Fetihler

Akça Koca Bey, Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde önemli bir şahsiyettir çünkü: 1. Fetihler: Sakarya ve İzmit yöresine akınlar yaparak bazı kaleleri ele geçirmiş ve bu bölgeleri Osmanlı Beyliği'ne katmıştır. 2. Silah Arkadaşlığı: Ertuğrul Gazi, Osman Gazi ve Orhan Gazi'nin silah arkadaşı ve yoldaşıydı. 3. Ünvanı: İzmit üzerine sefere çıkacağı sırada Kandıra'da vefat etmiş ve vasiyeti üzerine otağının bulunduğu tepeye gömülmüştür. 4. Torunlarının Hizmetleri: Oğlu Hacı İlyas ve torunu Fazlullah, Osmanlı Devleti'nde önemli görevlerde bulunmuşlardır.

Osmanlı padişahlarının fethettiği bazı önemli yerler şunlardır: Fatih Sultan Mehmet: 1453 yılında İstanbul'u fethederek Bizans İmparatorluğu'na son verdi. Yıldırım Bayezid: 1389'da Kosova Meydan Muharebesi'ni kazanarak Balkanlar'daki Osmanlı topraklarını genişletti. Kanuni Sultan Süleyman: Avrupa'da (Macaristan ve çevresi), Orta Doğu ve Kuzey Afrika yönünde büyük seferler düzenledi. Yavuz Sultan Selim: Mısır, Suriye ve Hicaz'ı fethederek İslam dünyasının merkezi haline geldi. Orhan Bey: 1329'da İznik'i, 1326'da ise Bursa'yı fethetti. Osmanlı İmparatorluğu, 14. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Balkanlar, Anadolu, Kafkaslar ve Kuzey Afrika gibi birçok bölgeyi de fethetmiştir.

1453 yılından sonra Fatih Sultan Mehmet döneminde yapılan bazı önemli fetihler şunlardır: 1460: Mora Yarımadası'nın alınması. 1461: Sinop ve Trabzon'un fethi. 1462: Eflak'ın alınması. 1463: Bosna ve Hersek'in ele geçirilmesi. 1473: Otlukbeli Muharebesi ile Akkoyunlu Devleti'ne karşı zafer kazanılması. 1475: Kırım'ın fethi ve Kırım Hanlığı'nın Osmanlı Devleti'ne bağlanması. 1480: İtalya Seferi kapsamında Otranto'nun alınması. Bu fetihler, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlar ve Karadeniz'deki hakimiyetini artırmıştır.

Emeviler dönemi, harita üzerinde İslam devletinin geniş sınırlarını ve fetih hareketlerini gösteren bir şekilde temsil edilebilir. Başlıca fetih bölgeleri: - Kuzey Afrika: Tunus, Cezayir, Fas. - Doğu: Afganistan'ın Kabil şehri, İndüs Nehri'ne kadar olan bölgeler. - Batı: İspanya, Endülüs adıyla bir eyalet durumuna getirildi. - Orta Asya: Maveraünnehir bölgesindeki Türk illeri, Buhara, Semerkant. Önemli merkezler: - Başkent: Şam. Bu bölgeler, Emeviler döneminin siyasi ve askeri faaliyetlerini yansıtan bir haritada işaretlenebilir.

Orhan Gazi döneminde yapılan önemli fetihler maddeler halinde şu şekildedir: 1. Bursa'nın Fethi (1326). 2. Palekanon (Maltepe) Savaşı (1329). 3. İznik ve İzmit'in Fethi (1331 ve 1337). 4. Karesioğulları Beyliği'nin Alınması (1345). 5. Çimpe Kalesi'nin Fethi (1353).

