MalzemeTestleri

Çekme deneyinde kuvvet-deplasman eğrisi, aşağıdaki adımlarla elde edilir: 1. Numune Hazırlığı: İlgili standartlara uygun olarak çekme numunesi hazırlanır ve üzerine işaretler konur. 2. Deneyin Yapılışı: Numune, çekme cihazının çeneleri arasına yerleştirilerek sıkıştırılır ve sabit bir hızla koparılıncaya kadar çekilir. 3. Ölçüm: Deney sırasında uygulanan kuvvet (F) ve numunede meydana gelen uzama (Δl) cihaz veya video ekstensometre ile ölçülür. 4. Veri İşleme: Elde edilen F ve Δl değerlerinden yararlanarak kuvvet-deplasman diyagramı oluşturulur. Kuvvet-deplasman eğrisi, genellikle gerilme-birim şekil değişimi eğrisi olarak adlandırılır ve mühendislik hesaplarında doğrudan kullanılır.

Çekme grafiğinin nasıl hesaplanacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, çekme deneyi sonucunda elde edilen kuvvet (F) ve uzama (Δl) değerlerinden gerilme-şekil değiştirme (birim uzama) eğrisi (çekme diyagramı) elde edilir. Çekme diyagramında hesaplanabilecek bazı değerler: Akma dayanımı (σa). Çekme dayanımı (σç). Kopma uzaması (KU). Kopma büzülmesi (KB). Çekme diyagramı oluşturmak için, kuvvet ve uzama değerlerinin doğru bir şekilde ölçülmesi ve bu değerlerin bir grafik üzerinde gösterilmesi gereklidir.

Steiner Tüneli Testi (ASTM E84), inşaat malzemeleri için uygulanır ve yaygın olarak test edilen malzemeler şunlardır: Boyalar ve kaplamalar; Duvar kaplamaları; Yapıştırıcılar, kalafatlar ve mastikler; Yalıtım malzemeleri (boru, kanal ve üfleme dahil); Tavan fayansları; Akustik paneller ve yerinde üretilen gergi kumaş sistemleri; Ahşap ürünler (kereste, panel ürünleri, dekoratif süslemeler, zona ve sallar dahil); Yansıtıcı yalıtım ve radyant bariyerler; Plastikler ve ahşap/plastik kompozitler. Ayrıca, bazı nakliye ve askeri düzenlemelerde de ASTM E84 testine atıfta bulunulmaktadır.

ISO 6892'ye göre test numunesi hazırlarken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar: Numune Şekli ve Boyutları: Numuneler genellikle silindirik veya düz şekilde tasarlanır ve ASTM E8, ISO 6892-1 gibi standartlara uygun şekil ve boyutlarda hazırlanır. Yüzey Kalitesi: Numunenin yüzeyi düzgün olmalı, keskin kenarlar giderilmeli ve test yönünü belirten bir işaret bulunmalıdır. Malzeme Özellikleri: Numune, malzeme özelliklerini etkilemeyecek şekilde üretilmeli ve kesilerek veya zımbalanarak sertleştirilmiş alanlar, özellikleri etkiliyorsa kaldırılmalıdır. Ölçüm ve Hesaplama: Numunenin kalınlığı, genişliği veya çapı kumpas, mikrometre veya kesit ölçüm istasyonu ile ölçülmeli ve ilk kesit alanı hesaplanmalıdır. ISO 6892-2 standardı, yüksek sıcaklıkta çekme testi için ek gereksinimler belirler. Daha detaylı bilgi için ISO 6892 standardının ilgili versiyonuna başvurulabilir.

