Protez

Diş hekimliğinde "ark" terimi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Yüz Arkı (Facebow): Protez diş hekimliğinde kullanılan bir cihazdır ve hastanın maksillasının mekansal ilişkisini belirli anatomik referans noktalarına, genellikle temporomandibular eklem (TME), kaydedip bu ilişkiyi dental bir artikülatöre aktarır. 2. Diş Ark Teli: Ortodontik tedavide dişleri hareket ettirmek için kullanılan, gerilebilir elastik halkalar bütünüdür.

Transfemoral statik ayar, diz üstü protezlerin (transfemoral protezler) statik pozisyonda yapılan ayarlamasıdır. Bu ayar, protezin ampute kişiye doğru şekilde uyum sağlaması için yapılır ve şu unsurları içerir: - Soket fleksiyonu: Genellikle 5 derece olarak ayarlanır. - Soket adduksiyonu: 7 derece olarak ayarlanır. - Protez diz ve ayağın sokete göre hizalanması: Anterior-posterior ve medial-lateral düzlemlerde farklı standartlaştırılmış sistemlere göre yapılır. Amaç, transfemoral amputenin destek, doğal bir yürüyüş ve verimli bir şekilde hareket edebilmesi için gerekli stabilizasyonu sağlamaktır.

Diz altı ve diz üstü protezler, uzuv kayıplarına göre farklı bölgelere uygulanan protez türleridir. Diz altı protezler, diz eklemi ile ayak bileği eklemi arasında yapılan amputasyonlarda kullanılır. Diz üstü protezler ise kalça ekleminden kaynaklanan uzuv kayıplarında, tüm bacağın yerine konması amacıyla tasarlanmıştır.

Ortez ve Protez bölümü, genellikle 4 yıl lisans düzeyinde okunur.

Evet, ayak eklem kireçlenmesi ameliyatında protez takılabilir. Bu, ileri derecede ayak bileği kireçlenmesinin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Ameliyat sırasında, ayak bileğindeki hasarlı bölge çıkarılır ve yerine metal ve plastikten yapılmış bir eklem protezi yerleştirilir.

Diz üstü amputasyonda diz üstü protez kullanılır. Diz üstü protezler, kişinin ihtiyaçlarına göre çeşitli türlerde olabilir: - Fren sistemli protezler: Temel ihtiyaçlarını gidermek isteyen yaşlı kişilere önerilir. - Mikro işlemcili protezler: Hastaların oldukça rahat bir hayat sürmesini sağlar, şarj edilerek kullanılır. - Hidrolik sistemli protezler: Yağ basıncıyla çalışır, aktif yaşam süren kişilere önerilir. Protez seçimi, hastanın yaşı, boyu, kilosu, aktiflik durumu gibi faktörlere bağlı olarak bir doktor eşliğinde yapılmalıdır.

3 boyutlu kalça protezi ameliyatı şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Tanı ve Değerlendirme: Hasta detaylı bir tıbbi değerlendirme ve görüntüleme testlerinden geçer (röntgen, MRI, CT taramaları). 2. Cerrahi Planlama: Robotik sistem, hastanın kalça ekleminin 3D modelini oluşturur ve cerrahi planlama yapılır. 3. Preoperatif Hazırlık: Hasta, ameliyat öncesi gerekli sağlık kontrollerinden geçirilir ve enfeksiyon riskini azaltmak için uygun tedbirler alınır. 4. Cerrahi Müdahale: Robotik kol, cerrahın belirlediği hassasiyetle çok hassas ve küçük kesiler yaparak eklemi hazırlar ve protezi yerleştirir. 5. Ameliyat Sonrası Bakım ve Rehabilitasyon: Ameliyat sonrası hasta yoğun bakım ünitesine alınır, ağrı yönetimi yapılır ve fizik tedaviye başlanır. Bu yöntem, geleneksel cerrahi yöntemlere göre daha yüksek hassasiyet, daha az komplikasyon riski ve daha hızlı iyileşme süreci sunar.

Protezlerin üretiminde genellikle titanium ve kobalt krom gibi metaller kullanılır.

Protez fırçaları her üç ayda bir değiştirilmelidir.

Parsiyel protez yapımı genellikle 5 seansta tamamlanır.

Protez alçı ölçüsü, protezin ağızda yer alacağı bölgenin bir kopyasının elde edilmesi gerektiğinde alınır. Bu işlem genellikle iki aşamada gerçekleştirilir: 1. İlk ölçü: Protez ölçüleri, hastanın ağzına uygun ölçü kaşığı tespit edildikten sonra aljinat ile alınır. 2. İkinci ölçü: İlk ölçüden elde edilen alçı model üzerinde, baz plak kullanılarak hastanın ağzından aljinat ile ikinci ölçü alınır.