Fatih Sultan Mehmet'in diğer fetihleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun genişlemesi, güçlenmesi ve dünya gücü haline gelmesi açısından önemlidir. Bu fetihler şu şekilde özetlenebilir: 1. Bizans'ın Diriltilme Umutlarının Yok Edilmesi: Mora ve Trabzon'un fethi ile Bizans'ı tekrar kurma ihtimali ortadan kaldırıldı. 2. Balkan Fetihleri: Sırbistan, Eflak, Bosna, Hersek, Boğdan ve Arnavutluk'un fethi, Osmanlı'nın Balkanlar'daki hakimiyetini artırdı. 3. Akdeniz Hakimiyeti: Mora, Zenta, Kefalonya, Ayamavra gibi Yunan adalarının alınması ve İtalya'nın Otranto kalesinin fethi, Akdeniz'de Osmanlı hakimiyetini sağladı. 4. Karadeniz'in Türk Gölü Haline Gelmesi: Amasra, Sinop, Trabzon ve Kırım'ın fethi ile Karadeniz bir Türk iç denizi haline geldi. 5. Anadolu Siyasi Birliğinin Sağlanması: Karamanoğulları'ndan Niğde, Konya ve Karaman'ın alınması, Akkoyunlular ile yapılan Otlukbeli Savaşı, Anadolu'daki siyasi birliği sağladı. Bu fetihler, Fatih Sultan Mehmet'in sadece askeri yeteneklerini değil, aynı zamanda devlet adamlığı ve yönetim becerilerini de ortaya koymasını sağlamıştır.

Orhan Gazi döneminde yapılan bazı önemli fetihler şunlardır: 1. Bursa'nın Fethi (1326). 2. İznik'in Fethi (1331). 3. Karesi Beyliği'nin Osmanlı'ya Katılması (1336). 4. İzmit'in Fethi (1337). 5. Çimpe Kalesi'nin Fethi (1352).

II. Beyazıt döneminde fethedilen bazı önemli yerler şunlardır: 1. Trabzon (1461). 2. Doğu Karadeniz bölgesi. 3. Karaman ve Aydınoğulları beylikleri. 4. Kili ve Akkerman kaleleri (Boğdan seferi sırasında). 5. Girit Adası. Ayrıca, II. Beyazıt döneminde Osmanlı İmparatorluğu'nun Akdeniz'deki etkisi artmış ve Venedik'e karşı yapılan savaşlarda bazı önemli kaleler ele geçirilmiştir.

1453-1520 yılları arasında Osmanlı siyasi faaliyetleri şu şekilde özetlenebilir: 1. İstanbul’un Fethi (1453): Fatih Sultan Mehmet, Bizans İmparatorluğu’nu sona erdirerek İstanbul’u Osmanlı topraklarına kattı. 2. Sırbistan’ın Alınması (1454): Osmanlı ordusu, Sırbistan’ı kuşatma altına alarak teslim aldı. 3. Balkan Fetihleri: Amasra, Mora, Sinop, Trabzon ve Eflak gibi bölgeler Osmanlı hakimiyetine girdi. 4. Venedik ile Mücadele (1463-1479): Osmanlı’nın Ege’deki adaları ele geçirmesi üzerine Venedik ile savaşlar yaşandı ve sonunda barış antlaşması yapıldı. 5. Akkoyunlu Devleti’ne Karşı Zafer: Otlukbeli Muharebesi’nde Akkoyunlu Devleti’nin yıkılma süreci başladı. 6. Kırım’ın Fethi (1475): Fatih Sultan Mehmet, Kırım’ı fethederek Karadeniz’i bir Türk gölü haline getirdi. 7. Arnavutluk ve Boğdan’ın Alınması: Arnavutluk ve Boğdan Osmanlı topraklarına katıldı. 8. İtalya Seferi (1480): Osmanlı, İtalya’ya sefer düzenledi ancak sonuçsuz kaldı. 9. Cem Sultan Olayı (1481-1495): Fatih Sultan Mehmet’in oğlu Cem Sultan’ın taht mücadelesi ve Memlûklulara sığınması olayları yaşandı. 10. İslam Dünyası Liderliği: Yavuz Sultan Selim döneminde, Memlûklu Devleti’nin yıkılmasıyla Suriye, Filistin, Lübnan, Mısır ve Hicaz bölgeleri Osmanlı hakimiyetine girdi ve halifelik Osmanlı’ya geçti.

