Motifler

Cam sanatında kullanılan motifler, farklı dönemlere ve kültürlere göre değişiklik göstermektedir. İşte bazı örnekler: Bitkisel motifler. Hayvansal motifler. Geometrik ve sembolik motifler. Ayrıca, cam sanatında kullanılan bazı teknikler ve bu tekniklerle oluşturulan motifler şunlardır: Vitrail (cam mozaik). Cam üfleme sanatı. Cam heykelcilik. Füzyon (cam erimesı). Cam gravür ve oyma. Cam boyama.

Hatai ve rûmî motifleri, Türk-İslam sanatında yaygın olarak kullanılan süsleme öğeleridir. Hatai motifleri: Köken: Çin-Türkistan ve Orta Asya'ya dayanır. Özellikler: Doğadaki çiçek ve bitkilerin dikine kesitinin üsluplaştırılmasıyla oluşturulur ve çoğunlukla simetriktir. Kullanım: Özellikle Osmanlı döneminde yazma eser ciltlerinin "şemse", "köşebent" ve "bordür" kısımlarında kullanılmıştır. Rûmî motifleri: Özellikler: Dairesel hatlar ve geometrik şekilli kıvrımlar içerir. Kullanım: Hatai ile birlikte kullanılarak zengin desen kompozisyonları oluşturulabilir. Bazı rûmî motif çeşitleri: düz rûmî; simetrik rûmî; kanatlı rûmî; dilimli rûmî; sarılma rûmî.

Geyikli halıların hikayesi farklı bağlamlarda ele alınabilir: Geleneksel motif: Geyikli halılar, Anadolu ve Orta Asya'nın geleneksel dokuma sanatında doğadan ilham alan motifler arasında yer alır. Sanat eseri: Günümüzde geyikli halılar, modern tasarım dünyasında yeniden yorumlanarak duvar örtüsü gibi farklı formlarda karşımıza çıkar. Rivayet: Uludağ Sözlük'te yer alan bir rivayete göre, bir avcı olan Halil, bir alageyiğin sıradan bir geyik olmadığını düşünür ve onu avlamaya çalışır. Kişisel hikayeler: Geyikli halılar, bazı kişilerin çocukluk anıları veya duygusal bağlarıyla da ilişkilendirilebilir.

Masallarda sıkça kullanılan bazı motifler şunlardır: Don değişimi/kıyafet değişimi/şekil değişimi: İnsandan hayvan kılığına geçme veya taşa dönüşme gibi dönüşümler. Su motifi: Yaradılış, temizlenme, arınma, nazardan arınma gibi anlamlar taşır. Elma: Ödül veya ceza unsuru olabilir, zürriyetle de ilişkilendirilir. Sığama/sıvazlama: Fiziksel temas ile canlandırma, peygamber veya ermişlerin dokunarak gözleri açması, yaşlıları gençleştirme, ölüleri diriltme gibi. Dua: Dua edilince dileklerin yerine gelmesi, tek tanrılı dinlerin etkisi. Asa/değnek: Musa Peygamber'in asası gibi monoteist dini bir öğe olarak değerlendirilir. Kılık değiştirme: Masallarda karakterlerin kılık değiştirmesi. Cezalandırma ile tehdit etme: Başın kesilmesi veya ölümle tehdit edilme. Yol ve yolculuk: İstikameti belirler, başlangıç ile hedef arasında bağıntı kurar. Orman ve ağaç: Kahramanları koruma, besleme, yardım etme gibi işlevler üstlenir.

Palmet ve rumi aynı değildir, ancak bazı durumlarda karıştırılabilirler. Rumi, stilize edilmiş kanat ve gaga benzeri formlardan oluşan hayvansal kaynaklı bir motiftir. Her iki motif de İslam sanatında yaygın olarak kullanılmış ve çeşitli düzenlemelerde bir arada bulunmuştur.

Türk desenleri arasında öne çıkanlar şunlardır: Elibelinde Motifi: Dişiliği, doğurganlığı, kısmeti, neşeyi, uğuru, mutluluğu ve bereketi temsil eder. Bereket Motifi: Nar, üzüm, kavun, karpuz, incir, dut gibi meyveler ile ejder, boğa, yılan, koç, kelebek, geyik, balık gibi hayvanlardan oluşur. Göz Motifi: Nazardan korunmak için kullanılır. İm ve Damga Motifi: Aile, oba, oymak, boy, devlet gibi kavramları ifade eder. Koç Boynuzu Motifi: Erkeklerin üretkenliğini, verimliliğini, kahramanlığını ve gücünü sembolize eder. Su Yolu Motifi: Hayatı, canlılığı, bolluğu, saflığı, yenilenme ve yeniden doğmayı simgeler. Hayat Ağacı Motifi: Kâinatı, toprağa bağlanan kökleri ile ebediyeti ve yerleşikliği temsil eder. Bu desenler, Türk halı ve kilimlerinde sıkça kullanılır ve dokuyan kişinin duygularını, inançlarını ve yaşam tarzını yansıtır.

