Mahkumlar

R tipi cezaevlerinde genellikle akli dengesi yerinde olmayan mahkumlar yatar. Türkiye'de bu tip cezaevlerinden ikisi bulunmaktadır: Elazığ R Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu; Menemen R Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu.

E tipi cezaevlerinde normal kapasite 600 kişidir.

MHP'li Feti Yıldız'ın açıklamalarının hangi mahkumları kapsadığına dair güncel bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Feti Yıldız'ın infaz yasasına ilişkin bazı görüşleri bilinmektedir: Hasta mahkumlar: Yıldız, hasta ve tek başına hayatını devam ettirmekte zorlanan mahkumların doktor ve adli tıp raporları ile infazlarının ertelenmesi gerektiğini savunmaktadır. Genel kapsam: Yıldız, yeni bir infaz yasası ve hatta yeni bir anayasa yapılması gerektiğini ifade etmiştir. Feti Yıldız'ın hazırladığı af teklifinin kapsamı ise şu suçları içermemektedir: Devletin birliğini ve ülkenin bütünlüğünü bozma (Türk Ceza Yasası madde 302); Düşmanla işbirliği yapma (madde 303); Devlete karşı savaşa tahrik (madde 304); Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ne karşı silahlı isyan (madde 313); Silahlı örgüt ve silah sağlama (madde 314 ve 315); Soykırım (madde 76); İnsanlığa karşı suçlar (madde 77); Nitelikli kasten öldürmeyi düzenleyen maddeler (madde 82, fıkralar b, c, d, e, f, g); İşkence (madde 94); Neticesi sebebiyle ağırlaştırılmış işkence (madde 95); Cinsel saldırı (madde 102); Çocukların cinsel istismarı (madde 103). Ayrıca, 6831 sayılı Orman Kanunu'nun ilgili maddeleri kapsamındaki suçlar da teklifin dışında tutulmuştur.

Cezaevindeki mahkumların giydiği kıyafetler, farklı ülkelere ve uygulamalara göre değişiklik gösterebilir: Türkiye'de: Bazı cezaevlerinde mahkumların giydiği kıyafetlerin standartlaştırılması veya belirli renklerin yasaklanması gibi güvenlik önlemleri alınır. ABD ve İngiltere gibi bazı ülkelerde: Mahkumlar için tek tip kıyafet uygulaması yapılır. Çin ve Kazakistan gibi bazı ülkelerde: Mahkumlara, cezaevine uygun kıyafetler verilir. İsveç'te: Üniforma giyme zorunluluğu kaldırılmıştır. Uluslararası alanda, mahkumların kendi kıyafetlerini giymelerine izin verilmediği durumlarda, iklime ve sağlık koşullarına uygun giysilerin sağlanması gerektiği, bu giysilerin de aşağılayıcı veya küçük düşürücü olmaması gerektiği yönünde düzenlemeler bulunmaktadır.

En iyi kadın mahkum filmi olarak değerlendirilebilecek bazı yapımlar şunlardır: "Kadınlar Hapishanesi" (1950). "Kadınlar Hapishanesi" (1971). "Özgürlük Yolu" (1974). "Kadınlar Hapishanesi" (1985). Ayrıca, "Esaretin Bedeli" (The Shawshank Redemption) gibi hapishane temalı filmler de kadın mahkumların yaşadığı zorlukları ve hapishane hayatının genel atmosferini yansıtabilir. En iyi kadın mahkum filmi seçimi kişisel zevklere göre değişebilir.

SDEO (Supervisory Detention Enforcement Officer), Federal Hapishaneler Bürosu (BOP) bünyesinde, gözaltı tesislerinde mahkumların denetiminden sorumlu olan bir kolluk görevlisidir. SDEO'nun bazı görevleri: Mahkumların davranışlarını izlemek ve kurum kurallarını uygulamak. Mahkum aramalarını yapmak ve hücreleri denetlemek. Acil durumlara ve rahatsızlıklara müdahale etmek. Rapor hazırlamak ve kayıtları tutmak. Mahkumların refahını ve tıbbi bakımını sağlamak. Diğer kolluk kuvvetleriyle işbirliği yapmak.