7. yüzyılda dünyada yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır: İslam'ın Doğuşu: Hz. Muhammed'in önderliğinde İslam dini Arabistan'da ortaya çıktı ve yayıldı. Müslüman Fetihleri: İslam orduları, Suriye, Filistin, Ermenistan, Mısır ve Kuzey Afrika'yı fethetti. Çin'de Tang Hanedanı: Çin'de Sui Hanedanı'nın yerini Tang Hanedanı aldı ve ülke, Kore'den Orta Asya'ya kadar genişledi. Japonya: Asuka dönemi boyunca Japonya, siyasi ve kültürel olarak gelişti. Hindistan: Harsha, Kuzey Hindistan'da birliği sağladı. Avrupa: Bulgarlar Balkanlara ulaştı, Slavlar Roma topraklarına girdi ve göçebe halkların hareketleri kültürel etkileşimleri artırdı.

Yavuz Sultan Selim, Osmanlı İmparatorluğu'na şu toprakları kattı: 1. Mısır: 1517 yılında gerçekleştirilen Mısır Seferi sonucunda Memlük Sultanlığı'na son verilerek Mısır, Osmanlı topraklarına katıldı. 2. Hicaz: Mısır'ın fethinden sonra Hicaz bölgesi de Osmanlı hakimiyetine girdi. 3. Suriye ve Filistin: Mercidabık Savaşı (1516) ile bu topraklar Osmanlı İmparatorluğu'na katıldı. 4. Köprülü: Anadolu'nun güneydoğusundaki bu bölge de Selim'in fetihleri sırasında Osmanlı topraklarına eklendi.

Akıncılar, Osmanlı İmparatorluğu döneminde birçok fetihde önemli rol oynamışlardır. Başlıca fetihler ve akınlar şunlardır: 1. Rumeli ve Balkanlar: Osmanlı akıncıları, Rumeli ve Balkanlar'daki genişlemelerde büyük katkı sağlamış, ana ordunun ulaşmadan önce düşman hatlarını dağıtarak ilerlemeyi hızlandırmışlardır. 2. Viyana Kapıları: 15. yüzyılda Avrupa'ya yönelik akınlarıyla tanınan Turan Bey, Viyana kapılarına kadar ulaşarak Osmanlı'nın batıya yayılma politikasına katkı sağlamıştır. 3. Anadolu'nun Türkleşmesi: Selçuklular ve Anadolu'daki Türk beylikleri, Bizans topraklarına yaptıkları akınlarla Anadolu'nun Türkleşmesine öncülük etmişlerdir. 4. İpek Yolu: Göktürkler, Çin topraklarına düzenledikleri akınlarla İpek Yolu'nun kontrolünü ele geçirmeye çalışmışlardır. 5. Orta Asya ve Sasani Toprakları: Avarlar ve Akhunlar, Orta Asya'nın batısında hâkimiyet kurarak Sasani ve Bizans topraklarına baskınlar düzenlemişlerdir.

16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda önemli gelişmeler yaşandı: 1. Fetihler ve Genişleme: Osmanlılar, Kanuni Sultan Süleyman döneminde doğuda Basra Körfezi'nden batıda Cezayir'e, güneyde Yemen'den kuzeyde Macaristan ve Ukrayna'nın bazı bölgelerine kadar uzanarak zirveye ulaştı. 2. İdari ve Askeri Reformlar: Devletin idari yapısı köklü biçimde değişti ve eşsiz bir yönetim sistemi oluşturuldu. 3. Ekonomik Büyüme: Ticaret yollarının kontrolü ve fetihler sayesinde Osmanlı ekonomisi büyük bir refah düzeyine ulaştı. 4. Kültür ve Sanat: Türk-İslam medeniyeti altın çağını yaşadı, sanatta önemli gelişmeler kaydedildi. 5. Uluslararası İlişkiler: İspanya, Portekiz ve Avusturya ile hem karada hem de denizde rekabet edildi.

