MedeniHukuk

Medeni haklardan yararlanma ehliyeti, hak ehliyeti olarak da bilinir, kişinin medeni haklara sahip olabilme ve borç altına girebilme yeteneğidir. Bu ehliyet, doğumla birlikte başlar ve kişinin ölümüyle sona erer.

Deli raporu olan bir kişi, evlenmesinde tıbbi bir sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla belirtilmedikçe evlenemez. Türk Medeni Kanunu'nun 133. maddesi bu durumu şu şekilde ifade etmektedir: "Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi bir sakınca bulunmadığı Tabipler Birliği’nin raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler".

Denkleştirme ve hakkaniyet ilkeleri, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir: 1. Denkleştirme: - Türk Medeni Kanunu (TMK) Madde 230 kapsamında, evlilik birliği sona erdiğinde mal rejiminin tasfiyesi sürecinde uygulanır. - Türk Ticaret Kanunu (TTK) Madde 122'de ise acentelik sözleşmesinin sona ermesi durumunda, acentenin müvekkile karşı denkleştirme talebi olarak düzenlenir. 2. Hakkaniyet İlkesi: - Yargı kararlarında sıkça vurgulanan bu ilke, mal rejimi sona erdiğinde eşlerin mağdur olmamasını sağlamak amacıyla uygulanır.

Türk Medeni Kanunu'na göre evlat edinme, aşağıdaki hallerde iptal edilebilir: 1. Rızanın Alınmaması veya Geçersiz Rıza: Evlat edinme sürecinde, evlat edinen, evlat edinilecek kişi ve onun ebeveynlerinin rızasının alınması gereklidir. 2. Esasa İlişkin Eksiklikler: Evlatlık ilişkisinin kurulması sırasında kanunda aranan şartların tam olarak yerine getirilmemesi, örneğin bakım ve eğitim ilişkisinin eksikliği gibi durumlar, ilişkinin iptaline yol açabilir. 3. Çocuğun Menfaatine Aykırılık: Evlat edinme işleminin çocuğun fiziksel, zihinsel veya duygusal gelişimine zarar vermesi durumunda, bu da ilişkinin iptalini gerektirir. 4. Mahkeme Kararlarının Usule Uygun Olmaması: Evlat edinme kararının yetkisiz bir mahkeme tarafından verilmesi veya gerekli delillerin toplanmamış olması gibi usule ilişkin eksiklikler de iptal sebebi olabilir. 5. Sahte Evlat Edinme: Hukuku kötüye kullanma amacıyla yapılan sahte evlat edinmeler de iptal edilebilir.

İddia ve savunmanın değiştirilmesi ve genişletilmesi, medeni usul hukukunda farklı aşamalarda farklı kurallara tabidir: 1. Dilekçeler teatisi aşaması tamamlanana kadar: Taraflar, iddia ve savunmalarını serbestçe genişletebilir veya değiştirebilirler. 2. Dilekçeler teatisi tamamlandıktan sonra: Ön inceleme aşamasına kadar, ıslah veya karşı tarafın açık muvafakati ile iddia ve savunma genişletilebilir veya değiştirilebilir. 3. Tahkikat aşaması: Tahkikat sona erinceye kadar sadece karşı tarafın açık muvafakati ile değişiklik yapılabilir.

Evet, hakaret ve küfür boşanma sebebi olabilir. Türk Medeni Kanunu'na göre, eşlerden birinin diğerine ağır derecede onur kırıcı sözler söylemesi veya hakaret etmesi, "pek kötü veya onur kırıcı davranış" olarak değerlendirilerek boşanma davası açılmasına gerekçe oluşturabilir. Bu tür davranışlar, evlilik birliğini temelinden sarsarak ortak yaşamı çekilmez hale getirebilir ve boşanma talebinin kabul edilmesi için yeterli olabilir.

Kimler vasiyet yapamaz konusunda Türk Medeni Kanunu'nda belirtilen bazı kısıtlamalar bulunmaktadır: 1. Fiil ehliyeti bulunmayanlar vasiyet yapamazlar. 2. Bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetinden yasaklılar vasiyetname düzenleyemezler. 3. Okur yazar olmayanlar vasiyetname hazırlayamazlar. 4. Mirasbırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri resmi vasiyetnamenin düzenlenmesine katılamazlar. Ayrıca, vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için vasiyet yapanın ayırt etme gücüne sahip ve 15 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.

Kadının bekarlık soyadını kullanması için kocanın rızası gerekmez. Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesine göre, kadın evlenmekle kocasının soyadını alsa da, evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir.

Mal ayrılığına geçiş şu durumlarda yapılır: 1. Eşlerin istemi: Türk Medeni Kanunu'nun 206. maddesine göre, haklı bir sebep varsa hakim, eşlerden birinin istemi üzerine mevcut mal rejiminin mal ayrılığına dönüşmesine karar verebilir. 2. Cebri icra: Mal ortaklığını kabul etmiş olan eşlerden birinin iflasına karar verildiği takdirde, ortaklık kendiliğinden mal ayrılığına dönüşür (TMK 209). 3. Alacaklının istemi: Mal ortaklığını kabul etmiş eşlerden birine karşı icra takibinde bulunan alacaklı, haczin uygulanmasında zarara uğrarsa, hakimden mal ayrılığına karar verilmesini isteyebilir (TMK 210). Mal ayrılığına geçiş, mahkeme karar tarihi ile değil, dava açma tarihi ile başlar.

