HalkOyunları

Diyarbakır'ın en meşhur halk oyunu konusunda kesin bir görüş bulunmamakla birlikte, Delilo (Delile) ve Govend (Halay) oyunları sıkça öne çıkmaktadır. Delilo: Genellikle mutlu zamanlarda, özel günlerde, kına, düğün ve bayram gibi etkinliklerde karşılıklı manilerle oynanarak neşe katma amacı taşır. Govend (Halay): Erkek ve kadın halayı olarak ikiye ayrılır. Ayrıca, Harrani (Esmerim), Şuşane (Tek Ayak) ve Çepik gibi oyunlar da Diyarbakır'ın yöresel halk oyunları arasında yer alır.

Artvin yöresi halk oyunları, oynayan gruplara göre şu şekilde sınıflandırılabilir: Tek başına oynanan oyunlar: Ondörtlü, Teşi, Sarıçiçek, Tamara. İkili oynanan oyunlar: Ondörtlü, Teşi, Sarıçiçek, Tamara. Grup halinde oynanan oyunlar: Karma (kız-erkek birlikte) ve sadece kadınlardan veya sadece erkeklerden oluşan gruplar halinde oynanan oyunlar. Ayrıca, Artvin yöresi halk oyunları, oyun türü ve kökenine göre de farklı kategorilere ayrılabilir: Karma oyunlar (kız-erkek birlikte oynanan oyunlar): Atabarı, Arhavi Canlısı, Daldalan, Hemşin (Borçka Hemşin, Hopa Hemşin), Ondörtlü, Sarı Çiçek (Sarı Kız), Şavşat Barı, Memetina. Kadın oyunları: Acara Kız, Ahçik Barı, Cilveloy, Döne, Koçeri, Narina. Erkek oyunları: Atom, Calika, Coşkun Çoruh, Deli Horon, Düz Horon, Kobak, Papilat, Üç Ayak.

Sümer Ezgü'nün seslendirdiği Teke Zortlatması, Antalya, Isparta, Burdur, Muğla gibi bölgelerin de içinde bulunduğu Teke Yöresi'ne aittir. Bu oyun, Yörüklerin beslediği keçilerin çiftleşme dönemindeki davranışlarını taklit eder; keçilerin dişilere kur yaparken sergiledikleri sıçramalar ve şahlanmalar, oyun figürlerine dönüşmüştür.

Eskişehir'in en meşhur halk oyunu zeybek olarak kabul edilir. Eskişehir'in diğer bilinen halk oyunları arasında ise "Düğün Halayı", "Bar", "Sırtıkız", "Halkalı Şeker" ve "Yaran Havası" bulunur.

Kafkas ve Azeri oyunları aynı değildir, ancak bazı benzerlikler bulunmaktadır. Kafkas oyunları, Azerbaycan'ın geleneksel halk oyunları arasında yer alır ve bu oyunlar, müziği ve koreografisi ile Azerbaycan ile Türkiye'nin izlerini yansıtır. Azeri oyunları ise, örneğin "Vağzalı" ve "Gazağı" gibi oyunlarla, Azerbaycan'ın zengin halk oyunları arasında önemli bir yer tutar. Özetle, Kafkas oyunları Azerbaycan halk oyunları arasında yer alırken, Azeri oyunları daha spesifik ve çeşitli bir halk oyunları koleksiyonunu ifade eder.

"Deliloy deliloy destane" türküsünün hikayesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bu türkü ile ilgili bazı bilgiler şu şekildedir: "Deliloy deliloy destane", Emrah ve aynı müzik camiasına ait bazı kişiler tarafından söylenen, eğlencelik bir türküdür. 90'lı yıllarda, ortaokul müzik derslerinde öğrencilere öğretilen bir şarkıdır. "Deliloy deliloy destane", Doğu ve Güneydoğu Anadolu'ya özgü bir halk oyunu olan "delilo" ile ilişkilidir.

Çayda Çıra oyununun oynanma sebeplerinden bazıları şunlardır: Aşk hikayesi. Düğün eğlencesi. Kültürel miras. Ayrıca, Çayda Çıra oyununun oynanma sebeplerinden biri de topluluk üyeleri arasında birlik ve beraberliği pekiştirmektir.

"Oy Nare" türküsü veya halk oyunu, belirli bir yöreye ait olarak tanımlanmamıştır. Türkü: "Oy Nare" türküsünün hangi yöreye ait olduğu hakkında bilgi bulunmamaktadır. Ancak, "Nare" adlı bir halk oyunu olduğu bilinmektedir. Bu oyun, Bitlis yöresine ait bir halay türüdür. Halk Oyunu: "Nare" halk oyunu, kadın-erkek bağlı dizilişte oynanan ağır ve yalın bir halay türüdür. Genellikle türkü veya davul-zurna eşliğinde oynanır.

Fethiye yöresine ait bazı halk oyunları şunlardır: Çömlek Kırdıran Havası; Kocaoğlan Zeybeği; Şu Köyceğiz Yolları; Ortacada Evimiz; Fethiye Zeybeği; Yayla Oyun Havası; Kıvrak Beşkaza; Ortaköy; Kabaardıç; Alyazmam. Ayrıca, Fethiye yöresinde Sarıcada Buğday Tanesi, Rodos Zeybeği, Ada Kordon Zeybeği, Ölü Deniz, Ağır Beşkaza, Kargı Deresi, Bahçalarda Kum Darı gibi oyunlar da oynanmaktadır. Fethiye, Teke yarımadasının batısında yer aldığı için oyunlarında teke (erkek keçi) hareketleri hakimdir.

