Endokrinoloji

Şeker hastalığının kesin tedavisi için iç hastalıkları (dahiliye) bölümüne başvurulmalıdır. Dahiliye uzmanı, hastalığın türünü belirleyip gerekli tedavi planını başlatır ve hastayı gerekli gördüğünde endokrinoloji bölümüne yönlendirir. Endokrinoloji uzmanları, hormon sistemi üzerine uzmanlaşmış doktorlardır ve diyabet gibi hormon kaynaklı hastalıkların tedavisini üstlenirler.

İnkretin hormonu, yemekten sonra bağırsaklardan salgılanan ve pankreasın insülin salgılamasını artıran metabolik bir hormon grubudur. İnkretin hormonunun çalışma mekanizması şu şekildedir: 1. Kan Şekerinin Artması: Glikoz tüketildiğinde, sindirim sistemi inkretin üretir. 2. İnsülin Salgılanması: İnkretinler, pankreas beta hücrelerinden glukoz ile indüklenmiş insülin sekresyonunu harekete geçirir. 3. Etkiler: Bu hormonların etkileri arasında mide boşalmasını yavaşlatmak, tokluk duygusunu uzatmak ve iştahı azaltmak bulunur. İnkretinlere dayalı ilaçlar, tip 2 diyabet tedavisinde kullanılmaktadır.

TUS endokrinoloji soruları, ÖSYM'nin resmi web sitesi üzerinden indirilebilir. 2024 yılı için, TUS soru kitapçığı ve cevap anahtarı PDF formatına şu adresten erişim sağlanabilir: https://ais.osym.gov.tr.

Miksödem ve hipotiroidi aynı durumu ifade eder. Miksödem, şiddetli hipotiroidinin bir sonucudur ve genellikle deri altında ve diğer dokularda sıvı birikmesiyle ortaya çıkar.

Kızlarda aşırı tüylenme (hirsutizm), androjen hormonlarının, özellikle testosteron hormonunun aşırı üretimi nedeniyle ortaya çıkar.

Hipoksik durumlarda paratiroid hormon (PTH) salınımı artar.

Evet, paratiroid hormonu (PTH) kemik erimesine neden olabilir. Parathormon, kalsiyum seviyelerini düzenlemek için kemiklerden kalsiyum çekilmesine yol açar.

Glukagonoma sendromu, pankreasın alfa hücrelerinden kaynaklanan ve aşırı miktarda glukagon hormonu üreten nadir bir tümör olan glukagonoma nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Belirtileri arasında: - yüksek kan şekeri; - sık idrara çıkma; - sürekli susama ve açlık hissi; - kasıtsız kilo kaybı; - yüz, karın, kalçalar ve ayaklarda deri döküntüsü veya dermatit; - derin ven trombozu olarak da adlandırılan bacaklarda kan pıhtıları. Tedavisi, tümörün çıkarılmasını ve fazla glukagonun vücut üzerindeki etkilerini tedavi etmeyi içerir.

Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Ahmet Uçar, İstanbul Şişli'de bulunan Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde görev yapmaktadır.

Antagonist hormonlar, vücutta zıt etkiler gösteren hormon çiftleridir. İşte bazı örnekler: 1. İnsülin ve Glukagon: İnsülin kan şekeri seviyesini düşürürken, glukagon yükseltir. 2. Paratiroid Hormonu (PTH) ve Kalsitonin: PTH kalsiyum seviyesini artırırken, kalsitonin düşürür. 3. Aldosteron ve Atrial Natriüretik Peptid (ANP): Aldosteron sodyum tutulumunu artırırken, ANP sodyum atılımını teşvik eder. 4. Tiroksin ve Somatostatin: Tiroksin metabolizma hızını artırırken, somatostatin birçok hormonun salınımını inhibe eder. 5. Adrenalin ve Kortizol: Adrenalin "kaç veya savaş" yanıtını oluştururken, kortizol uzun süreli strese yanıt olarak enerji dengesini ayarlar.