Türk Medeni Kanunu'nun 483. maddesi, vasi göreviyle ilgili durumları düzenler ve şu hükümleri içerir: 1. Görevden alınma sebepleri: Vasi, görevini ağır surette savsaklar, yetkilerini kötüye kullanır veya güveni sarsıcı davranışlarda bulunur ya da borç ödemede acze düşerse, vesayet makamı tarafından görevden alınır. 2. Kusur olmadan görevden alma: Vasinin görevini yapmakta yetersizliği sebebiyle vesayet altındaki kişinin menfaatleri tehlikeye düşerse, vesayet makamı kusuru olmasa bile vasiyi görevden alabilir.

Boşanma davası için iki ana şablon kullanılabilir: anlaşmalı boşanma dilekçesi ve çekişmeli boşanma dilekçesi. Anlaşmalı boşanma dilekçesi şablonu, eşlerin boşanma ve boşanmanın tüm hukuki sonuçları (mal paylaşımı, nafaka, çocukların velayeti vb.) konusunda anlaştıkları durumlarda kullanılır. Bu dilekçede yer alması gereken temel unsurlar şunlardır: Tarafların kimlik bilgileri; Evlilik tarihi ve varsa çocukların durumu; Boşanma gerekçeleri; Anlaşmaya varılan hususların detaylı listesi; Protokolün noter tarafından onaylandığına dair ibare. Çekişmeli boşanma dilekçesi ise eşlerin boşanma veya boşanmanın sonuçları konusunda anlaşamadıkları durumlarda hazırlanır. Bu dilekçede ayrıca şu unsurlar da yer almalıdır: Mahkemenin adı ve dava konusu; İddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği; Dayanılan hukuki sebepler (Türk Medeni Kanunu'nun ilgili maddeleri); Açık bir şekilde talep sonucu (boşanma, nafaka, tazminat, velayet vb.).

Miras bölünmesinde eksik kişi olması durumunda, miras devlete geçer.

Evet, ev ve araba mehir olarak verilebilir. Mehir, erkeğin evlenirken eşine verdiği veya vermeyi taahhüt ettiği para veya başka bir maldır ve bu kapsamda maddi değeri olan her şey mehir olarak belirlenebilir.

Kısıtlı kişilerin borçlanmaları mümkün değildir. Türk Medeni Kanunu'nun 9. maddesine göre, fiil ehliyetine sahip olmayan kısıtlı kişiler, borç altına giremezler.

Boşanmış eşler, Türk Medeni Kanunu'nun 181. maddesine göre birbirlerine mirasçı olamazlar. Ancak, boşanma davası devam ederken eşlerden birinin ölmesi halinde, sağ kalan eş yine de mirasçı olur.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 432. maddesi, tedavi amaçlı kısıtlama kararını düzenler. Bu maddeye göre, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı gibi sebeplerle toplum için tehlike oluşturan her ergin kişi, kişisel korunmasının başka şekilde sağlanamaması halinde, tedavisi, eğitimi veya ıslahı için elverişli bir kuruma yerleştirilir veya alıkonulabilir. Bu kararın alınması için, kamu görevlileri, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadır.

Evlilikte olgunluğun kaç yaşında başladığı kesin olarak belirlenmemiştir, ancak 25-35 yaşları arasında evlenen bireylerin ilişkilerinin daha stabil ve uzun ömürlü olabileceği düşünülmektedir. Türk Medeni Kanunu'na göre ise, kişilerin evlenebilmesi için en düşük yaş sınırı 17 olarak belirlenmiştir.

Türk Medeni Kanunu (TMK) Madde 454, vasi ve vesayet altındaki kişinin malvarlığının yönetimi ile ilgili yükümlülükleri düzenler. Maddeye göre: 1. Vasi, vesayet altındaki kişinin malvarlığını iyi bir yönetici gibi özenle yönetmek zorundadır. 2. Vasi, yönetimle ilgili hesap tutmak ve bu hesabı, vesayet makamının belirlediği tarihlerde ve her hâlde yılda bir defa onun incelemesine sunmakla yükümlüdür. 3. Vesayet altındaki kişi, görüşlerini oluşturma ve açıklama yeteneğine sahip ise, hesabın hâkim tarafından incelenmesi sırasında olanak ölçüsünde hazır bulundurulur.

Birden fazla vasi atanması durumunda, görev alanları ayrı değilse birlikte sorumludurlar. Vesayet makamının bu konudaki kararı açık ve net olmalıdır; vasilerin görevleri ve yetkileri kararda açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, Türk Medeni Kanunu'nun 416. maddesine göre, rızaları bulunmadıkça birden çok kimse vesayeti birlikte yürütmekle görevlendirilemez.

Evlilikte giderlere katılma, Türk Medeni Kanunu'nun 186. maddesi uyarınca şu şekilde yapılır: 1. Ortak Konut Seçimi: Eşler, oturacakları konutu birlikte seçerler. 2. Birliğin Giderlerine Katılma: Eşler, birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıkları ile katılırlar. 3. Anlaşma ile Belirleme: Eşler, giderlere nasıl ve ne kapsamda katılacakları konusunda bir anlaşma yapabilirler. 4. Olağan ve Olağanüstü Temsil: Eşlerden her biri, ailenin sürekli ihtiyaçları için evlilik birliğini temsil eder; ancak pahalı ev eşyaları almak gibi olağanüstü ihtiyaçlar için diğer eşin yetkilendirilmesi veya gecikmede sakınca bulunan hallerde tek başına temsil mümkündür.