Gazlar

Gazların akışkanlık özelliği, gaz akış ölçerler kullanılarak ölçülür. Bu ölçerler arasında en yaygın olanları şunlardır: 1. Diferansiyel basınç akış ölçümü: Boru akış yolundaki bir daralma boyunca basınç farkını belirleyerek gaz akışını ölçer. 2. Termal kütlesel akış ölçer: Isı transferi prensibine dayalı olarak gaz akışını ölçer. 3. Ultrasonik akış ölçer: Ses dalgalarını kullanarak gaz akış hızını, dolayısıyla hacmini veya kütle akış oranını belirler. Ayrıca, laboratuvar ortamında gazların hacmi, gaz büretleri kullanılarak sabit sıcaklık ve basınç altında ölçülür.

Açık hava basıncı (atmosfer basıncı), havayı oluşturan gaz moleküllerinin sahip oldukları ağırlıklarından dolayı temas ettikleri yüzeylere uyguladıkları kuvvetin birim yüzeye düşen kısmıdır. Gaz basıncı, gazların temas ettikleri tüm cisimlere uyguladıkları basınçtır. Özetle, açık hava basıncı, belirli bir noktanın üzerinde bulunan tüm gazların ağırlığından oluşurken; gaz basıncı, gazların herhangi bir yüzeye uyguladığı genel basıncı ifade eder. Farklar: - Kaynak: Açık hava basıncı, atmosferdeki gazların ağırlığından; gaz basıncı ise gazların kendi ağırlığından kaynaklanır. - Uygulama Alanı: Açık hava basıncı, genel olarak yüzeylere etki ederken; gaz basıncı, kapalı kaplardaki gazların kabın duvarlarına uyguladığı basıncı ifade eder.

Henry yasasına göre, bir sıvıda çözünen gaz miktarı, sabit sıcaklıkta sıvı üzerindeki basınç yükseltildikçe artar. Bu yasaya göre, çözünürlük ile basınç arasında doğru orantı vardır.

Şalomada iki tip gaz kullanılır: asetilen ve oksijen gazı.

Gazlarda dara, boş kabın kütlesidir.

Taşırma kabı ile kütle ölçümü, gaz maddelerin kütlesinin ölçülmesinde kullanılır. Ölçüm adımları: 1. Bir balonun içini hava ile doldurarak, içi hava dolu balonun kütlesini hassas terazide ölçün. 2. Daha sonra balonun havasını boşaltarak, boş olan balonun kütlesini ölçün. 3. İçi hava ile dolu kütle değerinden, boş iken ölçülen kütle değerini çıkarın.

Modüler hücrelerde bulunan gaz, SF6 gazı veya vakum olabilir.

Gazlarda basınç ve hacim ilişkisi, Boyle Yasası ile açıklanır: - Hacim arttıkça basınç azalır; - Hacim azaldıkça basınç artar. Matematiksel olarak bu ilişki, P1 .V1 = P2 .V2 formülü ile ifade edilir.

Arabalarda kullanılan bazı gaz çeşitleri: LPG (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı). Araba klima gazı. Ayrıca, araçlarda kullanılan gaz sistemleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Tek noktadan (mikserli) LPG sistemleri. Çok noktadan enjeksiyonlu LPG sistemleri. Sıralı LPG sistemleri. Sıvı LPG püskürtme sistemleri.

Yanma reaksiyonunda açığa çıkan gazlar şunlardır: 1. Karbondioksit (CO2): Organik maddelerin tam yanması sonucunda oluşur. 2. Karbon monoksit (CO): Tam yanma gerçekleşmediğinde ortaya çıkar, son derece zehirleyicidir. 3. Amonyak (NH3): Plastik ve bazı kimyasal maddelerin yanması sırasında oluşabilir. 4. Hidrojen (H2): Bazı yangın türlerinde, özellikle metal yangınlarında ortaya çıkabilir. 5. Kükürt dioksit (SO2): Kükürt içeren malzemelerin yanması sırasında açığa çıkar. 6. Formaldehit: Bazı yapı malzemeleri ve plastiklerin yanması sırasında oluşan zehirli bir gazdır. 7. Diyoksinler: Klor içeren malzemelerin yanması sırasında oluşan son derece toksik bileşiklerdir. 8. Fosgen (COCl2): Organik klor bileşiklerinin yanması sırasında oluşabilecek zehirli bir gazdır.

