Farmakoloji

Atropin, Atropa belladonna (güzelavrat otu) adlı bitkiden elde edilir.

Farmakope birimleri iki ana kategoriye ayrılır: 1. Ulusal Farmakopeler: Belirli bir ülkeye özgü olup, o yargı yetkisi dahilinde kullanımı onaylanmış ilaçlar için standartlar oluşturur. 2. Uluslararası Farmakopeler: Ülkeler arasında tek tip standartlar sağlamayı amaçlar ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gibi kuruluşlar tarafından geliştirilir. Ayrıca, özel farmakopeler de vardır ve bunlar belirli kuruluşlar tarafından derlenir, dünya çapında tanınmaz ancak belirli endüstriler veya şirketlerde kullanılır.

Ebru Bedir, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı'nda görev yapmaktadır.

Resveratrol ve Redepra farklı maddelerdir ve farklı amaçlarla kullanılırlar. Resveratrol: Üzüm kabukları ve bazı bitkilerde doğal olarak bulunan bir polifenoldür ve genellikle takviye olarak alınır. Redepra: Mirtazapin etken maddesine sahip bir antidepresandır ve yetişkinlerde majör depresif bozukluk semptomlarını düzeltmek amacıyla kullanılır.

Farmakolojik botanik ve farmakognozi kavramları birbirine yakın olsa da, farklı anlamlar taşır: - Farmakolojik botanik, bitkilerin ilaç üretiminde kullanılabilecek özelliklerini araştıran ve bu bitkilerin ilaç üretiminde kullanılmasına yönelik rehberlik yapan bilim dalıdır. - Farmakognozi ise, biyolojik kaynaklı (bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar ve deniz canlıları) drogların biyolojik etkilerini inceleyen ve analiz eden bilim dalıdır. Dolayısıyla, farmakolojik botanik daha geniş bir terim olup, farmakognozi onun bir alt dalı olarak kabul edilebilir.

Sefprozil'in farmakokinetik özellikleri şunlardır: 1. Emilim: Oral yoldan alındığında iyi emilir ve dozun yaklaşık %95'i emilir. 2. Dağılım: Plazma proteinlerine bağlanma oranı %36 civarındadır ve bu oran ilaç konsantrasyonuna bağlı olarak değişmez. 3. Biyotransformasyon: Sefprozil belirgin ölçüde metabolize olmaz. 4. Atılım: Başlıca böbreklerden atılır, uygulanan dozun yaklaşık %60'ı idrar yoluyla atılır. 5. Yarı ömür: Ortalama plazma yarı ömrü 1.3 saattir.

Sağlık sektöründe farmakolog, ilaçların insan vücudu üzerindeki etkilerini inceleyen ve bu etkileri analiz eden bilim insanıdır. Farmakologun başlıca görevleri şunlardır: İlaçların farmakokinetik ve farmakodinamik özelliklerini incelemek. İlaçların etki mekanizmalarını, yan etkilerini ve etkileşimlerini araştırmak. Klinik deneyler tasarlamak ve yönetmek, yeni ilaçların güvenliğini ve etkinliğini test etmek. Hayvanlar ve hücre kültürleri üzerinde laboratuvar çalışmaları yapmak. İlaçların geliştirilmesi sürecinde araştırma ve geliştirme ekipleriyle işbirliği yapmak. Araştırma sonuçlarını raporlamak, bilimsel makaleler yayınlamak ve konferanslarda sunum yapmak. İlaçların ruhsatlandırılması ve pazarlanması süreçlerine katkıda bulunmak.

Enzimler, çeşitli ilaçların üretiminde ve içeriğinde kullanılır. İşte bazı örnekler: 1. Sindirim ilaçları: Laktaz, proteaz ve lipaz gibi enzimler, sindirimi kolaylaştırmak amacıyla bazı ilaçların bileşiminde yer alır. 2. Antibiyotik üretimi: Penisilin asilaz enzimi, antibiyotik üretiminde önemli bir rol oynar. 3. Onkolojik ilaçlar: Asparaginaz gibi enzimler, kanser tedavisinde kullanılır. 4. Gen tedavisi: Restriksiyon enzimleri ve DNA ligaz gibi enzimler, gen mühendisliği ve farmakolojide kullanılır. Bu enzimler, ilaçların etkinliğini artırmak, üretim süreçlerini optimize etmek ve stabiliteyi sağlamak için de kullanılır.

Faz 0 ve Faz 1, ilaç geliştirme sürecinin farklı aşamalarını ifade eder: 1. Faz 0: Bu aşama, preklinik çalışmalar olarak adlandırılır ve geliştirilen ilacın deney hayvanlarında ya da insanlarda mikrodozlar halinde uygulanarak etkene verilen cevabın araştırıldığı dönemdir. 2. Faz 1: Bu aşamada, ilacın farmakokinetik özellikleri, toksisitesi, biyoyararlanımı ve farmakolojik etkileri az sayıda sağlıklı gönüllüde incelenir.

Travocort ve Tavocort aynı ilaçlardır.

