İdeoloji

İdeolojik sapma, bir kişinin veya kurumun karar ve davranışlarını etkileyebilecek güçteki düşüncelerden, belirli bir amaçla ayrılma anlamına gelir. İdeolojik sapmanın bazı örnekleri: Sovyetler Birliği'nde revizyonist-oportünist sapma. Yugoslavya'da Tito'cu revizyonizm. Çin'de ÇKP revizyonizmi. Ayrıca, "ideolojik sabotaj" terimi, sosyalist ülkelerde, anti-komünist merkezlerin ve istihbarat teşkilatlarının, sosyalist toplum içindeki muhalif grupları ve örgütleri teşvik ederek sosyalist sisteme karşı yıkıcı faaliyetler yürütmeye yönlendirmesi olarak tanımlanır.

Twitter'da "muhafazakar" ifadesi, belli olan durumların değişmesine izin vermeyen, kollayan, tutucu anlamlarında kullanılmaktadır. Ayrıca, Twitter'da farklı görüşlere maruz kalan kullanıcıların daha hoşgörülü olacağı teziyle yapılan bir deney, insanların zamanla sadece kendi görüşünden kişileri ve kurumları takip etmeye başlayınca görüşlerinde daha radikal olduklarını ortaya koymuştur.

Liberteryenizm (özgürlükçülük), özgürlüğün ve bireysel hakların en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryenler: Devletin mümkün olduğunca küçük ve sınırlı olması gerektiğini savunur. Bireylerin kendi hayatları üzerinde kontrol sahibi olma hakkını ve serbest piyasa ekonomisini destekler. Mülkiyet haklarına saygı gösterilmesi gerektiğini düşünür. Bireylerin kendi eylemlerinden sorumlu olduğuna inanır. Liberteryenizm, farklı düzeylerde ve konularda çeşitli görüşlere sahip insanları içerebilecek geniş bir yelpazeye sahip bir ideolojidir.

Atatürk'ün ülkü anlayışının bazı özellikleri: Milliyetçilik: Atatürkçü düşünce, Türk milletini dil, kültür ve ülkü birliği ile birbirine bağlı vatandaşların oluşturduğu bir toplum olarak kabul etmiştir. İnsancıllık: "Ne mutlu Türk’üm diyene!" özdeyişiyle millî imanı perçinleyen Atatürk, aynı zamanda insanlık ülküsünün ve insan sevgisinin de simgesidir. Çağdaşlık: "Yurtta barış, cihanda barış" ilkesi, milliyetçiliğin insancıl yönünü işaret eder. Akıl ve bilim: Atatürk, ilhamlarını gökten ve gaipten değil, doğrudan hayattan aldığını belirtmiştir. Modernleşme: Atatürkçülük, millî ve bağımsız bir devlet kurma, yönetme ve yaşatma demektir. Bu anlayış, Atatürk'ün "Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir" sözü ile de desteklenir.

Sol ve sağ ideolojiler, siyasi yelpazedeki konumlarıyla tanımlanır. Sağ ideoloji, toplumsal hiyerarşiyi ve eşitsizliği doğal kabul eder. Temel özellikleri şunlardır: Milliyetçilik: Din, ahlak ve geleneksel değerlerin korunması. Muhafazakârlık: Sosyal düzenin ve hiyerarşinin devamı. Ekonomik liberalizm: Neoliberal ekonomik pazar unsurlarının korunması. Sol ideoloji, toplumda eşitsizliklerin azaltılmasını ve dezavantajlı grupların desteklenmesini savunur. Temel özellikleri şunlardır: Eşitlik odaklılık: Ekonomik ve sosyal dengenin kurulması. Devlet müdahalesi: Devletin siyasi, ekonomik ve sosyal hayat üzerindeki kontrolünün artırılması. Devrimcilik: Radikal değişim ve halk egemenliği. Bazı sol ve sağ ideolojiler: Sağcılık: Faşizm, nasyonal sosyalizm, dini sağ. Solculuk: Sosyalizm, sosyal demokrasi, komünizm, anarşizm.

