Jeoloji

Evet, Erzurum bir deprem bölgesidir. Erzurum, Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası’na göre 2. derece deprem bölgesi olarak sınıflandırılmıştır. Ancak, il sınırları içerisinde deprem riski taşıyan farklı bölgeler bulunmaktadır: 1. derece deprem riski taşıyan bölgeler, genellikle güneyde yer alır ve Hınıs, Karaçoban, Tekman, Çat ve Aşkale gibi ilçeleri içerir. 3. derece deprem riski taşıyan bölgeler ise kuzeybatıda bulunur ve İspir ile Pazaryolu gibi ilçeleri kapsar. Erzurum, özellikle Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Kuzeydoğu Anadolu Fay Zonu gibi önemli fay hatlarının kesişim bölgelerinde yer almaktadır.

Yunanistan'da aktif olan yanardağlardan bazıları şunlardır: Santorini Yanardağı. Nisyros Yanardağı. Yunanistan'da Türkiye sınırları içinde ise aktif bir yanardağ bulunmamaktadır. Yanardağların aktifliği ve olası patlamalar hakkında en doğru ve güncel bilgileri almak için yerel yetkililerin ve kurumların resmi açıklamalarını takip etmek önemlidir.

Hörgüç kaya, buzul aşındırması sonucunda oluşur. Hörgüç kaya oluşumunda etkili olan iki temel ana faktör vardır: Buzul kütlesi. Kayanın direnç farkı. Buzul, ana kayayı şekillendirirken, katmanlar arasındaki farklılıklar da bu oluşumda etkili olur. Hörgüç kayalar, birkaç metreden 30-40 metreye kadar değişebilir ve genellikle yüksek dağların tepelerinde görülür.

Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF) üzerinde yer alan bazı iller: Çanakkale, Saroz Körfezi'nden başlar. Sakarya, Sapanca Gölü, Adapazarı. Düzce, Bolu. Kastamonu (Tosya). Çorum, Amasya, Tokat. Sivas'ın kuzeyi. Erzincan, Bingöl, Muş. Van Gölü kuzeyine kadar uzanır. Ayrıca, İstanbul, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Osmaniye, Sakarya gibi iller de KAF üzerinde yer almaktadır. MTA'nın Diri Fay Haritası'na göre, toplam 24 ilin merkezi ve 110'dan fazla ilçe, aktif fay hatları üzerinde bulunmaktadır.

Evet, Santorini'de volkanik hareketlilik gözlemlenmektedir. Yunanistan'ın Santorini Adası'nda, 26 Ocak 2025'ten bu yana devam eden bir deprem fırtınası yaşanmaktadır. Ayrıca, Santorini'nin yakınlarında bulunan Kolumbo adlı denizaltı volkanının da büyük bir magma rezervi biriktirdiği ve bu durumun Santorini'yi etkileyebileceği ifade edilmektedir. Ancak, yetkililer mevcut hareketliliğin endişe verici bir durum yaratmadığını ve bölgenin sıkı gözetim altında tutulduğunu bildirmektedir.

Japonya, deprem riski en yüksek olan ülkelerden biridir. Japonya, fay hatlarının üzerinde yer aldığı için yılda yaklaşık 1500 deprem yaşamaktadır. Ancak, Japonya aynı zamanda depreme en hazırlıklı ülkelerden biri olarak da tanınmaktadır.

Bursa'daki en tehlikeli fay hattı, Bursa Fayı olarak kabul edilir. Bu fay hattı, kent meydanı, Atatürk Stadyumu ve Altıparmak gibi bölgeleri etkiler. Diğer tehlikeli fay hatları ise: Gemlik Fayı: Gemlik ve bağlı bölgeleri etkiler. Zeytinbağı-Mudanya Fayı: Mudanya ve Tirilye'yi etkiler. Çalı Fayı: İhsaniye, Beşevler ve Ataevler gibi mahalleleri etkiler. Bursa, birinci derece deprem bölgesi olarak sınıflandırılmıştır ve bu nedenle tüm bölgeler deprem riski taşır.

Yardang, rüzgar (rüzgar erozyonu) etkisiyle oluşur. Rüzgarların yüzeydeki kum ve toprağı aşındırması ve taşıması sonucu, rüzgar yönüne paralel olarak değişen sırtlar ve oluklar meydana gelir.