Kanuni Sultan Süleyman'ın zamanı, 1520-1566 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun en parlak dönemlerinden biri olarak kabul edilir. Önemli olaylar ve gelişmeler: - Fetihler: Belgrad, Rodos, Boğdan ve Macaristan'ın Osmanlı topraklarına katılması, Bağdat'ın Safevilerden alınması. - Deniz Savaşları: Preveze Deniz Savaşı'nda Haçlı donanmasının bozguna uğratılması, Osmanlı'nın Akdeniz'deki hakimiyetinin pekişmesi. - Hukuk Reformları: Osmanlı hukuk sisteminin geliştirilmesi, yasal boşlukların giderilmesi ve adaletin sağlanması için yeni kanunlar hazırlanması. - Mimari Eserler: Süleymaniye Camii ve diğer önemli yapıların inşası. Son yılları ve ölümü: Kanuni Sultan Süleyman, 46 yıl boyunca tahtta kaldıktan sonra 1566 yılında Zigetvar Seferi sırasında vefat etti.

Melikşah döneminde yapılan bazı yenilikler şunlardır: 1. Başkent Değişimi: Melikşah, başkenti Rey'den İsfahan'a taşıdı. 2. İmar Faaliyetleri: İsfahan'da ve şehrin etrafında kale ve köşkler inşa etti. 3. Eğitim Reformu: Nizamülmülk'ün telkinleriyle medreselerde Şafi öğrencilerin de eğitim almasına izin verdi. 4. Fetihler: Suriye'nin fethini tamamlayarak Suriye Selçuklu Melikliği'ni kurdu ve Doğu Arabistan'ı Selçuklu idaresine bağladı. 5. Devlet Düzenlemeleri: Devlet kurumlarını ve orduyu düzene soktu, düzenli bir divan (hükümet) teşkilatı kurdu.

II. Selim dönemi, Osmanlı tarihinde önemli bir yere sahiptir çünkü: 1. Genişleme ve Fetihler: II. Selim döneminde Osmanlı Devleti'nin sınırları Orta Avrupa'ya kadar genişlemiş, Kıbrıs, Tunus, Yemen ve Fas gibi bölgeler Osmanlı'ya katılmıştır. 2. Deniz Egemenliği: Deniz seferlerine önem verilmiş, Turgut Reis gibi kaptanlar yetişmiş ve denizlerde Osmanlı'nın egemenliği pekiştirilmiştir. 3. Mimari ve İmar Faaliyetleri: II. Selim, Mimar Sinan'a Edirne'de Selimiye Camii'ni yaptırmış ve çeşitli mimari eserler inşa ettirmiştir. 4. İdari Reformlar: Devlet işlerinde en önemli yardımcısı Sokollu Mehmed Paşa ile birlikte idari ve hukuki reformlar gerçekleştirilmiştir. 5. Sona Eren Gelenek: II. Selim, ordunun başında sefere çıkmayan ilk Osmanlı padişahı olmuş ve bu gelenek sonraki padişahlar tarafından da sürdürülmüştür.

Fatih Sultan Mehmet döneminde Anadolu siyasi birliği, çeşitli fetihler ve beyliklerin Osmanlı topraklarına katılması yoluyla sağlanmıştır. Bu süreçte gerçekleştirilen bazı önemli faaliyetler şunlardır: Cenevizlilerden Amasra'nın alınması. Candaroğulları'ndan Sinop'un alınması. Trabzon Pontus Rum Devleti'nin yıkılması ve Karadeniz'in Türk gölü haline getirilmesi. Karamanoğulları'ndan Konya ve Karaman'ın alınması. Otlukbeli Savaşı'nda Akkoyunluların mağlup edilmesi ve Osmanlı sınırlarının Doğu Anadolu'ya kadar genişlemesi. Bu fetihler, Anadolu'nun büyük bir kısmının Osmanlı egemenliği altına girmesini ve dolayısıyla siyasi birliğin sağlanmasını mümkün kılmıştır.