K tipi cezaevlerinde genellikle kadın ve çocukların işlediği suçlardan dolayı hüküm giyenler yatar. K tipi cezaevlerinde yatan mahkumların suçları çeşitlilik gösterebilir ve hırsızlık, cinayet gibi suçları kapsadığı bilinmektedir. Türkiye'de 23 adet K tipi cezaevi bulunmaktadır.

T tipi cezaevinde kantin alışverişi şu şekilde yapılır: 1. Hükümlü ve tutuklular, ihtiyaçlarını bir "İhtiyaç İstem Formu" ile kurum idaresine iletir. 2. Emanet para memuru, hükümlü veya tutuklunun kişisel hesabında bulunan bakiyeyi forma işler. 3. Kantin memuru, talep edilen ürünlerin fiyatlandırmasını yapar. 4. Hükümlü veya tutuklunun hesabındaki para, talep edilen ürünleri karşılıyorsa, sipariş hazırlanarak ilgili kişiye teslim edilir. 5. Teslimat sırasında hükümlü veya tutuklu ile görevliler formu imzalayarak teslim işlemini tamamlar. Kapalı ceza infaz kurumlarında fiziki para kullanımı yasaktır. Açık ceza infaz kurumlarında hükümlüler, Bakanlık tarafından belirlenen haftalık harcama limiti çerçevesinde yanlarında fiziki para bulundurabilir ve alışverişlerini bu para ile gerçekleştirebilir.

Evet, cezaevinde okuyan mahkumlar diploma alabilir. Cezaevlerinde, mahkumların eğitim seviyelerini tamamlayabilmeleri için çeşitli eğitim programları sunulmaktadır: Temel eğitim. Ortaöğretim. Mesleki eğitim. Yükseköğretim. Cezaevinde eğitim almak ve diploma sahibi olmak isteyen mahkumların, cezaevi yönetimine eğitim almak istediklerini yazılı olarak bildirmeleri ve uygun görüldüğü takdirde eğitim programına kaydolmaları gerekmektedir.

"Gent West", yıllarca kocasından kötü muamele gördükten sonra ona başarısız bir suikast girişiminde bulunan Véronique'in, Gent-West hapishanesinde ön tutukluluk cezasına çarptırılmasını konu alır. Véronique, yargılanmayı beklerken, hapishanedeki hayatı kontrol eden iki rakip çete tarafından hızla işe alınmaya çalışılır.

Fransa'daki mahkumların serbest bırakılmasının birkaç nedeni vardır: 1. Aşırı Doluluk: Fransa'daki cezaevleri, mahkum sayısının kapasiteyi aşması nedeniyle aşırı doluluğa sahiptir. 2. Şartlı Tahliye: Mahkumların toplumla yeniden bütünleşmelerini sağlamak ve tekrar suç işlemelerini önlemek amacıyla şartlı tahliye uygulaması yapılmaktadır. 3. Koronavirüs Tedbirleri: Koronavirüs salgınının yayılmasını önlemek için bazı mahkumlar erken tahliye edilmiştir.

Mahkumların kantinden alışveriş limiti, haftalık gereksinimleri göz önünde bulundurularak Bakanlık tarafından belirlenir. Haftalık harcama limiti, mahkumların kantinden yapacakları alışverişler için geçerlidir ve bu limit, sigara hariç, genellikle 100-150 Türk Lirası arasında değişir. Harcamalar, nakit hareketi olmaksızın, elektronik para ödeme sistemi bulunan kurumlarda bu sistem aracılığıyla veya diğer kurumlarda emanet para hesabından kantin hesabına aktarılan para üzerinden yapılır. Bakanlıkça belirlenen haftalık limite dahil olmayan harcamalar: Haberleşme giderleri; Sağlık ve eğitim harcamaları; Mahkeme harçları ve tazmin giderleri; Buzdolabı, semaver, vantilatör ve TV alımları.

Mahkumlar ve gardiyanlar en çok "kötü şöhretli ve tehlikeli mahkumlardan" korkar. Mahkumlar arasında en fazla korkulan grup, müebbet hükümlüler olarak belirtilmektedir. Gardiyanlar ise, genellikle "kötü ve belalı" olarak tanımlanan mahkumlardan korkar. Belirli isimler üzerinden korku ifadesi kullanmak mümkün değildir, çünkü her mahkumun ve gardiyanın korkuları kişisel deneyimlerine ve görevlerine bağlı olarak değişebilir.

