ParaPolitikası

TCMB efektifi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın alımını ve satımını yaptığı döviz anlamına gelir. Efektif genel olarak, kaydi forma dönüştürülmemiş, ekonomik birimlerin fiilen banknot ve madeni para olarak ellerinde tuttukları parayı ifade eder.

Ekonomi sterilizasyon politikası, merkez bankalarının sermaye giriş ve çıkışlarının para arzı üzerindeki etkisini sınırlamaya çalıştığı bir parasal eylem biçimidir. Bu politika genellikle iki şekilde uygulanır: 1. Finansal varlıkların alım veya satımı: Merkez bankası, döviz müdahalesinin etkisini dengelemek için devlet tahvilleri gibi finansal varlıkları alıp satar. 2. Likidite sterilizasyonu: Merkez bankası, piyasadaki fazla likiditeyi kontrol altında tutmak amacıyla tahvil satışı, repo işlemleri veya borçlanma araçları ihraç eder. Sterilizasyon politikasının amacı, enflasyon veya finansal istikrarsızlık gibi olumsuz sonuçları önlemektir.

Para paritesini belirleyen faktörler şunlardır: 1. Ekonomik Faktörler: Cari açık, devlet borçları, faiz oranları ve enflasyon gibi temel ekonomik göstergeler bir para biriminin değerini etkiler. 2. Merkez Bankası Politikaları: Merkez bankalarının para politikaları ve faiz oranı kararları, döviz kurlarında dalgalanmalara neden olabilir. 3. Jeopolitik Olaylar: Ticaret savaşları, siyasi istikrarsızlık, doğal afetler ve terörizm gibi olaylar döviz kurlarını etkileyebilir. 4. Piyasa Dinamikleri: Yatırımcı algıları, piyasa beklentileri ve spekülasyonlar da para birimlerinin arz ve talebini etkileyerek pariteyi belirler. 5. Sosyal Faktörler: Demografik değişimler ve tüketici davranışları gibi sosyal faktörler de parite ölçütünü etkileyebilir.

Avrupa Birliği (AB) para politikasının temel amacı, fiyat istikrarını sağlamaktır. AB para politikasının diğer amaçları arasında: İstikrarlı ve dengeli büyüme; Yüksek istihdam; Ödemeler dengesinin sağlanması; Yaşam şartlarının iyileştirilmesi yer alır. Ayrıca, para politikasının serbest rekabete dayanan açık piyasa ekonomisi prensiplerine uygun hareket etmesi de beklenir.

Fed'in faiz kararı ve para politikası şu adımlarla belirlenir: 1. Ekonomik Analiz ve Projeksiyonlar: Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC), ekonomik göstergeleri analiz ederek ekonomik aktivite, işsizlik oranı, enflasyon ve diğer makroekonomik veriler üzerine yoğunlaşır. 2. Hedef Belirleme: FOMC, belirli ekonomik hedeflere ulaşmak amacıyla faiz oranları için uygun seviyeyi belirler. 3. Karar Alma: FOMC, yılda sekiz kez toplanarak ekonominin durumu ve gelecekteki olası senaryolar üzerine tartışmalar yapar. 4. Açık Piyasa İşlemleri: Belirlenen hedeflere ulaşmak için Fed, açık piyasa işlemleri yürütür. Para politikasının diğer araçları arasında iskonto oranı ve rezervlere faiz ödenmesi de bulunur.

TCMB'nin para arzını kontrol etmek için kullandığı araçlar şunlardır: 1. TCMB Faiz Oranları: Bankalar arasındaki borç alma ve verme faizlerini düzenleyerek piyasadaki likiditeye müdahale eder. 2. Açık Piyasa İşlemleri (APİ): Devlet tahvili alım-satım işlemleri ile kısa vadeli faiz oranlarına ve piyasa likiditesine hızlı müdahale eder. 3. Reeskont Oranları: Bankaların iskonto ettirdiği senetleri yeniden iskonto ederek para arzını kontrol eder. 4. Zorunlu Karşılık Oranları: Bankaların ellerindeki mevduatlar karşılığında belirli oranlarda mevduatı merkez bankası bünyesinde tutmasını sağlar. 5. Döviz İşlemleri: Yerel para biriminin diğer paralara karşı değerini etkilemek amacıyla döviz alım-satım işlemleri yapar.

Merkez Bankası, Kur Korumalı Mevduat (KKM) desteğini mali yükünün artması ve ekonomik dengelere olan olumsuz etkileri nedeniyle kaldırdı. Ayrıca, 2025 Yılı Para Politikası metninde KKM'nin sonlandırılacağı da açıklanmıştı.