Opioidlerin etki mekanizması, beyindeki opioid reseptörlerine bağlanarak ağrı hissini azaltmak ve rahatlama sağlamak üzerine kuruludur. Özetle, opioidlerin üç temel snaptik mekanizması vardır: 1. Presinaptik bağlanma: Opioid reseptörüne bağlanır ve eksitatuar nörotransmitter salınımını inhibe eder. 2. İnternöron aktivitesinin düşmesi: Nöronlar arasındaki iletişimi azaltır. 3. Postsinaptik hiperpolarizasyon: Hücre zarında hiperpolarizasyon oluşturarak nöronların uyarılmasını engeller. Ayrıca, opioidler supraspinal düzeyde ağrının algılanmasını azaltır ve desendan inhibitör nörotransmitterlerin salınımını sağlar.

Tıbbi farmakoloji öğretim üyesi, yüksek öğretim kurumlarında aşağıdaki görevleri yerine getirir: 1. Eğitim ve Öğretim: Deney hayvanı ve insan gibi canlı organizmalardaki ilaç etkilerini ve canlı organizmaya alınan ilaçların yapısını inceler, lisans ve lisansüstü öğrencilere rehberlik eder. 2. Bilimsel Araştırmalar: Alanında bilimsel araştırmalar, projeler ve Ar-Ge çalışmaları yürütür, sonuçlarını ulusal ve uluslararası düzeyde yayınlar yapar. 3. Danışmanlık ve Bilirkişilik: Kamu ve özel sektörde bilimsel danışmanlık yapar, alanı ile ilgili konularda bilirkişilik hizmeti verir. 4. Konferans ve Hakemlik: Yurtiçi ve yurtdışında konferanslar verir, çeşitli bilimsel yayınlarda hakemlik yapar. 5. İdari Sorumluluklar: Gerektiğinde idari sorumluluk üstlenir.

Spironolakton, aldosteron reseptörleri üzerinde etki gösterir.

Sitokrom P450 inhibitörleri şunlardır: 1. Akut alkol kullanımı. 2. Fluoksetin (Prozac) ve diğer SSRI'lar. 3. Valproat (Depakin). 4. Eritromisin gibi makrolid antibiyotikler. 5. Ciprofloksasin gibi bazı antibiyotikler. 6. Amiodaron. 7. Omeprazol. Bu inhibitörler, karaciğerde ilaçların metabolizmasını yavaşlatarak yarı ömürlerini uzatırlar.

IU (Uluslararası Birim) ve mL (mililitre) birimleri farklı ölçüm türlerini ifade eder ve doğrudan çevrilemezler. - IU, farmakolojide maddelerin biyolojik aktifliğini ölçmek için kullanılır ve genellikle antibiyotikler, hormonlar, vitaminler gibi maddeler için belirtilir. - mL, hacim birimini ifade eder ve sıvıların miktarını ölçmek için kullanılır. Ancak, bazı durumlarda bu birimler dolaylı olarak ilişkilendirilebilir. Örneğin, insülin gibi maddelerde, 1 mL sıvı, 100 IU insülin içerebilir (U-100 insülin).

Klinik çalışmalar beş farklı faza göre sınıflandırılabilir: 1. Faz 0. 2. Faz I. 3. Faz II. 4. Faz III. 5. Faz IV.

Kalsiyum kanal blokerleri, kalsiyum iyonlarının hücre içine girişini engelleyerek çalışır. Başlıca etkileri şunlardır: - Damar düz kaslarını gevşeterek vazodilatasyon sağlar, bu da kan basıncını düşürür. - Kalp kasında kasılma gücünü azaltarak negatif inotrop etki gösterir. - Kalp atış hızını yavaşlatarak negatif kronotrop etki yapar. Kalsiyum kanal blokerleri, dihidropiridin, fenilalkilamin ve benzotiazepin gibi gruplara ayrılır ve her bir grup farklı etki mekanizmalarına sahiptir.

Klinik öncesi dönem, yeni bir ilacın geliştirilme sürecinin ilk aşamasıdır ve bu dönemde ilaç, laboratuvar ortamında çeşitli testler ve araştırmalardan geçer. Bu dönemde yapılan çalışmalar şunları içerir: - Kimya deneyleri, hücre, doku ve hayvan çalışmaları. - Farmakokinetik ve farmakodinamik verilerin toplanması. - İlacın en iyi dozajının ve uygulama şeklinin belirlenmesi. Klinik öncesi dönem, ilacın insan üzerinde denenmeden önce güvenliği ve etkinliği hakkında önemli bilgiler sağlar.

Kloramfenikol, amfenikoller grubuna ait bir antibiyotiktir.

İlacın faz 1 çalışmaları, klinik dönemin ilk aşaması olup, ilaç adaylarının ilk kez insanlarda kullanıldığı dönemdir. Bu aşamada: - 20-80 sağlıklı gönüllü üzerinde ilacın güvenliliği, tolere edilebilirliği, farmakokinetik özellikleri ve farmakodinamik etkileri araştırılır. - Maksimum tolere edilebilir doz belirlenir. - Doz yükseltme çalışmaları yapılır. Faz 1 çalışmaları, yaklaşık 1-1.5 yıl sürer.