Parsiyel protezlerin bazı riskleri bulunmaktadır: 1. Diş Aşınması ve Diş Eti Hassasiyeti: Parsiyel protezler, destek dişler üzerine yerleştirildiğinde dişlerde aşınmalara ve diş eti hassasiyetine yol açabilir. 2. Protez Gevşemesi: Zamanla protezin gevşemesi ve tekrar ameliyat gerektirmesi riski vardır. 3. Enfeksiyon: Ameliyat sonrası enfeksiyon gelişme riski mevcuttur. 4. Kan Pıhtılaşması: Ameliyat sonrası bacaklarda kan pıhtılaşması (tromboz) riski bulunmaktadır. Bu nedenle, parsiyel protezlerin uygunluğu ve riskleri, uzman bir diş hekimi tarafından değerlendirilmelidir.

İstemli açılışlı protezler, üst ekstremite amputasyonlarında kullanılan mekanik fonksiyonel protezlerin bir türüdür. Bu protezlerde el, normalde kapalı konumdadır.

Zimed, ortopedik ekipman ve protez üretimi yapan bir firmadır. Özellikleri: - Ürün yelpazesi: Diz ve kalça eklem protezleri, dış fiksasyon sistemleri. - Kuruluş yeri ve yılı: Gaziantep, Türkiye, 2008. - Sertifikalar: CE, EN ISO 9001:2015, EN ISO 13485:2003. - Uluslararası faaliyetler: 30'dan fazla ülkeye ihracat yapmaktadır.

3D kalça eklemi, özellikle kalça protezi olarak, çeşitli işlevler üstlenir: 1. Doğal Yürüyüş: Hidrolik sistem sayesinde üç boyutlu hareketleri kontrol ederek daha doğal bir yürüyüş sağlar. 2. Gerilimi Azaltma: Kalça uzantısının hidrolik sistem tarafından kontrol edilmesi, sırt ve eklemlerdeki gerilimi azaltır. 3. Güvenli Oturma: Kalça eklemi ve hidroliğin birlikte çalışması, hastanın daha az yük vererek güvenli bir şekilde oturmasını sağlar. 4. Günlük Hayatı Kolaylaştırma: Geniş bükülme açısı, arabaya otururken, merdiven inerken, ayakkabı bağlarken ve lavoba ihtiyacını giderirken daha rahat bir oturma kalkma açısı sunar.

AA protez, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Ayak Protezi: Ayağın kaybı veya işlevinin yerine getirilememesi durumlarında kullanılan protez türüdür. 2. Protez Diş: Diş kaybı yaşayan bireylerin estetik, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını geri kazanmak için kullanılan yapay dişlerdir.

Diş protezinde iki ana silikon türü kullanılır: A tipi silikon (Vinil Polisiloksan – VPS) ve C tipi silikon (Kondensasyon Silikon). - A tipi silikon: Yüksek boyutsal stabilite, mükemmel detay aktarımı ve uzun süreli dayanıklılık sunar. - C tipi silikon: Daha ekonomik, esnek ve hızlı sertleşme özelliklerine sahiptir. Ayrıca, geri dönüşümlü hidrokolloidler ve polisülfürize elastomerler gibi diğer silikon türleri de diş protezinde kullanılabilir.

Damak diş protezi, ilk takıldığında hafif bir rahatsızlık ve acı hissi yaratabilir. Acı hissi devam ederse, diş hekimine başvurulması önerilir.

Ters omuz protezi, hastanın yaşına, aktivite düzeyine ve protezin tipine bağlı olarak 15-20 yıl veya daha uzun süre dayanabilir. Ancak, zamanla protezde aşınma veya gevşeme meydana gelebilir ve bu durumda revizyon cerrahisi gerekebilir.

Protez el için kullanılan ortezler şunlardır: 1. Statik Parmak Splintleri: Hareketi kısıtlar ve ergonomik destek sağlar. 2. Dinamik Parmak Splintleri: Ekstansiyon veya fleksiyon hareketlerine yardımcı olarak eklemlerin tam hareket açıklığına kavuşmasını sağlar. 3. İnhibitör El Bilek Splintleri: Spastisite nedeniyle oluşan hareket kısıtlılığında eli fonksiyonel duruma getirip kontraktür gelişmesini önlemek için kullanılır. Bu ortezlerin seçimi, hastanın durumuna göre hekim tarafından yapılmalıdır.