Kadın cezaevlerindeki koğuşlar 2, 4, 6, 8, 10, 20 ve 40 kişilik olarak değişmektedir. Ancak, bazı durumlarda koğuşlardaki kişi sayısı kapasite aşılarak artırılabilmektedir. Örneğin, Çorum Kapalı L Tipi Cezaevi'nde 7 kişilik koğuşlarda 28 kişinin kaldığı iddia edilmiştir.

Diyar Yüksek Güvenlikli Cezaevi'nde genellikle terör örgütü üyeleri, devlet güvenliğine karşı suç işleyenler, ağırlaştırılmış müebbet veya müebbet hapis cezası almış olanlar gibi ağır suçlardan hüküm giymiş mahkumlar bulunmaktadır. Bu cezaevlerinde ayrıca, disiplin cezası alan, kaçma eğilimi gösteren veya diğer mahkumlarla uyumlu olmayan suçlular da bulunabilir. Cezaevlerinde bulunan mahkumların kişisel bilgileri gizli tutulmaktadır.

Sağlık sorunları olan mahkumlar, öncelikle kurum revirinde tedavi edilir. Hastaneye sevk işlemleri şu şekilde gerçekleşir: Acil durumlarda, 112 ambulans servisi ile. Acil olmayan durumlarda, Jandarma Koruma Birlik Komutanlığı tarafından. Sevk, mahkumların bulunduğu yere en yakın tam teşekküllü devlet veya üniversite hastanesine yapılır. Sevkin, hastalığın sebebi, tedavinin neden bulunduğu hastanede gerçekleştirilemediği ve hastaya nerede ve ne tür bir tedavi gerektiği açıkça belirten sağlık kurulu raporuyla yapılması gerekir. Ayrıca, mahkumlar uygun koşulları sağladıklarında, sevk edilmek istedikleri sağlık kurumunu ve sebepleri belirterek talepte bulunabilirler.

Mahkumlar, pembe odaya, genellikle eşleriyle mahrem görüşme yapmalarını sağlamak ve aile bağlarını güçlendirmek amacıyla alınırlar. Bu uygulama, 2013 yılından bu yana Türkiye'de "Hükümlü ve Tutukluların Ödüllendirilmesi Hakkında Yönetmelik" kapsamında yürütülmektedir. Pembe odaya alınma şartları arasında, mahkumların iyi halli olmaları, disiplin cezası almamış veya cezaları kaldırılmış olmaları yer alır. Ayrıca, pembe oda uygulamasının, mahkumların psikolojik sağlığına olumlu etkileri olduğu ve topluma uyum süreçlerini kolaylaştırdığı düşünülmektedir.

Açık cezaevinde rahat edebilecek kişiler genellikle şu özelliklere sahiptir: Hafif suçlardan hüküm giyenler. Cezanın belirli bir süresini çekenler. Disiplin cezası almayan mahkumlar. Açık cezaevine geçiş şartları, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Ayrıca, terör suçları, örgütlü suçlar, kasten öldürme ve cinsel suçlardan mahkum olanlar açık cezaevine geçemez.

R tipi cezaevlerinde genellikle akli dengesi yerinde olmayan mahkumlar bulunur. Türkiye'de bulunan R tipi cezaevlerinde kalan mahkumların suçlarına dair bilgi bulunamamıştır. Ancak, cezaevlerinin mahkumların suçlarına göre değil, harf kodlarına göre isimlendirildiği bilinmektedir. Türkiye'de bulunan R tipi cezaevlerinden ikisi şu şekildedir: Elazığ R Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu; Menemen R Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 1 Ağustos 2025 tarihinde affettiği mahkumlar arasında şunlar bulunmaktadır: Adem Kozu. Mehmet Tunç. Ali Kapu. Mustafa Şahbudak. Mahmut Altun. Serkan Şencan. Mustafa Eğmen. Süleyman Kızılkaya. Abdullah Şen. Erdoğan'ın affı, hükümlülerin "sürekli hastalık", "sakatlık" veya "kocama hali" gibi nedenlerle cezalarının infazının mümkün olmadığı gerekçesiyle verilmiştir.