İran

Sahran ismi iki farklı ülkede bulunmaktadır: 1. İran: Sahran, Sistan ve Baluchestan eyaletinde, Iranshahr ilçesinde bir köydür. 2. Afganistan: Ayrıca, Sahran adında bir köy de Afganistan'da yer almaktadır.

İran'ın en iyi pirinci, özellikle Mazenderan, Gilan ve Gülistan gibi kuzey eyaletlerinde yetişir.

İran'da sokak düzeni, dini ve sosyal normların etkisi altında şekillenmiştir. Ülkede şeriat yasaları geçerlidir ve bu yasalar, günlük yaşamı ve sokak davranışlarını düzenler. Bazı özellikler: - Kıyafet kuralları: Kadınlar başlarını eşarp ile yarım şekilde örtmeli ve vücut hatlarını belli etmeyen kıyafetler giymelidir. - Ahlak polisi: Toplumda uygunsuz gördükleri durumları takip eden ahlak polisleri bulunur. - Çalışma günleri: Hafta sonu tatili Perşembe-Cuma günleridir. - Partiler ve gece hayatı: Alkol ve eğlence yerleri resmi olarak yasak olsa da, gizli partiler ve nargile kafeler mevcuttur. - Ulaşım: Şehirler arası yollar genellikle duble olup, ulaşım fiyatları uygundur.

Pers Kralı Büyük Kyros'un mezarı, İran'ın Pasargadae kentinde bulunmaktadır.

İranlılar kahvaltıda genellikle sıcak lavaş ekmeği, reçel ve tereyağı tüketirler. Ayrıca bazı günlerde buğday, kimyon, yağ, şeker, kıyma ile yapılan "haleem" adlı özel bir yemek de kahvaltıda yenebilir.

"Arkadaşımın Evi Nerede?" (Khane-ye doust kodjast?) filmi, İran'ın kuzeyinde yer alan Koker köyünde çekilmiştir.

"Kısas" adlı İran filmi, 2010 yapımı "Ceza" (Punishment) filmini ifade ediyor olabilir. Film, orta yaşlı bir adamın birisini öldürmesi ve idama mahkum edilmesi konusunu işliyor.

SAIPA otomobil fabrikası iki farklı yerde bulunmaktadır: 1. İran, Karaj. 2. Suriye, Homs.

İran'daki Türkler, üç ana bölgede yoğunlaşmıştır: 1. Kuzey-Batı Bölgesi: Türkiye sınırına kadar uzanan bu bölgede, Hoy, Kazvin, Makü, Meraga, Merend, Save gibi şehirler bulunmaktadır ve bu bölgede İran Türklerinin dörtte üçü yaşamaktadır. 2. Kuzey-Doğu Bölgesi: Horasan Türkleri ve Türkmenlerin yaşadığı bu bölgede, Deregez, Küçan, Sebzevar, Şirvan, Türkmen ve Meşhed şehri yer almaktadır. 3. Güney ve Merkez Bölgesi: Kaşkayi, Bayat, Afşar, Halaç, Ağaçeri, Hamse gibi Türk boylarının yaşadığı bu bölgede, Ahvaz, Firuzabad, Kazrun, Şiraz şehirleri bulunmaktadır.

358 Füzesi, İran yapımı bir karadan havaya seyir füzesidir. Özellikleri: Uzunluk: 2,7 metre. Ağırlık: 58 kg. Menzil: 150 kilometre. Hız: 700 km/s. Kılavuz sistemi: GPS/INS-IIR. Elektro-optik arayıcı başlık: Hava koşullarının öngörülemezliğinden etkilenmeden hem gün ışığında hem de gece koşullarında çalışır. 358 Füzesi, dünyadaki ilk İHA tabanlı hava savunma füzesi olarak kabul edilir.

“İran Tarihi Coğrafyası” adlı eser, Vasiliy Viladimiroviç Barthold tarafından yazılmıştır.

İran'da Hayyam'ın etkisi, özellikle edebiyat ve felsefe alanlarında belirgin olmuştur. Ömer Hayyam, İran ve doğu edebiyatında rubai türünün kurucusu olarak kabul edilir ve rubaileri sonraki şairleri etkilemiştir. Hayyam'ın etkisi şu şekillerde görülür: - Şairler: Hayyam'ın felsefi düşünceleri ve hayata bakışı, Hâfız, Mevlevî, Bâbâ Afzal-ı Kaşânî ve Hakânî gibi şairleri etkilemiştir. - Nedîm: 18. yüzyıl şairi Nedîm, rubailerinde Hayyam'ın tarzını ve bazı temalarını benimsemiştir. - Genel algı: Hayyam, İran'da bir bilim insanı, astronom ve matematikçi olarak da tanınır ve eserleri varoluşçu ve hümanist hareketlerin öncüsü olarak görülür.