Orojenez, dağ oluşumu anlamına gelir. Orojenez sırasında şu olaylar gerçekleşir: Sıkışma. Kıvrılma veya kırılma. Dağ oluşumu. Orojenez, genellikle bir kıtanın kenarında veya yakınında, büyük bir bölgeyi veya kabuk kuşağını etkileyen süreçleri içerir. Türkiye'de orojenez, kıvrım ve kırık orojenez olarak iki şekilde görülür.

2025 yılı Ağustos ayında Çankırı'nın Ilgaz ilçesinde meydana gelen depremlerin şiddetlerine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, 2025 yılında Ilgaz'da meydana gelen bazı depremlerin şiddetleri şu şekildedir: 3 Mayıs 2025 tarihinde, saat 18:05'te Kıyısın köyünde kaydedilen deprem 2,4 şiddetindedir. 19 Mayıs 2025 tarihinde, saat 05:25'te Ahlat'ta kaydedilen deprem 1,1 şiddetindedir. Depremlerin şiddetlerini ve derinliklerini öğrenmek için AFAD'ın deprem.afad.gov.tr adresindeki resmi deprem verileri sitesi ziyaret edilebilir.

Jeoloji ve jeofizik arasındaki temel farklar şunlardır: Araştırma Yöntemleri: Jeofizik, Dünya'nın iç ve dış yapıları hakkında bilgi edinmek için fiziksel prensipleri, yerçekimi, sismik dalgalar, elektriksel ve manyetik özellikleri inceler. Jeoloji, kayaçların bileşimini, yapılarını, yerlerini ve oluşum süreçlerini araştırır. Perspektif: Jeofizik, anlık olaylar ve hızlı değişimlere odaklanır. Jeoloji, uzun zaman ölçekli süreçler ve yavaş değişimleri ele alır. Gözlem: Jeofizik mühendisleri, yeraltındaki yapıları jeofizik aletler kullanarak inceler. Jeologlar, yüzeydeki kayaçları ve yeryüzü şekillerini gözlemleyerek çalışır.

İzotopik analizin bazı kullanım alanları: Çevre bilimleri: Kirleticilerin kaynağını belirlemek, çevresel kirlilik çalışmalarını yürütmek ve insan faaliyetlerinin çevre üzerindeki etkilerini izlemek. Jeoloji: Kayaçların ve minerallerin yaş tayininde, yer altı suyu hareketlerinin izlenmesinde ve fosil yakıtların kökeninin belirlenmesinde kullanılır. Biyoloji: Metabolik yolların ve besin zincirlerinin incelenmesinde, canlı organizmalardaki izotop oranları beslenme alışkanlıkları, göç yolları ve ekolojik etkileşimler hakkında bilgi verir. Gıda sektörü: Gıda tağşişi tespitinde, ürünlerin kökenini belirlemede ve gıda orijinalliğini doğrulamada kullanılır. Arkeoloji: Antik diyetlerin ve nüfus hareketlerinin araştırılmasında, arkeolojik malzemelerin karakterizasyonunda yararlanılır. Endüstriyel süreçler: Nükleer atıkların izlenmesi ve güvenliğinin sağlanmasında, proses kontrolünde kullanılır.

Ankara'da doğrudan büyük bir fay hattı bulunmamakla birlikte, şehrin çevresinde ve sınır ilçelerinde aktif fay hatları mevcuttur. Ankara'daki bazı fay hatları şunlardır: Kuzey Anadolu Fay Hattı. Kırşehir Keskin Fay Hattı. Haymana-Bala Fayları. Tuz Gölü Fay Hattı. Ayaş, İnönü-Eskişehir, Seyfe, Çeltikçi, Salanda, Kesikköprü, Küredağ, Balaban ve Afşar Fay Kuşakları. Türkiye Deprem Tehlike Haritası'na göre Ankara, 3. ve 4. derece deprem bölgesi olarak sınıflandırılır.

15 Şubat 2025 tarihinde Rusya'nın Altay bölgesinde meydana gelen depremin büyüklüğü 6,4 olarak ölçülmüştür.

