Şelaleler

Dev Kazanı'nın hikayesi, içinde çakıltaşları olan bir akarsunun, şelaleden düştüğü alanlarda oluşturduğu derin oyuğun, suyun burgaç hareketiyle çakıl taşı ve kumları hareketlendirip üzerinde bulunduğu kayayı aşındırmasıyla şekillenir. Dev Kazanının oluşumunda, şelalenin üst kısmındaki dirençli kayaçlar ve alt kısmında bulunan az dirençli kayaçların bulunması önemlidir. Bazı Dev Kazanı örnekleri: Akdeniz Bölgesi'nde Manavgat, Kurşunlu ve Düden şelaleleri; Doğu Anadolu Bölgesi'nde Tortum (Erzurum), Sera (Trabzon), Muradiye (Van). Ayrıca, Morvan Bölgesi'ndeki Gouloux Şelalesi de etkileyici Dev Kazanları ile bilinir.

Dev kazanları, akarsuyun şelaleler (çağlayanlar) yaparak aktığı yerlerde, suyun düştüğü alanda oluşur. Bazı örnekler: Akdeniz Bölgesi'nde Manavgat ve Düden şelaleleri; Doğu Anadolu Bölgesi'nde Tortum ve Muradiye şelaleleri. Ayrıca, Manisa'nın Salihli ilçesindeki Tabak Deresi'nde de dev kazanları bulunmaktadır.

Niagara Şelaleleri'nin tehlikeli olmasının bazı nedenleri: Doğal olaylar: 1848 yılında, Erie Gölü'nün donması sonucu oluşan buz kütleleri Niagara Nehri'ni tıkayarak şelalenin su akışını durdurmuş ve sığ bir nehir yatağı oluşturmuştur. Erozyon: Şelaleler, yılda 0,6-3 metre geri çekilerek erozyona uğramaktadır. Hidroelektrik santralleri: Şelalenin kapatılması, su akışını azaltarak sudaki çözünmüş oksijen miktarını düşürebilir ve bu durum balıklar ile diğer su canlıları için zararlı olabilir. Ayrıca, şelalenin çevresinde ve altında dolaşmak, tarih boyunca birçok kişinin ölümüne neden olmuştur.

Sudüşen Şelalesi'nde yüzülebilir, ancak suyun oldukça soğuk olduğu unutulmamalıdır. Şelalenin alt kısmında yüzmek için uygun bir havuz bulunmaktadır.

Tortum Şelalesi, Erzurum ilinde, Uzundere ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.

Hayır, Yukarı ve Aşağı Düden Şelaleleri aynı değildir, çünkü bunlar Düden Şelalesi'nin iki ayrı koludur. Yukarı Düden Şelalesi, Antalya'nın Kepez ilçesinde yer alır ve şehir merkezine yaklaşık 10-12 kilometre mesafededir. Aşağı Düden Şelalesi ise Lara bölgesinde, doğrudan Akdeniz'e dökülen bir şelaledir ve şehir merkezine yaklaşık 8 kilometre uzaklıktadır.

Sivas'ta bulunan bazı şelaleler: Sızır Şelalesi (Göksu Şelalesi). Dipsizgöl Şelalesi. Çaltı Çayı. Ayrıca, Gürün ilçesinde yer alan Şuğul Vadisi de kanyon içindeki yürüyüş parkurlarıyla görülmeye değer bir doğal güzelliktir.

Maşukiye'de bulunan şelaleler şunlardır: Maşukiye Şelalesi. Aygır Deresi. Nüzhetiye Şelalesi. Çenedağ Şelalesi. Ayrıca, Maşukiye'de Maşukiye Şelaleleri olarak adlandırılan, belde içinden geçen küçük derelerin birleşmesiyle oluşan şelaleler de bulunmaktadır.

Mençuna Şelalesi, Kamilet Vadisi'nde yer almaktadır. Artvin'in Arhavi ilçesinde bulunan şelale, Kayadibi-Arılı Köyü-Mencuna Mevkii'nde konumlanmıştır.

Karadağ'da bulunan bazı şelaleler: Niagara Şelalesi, Podgorica. Tara Springs Park. Crnojevic River. Budva Canyoning. Ayrıca, Durmitor Milli Parkı, dağlar, göller ve derelerle dolu olup, doğa severler için bir keşif noktası olarak öne çıkar.

Evet, Küp Şelaleleri'nde yüzmek mümkündür. Şelalenin oluşturduğu doğal havuzlar, serin sularıyla yaz aylarında serinlemek için ideal bir ortam sunmaktadır. Yüzme alanlarında güvenlik önlemlerine uymak ve kaygan zeminlere dikkat etmek önemlidir.

