğer nesnelerle çarpışmasını önler.

Sismik haritalar, belirli bir bölgedeki depremlerin potansiyel yer sarsıntısını ve buna bağlı etkilerini görselleştirir. Bu haritaların yorumlanması için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Veri Toplama: Tarihsel deprem kayıtları, jeolojik araştırmalar ve sismograflardan gelen gerçek zamanlı veriler gibi çeşitli veriler toplanır. 2. Risk Değerlendirme Modelleri: Hesaplamalı sismoloji ve hesaplamalı mekanik kullanılarak, sismik dalgaların farklı malzemeler ve jeolojik yapılar boyunca nasıl yayıldığı modellenir. 3. Harita Analizi: Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak, topoğrafik veriler, altyapı ve nüfus yoğunluğu gibi farklı kaynaklardan gelen veriler entegre edilir ve analiz edilir. 4. Yorumlama: Haritalar, sismik aktivitenin yoğun olduğu bölgeleri, fay hatlarını ve deprem kaynaklı kuvvetli yer hareketi değerlerini göstermek için kullanılır.

California'daki itme hataları, Mendocino fay zonu ve Cascadia Yitim Zonu gibi bölgelerde bulunmaktadır. Bu bölgeler, üç farklı tektonik plakanın (Kuzey Amerika, Pasifik ve Juan de Fuca plakaları) bir araya geldiği ve sismik aktivitenin yüksek olduğu yerlerdir.

Deprem sensörü, yer kabuğundaki hareketleri algılayarak deprem uyarı sistemi kapsamında çalışır. Temel çalışma prensibi şu şekildedir: 1. Sensör Ağı: Yer altına veya stratejik noktalara yerleştirilen sismik sensörler, en küçük titreşimleri bile algılar. 2. Veri İşleme: Sensörlerden gelen ham veriler, yapay zeka destekli algoritmalarla analiz edilerek depremin büyüklüğü ve merkez üssü belirlenir. 3. Uyarı Yayılımı: Risk seviyesine göre, mobil uygulamalar, sesli alarmlar veya akıllı şehir sistemleri aracılığıyla uyarılar iletilir. Ayrıca, deprem sensörleri: - Alarm veya siren çalarak kullanıcıları uyarır. - Asansörleri en yakın katta durdurup kapılarını açar. - Elektrik ve gaz gibi sistemleri kapatarak ikincil afetlerin önüne geçer.

Sismik kırılma etütleri pozu, sismik kırılma yöntemiyle yapılan jeofizik araştırmaların bir parçasıdır. Sismik kırılma yöntemi, zemine gönderilen ses dalgalarının kırılma özelliklerinin incelenmesine dayanır ve aşağıdaki alanlarda kullanılır: - Zeminlere ait mühendislik parametrelerinin bulunması. - Yerleşim bölgelerindeki sismik risk ve depremsellik çalışmaları. - Gömülü fayların ve heyelan sınırlarının araştırılması. - Yeraltı suyu geometri, derinlik ve sınır tespitleri. - Arkeojeofizik çalışmalar. Bu etütler, genellikle ASTM D5777-00 gibi uluslararası kabul görmüş standartlara göre yapılır.

Sismik izolatörler ve yaylı izolatörler arasındaki temel fark, çalışma prensiplerinde ve kullanılan malzemelerde yatmaktadır. Sismik izolatörler, binaları temelden veya taşıyıcı sistemden ayıran elastik ve enerjiyi absorbe edebilen yapısal elemanlardır. Yaylı izolatörler ise yayların sismik enerjiyi absorbe etmesine dayanan bir sistem kullanır. Özetle, sismik izolatörler genel bir terim olup, yaylı izolatörler de sismik izolatör türlerinden biridir.

Los Angeles (LA) bölgesinde sık deprem olmasının nedeni, bölgenin aktif tektonik levhalar üzerinde yer almasıdır. LA, Pasifik Okyanusu'nun etrafındaki sismik olarak aktif bir kuşak olan Ateş Çemberi boyunca uzanmaktadır. Ayrıca, LA'deki San Andreas Fayı da deprem riskini artırmaktadır.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE), depremleri çeşitli gözlem ve izleme istasyonları aracılığıyla tespit etmektedir. Başlıca yöntemler: - Sismik istasyonlar: Deprem hareketlerini ölçmek için kurulan sismik noktalar. - Deniz tabanı sismometreleri: Marmara Denizi tabanına yerleştirilen bu cihazlar, 0,2 büyüklüğündeki depremleri dahi algılayabilmektedir. - Google Maps ve Harita Genel Müdürlüğü verileri: Deprem bilgilerinin haritada görüntülenmesi için kullanılan altlıklar. Ayrıca, KRDAE'nin geliştirdiği "Rasathane" mobil uygulaması sayesinde de depremler anlık olarak takip edilebilmekte ve kullanıcılara bildirilmektedir.