Peronizm, Arjantin'de ortaya çıkan ve adını 1946-1955 ile 1973-1974 yılları arasında Arjantin devlet başkanı olan Juan Domingo Perón'dan alan bir siyasi ideolojidir. Peronizmin temel savunduğu fikirler: Sosyal adalet ve ekonomik eşitlik: Hükümet müdahalesi ve çalışan sınıfa destek ile sosyal adalet ve ekonomik eşitliğin sağlanması. İşçi hakları: İşçi sınıfının yaşam koşullarının iyileştirilmesi, işçi hakları, sosyal refah programları ve stratejik endüstrilerin millileştirilmesi. Milliyetçilik: Ulusal egemenliğin ve kendi kaderini tayin hakkının önemi, ekonomik konularda korumacı duruş. Anti-emperyalizm: Özellikle Soğuk Savaş döneminde anti-emperyalist duruş. Popülizm: Kitlelerle bağlantı kurma ve popüler duygulardan yararlanma. Peronizm, başlangıcından bu yana hem sol hem de sağ politikalarla ilişkilendirilmiştir.

Bazı ideolojiler şunlardır: Siyasi ideolojiler: Anarşizm; Otoriterlik; Komünizm; Muhafazakârlık; Sosyalizm; Faşizm; Liberalizm; Milliyetçilik; Popülizm; Köktendincilik. Felsefi ideolojiler: Platonizm; Aristotelesçilik; Modernizm; Postmodernizm. Dini ideolojiler: İslam; Hristiyanlık; Budizm. İdeoloji, özellikle tamamen epistemik olmayan nedenlerle bir kişi veya grup tarafından benimsenen inanç veya felsefeler bütünüdür.

Sağ ve sol kavramları, siyasi ve ideolojik ayrımları ifade eder. Sağ fikirler genellikle şu unsurları içerir: din, gelenekçilik, muhafazakârlık; liberallik; demokratlık; milliyetçilik. Sol fikirler ise genellikle şu unsurları savunur: sınıf eşitliği; özgürlük; sosyal adalet; laiklik. Bu kavramlar, ilk olarak 1789 Fransız Devrimi sırasında, parlamentodaki farklı grupların oturma düzeninden esinlenerek ortaya çıkmıştır.

Milliyetçilik, belirli bir milletin çıkarlarını, özellikle egemenliğini ve özyönetimini kazanmayı, daha sonra bunu ilelebet sürdürmeyi amaçlayan ideolojik bir fikir hareketidir. Bu ideoloji, milletin bir yönetim için doğal ve ideal bir temel ve tek haklı politik güç kaynağı olduğunu savunur. Atatürk'ün özetlediği şekliyle milliyetçilik, "ait olduğu milletin varlığını sürdürmesi ve yüceltmesi için diğer bireylerle birlikte çalışmaya, bu çalışmayı ve bilinci, diğer kuşaklara da yansıtmaya" denir.

Sağcılar, genellikle aşağıdaki görüşleri savunur: Bireysel özgürlük: Bireylerin devlete müdahale olmadan kendi kararlarını verebilmelerini savunurlar. Geleneksel değerler: Toplumun geleneksel değerlerine önem verirler ve bu değerleri korumayı amaçlarlar. Piyasa ekonomisi: Serbest piyasa ekonomisinin rekabeti artırarak ekonomik büyümeyi teşvik edeceğine inanırlar. Devlet müdahalesi: Devlet müdahalesini minimize etmeyi savunurlar. Toplumsal hiyerarşi ve eşitsizlik: Toplumsal eşitsizliği kabul eder veya desteklerler; bu eşitsizliğin millet, din, kültür veya rekabet gibi çeşitli nedenlerden kaynaklandığını savunurlar. Sağcılığın tanımı, toplumlara, tarihi dönemlere ve siyasal düzenlere göre değişiklik gösterebilir.

Anavatan Partisi, merkez sağ bir siyasi partiye sahiptir. Partinin ideolojisi şu dört eğilime dayanmaktadır: 1. Milliyetçi. 2. Muhafazakâr. 3. Sosyal adaletçi. 4. Rekabete dayalı serbest pazar ekonomisini esas alan. Ayrıca, Anavatan Partisi neoliberal ve liberteryen bir ideolojiye de sahiptir. Parti, kendisini milli değerlere önem veren, liberal politikaları savunan ve serbest piyasa ekonomisini temel alan bir parti olarak tanımlamaktadır.

Evet, Marksist solcudur. Marksizm, toplumsal ve siyasal durumlar söz konusu olduğunda sol ile özdeşleştirilen ideolojilerden biridir. Marksist, siyasal, ekonomik ve felsefi açıdan Karl Marx’ın düşüncelerini benimseyen kişilere denir.

Hayır, nihilizm ve anarşizm aynı şey değildir. Nihilizm, her türlü otoriteye boyun eğmemek ve tüm değer, kurum ve düzenleri yıkmak gerektiğini savunur. Anarşizm ise devlet ve her türlü otoritenin ortadan kaldırılması gerektiğini, insanların devlet olmadan daha adil ve mutlu yaşayabileceklerini savunur. İki kavram arasındaki temel fark, nihilizmin daha içe kapanık ve umutsuz bir bireyselciliği temsil ederken, anarşizmin daha dışa dönük ve değişim odaklı bir yaklaşımı benimsemesidir.