"Stow halayı" hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, halay Türkiye'nin Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Çukurova bölgesinde oynanan halk oyunlarının genel ismidir. Halay, toplu halde yan yana dizilerek bir çember oluşturmak suretiyle oynanır. Halay türleri: Çukurova (Güney) halayları. Doğu halayları. Bozkır halayları.

Şebinkarahisar'ın meşhur oyunu Tamzara'dır.

"Kaleden Kaleye Şahin Uçurdum" halayının nasıl oynandığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, genel olarak halayların nasıl oynandığına dair bazı bilgiler mevcuttur. Halay oynarken dikkat edilmesi gerekenler: Diziliş: Oyuncular düz, hilal veya çember gibi şekiller oluşturur. Komutlar: Komutlar, mendil sallama, bakış, adım sayısı gibi çeşitli yöntemlerle verilir. El Vuruşları: Erkek oyuncular bel, omuz veya göğüs hizasında; kız oyuncular ise bel veya kalça hizasında el vurur. El Tutuşları: Erkeklerin serçe parmakla, tarak veya omuz tutuş gibi çeşitleri; kızların ise bel veya omuz hizasında tutuş gibi çeşitleri vardır. Disiplin: Oyun disiplini bozulmamalı, şahsi figürlere müsaade edilmemeli ve zılgıt, nara atılmamalıdır. Ayrıca, bu halayın YouTube'da ritim karaoke versiyonu bulunmaktadır.

Malatya'ya özgü bazı oyunlar şunlardır: Tura Oyunu: İki ekip arasında oynanan bir savaş oyunudur. Halaylar: Ağırlama, Alkışta, Aşırma Halayı, Arapgir Halayı, Bapuri, Berde, Başayak Halayı gibi çeşitli halay türleri bulunur. Semahlar: Hızır Semahı, Bozok Semahı, Demdem Semahı, Arguvan Semahı, Kırat Semahı gibi törensel karakter taşıyan danslardır. Kına Havası: "Yüksek Ayvanlarda Bülbüller Öter" türküsü, kına gecelerinde genç kızlar ve kadınlar tarafından oynanır. Ayrıca, Elazığ'da delilo, Adıyaman'da beşayak, Bitlis'te papurini gibi oyunlar da Malatya'da kültürel etkileşim sonucu yaygın olarak oynanmaktadır.

Damat halayı oynamak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. 4 adım ileri, 4 adım geri gidilir. 2. Yerinde 3 adım atılır ve el çırpılır. 3. Sağ ayak ucu ile önce sol üst köşeye, sonra sağ üst köşeye ve son olarak sol ayağın yanına adım atılır. 4. Eller bel hizasından kaldırılır ve baş üstünde olacak şekilde 5 kez alkışlanır. 5. Tekrar halay kısmına dönülür. Damat halatının temposu gittikçe hızlanır, bu yüzden senkronize oynamak önemlidir. Damat halayı oynamak için YouTube ve TikTok gibi platformlarda eğitim videoları da bulunmaktadır.

Halay oynarken şu adımlar izlenebilir: Başlangıç: Halay, genellikle yavaş adımlarla başlar. Pozisyon: Oyuncular, yan yana dizilerek bir çember oluşturur. Hareket: Dans sırasında kollar, birbirinin omzuna atılabilir veya yalnızca parmaklar birbirine geçirilebilir. Ritim: Belirli bir ritim tutturulur. Adımlar: Halay koreografisi genel olarak ayak hareketlerine dayanır. Her yörenin kendine özgü halay kuralları olduğundan, doğru bir öğrenme için pratik yapılması önerilir.

Ceyhan üç ayak oyununun nasıl oynandığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, üç ayak halayı genel olarak şu şekilde oynanır: 1. Başlangıç: Oyuna sağ ayakla başlanır ve sağ ayak yere vurulur. 2. Adımlar: Üç adım, sağ, sol, sağ, sol, sağ adımlar atılır. 3. Bitiş: Sol ayak, sağ ayağın yanına getirilip yanaştırılır. Üç ayak halayının farklı bölgelerde çeşitli versiyonları olabilir. Üç ayak halayı öğrenmek için YouTube ve TikTok gibi platformlarda eğitim videoları bulunmaktadır.

"Hele Helesi Güzel" türküsü, Fatoş Eren tarafından seslendirilmiştir ve belirli bir yöreye ait olarak tanımlanmamıştır. Türkü sözleri, çeşitli coğrafi bölgelerle ilişkilendirilebilecek unsurlar içermektedir, ancak belirli bir yöreye özgü özellikler taşımamaktadır.

Fadik ismi, farklı anlamlara gelebilir: Fatma adının bir söyleniş biçimi. Çocuğunu sütten kesen kadın. Kumla örtülü deniz kıyısı. Özü, sözü doğru yiğit, fatih (fetheden ve hüküm veren). Cenab-ı Hakk’ın sıfatlarından biri. Fadik ismi, Arapça kökenlidir.

Artvin'in en meşhur halk oyunu Atabarı'dır. Atabarı, eskiden “Artvin barı” adıyla biliniyordu.

Teke Zortlatması, Burdur, Isparta, Antalya, Denizli ve Fethiye çevresinde her türlü bölgede oynanabilen bir halk oyunudur. Adını, teke adı verilen erkek keçinin hareketlerini yansıtmasından dolayı almıştır. Köken olarak, Yörüklerin yaşadığı dağlık yörelere dayanır.