ParaPolitikası

Federal Rezerv (Fed) toplantısı yılda yaklaşık 8 kez, yani yaklaşık 6 haftada bir düzenlenir.

22 Kasım 2024 tarihinde doların düşmesinin nedeni, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) politika faizini %50'de sabit tutması, ancak karar metninde yer alan bazı "güvercin" ifadelerin ilk faiz indirimi için sinyal olarak algılanması olarak belirtilmiştir. S&P Global, TCMB'nin sıkı para politikası ile birlikte enflasyonda gerileme ve daha istikrarlı bir TL beklediğini ifade etmiştir. Bu durum, yatırımcılar arasında faiz indirimi sürecinin yavaş ilerleyeceği ve dolar kurunda büyük bir yükselişin beklenmediği algısını güçlendirmiştir.

Fitch Ratings'in raporlarına göre: 1. Türkiye Ekonomisi: Fitch, Türkiye'nin ekonomi politikalarındaki dengelenmenin dış kırılganlıkları azalttığını ve piyasa algısını iyileştirdiğini belirtmektedir. 2. Enflasyon: Enflasyonun yüksek ve yapışkan olduğu, ancak 2025 yılında baz etkisinin de katkısıyla düşeceği beklenmektedir. 3. Para Politikası: Merkez Bankası'nın faiz indirim döngüsüne girdiği ve 2025 yılı sonunda faizlerin %28 seviyesine indirileceği tahmin edilmektedir. 4. Rezervler: TCMB'nin brüt rezervlerinin arttığı ve bu durumun göstergelerde iyileşme sağladığı ifade edilmektedir.

TCMB depo alım ihalesi, şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. İhale Duyurusu: TCMB, depo alım ihalesi yapacağını duyurur. 2. Teklif Verme: Bankalar, ihale koşullarına göre depo tekliflerini verirler. 3. İhale Sonuçları: TCMB, bankaların TL depo taleplerini belirli bir faiz oranıyla karşılar. 4. İhale Yöntemi: Genellikle açık artırma yöntemi kullanılır. 5. Vadeler: İhaleler, birkaç gün ile birkaç hafta arasında değişen kısa vadeli işlemler olarak düzenlenir. Bu ihaleler, piyasadaki para arzını düzenlemek ve ekonomik istikrarı sağlamak amacıyla yapılır.

Stagflasyon döneminde işsizlikle mücadele için aşağıdaki politikalar uygulanır: 1. Maliye Politikaları: Vergi indirimleri ve kamu harcamaları yoluyla ekonomik büyümeyi teşvik etmek, tüketici harcamalarını ve yatırımları artırarak durgunluğu hafifletmek. 2. Yapısal Reformlar: İşgücü piyasasında esneklik sağlamak, işgücü verimliliğini artıracak eğitim ve beceri geliştirme programları uygulamak. 3. Üretim Teşvikleri: Üretim maliyetlerini düşürmek ve teknolojik yenilikleri teşvik etmek. 4. Para Politikası: Merkez bankaları, enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarını artırabilir ve para arzını sıkılaştırabilir. Bu politikalar, hem işsizliği azaltmayı hem de fiyat artışlarını kontrol altında tutmayı hedefler.

Osmanlı Devleti'nde sikke tağşişi (paranın değerinin düşürülmesi) iki ana nedenle yapılırdı: 1. Bütçe açıklarını finanse etmek: Devlet, daha az maden kullanarak daha fazla akçe üretmek için sikkelerin altın veya gümüş içeriğini azaltırdı. 2. Piyasa talebini karşılamak: Artan para talebini karşılamak amacıyla yeni sikkeler basılır ve mevcut sikkelerin değeri düşürülürdü.

Servet etkisi, iki ana şekilde ortaya çıkar: dolaysız ve dolaylı. 1. Dolaysız Servet Etkisi: Merkez bankasının para politikası ile para arzını artırması durumunda, servetin bir kısmı nakit olarak tutulur ve bu durum hanehalkının elindeki nakit miktarını artırarak kendini daha zengin hissetmesine yol açar. 2. Dolaylı Servet Etkisi: Faiz oranlarının hisse senedi ve bono fiyatları üzerindeki etkisi dolayımıyla ortaya çıkar. Ayrıca, Friedman'ın servet etkeni hipotezine göre, faiz oranlarındaki değişim kişinin servetini artırıcı yönde ise, kişi tüketime yönelir; değişim serveti azaltıyorsa, kişi tüketimini azaltır.

2024 yılının son para politikası kararı, 26 Aralık 2024 tarihinde açıklanmıştır.

TCMB'nin iki TL depo alım ihalesi gerçekleştirmesi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) bankalardan ihale yöntemi ile Türk Lirası depo alması anlamına gelir. Bu tür ihaleler, para arzındaki değişimlerin oluşturabileceği etkilere karşı uygulanan sterilizasyon politikaları araçlarından biridir ve özellikle ekonomide likidite fazlası olduğu dönemlerde TCMB'nin TL likidite fazlalığını gidermek için kullanılır.

