Hesaplar

Hesapların işleyiş kuralları, muhasebe sisteminde finansal olayların kayıt altına alınması ve sınıflandırılması için belirlenen kurallardır. Bu kurallar, hesap türüne göre değişiklik gösterir: 1. Varlık Hesapları: Artışlar borç tarafına, azalışlar ise alacak tarafına kaydedilir. 2. Kaynak Hesapları: Artışlar alacak tarafına, azalışlar ise borç tarafına kaydedilir. 3. Gelir Hesapları: Artışlar alacak tarafına, azalışlar ise borç tarafına kaydedilir. 4. Gider Hesapları: Artışlar borç tarafına, azalışlar ise alacak tarafına kaydedilir. Ayrıca, her hesabın borç ve alacak taraflarının eşit olması gerektiği ve hesapların dönem sonunda kapatılıp bakiye vermesi gerektiği de önemli kurallardır.

242 ve 252 hesaplar arasındaki fark, izledikleri varlık türleridir. - 242 hesabı, iştiraklerin sermaye paylarının izlendiği hesaptır. - 252 hesabı, işletmenin her türlü binalarının ve bunların ayrılmaz parçalarının izlendiği hesaptır.

320 nolu hesap, satıcılar hesabı olarak bilinir ve işletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senetsiz borçların takip edildiği hesaptır.

Muhasebe kıdem tazminatı, 372. Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı'nda izlenir.

391 muhasebe kodu, "Hesaplanan KDV" hesabını ifade eder.

679 ve 689 hesaplar, kanunen kabul edilmeyen giderler (KKEG) olarak değerlendirilmez. - 689 hesap, "Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar" hesabı olup, bu hesapta çeşitli olağanüstü giderler ve zararlar kaydedilir. - 679 hesap ise "Olağanüstü Gelir ve Kazançlar" hesabıdır ve sabit kıymet satışından elde edilen kazançlar gibi gelirleri içerir.

689 ve 690-691 hesaplar, muhasebe kayıtlarında farklı işlevlere sahiptir: 1. 689 Hesap: Bu hesap, kanunen kabul edilmeyen giderlerin kaydedildiği hesaptır. 2. 690-691 Hesaplar: - 690 Dönem Kârı veya Zararı Hesabı: Dönem içindeki tüm gelir ve gider hesaplarının kapatıldığı ana hesaptır. - 691 Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları Hesabı: Dönem kârı üzerinden hesaplanan vergi ve diğer yasal yükümlülüklerin izlendiği hesaptır.

329 ve 331 hesaplar, farklı türdeki borçların izlenmesi için kullanılır: 1. 329 Hesap (Diğer Ticari Borçlar): Bu hesap, 32 ticari borçlar hesap grubundaki kalemlerin kapsamına girmeyen ticari borçların izlendiği hesaptır. İşleyişi şu şekildedir: - Borcun doğması durumunda hesaba alacak olarak kaydedilir. - Borç ödendiğinde ise hesap borç tarafına kaydedilir. 2. 331 Hesap (Ortaklara Borçlar): Bu hesap, işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla ortaklara borçlu bulunduğu tutarların izlendiği hesaptır. İşleyişi şu şekildedir: - Borcun doğması halinde hesaba alacak olarak kaydedilir. - Ödenmesi durumunda ise hesap borç tarafına kaydedilir.

Gelir tablosu hesapları iki ana kategoriye ayrılır: 1. Gelirler: İşletmenin faaliyetlerinden elde ettiği tüm gelirleri içerir. 2. Giderler: İşletmenin faaliyetlerini sürdürebilmek için yaptığı harcamaları ifade eder.

600 kodlu hesaplar alacak taraflıdır.

Enflasyon düzeltmesinden sonra satış zararı, 659 hesap altında muhasebeleştirilir.