Bursa'daki bazı şelaleler: Saitabat Şelalesi: Kestel ilçesinde yer alır, kanyon içinden akan sular asırlık çınar ağaçlarının gölgesinde huzurlu bir atmosfer yaratır. Suuçtu Şelalesi: Mustafakemalpaşa ilçesinde bulunur, 38 metre yükseklikten akar ve çevresindeki kayın ormanlarıyla dikkat çeker. Oylat Şelalesi: İnegöl ilçesinde yer alır, sarp kayalar arasından fışkıran buz gibi sularıyla bilinir. Küreklidere Şelalesi: Yıldırım ilçesinde, Uludağ eteklerinde bulunur. Softaboğan Şelalesi: Uludağ Milli Parkı içinde, sık ormanlar içinde yer alır. Kösehoroz Şelalesi: Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Kösehoroz Köyü yakınında bulunur, 18 metre yükseklikten dökülür. Alaçam Şelalesi: Kestel ilçesinde, Uludağ yamaçlarında yer alır. Aras Şelalesi: Uludağ Milli Parkı içinde, zorlu bir parkurla ulaşılır. Sudüşen Şelalesi: Gemlik'in Haydariye köyü yakınlarında bulunur. Yarhisar Şelalesi: Yenişehir ilçesinde, doğa sporlarına uygun bir potansiyele sahiptir.

Dipsiz Göl Şelalesi, Sivas'ın Doğanşar ilçesine bağlıdır. Düzce'deki Dipsizgöl Göleti ise Kaynaşlı ilçesine bağlıdır. Kastamonu'daki Dipsizgöl Tabiat Parkı ise Tosya ilçesine yakındır. Erzurum'daki Dipsiz Göl ise Pazaryolu ilçesinde yer almaktadır. Yalova'daki Dipsiz Göl ise Çınarcık'ın Teşvikiye beldesine bağlıdır.

Karadeniz Bölgesi'nde birçok şelale bulunmaktadır. İşte bazı örnekler: Palovit Şelalesi, Rize'nin Çamlıhemşin ilçesinde yer alır ve Kaçkar Dağları Milli Parkı içerisinde bulunur. Mençuna Şelalesi, Artvin'in Arhavi ilçesindeki Kamilet Vadisi'nde bulunur. Maral Şelalesi, Artvin'in Borçka ilçesinde, UNESCO koruma alanı olan Camili Havzası'nda yer alır. Ilıca Şelalesi, Kastamonu'nun Pınarbaşı ilçesinden 12 km uzaklıkta, Ilıca Köyü'nde bulunur. Kabaceviz Şelalesi, Samsun'un Çarşamba ilçesinde yer alır. Delikli Kaya Şelalesi, Artvin'in Murgul ilçesinde bulunur. Tomara Şelalesi, Gümüşhane'nin Şiran ilçesinde yer alır. Bu şelalelerin yanı sıra, Karadeniz Bölgesi'nde Kuzalan Şelalesi, Ağaran Şelalesi, Ohtamış Şelalesi ve daha birçok doğal güzellik de bulunmaktadır.

Şanlıurfa'daki Esentepe Şelalesi, 2011 yılında Şanlıurfa Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü tarafından tamamlanmıştır. Batman'daki Esentepe Şelalesi ise 2024 yılında törenle hizmete açılmıştır.

Aydın'a yakın bazı şelaleler: Karacasu Esencay Şelalesi. Alhisar Şelalesi. Dereağzı Şelalesi. Gürlek (Bahçeköy) Şelalesi. Suuçtu Şelalesi. Altıntaş Şelalesi. Doğuba Şelalesi. Alatepe Şelalesi. Güney Şelalesi. Sakarkaya Şelalesi. Ayrıca, Aydın'ın Söke ilçesinde, Bağarası Mahallesi'nde yer alan Şelale isimli bir şelale daha bulunmaktadır.

Aydın'da bulunan bazı şelaleler: Karacasu Esencay Şelalesi. Alhisar Şelalesi. Dereağzı Şelalesi. Gürlek (Bahçeköy) Şelalesi. Dandalaz Şelalesi. Suuçtu Şelalesi. Altıntaş Şelalesi. Doğuba Şelalesi. Alatepe Şelalesi. Güney Şelalesi. Sakarkaya Şelalesi.

Kayseri Yahyalı'nın en güzel yerinin neresi olduğu konusunda kesin bir görüş yoktur. Ancak, Yahyalı'nın bazı popüler turistik yerleri şunlardır: Kapuzbaşı Şelaleleri: Türkiye'nin en yüksek ikinci şelalesi olarak bilinir ve Aladağlar Milli Parkı içerisinde yer alır. Derebağ Şelalesi: Yahyalı merkeze 7 km uzaklıkta bulunan bu şelale, tabiat parkı olarak da bilinir. Hacer Ormanı ve Vadisi: Aladağlar Milli Parkı sınırları içerisinde yer alan bu bölge, doğa severler için bir cennet olarak kabul edilir. Sultan Sazlığı: 300 civarında kuş türü ve 400’e yakın bitki türüne ev sahipliği yapan bir sulak alandır. Yahyalı'da gezilecek yerler arasında ayrıca Yeşilköy Şelaleleri, Gökoluk Yaylası, Suna Yaylası ve Ağcaşar Barajı gibi yerler de bulunmaktadır.

Yolüstü Şelalesi, Batman'ın Sason ilçesinde bulunmaktadır. Yolüstü ayrıca Denizli'nin Çal ilçesinde ve Edirne'nin Merkez ilçesinde de yer alan yerleşim yerleridir.

Victoria Şelalesi, Niagara Şelalesi'nden daha büyüktür. Victoria Şelalesi: 108 metre derinliğindeki bir vadiye akar ve 1.7 km genişliğe sahiptir. Niagara Şelalesi: 52 metre yükseklikten akar. Ancak, Niagara Şelalesi dünya üzerinde en ünlü şelalelerden biridir.