Öykü

Bir öyküde 5 tane deyim geçmesi, o öyküde beş farklı deyim kullanıldığı anlamına gelir. Deyim, genellikle iki kelimeden oluşan, kimin söylediği belli olmayan ve sonu çoğunlukla -mak/-mek ile biten sözlerdir. Örnek beş deyim: aklını almak; avaz avaz bağırmak; ayağını sürümek; başını ağrıtmak; bam teline basmak.

Küçürek (minimal) hikayenin kurucusu olarak kabul edilen bir isim bulunmamaktadır. Ancak, bu türün önde gelen isimleri arasında Julio Cortazar, Dino Buzzati, Franz Kafka ve Oscar Wilde gibi yazarlar yer almaktadır. Türk edebiyatında ise Ferit Edgü, Sevim Burak, Necati Tosuner, Refik Algan, Tezer Özlü, Hulki Aktunç, Hürriyet Yaşar, Vüs’at O. Bener, Küçük İskender, Taner Karakoç, Cemal Şakar, Tarık Günersel, Mehmet Harmancı, Murat Yalçın ve Haydar Ergülen gibi sanatçılar küçürek hikaye tarzında eser veren sanatçılar arasındadır. İlk küçürek hikaye örneklerinden biri, Ernest Hemingway'in sadece 5 kelimeden oluşan ve 1956 yılında yayımlanan "Satılık Bebek Ayakkabıları. Hiç Giyilmedi." adlı eseridir.

Ernest Hemingway'in toplamda 70 öykü yazdığı bilinmektedir. Bu öyküler, çeşitli koleksiyonlar ve derlemeler halinde yayımlanmıştır, örneğin: Üç Hikaye ve On Şiir (1923); Zamanımızda (1925); Kadınsız Erkekler (1927); Kazanana Ödül Yok (1933); Kilimanjaro'nun Karları ve Diğer Hikâyeler (1961). Ayrıca, Hemingway'in bazı öyküleri, "Beşinci Kol ve İlk Kırk Dokuz Hikaye" gibi derlemelerde de yer almaktadır.

Murathan Mungan'ın "Yedi Kapılı Kırk Oda" adlı eseri, öykü (hikaye) kitabı türündedir. Kitapta "Dumrul ile Azrail", "Kan Kalesi", "Robenson ile Cruose", "Mavisakal", "Hamlet ile Hitler", "Wagner Körfezi" ve "Güvercin Gömleği" adlı yedi öykü yer almaktadır.

Dublinliler, James Joyce'un 1914'te yayımlanan öykü (hikaye) kitabıdır. Kitap, 20. yüzyılın başlarında Dublin'de yaşayan orta sınıf İrlandalıların hayatlarını anlatan 15 öyküden oluşur.

Stefan Zweig'in "Toplu Öyküler 3" adlı kitabının içeriği şu öykülerden oluşur: Amok Koşucusu; Prater Baharı; Avare; Nişan; Yolculuk; Karmaşık Duygular; Bir Yaz Hikayesi; Rahel Tanrı'yla Hesaplaşıyor; Üç Güvercin Efsanesi; Geç Ödenen Borç; Leporella; Alacakaranlık Öyküsü; Kızıl; Gömülü Şamdan. Bu cilt, Zweig'in psikolojik tahlillerini ve din, Yahudilik, inanç, maneviyat gibi temalarını işler.

Fenerbahçe Spor Kulübü'nün hikayesi, 1907 yılında İstanbul'da bir grup genç tarafından kurulmasıyla başlar. Kulübün kurucuları, futbol oynamak ve bu sporu yaymak amacıyla bir araya gelmişlerdir. Fenerbahçe, 1924 yılından beri düzenlenen Türkiye Ligi şampiyonluklarında toplamda 28 şampiyonluk ile en çok şampiyon olan Türk futbol takımıdır. Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu'na (IFFS) 2024 yılı şubat ayı listesine göre Dünyanın En iyi kulüpleri sıralamasında 21. olarak Türkiye’nin en başarılı kulübüdür. Fenerbahçe, sadece futbol takımıyla değil, basketbol, voleybol ve birçok branşta gösterdiği başarılarla da tanınmaktadır. Kulübün renkleri, Fenerbahçe semtinin çayırlarında açan sarı ve beyaz papatyalardan esinlenerek sarı-beyaz olarak belirlenmiştir. Fenerbahçe'nin kuruluş hikayesi hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: fenerbahce.org; youtube.com; tr.wikipedia.org; biyografisayfasi.com.tr; marasgundem.com.tr.

Sait Faik Abasıyanık'ın "Sinağrit Baba" adlı öyküsünde, Sinağrit Baba, bir insanlık imtihanı geçirmemiş bir balıkçının sandalında son nefesini verir. Balıkçı, cesur, cömert ve namuslu gibi görünse de aslında korkak ve namussuz biridir.