Burulma testi, bir malzemenin veya bileşenin, belirli bir kuvvetle veya malzeme burulmada başarısız olana kadar belirli bir dereceye kadar bükülmesini içerir. Burulma testinin bazı türleri: Failure (Arıza) Testi: Numunenin kırılıncaya kadar bükülmesi ve mukavemetinin ölçülmesi. Proof (Kanıt) Testi: Numunenin belirli bir süre boyunca belirli bir tork yükü altında gözlemlenmesi. Operasyonel Test: Malzemenin beklenen hizmet koşulları altındaki performansının ölçülmesi. Burulma testleri, genellikle metal, plastik, ahşap, polimer, kompozit veya seramik gibi çeşitli malzemelerin mekanik özelliklerini belirlemek için kullanılır. Burulma testi için bazı standartlar: ASTM A938, tel burulma testi; ASTM D1043, plastiklerin burulma testi; ISO 6475, kemik vidalarının burulma testi.

Izod darbe testi, malzemenin dayanıklılığını belirlemek için kullanılan bir deney yöntemidir. Bu testte, numunenin belirli bir geometriye sahip bir çentiği bulunur ve numune dikey olarak yerleştirilir. Izod darbe testinde sadece V çentiği geometrisi kullanılır. Izod darbe testi, ISO 180, ASTM D256, ASTM D4508 ve ASTM D4812 standartlarına göre yapılır. Izod darbe testinin uygulama alanlarından bazıları şunlardır: otomotiv endüstrisi; inşaat ve yapı sektörü; havacılık ve uzay mühendisliği.

Shear beam (kayma kirişi), yapısı kayma gerilimi prensibine dayanan bir kiriş türüdür. Shear beam yük hücresi ise ağırlık, kuvvet ve basınç ölçümleri için tasarlanmış bir cihazdır. Bazı kullanım alanları: Kamyon terazileri, hazne terazileri ve palet terazileri gibi büyük veya orta ölçekli tartım ekipmanları; Endüstriyel üretimde hazne tartım sistemleri; Süreç kontrol sistemleri.

Yorulma deneyi, malzemelerin değişken yükler altında ne kadar çevrim sayısına dayandığını tespit etmek için yapılan bir testtir. Yorulma deneyinin amacı: Metalik malzemelerde yorulma dayanımını belirlemek; Çentik etkisi ve yüzey pürüzlülüğü gibi yorulma dayanımı üzerindeki parametrelerin etkilerini incelemek. Yorulma deneyinin aşamaları: 1. Numune hazırlığı: Genellikle 6-8 adet numune kullanılır. 2. Gerilme uygulaması: Numuneye farklı seviyelerde gerilme uygulanır. 3. Kırılma tespiti: Her bir numunenin kırıldığı çevrim sayısı belirlenir. 4. Veri analizi: Uygulanan gerilme genlikleri ve kırılma çevrim sayılarının eğri olarak çizilmesiyle Wöhler eğrisi elde edilir. Yorulma deneyinde, malzemenin akma gerilmesinin 2/3 ile 1/3 oranları arasında gerilmeler uygulanır.

Üniversal test cihazı ile aşağıdaki testler yapılabilir: 1. Çekme Testi: Malzemenin kırılma dayanıklılığını belirlemek için numuneye uygulanan çekme kuvvetini ölçer. 2. Basınç Testi: Sıkıştırma dayanıklılığını ölçmek için numuneye uygulanan basınç kuvvetini ölçer. 3. Bükülme Testi: Malzemenin esnekliğini belirlemek için numuneye uygulanan bükme kuvvetini ölçer. Ayrıca, üniversal test cihazında 3-4 nokta eğme testleri de yapılabilir.

Ekstensometre, malzemelerin gerilim altında uzamasını ölçmek için kullanılan bir cihazdır. Çalışma prensibi, ekstensometrenin türüne ve uygulama alanına göre değişiklik gösterir: 1. Temaslı Ekstensometreler: Bu tür ekstensometreler, malzemeye doğrudan temas ederek uzama miktarını belirler. 2. Temassız Ekstensometreler: Malzemeye temas etmeden, lazer veya video teknolojisi kullanarak uzama ölçümü yapar. 3. Borehole Ekstensometreler: Geoteknik alanda kullanılan bu cihazlar, bir sondaj kuyusuna yerleştirilen manyetik hedefler aracılığıyla zemin hareketlerini izler.