R12 ve R134 gazları aynı değildir. R12, diklorodiflorometan olarak da bilinir ve ozon tabakasına zararlı olduğu için kullanımı yasaklanmıştır. R134a ise 1,1,1,2-tetrafloroetan olarak adlandırılır ve R12'nin yerine geçmek üzere üretilmiştir.

Denizaltının dibe batması ve balonun yükselmesi farklı prensiplere bağlıdır. Denizaltının batması, içindeki hava veya suyun kontrol edilmesiyle gerçekleşir. Balonun yükselmesi ise içindeki havanın yoğunluğunun azalmasıyla olur.

Freon gazı, dünyanın en soğuk maddesi olarak kabul edilir.

Metan gazı çeşitli nedenlerle tehlikelidir: 1. Patlama Riski: Metan, hava ile karıştığında patlayıcı bir karışım oluşturabilir. 2. Boğulma Tehlikesi: Kokusuz ve renksiz olması, metanın uygun izleme ekipmanı olmadan tespit edilmesini zorlaştırır. 3. Sağlık Sorunları: Metanın doğrudan zehirli olmaması rağmen, solunum yolu tahrişine ve baş dönmesi, mide bulantısı, baş ağrısı gibi semptomlara yol açabilir. 4. İklim Değişikliği: Metan, güçlü bir sera gazıdır ve küresel ısınma ve iklim değişikliği üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.

Danfoss KVP 12 basınç düzenleme vanası, aşağıdaki soğutucu gazlarla birlikte kullanılır: R22, R1270, R134a, R290, R404A, R407A, R407C, R448A, R449A, R450A, R452A, R507A, R513A, R600, R600a.

Kömür yakılması sonucu başlıca şu gazlar açığa çıkar: 1. Karbondioksit (CO2): Atmosferdeki sera gazlarına en büyük katkıyı sağlar. 2. Kükürt dioksit (SO2): Asit yağmurlarının başlıca nedenlerinden biridir. 3. Azot oksit (N2O): Hava kirliliğini ve sağlık tehlikelerini artırır. 4. Metan (CH4): Küresel ısınmaya katkıda bulunan bir diğer gazdır.

Oksi-gaz kaynağında iki gaz kullanılır: yanıcı gaz ve yakıcı gaz. Yanıcı gazlar genellikle asetilen, propan, LPG ve hava gazı gibi gazlardır. Yakıcı gaz ise oksijendir.

En tehlikeli sanayi gazları arasında karbon monoksit (CO) ve metan (CH4) öne çıkmaktadır. - Karbon monoksit, renksiz, kokusuz ve son derece zehirli bir gazdır. - Metan, doğal gaz olarak bilinir ve patlayıcı özelliklere sahiptir.

Helyum ve neon gazlarının kullanım alanları şunlardır: Helyum: - Balonlar ve hava taşıtları: Helyum, balonları ve zeplinleri şişirmek için kullanılır, çünkü hafiftir ve yanıcı değildir. - Tıp: Solunum problemleri olan hastaların nefes almasını kolaylaştırmak için helyum-oksijen karışımları kullanılır. - Bilimsel araştırmalar: Süper iletkenlik çalışmalarında ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) cihazlarının soğutulmasında kullanılır. - Dalgıçlar: Derin deniz dalışlarında azot narkozunu önlemek için helyum-oksijen karışımları kullanılır. Neon: - Aydınlatma: Reklam panolarında ve neon tüplerinde parlak turuncu ışık yaymak için kullanılır. - Lazerler: Helyum-neon lazerlerinde kullanılarak doğruluk gerektiren ölçüm cihazlarında ve barkod tarayıcılarda yer alır. - Diğer kullanım alanları: Vakum tüplerinde, yıldırım önleyici tüplerde ve televizyon tüplerinde kullanılır.

Çevremizdeki sıkıştırılabilir maddeler şunlardır: Gazlar: Hava, karbondioksit, LPG gibi gazlar sıkıştırılabilir. Yumuşak katılar: Sünger, pamuk, oyun hamuru gibi maddeler basınca dayanıksız oldukları için sıkıştırılabilir. Ayrıca, plastik, metal ve kumaş gibi malzemeler de sıkıştırılabilir.