Şeker hastalığı (diyabet) için ilk olarak dahiliye (iç hastalıkları) bölümüne başvurulmalıdır. Dahiliye uzmanı, hastalığın türünü belirleyip gerekli tedavi planını başlatır ve hastayı gerekli gördüğünde endokrinoloji bölümüne yönlendirir. Endokrinoloji uzmanları, hormon sistemi üzerine uzmanlaşmış doktorlardır ve diyabet gibi hormon kaynaklı hastalıkların tedavisini üstlenirler.

Konjenital adrenal hiperplazide (KAH) kortizol ve aldosteron hormonlarının üretimi eksiktir.

Endokrinoloji ve diyabetoloji aynı şeyler değildir, ancak diyabetoloji endokrinolojinin bir alt dalıdır. Endokrinoloji, iç salgı bezleri, bu bezlerin fonksiyonları, salgıladıkları hormonlar ve metabolizma hastalıklarının tanı ve tedavisi ile ilgilenen tıp dalıdır. Diyabetoloji ise özellikle diyabet hastalığının teşhisi, tedavisi ve yönetimi ile ilgilenen endokrinolojinin bir uzmanlık alanıdır.

IGF (İnsülin Benzeri Büyüme Faktörü) ve büyüme hormonu farklı ancak birbiriyle ilişkili hormonlardır. Büyüme hormonu, hipofiz bezi tarafından salgılanan, vücudun büyümesi ve gelişmesinde önemli rol oynayan bir hormondur. IGF-1, büyüme hormonunun etkilerini artıran ve kemik ile doku büyümesine katkıda bulunan bir faktördür.

Evet, endokrinoloji kilo alamama sorununa bakabilir. Kilo alamama durumu, bazen hormonal dengesizliklerden kaynaklanabilir ve bu tür durumlarda bir endokrinoloji uzmanına başvurmak önemlidir.

Conn sendromu tanısı için aşağıdaki testler yapılır: 1. Kan Basıncı Ölçümü: Yüksek kan basıncı, Conn sendromunun en yaygın belirtisidir. 2. Serum Elektrolit Testleri: Potasyum seviyelerinin düşük olması (hipokalemi), hastalığın varlığını işaret edebilir. 3. Plazma Aldosteron ve Renin Düzeyleri: Yüksek aldosteron ve düşük renin seviyeleri tanıda kritik öneme sahiptir. 4. CT veya MRI Taraması: Adrenal bezlerdeki anormallikleri görüntülemek için kullanılır. 5. Salin Enjeksiyonu Testi: Aldosteron üretimindeki anormallikleri değerlendirmek için yapılabilir. Bu testlerin sonucuna göre doktor, Conn sendromunun varlığını belirler ve uygun tedavi yöntemine karar verir.

Parathormon, kalsiyum ve fosfat metabolizmasını düzenleyen başlıca hormonlardan biridir. Parathormonun düzenlediği diğer hormonlar şunlardır: Kalsitonin: Parathormon ile antagonist çalışarak kandaki kalsiyum seviyesini dengeler. D Vitamini: Parathormon, D vitamininin aktifleşmesini sağlar ve bu sayede hem kalsiyum hem de fosfatın bağırsaklardan emilimini artırır.

Şeker hastaları için iç hastalıkları (dahiliye) bölümüne başvurulmalıdır. Gerekli görüldüğünde, dahiliye uzmanı hastayı endokrinoloji bölümüne yönlendirebilir.

Ergenlik dönemi için öncelikle çocuk endokrinoloji doktoruna başvurulmalıdır. Ayrıca, aile hekimi veya pratisyen doktor da ergenlik dönemindeki gençlerin sağlık sorunlarına yönelik genel tıbbi bakım sağlayabilir.

Sheehan sendromunda (postpartum hipopituitarizm) eksik olan hormonlar şunlardır: 1. Tiroid uyarıcı hormon (TSH): Tiroid bezini hormonlarını üretmeye yönlendirir. 2. Luteinize edici hormon (LH) ve folikül stimüle edici hormon (FSH): Adet döngüsü ve yumurta üretimini düzenler. 3. Büyüme hormonu (GH): Organ ve doku büyümesini kontrol eder. 4. Adrenokortikotropik hormon (ACTH): Adrenal bezleri kortizol ve diğer stres hormonlarını serbest bırakmaya teşvik eder. 5. Prolaktin: Süt üretimini uyarır.