Yassı çeliklerde ultrasonik test şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Hazırlık: Muayene edilecek parçaların yüzeyinin süreksiz ve temiz olması yeterlidir, numune hazırlığına gerek yoktur. 2. Ultrasonik Ölçüm: Ultrasonik ölçüm cihazı ile ölçümler yapılır. 3. Sinyal İşleme: Alıcı cihaz, ses dalgalarının yansımalarını veya sızıntısını algılar ve bu sinyalleri bir bilgisayar veya diğer elektronik cihazlar tarafından işler. 4. Kusurların Tespiti: Çatlaklar, delikler, kaviteler, gözenekler ve diğer kusurlar bu yöntemle kolaylıkla tespit edilir. 5. Sonuçların Değerlendirilmesi: Tespit edilen kusurların boyutu, şekli ve yerleşimi gibi faktörler değerlendirilir ve test sonuçları raporlanır.

UV yaşlandırma testinin süresi, test edilen malzemenin özelliklerine ve koşullara bağlı olarak değişir. Genellikle saatlik, günlük ve haftalık test seçenekleri sunan cihazlar mevcuttur. Ayrıca, doğal yaşlanma sürecini birkaç gün veya hafta içinde tamamlamak için hızlandırılmış testler de yapılabilir.

Çekme testi için numune uzunluğu, minimum 400 mm + L olmalıdır, burada L, mekanik bağlantı elemanının uzunluğudur. Ayrıca, sarma filmleri için çekme testi numune uzunluğu, Ø25 mm'ye kadar 800 mm, Ø25 mm'den sonrası için ise 1000 mm olarak belirlenmiştir.

Kil kaolen malzemesinin sızdırmazlık testi genellikle basınç testi yöntemiyle yapılır. Bu test adımları şunlardır: 1. Numune Hazırlama: Döküm temizlenir ve incelenir, tüm kirleticiler giderilir. 2. Dökümün Test İçin Hizalanması: Döküm, test aparatı içinde düzgün bir şekilde hizalanır ve sabitlenir. 3. Basınç Test Cihazının Kurulumu: Basınç test cihazı, döküm için doğru basınç seviyelerini uygulayacak şekilde kalibre edilir. 4. Basınç Testi: Döküme kontrollü basınç uygulanır ve ölçüm araçlarından gelen okumalar izlenir. 5. Verilerin Kaydedilmesi ve Analizi: Basınç seviyeleri, test süresi ve anormallikler dahil tüm ilgili veriler kaydedilir ve analiz edilir. Ayrıca, helyum kütle spektrometresi gibi özel yöntemler de kullanılarak sızdırmazlık testi yapılabilir.

Filmlerde çekme, kopma ve yapışma testleri farklı yöntemlerle gerçekleştirilir: 1. Çekme ve Kopma Testi: Bu test, plastik filmlerin mekanik özelliklerini analiz eder. Test süreci şu adımları içerir: - Numune Hazırlığı: Test edilecek film numunesi belirlenen standartlara uygun şekilde kesilir. - Testin Uygulanması: Numune, çekme cihazına yerleştirilir ve kontrollü bir kuvvet uygulanır. - Sonuç Analizi: Çekme sırasında oluşan deformasyonlar ve kırılma noktası detaylı bir şekilde analiz edilir. - Ölçülen Özellikler: Dayanıklılık, uzama kapasitesi ve kopma noktası gibi veriler elde edilir. 2. Yapışma Testi: Katmanlar arasındaki yapışma kuvvetini ölçmek için yapılır. Bu testte: - Numuneler: Çok katmanlı filmlerden alınır ve belirli boyutlarda kesilir. - Test Cihazına Yerleştirme: Numuneler, test cihazına yerleştirilir ve katmanlar arasında çekme kuvveti uygulanır. - Değerlendirme: Katmanların ayrılmaya başladığı andaki kuvvet kaydedilir ve sınır değerlerle karşılaştırılarak analiz edilir. Bu testler, uluslararası standartlara (örneğin, TS EN ISO, ASTM) göre gerçekleştirilir.