TCMB faiz tahminlerinin doğruluğu, çeşitli ekonomik analizlere ve beklentilere dayanmaktadır. 1. Forinvest Haber Anketi: 2025 yıl sonu için %35, 2026 yıl sonu için %27,50 faiz tahmini yapmıştır. 2. Morgan Stanley: Mart 2025'e kadar faiz oranlarının %42,5'e, haziran 2025'e kadar ise %35'e düşeceğini öngörmektedir. 3. Deutsche Bank: 2025 yılı sonunda politika faizinin %30 olacağını tahmin etmektedir. Bu tahminler, genel ekonomik koşullar ve TCMB'nin para politikası kararlarına bağlı olarak değişebilir.

Merkez Bankası'nın faiz oranlarını yükseltme kararı, Para Politikası Kurulu tarafından belirlenir ve toplantı bazlı olarak değişir. 2025 yılı Nisan ayında alınan son karara göre, politika faizi yüzde 46 seviyesine yükseltilmiştir.

Yabancı para yükümlülüklerde sıfır olarak uygulanan zorunlu karşılık oranının süresi 19 Aralık 2025 tarihine kadar uzatılmıştır.

Parasal Aktarım Mekanizması'nın gecikmesi iki ana nedenden kaynaklanır: iç gecikme ve dış gecikme. 1. İç Gecikme: Para politikası kararlarının alınması ile bu kararların uygulanması arasındaki süredir. 2. Dış Gecikme: Para politikası değişikliklerinin ekonomi üzerinde etkili olması için geçen süredir. Ayrıca, para politikası şoklarının reel ekonomi üzerindeki etkileri de uzun ve değişken gecikme dönemleriyle ilişkilidir.

2 yıllık tahvil faizinin yükselmesinin birkaç nedeni olabilir: Ekonomik büyüme. Enflasyon. Fed'in para politikası. Tahvil arz ve talebi. Tahvil faizlerindeki değişiklikler, yatırım kararları almadan önce uzman bir finans danışmanına danışılması gereken karmaşık bir konudur.

Azerbaycan Merkez Bankası (CBR), Azerbaycan'da aşağıdaki işlevleri yerine getirir: 1. Para Politikası: Enflasyon hedeflemesi stratejisi çerçevesinde para politikalarını belirler ve uygular. 2. Bankacılık Denetimi: Bankaların faaliyetlerini denetler ve düzenler. 3. Finansal İstikrar: Finansal sistemin istikrarını sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri alır. 4. Döviz Kuru Yönetimi: Döviz kurlarını izler ve gerektiğinde müdahalelerde bulunur. 5. Ödeme Sistemleri: Ülkenin ödemeler sisteminin güvenli ve etkin bir şekilde işlemesini sağlar. 6. Rezerv Yönetimi: Altın ve döviz rezervlerini yönetir. 7. Menkul Kıymetler Piyasası: Menkul kıymetler piyasasını düzenler.

Merkez Bankası'nın faiz açıklamasının gecikmesinin nedeni, Para Politikası Kurulu (PPK) toplantılarının belirli aralıklarla yapılması ve kararların bu toplantılar sonrasında açıklanmasıdır.

Enflasyonda rekabetçiliğin arttırılması, rekabetçi piyasa ortamının oluşturulmasıyla sağlanır. Rekabetçiliğin arttırılması için bazı stratejiler: - Para politikası sıkılaştırılması: Merkez bankalarının faiz oranlarını yükselterek para politikasını sıkılaştırması, talebi azaltarak enflasyonu düşürebilir. - Üretim maliyetlerinin kontrolü: Enerji ve ham madde maliyetleri gibi faktörlerdeki düşüşler fiyat artışlarını sınırlayabilir. - Döviz kuru politikaları: Döviz kurunun istikrarlı bir seviyede tutulması, enflasyonu kontrol etmeye yardımcı olabilir. - İktisadi reformlar: Piyasa açıklığı, rekabetin artırılması, kamu harcamalarının verimli kullanımı gibi reformlar, enflasyonu düşürmeye yardımcı olabilir.

Merkez Bankası'nın bastığı paralar, piyasaya sürülerek emisyon hacmini artırır. Süreç şu şekilde işler: 1. Hazine, çıkardığı Devlet İç Borçlanma Senetlerini (DİBS) bankalara satar ve karşılığında para alır. 2. Merkez Bankası, para basarak bu parayla bankalardan Hazinenin DİBS'lerini alır ve karşılığında bankalara para verir. 3. Bankalar, aldıkları bu parayla Hazineden yeni DİBS'ler alır.

25 Ocak 2024 tarihinde Merkez Bankası, Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısını gerçekleştirerek faiz kararını açıkladı. Bu toplantıda Merkez Bankası, politika faizini 250 baz puan artırarak yüzde 45'e yükseltti.

TCMB'nin döviz kuru hedefi yoktur ve döviz kuru bir politika aracı olarak kullanılmaz. Döviz kurları, iktisadi temeller, uygulanan para ve maliye politikaları, uluslararası gelişmeler ve beklentiler gibi faktörler tarafından belirlenir. Ancak, TCMB, döviz kurunun iktisadi temellerden belirgin şekilde sapması, kur piyasasında yüksek oynaklık oluşması ve kur gelişmelerinin fiyat istikrarı ve finansal istikrara yönelik risk oluşturması halinde tedbirler alır.