Friglerde kullanılan bazı bitkisel motifler şunlardır: Yaşam ağacı veya yaşam otu. Bitki motifleri. Frig seramiklerinde ise geometrik desenler, tek merkezli daireler ve hayvan figürleri gibi motifler yaygındır.

En az 3 farklı motif oluşturma, performans görevi kapsamında kendi el çiziminiz veya dijital ortamda, kenarları düzgün ve tekrar edilebilir en az üç farklı motif tasarlamayı ifade eder. Motifler, stilize çiçek, yıldız, kuş, geometrik şekiller gibi basit şekiller olabilir. Bu görev, aynı zamanda her motifle en az üç farklı süsleme örneği oluşturmayı ve bu süslemelerde en az bir kez farklı geometrik dönüşümler (yansıma, öteleme, dönme gibi) uygulamayı da içerir.

Kapı tokmaklarının farklı olmasının bazı nedenleri: Kültürel ve sembolik anlamlar: Kapı tokmakları, üzerindeki motifler ve sesleriyle farklı anlamlar taşıyabilir. Ekonomik durum: Detaylı motiflere sahip tokmaklar, genellikle zengin hanelere aitken, düşük gelirli aileler daha basit tokmaklar tercih edebilir. Meslek: Anadolu'nun bazı bölgelerinde, kapı tokmaklarındaki hayvan motifleri ev sahibinin mesleğini belli edebilir; örneğin, tavuk motifi hayvancılıkla uğraşıldığını gösterir. Güvenlik: Sürgülü kapı tokmakları, yaylı mandallı kilitlere göre daha güvenli kabul edilir. Tasarım ve estetik: Dekoratif kapı tokmakları, estetik değerin pratik kullanımla eşit derecede önemli olduğu evlerde popülerdir.

Halılarda mitoloji, genellikle doğadan, hayattan ve mitolojiden ilham alarak, Türk kültürünün derin anlamlarını ve geçmişini yansıtır. Bazı halı motiflerinin mitolojik anlamları: Geyik: Doğanın ruhunu, yönetme gücünü ve Türklerin atalarından aldığı bilgeliği temsil eder. Kartal: Güç, kuvvet ve bağımsızlık simgesi olmasının yanı sıra, göklerin ve yerin hakimi ile adaletin temsilcisidir. Ejder: Kötülüklerin engelleyicisi ve şifahanelerin koruyucusudur. Hayat Ağacı: Üç alemin birbirine bağlantısını ifade eder. Çocuk: Saf yaşam enerjisinin, masumiyetin ve bereketin sembolüdür. Bu motifler, halı ve kilimlerde kullanılarak, Türk milletinin kimliğini ve ruhunu yansıtır.

Çintemani motifinin bazı örnekleri: Osmanlı sanatında: Kumaş, halı, duvar çinisi, seramik, taş ve madeni eserler, askeri teçhizat, ahşap kakmalı eserlerde (Topkapı Sarayı'ndaki taht ve dolap kapakları) kullanılmıştır. Selçuklu döneminde: Lüster tekniği ile yapılan çini ve seramiklerde kumaş deseni olarak kullanılmıştır. Modern tasarımlar: Moda tasarımlarında, özellikle kumaş deseni olarak kullanılmaktadır. Çintemani motifinin görsellerine şu sitelerden ulaşılabilir: tr.pinterest.com; iznikmavicini.com.

Tığ işi bir battaniyenin kaç motiften oluştuğu, kullanılan modele ve tasarım tercihlerine bağlı olarak değişir. Örneğin, büyük yuvarlak motifli bir örgü battaniye için 20 adet motif gerekebilir. Ayrıca, altıgen çiçekli bir tığ işi battaniye için de belirli bir motif sayısı vermek mümkün değildir, çünkü bu, motiflerin boyutuna ve battaniyenin boyutuna göre değişir. Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz: YouTube: "TIĞ İŞİ BATTANİYE ÖRNEĞİ - MOTİF VE MOTİF BİRLEŞTİRME". Mimuu.com: "Tığ İşi Battaniye Motifli Battaniye Modelleri Anlatımlı". Canım Anne: "Tığ İşi Battaniye Modeli Yapımı".

