Mikroekonomi

"Ekonomi 101" kitabı, ekonomi konusunda hiçbir şey bilmeyenlerin bile gazetelerin ekonomi sayfalarını anlayabilmelerini ve ekonomiyle ilgili sohbetlere katılabilmelerini sağlamak için hazırlanmıştır. Kitapta anlatılan konular arasında şunlar yer almaktadır: Yatırım araçları. Arz-talep dengesi. Döviz kurları. Mikroekonomi. Ayrıca, kitapta ilginç sorular da ele alınmaktadır, örneğin: Neden bazı ekonomilerde para olarak kâğıt banknotlar kullanılırken bazılarında taş bloklar kullanılır? Enflasyonist politikalar neden diktatörlükle sonuçlanır? Bir ekonomist, tehdit altındaki hayvanları koruyabilmek için neden onları yememiz gerektiğini öne sürer? Devlet, firmalara çevreyi kirletme izni nasıl satabilir?

"Ekonomi 101" kitabı, ekonomi konusunda hiçbir şey bilmeyenlerin temel ekonomik kavramları öğrenmelerini sağlamak amacıyla yazılmıştır. Kitapta anlatılan konular arasında şunlar yer alır: Yatırım araçları. Arz-talep dengesi. Döviz kurları. Mikroekonomi. Ayrıca, kitapta şu gibi ilginç sorular da ele alınmaktadır: Neden bazı ekonomilerde para olarak kâğıt banknotlar kullanılırken bazılarında taş bloklar kullanılır? Enflasyonist politikalar neden diktatörlükle son bulur? Bir ekonomist, tehdit altındaki hayvanları koruyabilmek için onları yememiz gerektiğini neden öne sürer? Devlet, firmalara çevreyi kirletme izni nasıl satabilir?

Kardinal yaklaşım tüketici dengesi, iki koşulun birlikte sağlanmasıyla oluşur: 1. Gelirin tümünün harcanması. 2. Her mal için harcanan son liraların tüketiciye sağladığı marjinal faydaların eşit olması. Formül olarak ifade edilirse, MU(x) / MU(y) = P(x) / P(y) olur. Burada: - MU(x), X malının marjinal faydası; - MU(y), Y malının marjinal faydası; - P(x) ve P(y) ise sırasıyla X ve Y mallarının fiyatlarıdır.

Ekonomi bölümü final sınavı, genellikle çoktan seçmeli sorular ve açık uçlu sorular içerir. Sınavda aşağıdaki konular kapsanabilir: Mikro ve makroekonomi prensipleri. Ekonomik büyüme, enflasyon, işsizlik gibi makroekonomik faktörler. Matematiksel beceriler. Hazırlık sürecinde öğrenciler, ders notlarını gözden geçirmeli, pratik sorular çözmeli ve grup çalışmalarına katılmalıdır.

Eş ürün eğrisi ve eş maliyet doğrusu, üreticinin dengesini şu şekilde belirler: 1. Eş ürün eğrisi, aynı miktar çıktıyı veren farklı girdi bileşenlerinin oluşturduğu noktaların bileşiminden oluşur. 2. Eş maliyet doğrusu, üreticinin belirli bir bütçe ve veri faktör fiyatları ile hangi faktörlerden ne kadar satın alacağını gösteren doğrulardır. Üretici dengesi, eş ürün eğrisi ile eş maliyet doğrusunun teğet olduğu noktada gerçekleşir.

Marjinal ikame oranı, tüketicinin ilk dönem tüketiminin bir birim azaltılması karşılığında, tüketiciyi tazmin etmek ve aynı fayda düzeyinde tutmak için sağlanması gereken ikinci dönem tüketiminin miktarıdır. Bu oran, kayıtsızlık eğrisinin herhangi bir noktasındaki eğimin eksiyle çarpımına eşittir.

Cournot Modeli ve Bertrand Modeli, oligopol piyasalarında firmaların rekabet stratejilerini tanımlayan iki temel modeldir. Cournot Modeli, firmaların aynı ürünü üretip, aynı anda ve bağımsız olarak üretim miktarını belirlediği bir durumu ifade eder. Bertrand Modeli ise, firmaların yine aynı ürünü üretip, aynı anda ve bağımsız olarak satış fiyatını belirlediği bir durumu tanımlar.

Gelir esnekliği 1'den büyükse, talep esnek olarak kabul edilir.

İktisadın temel ilkeleri dört ana soru etrafında şekillenir: 1. Neyin üretileceği: Sınırlı kaynaklarla hangi mal veya hizmetlerin üretileceği belirlenir. 2. Ne kadar üretileceği: Üretilecek mal veya hizmetlerin miktarı hesaplanır. 3. Nasıl üretileceği: Üretim için hangi yöntemlerin kullanılacağı planlanır. 4. Kim tarafından üretileceği: Üretimin toplum üyeleri arasında nasıl dağıtılacağı kararlaştırılır. Diğer temel iktisat ilkeleri ise şunlardır: İhtiyaç: İnsanların fiziksel, duygusal ve sosyal gereksinimleri. Fayda: Bireylerin ve kurumların kararlarını, mal veya hizmetlerin sağladığı tatmin duygusuna göre vermeleri. Değer: Ürün ve hizmetlere gösterilen önem, bu unsurların kıymeti. Fiyat: Ürün veya hizmetin parasal açıdan değeri. Ayrıca, iktisadın iki ana dalı olan mikroekonomi ve makroekonomi de temel ilkelerin daha kapsamlı hallerini içerir.