İngiltere'de merkez bankasının bağımsız olmasının nedeni, fiyat istikrarını sağlama ve para politikasını belirleme konularında siyasi etkiden uzak hareket edebilmesidir. Bu bağımsızlık, iki temel göstergeyle ölçülür: 1. Amaç Bağımsızlığı: Merkez bankasının kendi politikalarını siyasi etkiden bağımsız olarak belirlemesi ve uygulaması. 2. Araç Bağımsızlığı: Para politikası araçlarını siyasi müdahale olmadan serbestçe kullanabilmesi. Ayrıca, merkez bankasının bağımsızlığı, uluslararası derecelendirme ve kredi kuruluşlarının risk algısını olumlu yönde etkiler.

Enflasyonist risk, genellikle enflasyon oranı ve enflasyon endeksleri kullanılarak ölçülür. İşte bazı yöntemler: 1. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE): Belirli bir mal ve hizmet sepetinin fiyat seviyesindeki yüzde değişimi ölçer. 2. Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE): Yerli üreticilerin ürünleri için aldıkları fiyatlardaki ortalama değişiklikleri ölçer. 3. Temel Enflasyon: Gıda ve enerji gibi dalgalı kalemleri hariç tutarak enflasyonun daha istikrarlı bir ölçüsünü sağlar. 4. GDP Deflatörü: Bir ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GDP) içinde yer alan tüm mal ve hizmetlerin fiyatlarını yansıtan daha geniş bir ölçüdür. Ayrıca, merkez bankalarının faiz oranları ve para politikası ayarlamaları da enflasyonist risklerin ölçülmesinde önemli bir rol oynar.

Altın yatırımcılarını üzen bazı faktörler şunlardır: Dolar endeksinin yükselmesi: Doların güç kazanması, altını yatırımcılar için daha pahalı hale getirdi. Merkez bankalarının altın talebinde yavaşlama: 2025'in ikinci çeyreğinde merkez bankalarının altın alımlarının azalması, piyasada tedirginlik yarattı. ABD-Çin arasındaki gümrük vergisi anlaşması: Bu anlaşma, altın ons fiyatını düşürerek piyasada dalgalanmalara yol açtı. FED'in belirsiz faiz politikası: ABD Merkez Bankası'nın (FED) Eylül ayında faiz indirimi yapmayacağına dair mesajlar vermesi, altın fiyatlarını olumsuz etkiledi. Genel ekonomik belirsizlikler: Küresel piyasalardaki belirsizlikler, güvenli liman olarak görülen altına olan talebi azaltarak fiyatların düşmesine neden oldu.

Enflasyon — para biriminin satın alma gücünün düşmesi ve buna bağlı olarak genel fiyat seviyelerinin sürekli artması durumudur. Enflasyonun PPT formatında sunulabilecek temel konuları: 1. Enflasyonun Tanımı ve Türleri: Enflasyonun genel tanımı ve talep enflasyonu, arz enflasyonu, yerleşik enflasyon gibi çeşitleri. 2. Enflasyonun Nedenleri: Para arzındaki artış, mal ve hizmetlerin maliyetlerinin artması, yetersiz üretim kapasitesi gibi enflasyonun ortaya çıkmasına neden olan faktörler. 3. Enflasyonun Ölçümü: Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) gibi endeksler aracılığıyla enflasyonun nasıl hesaplandığı. 4. Enflasyonun Etkileri: Satın alma gücünün azalması, maliyetlerin artması, yatırımların azalması gibi enflasyonun ekonomi üzerindeki etkileri. 5. Enflasyonla Mücadele: Merkez bankalarının yüksek enflasyonla mücadele etmek için faiz oranlarını artırması ve diğer para politikası araçları.

Dolarizasyonun önlenmesi için aşağıdaki politikalar uygulanabilir: 1. Siyasi istikrar ve güven ortamının sağlanması: Ekonomi yönetiminde istikrar ve risk algısının olmadığı bir ortam oluşturulmalıdır. 2. Enflasyonun düşürülmesi: Enflasyon oranının sosyoekonomik açıdan gelişmiş ülkelerdeki düzeye çekilmesi hedeflenmelidir. 3. TL tasarruf araçlarına faiz getirisi: Mevduat ve diğer TL tasarruf araçlarına enflasyonun üzerinde faiz getirisi sağlanmalıdır. 4. Kamu ihalelerinin TL üzerinden yapılması: Mega yatırımların TL cinsinden yapılması ve döviz bazlı gelir garantilerinin TL'ye endekslenmesi önerilir. 5. Yurtiçi borçlanmaların TL cinsinden yapılması: Kamu borçlarının dövize endeksli olmaması sağlanmalıdır. 6. Kayıt dışı ekonominin azaltılması: Ekonomik faaliyetlerin kayıt altına alınması için çaba gösterilmelidir. 7. Dış ticaret anlaşmaları: Dış ticaret ortaklarıyla yerel para cinsinden ticaret anlaşmaları yapılarak yerel para kullanımının yaygınlaştırılması gereklidir.

