Ani Kalesi'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: - Erken Dönem: Ani, Demir Çağı'ndan beri önemli bir yerleşim yeri olup, önce Nairiler ve Urartular'ın, ardından Ermeniler'in topraklarına dahil olmuştur. - Bizans Dönemi: 1045 yılında Bizanslılar tarafından zaptedilmiş, bölge savunmasız ve huzursuz kalmıştır. - Selçuklu Fethi: 1064 yılında Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Sultan Alparslan tarafından ele geçirilmiştir. - Şeddadi Beyliği Dönemi: Fetihten kısa bir süre sonra Ani, Kürt kökenli Şeddadi Beyliği'nin başkenti olmuştur. - Sonraki Dönemler: Daha sonra Karakoyunluların egemenliği altına girmiş, ancak bölgede çoğunluğu Ermeniler oluşturmuştur. - Osmanlı ve Sonrası: 1535 Osmanlı-İran Savaşı'na kadar insanların yaşadığı bilinen Ani, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrası Çarlık Rusya'nın egemenliği altına girmiştir.