Genel iktisat final sınavında genellikle aşağıdaki konular yer alır: 1. Arz ve Talep: Piyasa dengesinin temel dinamikleri. 2. Mikroekonomi: Tüketici ve üretici davranışları, fiyat mekanizması. 3. Makroekonomi: Milli gelir, enflasyon, işsizlik. 4. Ekonomik Büyüme: Uzun dönemli ekonomik kalkınma. 5. Para ve Maliye Politikaları: Devletin ekonomiye müdahale araçları. Ayrıca, sınav programına göre değişmekle birlikte, istatistik, kalkınma iktisadı, uluslararası iktisat gibi konular da sorulabilir.

Eş maliyet doğrusunun negatif eğimli olmasının nedeni, veri faktör fiyatlarında firmanın belirli bir miktar para ile satın alabileceği farklı sermaye ve emek kombinasyonlarını göstermesidir. Bu durumda, faktörlerden birinin istihdamı azaltıldığında, aynı üretim düzeyini koruyabilmek için diğer üretim faktörünün kullanımının artırılması gerekmektedir. Bu da doğrunun negatif eğimli olmasına yol açar.

İkame esnekliği, tüketicilerin aynı fayda düzeyinde kalması koşuluyla, malların birbirlerinin yerine tüketilebilme gücünü gösteren katsayıdır. Ayrıca, üretim fonksiyonlarında da kullanılır ve sıfır ile sonsuz arasındaki herhangi bir değeri alabilen fonksiyonlara "sabit ikame esnekli üretim fonksiyonu" denir.

Ekonomi terimleri arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH): Bir ülkenin belirli bir dönemde ürettiği tüm mal ve hizmetlerin toplam değeri. 2. Enflasyon: Mal ve hizmet fiyatlarının genel seviyesinin yükselmesi ve satın alma gücünün azalması. 3. Arz ve Talep: Bir mal veya hizmetin bulunabilirliği ile o mal veya hizmete olan arzu arasındaki ilişki. 4. Makroekonomi: Bir ülkenin veya bölgenin genel ekonomik refahını inceleyen ekonomi dalı. 5. Mikroekonomi: Bireylerin, firmaların ve pazarların karar verme süreçlerini inceleyen ekonomi dalı. 6. Ticaret Dengesi: Bir ülkenin ihracat ve ithalat değerleri arasındaki fark. 7. TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi): Halkın tükettiği mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimleri ölçen endeks. 8. Likidite: Bir varlığın veya menkul kıymetin piyasa fiyatını etkilemeden nakde dönüştürülebilme kolaylığı.

Kayıtsızlık eğrileri şu şekillere sahiptir: 1. Negatif Eğim: Kayıtsızlık eğrileri negatif eğimlidir, yani bir maldan daha fazla tüketildiğinde diğer malın miktarının azaltılması gerekir. 2. Orijine Göre Dışbükey: Eğriler orijine göre dışbükeydir. 3. Birbirlerini Kesmezler: Kayıtsızlık eğrileri asla birbirlerini kesmez.

Zaman tercihi ve fayda maksimizasyonun grafiksel gösterimi iki farklı yaklaşım üzerinden yapılabilir: 1. Marjinal Fayda Yaklaşımı: Bu yaklaşımda, tüketici dengesini ve fayda maksimizasyonunu göstermek için kayıtsızlık eğrileri kullanılır. 2. Üretim İmkanları Eğrisi: Bu eğri, mevcut üretim faktörleri ve teknoloji veri iken ekonominin üretebileceği maksimum ürün bileşimlerini gösterir.

Teknik ikame esnekliği, bir üretim faktörünün diğerine ne kadar kolayca dönüştürülebileceğini gösteren katsayıdır. Bu kavram, genellikle belirli bir çıktı seviyesinde bir faktörden diğerine geçiş yaparken, gereken faktör miktarlarının oranıyla hesaplanır.

Üretim imkanları eğrisinin iç bükey olmasının nedeni artan fırsat maliyeti ile ilgilidir.

Farksızlık eğrisinin pozitif eğimli olması, tüketicinin aynı fayda seviyesini korumak için bir malın tüketimini artırdığında diğer malın tüketimini de artırmak zorunda olması anlamına gelir.

Üretici ve tüketici rantı hesaplamaları şu şekilde yapılır: 1. Tüketici Rantı: Tüketicilerin bir malı denge fiyatının üzerinde bir fiyattan satın almaya razı oldukları halde, piyasada oluşan denge fiyatından satın almaları durumunda elde ettikleri kazançtır. - Formül: Tüketici rantı, tüketicinin ödemeye razı olduğu fiyat ile piyasa fiyatı arasındaki farktır. 2. Üretici Rantı: Üreticilerin, ürünlerini denge fiyatının altında bir fiyattan satmaya razı oldukları halde, piyasada oluşan denge fiyatından satış yapmaları durumunda elde ettikleri kazançtır. - Formül: Üretici rantı, üreticinin satmaya razı olduğu fiyat ile piyasa fiyatı arasındaki farktır.

Marjinal ürün, üretim sürecine ilave edilen bir birim değişken faktörün, toplam üretimde meydana getirdiği değişimi ifade eder. Formül: Marjinal Ürün = Toplam Ürün Miktarındaki Değişme / Emek Miktarındaki Değişme.