İran seramiklerinde kullanılan bazı motifler şunlardır: Geometrik motifler: Pers seramiklerinde nokta, çizgi, daire ve bunların tekrarından oluşan motifler yaygındır. Bitkisel motifler: Çiçek desenleri, özellikle nilüfer gibi motifler sıkça tercih edilir. Figüratif motifler: Hayvan figürleri, özellikle tavuskuşu ve uçan kuş motifleri popülerdir. Çivi yazısı: Pers seramiklerinde çivi yazısı tekniği kullanılarak desenler oluşturulur. Glacema: Seramiklere farklı renkler ve desenler kazandırmak için kullanılan bir tekniktir. İran seramiklerindeki motifler, coğrafi bölgelere, etnik gruplara ve dönemlere göre değişiklik gösterir.

En çok tercih edilen çini desenleri arasında şunlar bulunmaktadır: Bitkisel motifler: Gül, lale, karanfil, servi ağacı gibi çiçekler. Geometrik desenler: Kare, üçgen, dikdörtgen, eşkenar dörtgenler. Rumi desenler. Hatai desenleri: Dikey kesitlerin simetrik yorumları. Çintemani (üç benek). Mandala ve kozmik desenler. Çini desen tercihleri, coğrafi farklılıklar ve kültürel etkilere göre değişiklik gösterebilir.

Motifli yeleklerin en güzel modeli kişisel tercihlere bağlıdır. Ancak, bazı güzel motifli yelek modelleri şunlardır: Çiçek motifli yelek: Çiçek motiflerinin kullanıldığı yelek modelleri oldukça şık ve göz alıcıdır. Yaprak yelek modeli: Yaprak desenli yelek modelleri, farklı ve zarif bir görünüm sunar. Kare desenli motif yelek: Tığ işi kare desenli motiflerin kullanıldığı yelek modelleri de popülerdir. En güzel motifli yelek modelini belirlemek için çeşitli Pinterest ve TikTok gibi platformlarda farklı modelleri incelemek faydalı olabilir.

Kilim, Türk kültüründe çeşitli motifler ve semboller aracılığıyla farklı anlamlar taşır: Elibelinde motifi: Dişiliği, doğurganlığı, bereketi, kısmeti, mutluluğu ve neşeyi simgeler. Koç boynuzu: Erkekliği, gücü, kahramanlığı ve kuvveti temsil eder. Bukağı: Birlikteliği, evliliği ve bağlılığı ifade eder. Göz ve muska: Nazardan korunma amacıyla kullanılır. Kuş: Özgürlüğü, ruhsal yükselişi, umudu ve özlenen birinden beklenen haberi temsil eder. Hayat ağacı: Yaşamın sürekliliğini ve ölümsüzlüğü simgeler. Akrep: Zehirli hayvanlardan ve ölümden korunma dileğini ifade eder. Saç bağı: Evlilik çağına gelmiş genç kızların evlenme isteğini gösterir. Su yolu: Yaşamın devamlılığını, soyluluğu ve erdemi belirtir. Kilim motiflerinin anlamları, farklı bölgelere ve kültürel yorumlara göre değişiklik gösterebilir.

Kanaviçe güneş ve bulut motiflerinin nasıl yapılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, kanaviçe yapmak için gerekli bazı bilgiler şu şekildedir: Malzemeler: Etamin kumaşı, kanaviçe ipi ve kanaviçe iğnesi gereklidir. Teknikler: Kanaviçe yaparken en sık uygulanan yöntem çarpı işidir. Model Bulma: Modeller için Pinterest, Etsy ve Google gibi kaynaklardan yararlanılabilir. Daha fazla bilgi ve eğitim için "listelist.com" ve "emoji.com.tr" gibi siteler ziyaret edilebilir.

Anthemion ve lotus aynı değildir, ancak bu iki motif birbirini tamamlayan bir tasarım olan anthemion desenini oluşturur. Lotus motifi, Antik Mısır sanatından Osmanlı süslemelerine kadar geniş bir kullanım alanına sahip olup, yeniden doğuş ve sonsuz yaşamın sembolü olarak kabul edilir. Anthemion, ise lotus ve palmet motiflerinin birlikte kullanılmasıyla oluşan bir bezemedir ve Antik Yunan ile Roma mimarisinde yaygın olarak kullanılmıştır.

Çininin sembolik anlamlarından bazıları şunlardır: Lale, gül, karanfil. Selvi ağacı. Hayat ağacı. Lotus çiçeği. Nar. Çini motiflerindeki her bir sembol, insanın iç huzuru ile bütünleşerek çini ürünlerini sanattan öte bir mana ile değerli kılar. Çini, aynı zamanda İslam inancının da tasvir edildiği bir sanat alanıdır. Çini motiflerinin sembolik anlamları, coğrafi farklılıklara bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Taşeli masallarındaki bazı motifler: Konar-göçer kültür unsurları. Soyut kavramların kişileştirilmesi. Mucize ve inanç. Halk hekimliği. Değerler. Ayrıca, Türk masallarında yaygın olan don değişimi, su motifi, elma, dua ve asa/değnek gibi motifler de Taşeli masallarında görülebilir.