Rasim Özdenören'in ilk öyküsü, 1 Ocak 1957 tarihinde Varlık dergisinin “Köyden Sesler” sayfasında yayımlanan “Akarsu”dur. Daha sonra haftalık Yeni İstiklâl gazetesi ile Soyut ve Diriliş dergilerinde yayımlanan öyküleri, 1967 yılında Hastalar ve Işıklar adlı kitapta toplanmıştır.

Yüksel Aksu, "İftarlık Gazoz" filmini kendi yaşam öyküsünden ve gerçek olaylardan esinlenerek, 1980 öncesi dönemin siyasi etkilerinin gölgesinde Anadolu kültürünün dayanışma duygusunu ve iftar sofralarının sıcaklığını beyaz perdeye yansıtmak amacıyla çekmiştir. Filmin diğer amaçları arasında: İnanç ve iradeyi vurgulamak. Taşralı olmanın ve taşrayı anlatmanın önemini göstermek. Büyük sermaye karşısında küçük esnafın yok oluşuna dikkat çekmek. olarak sıralanabilir.

Emre Gül, aşk romanları ve öykü türünde eserler yazmaktadır. Bazı eserleri: Güneşi Söndürmem Gerek serisi; Yalancılar ve Yabancılar; Nar; Bal; Kar.

Küçük Pıtırcık kitabının konusu, Pıtırcık adlı kahramanın okul içinde ve dışında yaşadığı güldürücü ve ilginç serüvenlerdir. Pıtırcık, cin gibi zeki, biraz haşarı, iyi yürekli ve sevimli bir ilkokul öğrencisidir.

Semaver'de bir kıyının hikayesi, Sait Faik Abasıyanık'ın "Bir Kıyının Dört Hikayesi" adlı eserinden bahsediyor olabilir. Bu eser, yazarın denizde çalışan ve geçim kavgası veren insanları anlattığı bir öyküdür. Ancak, "Semaver" adlı öyküde bir kıyının hikayesi değil, İstanbul Halıcıoğlu'nda bir fabrikada çalışan Ali'nin annesiyle geçirdiği mutlu günler anlatılmaktadır.

Asuman Portakal'ın "Picasso'nun Gözleri" adlı kitabı, 9 yaş ve üzeri okuyucular için Pablo Picasso'nun yaşamından ve başyapıtlarından izler taşıyan öyküler sunar. Kitapta, Picasso bir kahraman olarak kurgulanmış ve ona ait özgün sözlerle edebi anlatım güçlendirilmiştir. Kitapta yer alan bazı öyküler: "Taklacı Miko"; "Yapabilirim"; "Büyük Kakuru"; "Guernica"; "Picasso'nun Fırçası"; "Bııııyyyyssss!". Ayrıca, kitabın son bölümünde Picasso'nun yaşamına ve yapıtlarına dair kronolojik bir biyografi bulunmaktadır.

Öykü, olmuş ya da olması muhtemel olayların anlatıldığı edebi bir yazı türüdür. Öykünün bazı unsurları: Olay veya durum. Kişiler. Yer (mekân). Zaman. Anlatıcı. Öykü türleri: Olay (klasik vak’a) öyküsü. Durum (kesit) öyküsü. Modern öykü.

Bahri Gördebak'ın "Beyaz Bir Sayfa" kitabı, üniversite öğrencilerinin gelgitli hayatlarını anlatıyor. Dilek, Merve ve Burhan'ın hikayesinde, hayallerin ve dileklerin gelecekte gerçekleşebileceği, ancak her zaman mutlu olunamayabileceği ele alınıyor. Kitap, 2013 yılında Cinius Yayınları tarafından yayımlanmıştır.

"Vahşetin Esirleri" filmi, babasının öcünü almak için esir kampından kaçan bir gençle, bir çingene kızının öyküsünü anlatır. Filmde, Musa savaşta esir düşmüştür.

Son Kuşlar, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık tarafından yazılmıştır.

Refik Halit Karay'ın "Memleket Hikayeleri" adlı eserindeki "Koca Öküz" öyküsü, Anadolu'nun sessiz, yüksek yaylalarındaki bir köyde geçmektedir.

Kar Beyaz filmi, Sabahattin Ali'nin "Ayran" adlı öyküsünden yola çıkarak, bir köyde kardeşlerini doyurabilmek için kar-kış demeden ayran satan küçük Hasan'ın bir günlük hikayesini anlatıyor. Filmde, babası hapiste, annesi ise şehirde çalışmak zorunda olan Hasan'ın, yaptığı ayranı şoförlere satarak geçinmeye çalıştığı ve kimsenin ayranını almaması üzerine eve dönerken yaşadığı panik ve çamura düşme sahnesi işleniyor. Ayrıca, annesinin çocuklarını yanına almak için yola çıkması ve Hasan'a kavuşması da filmde yer alan olaylar arasında.