Beylikten devlete geçiş sürecinde Osmanlı'da yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır: 1. Koyunhisar Savaşı (1302): Osman Gazi liderliğindeki Osmanlı kuvvetlerinin Bizans ordusunu yenmesiyle sonuçlandı ve Osmanlı'nın Bizans'a karşı ilk büyük zaferi oldu. 2. Bursa'nın Fethi (1326): Orhan Gazi döneminde gerçekleşen bu fetih, Osmanlı Devleti'nin ilk başkenti olarak Bursa'nın kurulmasını sağladı. 3. İznik ve İzmit'in Fethi (1331-1337): Bu fetihler, Osmanlı'nın Marmara Bölgesi'nde hakimiyet kurmasını ve Bizans'ın denizle bağlantısını kesmesini sağladı. 4. Karesioğulları Beyliği'nin İlhakı (1345): Bu olay, Osmanlı'nın Anadolu'daki gücünü artırdı ve ilk deniz kuvvetlerini oluşturmasını sağladı. 5. Çimpe Kalesi'nin Alınması (1353): Osmanlı'nın Rumeli'ye geçişini sağlayan ve Balkan fetihlerinin önünü açan bir gelişmeydi. 6. İlk Medrese'nin Açılması (1331): İznik Medresesi'nin kurulmasıyla Osmanlı'da eğitim ve bilimsel faaliyetler gelişmeye başladı. 7. İlk Düzenli Ordunun Kurulması (1328): Orhan Gazi döneminde Yaya ve Müsellem ordusunun kurulmasıyla Osmanlı'nın askeri yapısı güçlendi.

Kanuni Sultan Süleyman döneminde dış politika, Osmanlı İmparatorluğu'nun hem doğuda hem de batıda önemli fetihler gerçekleştirdiği aktif ve fetihçi bir politika olarak öne çıkmıştır. Başlıca dış politika gelişmeleri şunlardır: Macaristan ve Rodos'un Fethi. Safevi Devleti ile İlişkiler. Avusturya ile İlişkiler. Diplomatik İlişkiler. Ayrıca, Kanuni Sultan Süleyman döneminde deniz gücü de artırılmış, bu da Osmanlı İmparatorluğu'nun deniz ticaretindeki hakimiyetini güçlendirmiştir.

Osmanlı fetihleri sonucunda Rumeli'de yaşanan değişiklikler şunlardır: 1. Türk-Müslüman Nüfusun Artması: Osmanlılar, Anadolu'dan Türk nüfusunu Rumeli'ye nakletmiş ve bu bölgelerde yoğun bir Türk-Müslüman nüfusu oluşturmuştur. 2. İskân ve Tımar Sistemi: Fethedilen topraklarda iskân siyaseti izlenmiş, yani göçmen aileler yeni yerleşim yerlerine yerleştirilmiş ve tımar sistemi uygulanarak bölgenin idaresi sağlanmıştır. 3. Dini ve Kültürel Değişim: Osmanlıların hoşgörülü yaklaşımı ve İslami hukuku uygulaması, yerli halkın Osmanlı idaresine bağlanmasını sağlamış ve bölgede İslam kültürünün yayılmasına katkıda bulunmuştur. 4. Ekonomik Gelişim: Yeni yerleşim yerleri ve kurulan pazar yerleri sayesinde bölgenin ekonomik gelişimi hızlanmıştır. 5. Siyasi Yapı: Osmanlıların Balkanlar'da kalıcı bir egemenlik kurması, bölgenin siyasi kaderini değiştirmiş ve Osmanlılar, Balkanlar'da ana güç haline gelmiştir.