EKST testi ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: 1. Exploratory Testing (Keşif Testi): Yazılım testinde kullanılan bir yöntemdir ve test uzmanlarının minimum planlama ile maksimum test uygulaması yapmasını içerir. 2. Egzersiz Provokasyon Testi: Çocuğun egzersize bağlı hava yolu daralmasını belirlemek için yapılan bir testtir. 3. Kısa Açıklık Sıkıştırma Testi (SCT): Oluklu mukavva ve kağıt bazlı malzemelerin sıkıştırma dayanımını ölçmek için kullanılan bir test yöntemidir.

Yapı laboratuvarları, yapı sektöründe çeşitli testler ve analizler yaparak önemli bir rol oynar. Bu laboratuvarlardaki başlıca işler şunlardır: 1. Malzeme Testleri: Beton, çelik, ahşap, cam ve plastik gibi yapı malzemelerinin dayanıklılığını, mukavemetini ve diğer özelliklerini test eder. 2. Zemin İncelemeleri: Temellerin güvenli ve dayanıklı olması için zeminlerin taşıma kapasitesini, sıkıştırılabilirliğini ve jeoteknik özelliklerini belirler. 3. Kalite Kontrol: Yapı malzemelerinin ve işçiliğin standartlara uygunluğunu doğrulamak için denetimler ve testler yapar. 4. Yeni Malzeme Geliştirme: Çevre dostu malzemeler, yalıtım teknolojileri ve enerji verimliliği için yenilikçi malzemelerin araştırılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunur. 5. Mühendislik Tasarımı ve Analizi: Bilgisayar destekli tasarım, simülasyonlar ve modellemeler yaparak yapıların performansını optimize eder. 6. Çevresel Etkilerin İncelenmesi: Sürdürülebilirlik ve çevre dostu tasarım uygulamalarının geliştirilmesi ve değerlendirilmesini sağlar.

Deney numunelerinin yarmada çekme dayanımının tayini için silindir şekilli sertleşmiş beton numuneleri kullanılır. Ayrıca, küp ve prizma şekilli numuneler de bu deney için uygun olabilir.

Streç filmin dayanıklılığını artırmak için aşağıdaki yöntemler önerilir: 1. Doğru Kalınlık Seçimi: Ağır ürünler için daha kalın filmler kullanmak, dayanıklılığı artırır. 2. Gerilim Ayarı: Streç filmi çok sıkı veya çok gevşek sarmamak, ideal gerilimi ayarlamak önemlidir. 3. Otomatik Sarma Makineleri: Büyük hacimli ürünler için otomatik sarma makineleri kullanmak, daha eşit ve sıkı bir sarma sağlar. 4. Çevre Dostu Filmler: Yüksek performanslı ve geri dönüştürülebilir filmler tercih etmek, hem verimliliği artırır hem de çevresel etkiyi azaltır. 5. Kalite Kontrol Testleri: Streç filmin soyulma, tutunma, delinme ve yırtılma gibi kalite testlerinden geçmesi, dayanıklılığını ve performansını artırır.

Yeni üretilen bir malzemenin çekme dayanımını ölçmek için üretilen ürünler arasından rastgele 49 birim seçildiğinde, çekme testi uygulanır. Çekme testinin temel adımları: 1. Numune Hazırlığı: Test edilecek malzemeden standartlara uygun test numuneleri hazırlanır. 2. Cihaz Kurulumu: Numuneler, çekme test cihazının çeneleri arasına yerleştirilir ve sabitlenir. 3. Testin Uygulanması: Cihaz, numuneyi belirli bir hızda çekmeye başlar ve uygulanan kuvvet ile numunenin uzama miktarı sürekli olarak ölçülür. 4. Veri Toplama: Test boyunca cihaz, gerilme kuvvetini ve uzama değerlerini kaydeder. 5. Testin Sonlandırılması: Numune kopana kadar test devam eder ve kopma anındaki gerilme ve uzama değerleri kaydedilir. Bu veriler, malzemenin çekme dayanımı ve diğer mekanik özelliklerini belirlemek için kullanılır.