Zemin etüdü, aşağıdaki mühendisler tarafından yapılır: jeoloji mühendisleri; jeofizik mühendisleri; inşaat mühendisleri. Zemin etüdü bir ekip işi olduğundan, zemin ve temel etüdü ekibi inşaat mühendisi, jeoloji mühendisi ve jeofizik mühendisinden oluşur.

Jeoloji okuyan biri, yani jeoloji mühendisi, çeşitli alanlarda çalışabilir: Doğal kaynak araştırmaları: Metalik madenler, endüstriyel hammaddeler, enerji hammaddeleri ve su kaynaklarının aranması ve ekonomik kullanımı. Afet yönetimi: Deprem, heyelan, kaya düşmesi gibi doğa kaynaklı afetlerin önlemlerinin alınması, sıvılaşma ve su baskını gibi olayların değerlendirilmesi. Çevre analizi: Su ve toprak kirliliği, geri dönüşüm sorunlarının çözümü ve jeotermal enerji kaynaklarının araştırılması. Mühendislik projeleri: Baraj, tünel, karayolu, demiryolu ve enerji santralleri gibi yapılar için jeolojik etütlerin yapılması. Akademik kariyer: Üniversitelerde araştırma ve öğretim faaliyetleri. Jeoloji mühendisleri, kamu kurumları ve özel sektörde, ayrıca kendi danışmanlık ofislerinde çalışabilirler.

Türkiye'deki dört büyük fay hattı, Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF), Batı Anadolu Fay Hattı ve Çankırı Fay Hattı olarak adlandırılır. Kuzey Anadolu Fay Hattı, doğudan batıya doğru uzanır ve Saros Körfezi'nden başlayarak Marmara Denizi, Sapanca Gölü, Adapazarı, Tosya ve Erzincan üzerinden Van Gölü kuzeyine kadar uzanır. Doğu Anadolu Fay Hattı, Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş'a kadar devam eder ve Erzincan'dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşir. Batı Anadolu Fay Hattı, Ege Bölgesi'nde yer alır ve yaklaşık 120 bin kilometrekarelik bir alanda doğu-batı uzanışlı, kuzeyden-güneye doğru sıralanan pek çok faydan oluşur. Çankırı Fay Hattı, İç Anadolu Bölgesi'nde bulunur ve bölgesel olarak önemli sismik aktivitelere neden olabilir.

Sel ve taşkın arasındaki temel farklar şunlardır: Sellerde su ile birlikte fazla miktarda iri materyal (taşıntı) taşınırken, taşkınlarda iri materyal taşınımı çok az olur. Seller, genellikle yüksek ve fazla eğimli arazideki nispeten küçük havzalarda, yukarı havza akarsularında oluşur. Sellerin yatak dışına taşması bir su ve iri boyutlu malzeme baskını oluştururken, taşkınlar bir miktar asılı sediment taşıyan bir su baskını niteliğindedir. Sellerin ardından arazi, toprak verimliliğini azaltan bir taşıntı tabakasıyla kaplanırken, taşkınların ardından arazi, toprak verimliliğini artıran ince bir sediment tabakasıyla örtülür.

6-7 Şubat 2023 tarihleri arasında meydana gelen depremler, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri olarak bilinir. Bu tarihte iki büyük deprem yaşanmıştır: 1. İlk deprem: 6 Şubat 2023 saat 04:17'de Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen deprem, 7,7 Mw büyüklüğündedir. 2. İkinci deprem: 6 Şubat 2023 saat 13:24'te Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinde meydana gelen deprem, 7,6 Mw büyüklüğündedir. Bu depremler, Türkiye'nin 11 ilinde büyük yıkıma ve can kaybına yol açmıştır. 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından, 4 Şubat 2024 saat 03:00 itibarıyla bölgede toplam 45 bin 756 deprem meydana gelmiştir.

Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde tehlikeli olan fay hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı'dır (DAF). Doğu Anadolu Fay Hattı, Erzincan'dan Hatay'a kadar uzanır ve sık sık sismik hareketlere sahne olur. Türkiye'deki diğer tehlikeli fay hatları ise Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF) ve Batı Anadolu Fay Hattı'dır (BAF). Deprem riski taşıyan bölgelerde yaşayan kişilerin, yerel yönetimlerin zemin etütlerini dikkate alması, yapılaşmanın denetlenmesi ve deprem konusunda bilinçlenmesi önemlidir.