En iyi jeofizik yöntemi, incelenen duruma ve hedeflere bağlı olarak değişir. Ancak, bazı yaygın ve etkili jeofizik yöntemleri şunlardır: 1. Sismik Yöntemler: Yer altındaki yapıları haritalamak ve sismik riskleri değerlendirmek için kullanılır. 2. Elektriksel ve Elektromanyetik Yöntemler: Yer altındaki elektriksel iletkenlik ve manyetik özellikleri analiz eder. 3. Gravite Yöntemi: Yer yüzeyindeki yerçekimi değişimlerini ölçerek yer altındaki yoğunluk farklarını belirler. 4. Jeoradar (GPR) Yöntemi: Yer altına gönderilen radyo dalgalarının yansımasını inceleyerek zemin yapıları hakkında bilgi verir. 5. Mikrotremör Yöntemi: Zemine hakim olan titreşim periyotlarını tespit eder. Bu yöntemler, inşaat mühendisliği, madencilik, petrol ve doğalgaz aramaları, çevre mühendisliği ve deprem araştırmaları gibi çeşitli alanlarda kullanılır.

DTS 1 ve DTS 2 farkları, deprem tasarım sınıfları bağlamında şu şekildedir: - DTS 1: Bu sınıf, deprem riskinin yüksek olduğu bölgeleri temsil eder. - DTS 2: Bu sınıf ise deprem riskinin daha düşük olduğu bölgeleri ifade eder. Bu sınıflandırmalar, belirli bir lokasyondaki sismik duruma ve toprak sınıfına göre depremlerin etkilerini gösterir.

Sismik harita, belirli bir bölgedeki depremlerin potansiyel yer sarsıntısını ve buna bağlı etkilerini görselleştirmek için kullanılır. Bu haritaları kullanmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Veri Toplama: Tarihsel deprem kayıtları, jeolojik araştırmalar ve enstrümantal ölçümler gibi veriler toplanır. 2. Risk Değerlendirme: Toplanan veriler, sismik dalgaların farklı malzemeler ve jeolojik yapılar boyunca nasıl yayıldığını modellemek için kullanılır. 3. Harita Oluşturma: Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak, topoğrafik veriler, altyapı ve nüfus yoğunluğu gibi farklı kaynaklardan gelen veriler entegre edilir ve görselleştirilir. 4. Kullanım: Haritalar, afet yönetimi ve acil durum müdahaleleri için kullanılır.

Jamaika'da depremlerin nedeni, bölgenin sismik olarak aktif bir bölge olması ve Karayipler'deki fay hatlarıdır. Özellikle 28 Ocak 2020'de meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki deprem, Montego Bay'in 83 mil kuzeyinde yer alan bir fay hattında gerçekleşmiştir.

Yunan adalarının deprem riskinin yüksek olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Sismik Aktivite: Ege Denizi ve çevresi, Afrika levhasının Avrasya levhası altına dalmasıyla oluşan sismik hareketlerle aktif bir bölgedir. Bu durum, bölgedeki deprem riskini artırır. 2. Plansız Büyüme ve Kaçak Yapılaşma: Özellikle Santorini Adası'nda son 30 yılda kontrolsüz bir şekilde genişleme ve ruhsatsız yapıların artması, deprem riskini daha da yükseltmektedir. 3. Tarihsel Depremler: Bölgede tarih boyunca 7.5 - 8.0 büyüklüğünde depremler meydana gelmiştir ve bu tür büyük depremlerin tekrarlanma olasılığı devam etmektedir.

Samsun'daki fay hattının derinliği hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın genel olarak 20-25 km derinlikte yer aldığı belirtilmektedir.

Türkiye'de tsunami oluşma olasılığı, belirli bölgelerde risk taşımasına rağmen, genel olarak düşüktür. Bunun başlıca nedenleri şunlardır: 1. Coğrafi Konum: Türkiye, büyük okyanuslara kıyısı olmayan bir ülkedir. 2. Sismik Aktivite: Tsunamiler genellikle deniz tabanındaki büyük depremler sonucu oluşur. 3. Fay Hatları: Türkiye'deki fay hatlarının büyük bir kısmı karada yer alır ve deniz altındaki fay hatları genellikle 7 ve üzeri büyüklükteki depremlere neden olacak kadar aktif değildir. Ancak, tarihsel kayıtlara göre, Türkiye kıyılarında birçok tsunami olayı yaşanmıştır.

İstanbul Havalimanı'nda sismik izolatör kullanılmamıştır.

Depremin önceden kesin olarak tahmin edilmesi mümkün değildir. Bilim insanları, jeolojik, sismik ve istatistiksel verileri analiz ederek belirli bir bölgede deprem olasılığını tahmin edebilirler. Diğer yandan, erken uyarı sistemleri sayesinde deprem olur olmaz ölçümler yapılabilir ve yıkıcı etkisi hissedilmeden insanları güvenli bir alana tahliye etmek için uyarılar gönderilebilir.

Çin'in 7.1 büyüklüğünde depremlerle sallanmasının nedeni, sismik olarak aktif bölgelerde yer alması ve jeolojik yapısıdır. Özellikle Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Tibet gibi bölgeler, sık sık depremlerin meydana geldiği alanlar arasındadır. Bu bölgelerde yer kabuğunun hareketi ve tektonik faaliyetler, büyük depremlere yol açabilmektedir.

Yunanistan'da sık sık deprem olmasının nedeni, ülkenin Avrupa'nın en aktif sismik kuşaklarından birinde yer almasıdır. Yunanistan'ın batısında, İyon Denizi boyunca uzanan fay hatları, özellikle Zakintos, Kefalonya ve İthaka gibi adalarda sık sık sarsıntılara neden olur.