SSK hesabı ifadesi, Sosyal Sigortalar Kurumu hesabını ifade ediyor olabilir. Ana hesaplar ise muhasebede, varlıklar, borçlar ve sermayeyi temsil eden bilanço hesapları ile gelir ve giderleri temsil eden sonuç hesapları için kullanılan bir terimdir.

602 Diğer Gelirler Hesabı, işletmenin ana faaliyetleri dışında kalan satışları ve diğer gelirleri izlemek için kullanılır. Bu hesabın işleyişi şu şekildedir: 1. Borç Kaydı: Dönem içindeki faaliyetlerden doğan sübvansiyon, vergi iadesi, vade farkları gibi tutarlar ilgili hesaba borç olarak kaydedilir. 2. Alacak Kaydı: Aynı tutarlar daha sonra 602 Diğer Gelirler Hesabına alacak olarak aktarılır. Bu hesap, işletmenin faaliyet zararını gidermek veya hasılattaki düşüklüğü telafi etmek amacıyla kullanılır ve sermaye katkısı niteliğinde olmayan mali yardımları da içerir.

900'lü hesaplar, tek düzen hesap planında nazım hesaplar olarak adlandırılır ve alt hesapları şunlardır: 1. 900. Teminat Mektuplarından Alacaklar Hesabı. 2. 901. Teminat Mektuplarından Borçlar Hesabı. Bu hesaplar, işletmenin sahip olmadığı ancak kayıtlarının tutulması gereken değerleri izlemek için kullanılır ve varlık ile kaynaklarda değişime neden olmazlar.

Satıcılar Hesabı ve Diğer Ticari Borçlar Hesabı arasındaki fark, borçların niteliğine ve vadesine göre belirlenir. - Satıcılar Hesabı: İşletmenin faaliyet konusuyla ilgili mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senetsiz borçların takip edildiği hesaptır. - Diğer Ticari Borçlar Hesabı: Ticari borçlar kapsamında yer almayan, diğer çeşitli borçların izlendiği hesaptır.

Faiz geliri, 642 Faiz Gelirleri Hesabı'nda izlenir.

Geçici mizanda hesap bakiyelerinin farklı olmasının nedeni, muhasebe kayıtlarında yapılan hatalar veya eksik işlemler olabilir. Geçici mizan, her ay sonunda düzenlenen ve muhasebe hesaplarının geçici bakiyelerini gösteren bir tablodur.

171 ve 172 hesaplar, muhasebede "Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri" hesap grubundadır. 171 hesap, bu gruptaki alt hesaplardan biridir ve yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinin maliyetlerinin izlendiği hesaplardan birini temsil eder. 172 hesap ise aynı hesap grubunda yer alan diğer bir alt hesaptır.

Dolu bir tahsilat makbuzunda eksik olabilecek bilgiler şunlardır: 1. Makbuzun düzenlenme tarihi. 2. Ödeme yapan kişinin adresi ve telefon numarası. 3. Ödemenin hangi amaçla yapıldığı (örneğin, fatura ödemesi, avans gibi). 4. Ödeme şeklinin (nakit, çek, havale vb.) belirtilmemesi. 5. Makbuzun seri numarası ve makbuz düzenleyenin kimliği. Bu bilgilerin eksik olması, makbuzun geçerliliğini ve hukuki delil niteliğini etkileyebilir.

İnşaat muhasebesinde kullanılan bazı temel hesaplar şunlardır: 1. Varlık Hesapları: İşletmenin sahip olduğu varlıkları izler. 2. Kaynak Hesapları: İşletmenin kaynaklarını gösterir. 3. Gider Hesapları: İşletmede bir gider ortaya çıktığında öz sermaye azalacağından, ilgili gider hesabı borçlandırılır. 4. Gelir Hesapları: İşletmede bir gelir ortaya çıktığında öz sermaye artacağından, ilgili gelir hesabı alacaklandırılır. 5. Nazım Hesaplar: İşletmenin varlıklarını, kaynaklarını, gelirlerini ve giderlerini değiştirmeyen ama değiştirme ihtimali olan olayları izler.