Demokrat Parti (DP), liberal muhafazakârlık, ekonomik liberalizm ve sağ popülizm ideolojilerine sahiptir. DP'nin ideolojisi, kuruluş beyannamesinde de yer aldığı üzere, yerel yönetimlere yetki devri, devletin küçültülmesi, liberalizm, KİT satışlarının ve devlet tekellerinin özelleştirilmesi gibi unsurları içerir.

Antonio Gramsci'nin eleştirel teorisi, sosyal kurum ve ilişkileri veri olarak kabul etmeyerek bu olguların kültürel, entelektüel ve toplumsal kökenlerine iner. Gramsci'nin eleştirel teorisinin bazı temel özellikleri: Hegemonya: Gramsci, kapitalist sınıfın kültürel hegemonya kurarak toplumu kendi çıkarlarına uygun şekilde düşünmeye ve davranmaya ikna ettiğini savunur. Sivil toplum: Gramsci, sivil toplumu, devletten bağımsız görünen ancak aslında devletin çıkarlarını yansıtan kurumlar bütünü olarak tanımlar. Entelektüeller: Entelektüeller, toplumsal grupların lehine rıza ve zoru örgütleyerek toplumsal düzeni dönüştürebilir. Praksis: Birey, yapılar tarafından kuşatılmıştır ve bundan kurtulmak için diğer bireylerle işbirliği yapmalıdır. Tarihsel blok: Altyapı ile üstyapının birleştiği alan olarak tarihsel blok, belirli bir sosyal düzen için rızanın altyapısını oluşturur.

Sosyal demokratların neden solcu olduğuna dair bazı nedenler: Tarihsel köken: Sosyal demokrasi, 19. yüzyıl işçi hareketine dayanır ve başlangıçta farklı eğilimlerdeki sosyalistler için kullanılan bir terimdir. Hedefler: Sosyal demokrasi, gelir dağılımı eşitsizliğini azaltmayı, fırsat eşitliğini artırmayı ve sosyal refah politikalarını desteklemeyi hedefler. İdeolojik duruş: Sosyal demokratlar, kapitalizmin eşitsizliklerini sosyal refah programları aracılığıyla gidermeyi ve özel mülkiyeti destekleyerek karma bir piyasa ekonomisi oluşturmayı savunur. Ancak, sosyal demokratların solcu olup olmadığı konusu tartışmalıdır; bazı görüşlere göre sosyal demokratlar, liberal ve kapitalist unsurları da içeren bir ideolojiye sahiptir.

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Anarşizm, bireyin toptan özgürlüğünü, devlet kurumunun yokluğunda da insanların bir toplum düzeni, üstelik daha adaletli ve özgürlükçü bir toplum düzeni kurabileceğini savunan bir ideolojidir.

Ülkücüler, ulusalcılık ve milliyetçiliğe dayalı bir siyasi ideoloji olan ülkücülüğe inanırlar. Ülkücülüğün temel ilkeleri arasında şunlar yer alır: Türk-İslam sentezi. Türk milletinin birliği. Türk kültürünün ve kimliğinin korunması. Güçlü bir ulusal kimlik. Ayrıca, ülkücüler faşizm, komünizm, kapitalizm ve emperyalizmin Türkiye ve dünya çıkarları için uygun olmadığını savunurlar.

Ülkücü, "ideali doğrultusunda mücadele eden" anlamına gelir. Ülkücülük ise, Türk milliyetçiliğine dayanan, Türk milletinin birlik ve beraberliğini savunan, milliyetçilik ve vatan sevgisini temel alan bir siyasi ve ideolojik akımdır. Bu ideoloji, Türk kimliğinin korunması, vatan sevgisi, bağımsızlık ve İslam değerlerinin savunulması gibi temel unsurları içerir. Ülkücülüğün kökenleri, Ziya Gökalp ve Nihal Atsız gibi Türkçülük akımının önde gelen isimlerinin fikirlerine dayanır. Ülkücülük, özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Türkiye’nin siyasi ve sosyal hayatında etkili olmuş ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) çatısı altında kurumsallaşmıştır.

Eski solcuların ayrılmasının birkaç nedeni vardır: Hükûmetlerin anti-komünist saldırıları. Parti içi bölünmeler. Kişisel çıkar değişiklikleri.