İran'da iki ana komünist örgüt bulunmaktadır: 1. Tudeh Partisi (Kitleler Partisi): 2 Ekim 1941'de kurulan ve 1953 darbesine kadar İran'daki başlıca politik partilerden biri olan komünist parti. 2. İran Komünist Partisi (CPI): 2 Eylül 1983'te kurulan ve ağırlıklı olarak Kürt üyelerinden oluşan parti.

İran'ın en iyi aşk filmleri arasında şunlar öne çıkmaktadır: 1. "The Color of Paradise" (1999): Majid Majidi'nin yönettiği bu film, kör bir çocuğun hayatını ve onunla ilişkisi olan babasının duygusal yolculuğunu anlatır. 2. "Leila" (1997): Dariush Mehrjui'nin yönettiği film, evlilik, aşk ve toplumsal baskılar arasındaki çatışmayı ele alır. 3. "Taste of Cherry" (1997): Abbas Kiarostami'nin ödüllü filmi, umutsuzluğun ortasında bir aşk hikayesini anlatır. 4. "Allah Yakındır" (2006): Köy öğretmenine aşık olan Rıza'nın hikayesini işleyen bu film, aşkı ruhanî ve irfânî bir bakış açısıyla inceler.

Hâtifî, 822 yılında (1419) Herat'ın Câm bölgesindeki Harcird kasabasında doğmuş İranlı bir şairdir. Eserleri: 1. Dîvân: Tek yazma nüshası bilinmektedir (Kahire Dârü’l-kütübi’l-Mısriyye, nr. 186). 2. Hamse: Nizâmî'yi taklit ederek kaleme aldığı eser şu mesnevilerden meydana gelmektedir: - Leylâ vü Mecnûn: Nizâmî'nin aynı adlı eseri örnek alınarak yazılmıştır. - Heft Manẓar: Nizâmî'nin Heft Peyker'i örnek alınarak yazılmıştır. - Şîrîn ü Ḫüsrev: Nizâmî'nin Ḫüsrev ü Şîrîn'ine nazîre olarak yazılmıştır. - Timurnâme: 4500 beyit tutan bu eser, Timur'un hayatını ele alır. - İsmâʿîlnâme (Şâhnâme-i Hâtifî): Şah İsmâil devrini anlatan bu eser, daha sonra kaybolmuştur. Hâtifî, 927 yılında (Ocak 1521) Harcird'de vefat etmiş ve Çehâr Bâgī Tekkesi'ne defnedilmiştir.

İran'ın Ankara'da bir büyükelçiliği bulunmaktadır.

"Şam Saatine Göre" (Be Vaghte Sham) filmi, İranlı bir pilot ve oğlunun Suriye'de IŞİD tarafından esir alınmasını konu almaktadır. Film, Direniş Ekseninin IŞİD ve benzeri terör örgütlerine karşı verdiği mücadeleyi ve fedakârlıkları anlatmaktadır.

Kent Mix Aroma sigaraları, İran'da üretilmektedir.

İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi, 1979 yılında yaşanan siyasi huzursuzluklar ve muhalefetin büyümesi nedeniyle tahttan indirildi. Şah'ın tahttan indirilmesine yol açan bazı nedenler şunlardır: - Demokratik yollarla seçilmiş olan ve ABD-Britanya destekli bir darbeyle görevinden uzaklaştırılacak başbakan Muhammed Musaddık'ın petrol endüstrisini millileştirmesi. - Seküler bir Müslüman olarak, izlediği güçlü modernleşme ve sekülerleşme siyaseti. - İsrail ile olan ilişkileri, geleneksel tüccar sınıfıyla çatışması ve kendisi, ailesi ve yönetici elit ile ilgili yolsuzluk iddiaları. - Komünist Tudeh Partisi'nin yasaklanması, istihbarat örgütü SAVAK'ın siyasi muhalifler üzerinde uyguladığı baskı. - ABD ve Britanya'nın iktidarına olan desteği.

"Shayda" filmi, İranlı bir anne ve kızının Avustralya'daki bir kadın sığınma evinde yaşadıkları deneyimi anlatıyor. Hikaye, İran Yeni Yılı (Nevruz) kutlamaları sırasında geçiyor ve ana karakter Shayda, altı yaşındaki kızıyla birlikte eski kocasından uzaklaşmaya çalışırken özgürlük arayışına giriyor.