Enflasyonun Nedenleri: 1. Para Arzının Artışı: Merkez bankalarının düşük faiz oranları uygulaması, para arzını artırarak tüketimi teşvik eder ve bu durum fiyatların yükselmesine neden olur. 2. Maliyet Artışları: Ham madde fiyatlarının yükselmesi, üretim maliyetlerini artırır ve bu da genel fiyat artışlarına yol açar. 3. Talep Artışı: Hızlı tüketim ve artan talep, fiyatların yükselmesine neden olur. 4. Küresel Şoklar: Pandemi, enerji fiyatlarındaki artış ve tedarik zincirindeki bozulmalar enflasyonu tetikler. Çözüm Yolları: 1. Para Politikası: Merkez bankaları, faiz oranlarını artırarak enflasyonu kontrol altına alabilir. 2. Fiskal Politikalar: Hükümet, bütçe dengelerini sağlamaya yönelik harcamalarını gözden geçirir ve vergi politikalarıyla bireylerin alım gücüne etki eden düzenlemeler yapar. 3. Teknolojik Yenilikler: Teknolojinin entegrasyonu, maliyetleri azaltabilir ve verimliliği artırabilir. 4. Eğitim ve Bilinçlendirme: Tüketicilerin ve işletmelerin enflasyonun etkileri konusunda bilgilendirilmesi, harcama alışkanlıklarını daha sürdürülebilir hale getirebilir. 5. Üretim Ekonomisine Geçiş: İthalata bağımlılığı azaltan ve yerli üretimi artıran politikalar uygulanmalıdır.

Jerome Powell'ın son konuşmasında şu konular öne çıktı: 1. Para Politikası Ayarlaması: Powell, para politikasında "ayarlama" için zamanın geldiğini belirtti ve faiz indirimlerinin zamanlamasının gelen verilere, gelişen görünüme ve risk dengesine bağlı olacağını söyledi. 2. Ekonomik Durum: ABD ekonomisinin "oldukça iyi durumda" olduğunu ve büyümenin daha önce inanılandan daha güçlü olduğunu ifade etti. 3. İş Gücü Piyasası: İş gücü piyasasının önemli ölçüde soğuduğunu, ancak daha fazla soğuma aramadıklarını belirtti. 4. Enflasyon: Enflasyonun artık hedefe yakın olduğunu ve yüzde 2 hedefine doğru sürdürülebilir bir yolda olduğuna olan güveninin arttığını vurguladı. 5. Trump Yönetimi ile İlişkiler: Yeni gelen Trump yönetimi ile gerginlik yaşanmasını beklemediğini ve iyi çalışabileceklerini düşündüğünü söyledi.

Para politikası kararları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Para Politikası Kurulu (PPK) toplantılarında belirlenir ve aynı gün saat 14.00'te açıklanır.

Napolyon Bonapart'ın para politikası, mali kaynakların etkin kullanımı ve paranın askeri ve politik hedeflere ulaşmak için bir araç olarak görülmesi üzerine kuruluydu. Napolyon'un para politikalarından bazıları şunlardır: Merkez Bankası'nın kurulması. Sanayi ve ticaretin teşviki. Vergi politikaları. Para biriminin istikrarının korunması.

Keynesçi modelde tam istihdam dengesi, devletin makro düzeyde ekonomiye müdahale ederek toplam talebi yükseltmesiyle sağlanır. Bu müdahaleyi gerçekleştirmek için iki ana politika aracı kullanılır: 1. Maliye politikası: Devlet harcamalarının artırılması ve/veya vergi oranlarının düşürülmesi. 2. Para politikası: Faiz oranlarının düşürülmesi ve para arzının artırılması. Keynes'e göre, tam istihdama ulaşılmasında maliye politikaları daha etkilidir ve para politikası bu politikalara yardımcı olarak kullanılmalıdır.

Devalüsyon ve devalüasyon terimleri aynı şeyi ifade eder. Devalüasyon, bir ülkenin resmi para biriminin diğer yabancı para birimleri karşısında değerinin düşürülmesi işlemidir.

Devalüsyon ve devalüasyon terimleri aynı şeyi ifade eder. Devalüasyon, bir ülkenin resmi para biriminin diğer yabancı para birimleri karşısında değerinin düşürülmesi işlemidir.

Evet, Fed tutanakları faiz indirimine gidileceğinin sinyalini verdi. Fed'in 12-13 Aralık 2023 tarihli toplantısına ait tutanaklarda, banka yetkililerinin politika faizinin zirveye yakın olduğunu ve 2024 yılında faiz indirimlerine başlanılacağını düşündükleri belirtildi.