DünyaMirası

Zeugma Antik Kenti'nin UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmesi için Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Kültür Turizm Bakanlığı iş birliğiyle çeşitli çalışmalar yürütülmüştür. Bu çalışmalar arasında: Masa başı ve saha çalışmaları: Yetki alanlarının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yönetim planı ve korunacak alanın sınırlarının belirlenmesi: İlgili kurumların görüşleri alınarak bir yol haritası oluşturulmuştur. Zeugma, 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklenmiş, kalıcı liste için ise çalışmalar devam etmektedir.

Bazı kayıp şehirler: Machu Picchu, Peru. Angkor Wat, Kamboçya. Memphis, Mısır. Petra, Ürdün. Palmira, Suriye. Heracleion, Mısır. Caral, Peru. Troya, Türkiye. Persepolis, İran. Gedi Harabeleri, Kenya.

2023 yılı itibarıyla Dünya genelinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kayıtlı 1199 tarihi eser bulunmaktadır. Bu sayı, her yıl gerçekleşen Dünya Miras Komitesi toplantıları ile artmaktadır.

Evet, Hierapolis tarihi bir mekandır. Hierapolis (Pamukkale), Denizli ilinin 18 km kuzeyinde yer alan ve temelleri M.Ö. 2. yüzyıla kadar dayanan antik bir kenttir. Kent, Roma ve Bizans dönemlerinde önemli bir merkez olmuş, özellikle M.S. 4. yüzyıldan itibaren Hristiyanlık merkezi olarak metropolis ünvanını almıştır. Hierapolis, 1988 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne hem kültürel hem de doğal miras olarak dahil edilmiştir.

Dünyanın en büyük kalıntıları arasında öne çıkanlar şunlardır: Angkor Wat, Kamboçya. Borobudur, Endonezya. Sri Ranganathaswamy Tapınağı, Hindistan. Tikal, Guatemala. Ayrıca, Petra, Ürdün ve Machu Picchu, Peru da dünyanın en etkileyici tarihi kalıntıları arasında yer alır.

Çatalhöyük, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan bir arkeolojik sit alanıdır. Çatalhöyük'ün miras türü, "kültürel" olarak sınıflandırılmıştır ve bu sınıflandırmanın kriterleri "iii" ve "iv" numaralıdır.

Dünyanın en ünlü mimari yapılarından bazıları şunlardır: Eiffel Kulesi, Fransa. Büyük Piramid (Keops Piramidi), Mısır. Tac Mahal, Hindistan. Sidney Opera Binası, Avustralya. Aziz Vasil Katedrali, Rusya. Parthenon, Atina, Yunanistan. Sagrada Familia, Barselona, İspanya. Pisa Kulesi, İtalya. Notre Dame Katedrali, Fransa. Ayasofya, İstanbul, Türkiye.

Hindistan'da 57 adet UNESCO Dünya Mirası bulunmaktadır. Ayrıca, Hindistan'da birçok tarihi eser, anıtsal yapı ve dini merkez gibi yerler de mevcuttur. Tam sayı, farklı kaynaklara ve sınıflandırmalara göre değişiklik gösterebilir.

Evrenin 7 harikası ifadesi, genellikle Antik Dünyanın Yedi Harikası olarak bilinen yapıları ifade eder. Bu harikalar şunlardır: 1. Keops Piramidi, Mısır. 2. Babil'in Asma Bahçeleri, Irak. 3. Zeus Heykeli, Yunanistan. 4. Artemis Tapınağı, Türkiye (Efes). 5. Halikarnas Mozolesi, Türkiye (Bodrum). 6. Rodos Heykeli, Yunanistan. 7. İskenderiye Feneri, Mısır. Bu yapılardan sadece Keops Piramidi günümüze kadar ulaşmıştır.

Türkiye'deki 19 UNESCO Dünya Mirası Alanı'nın bulunduğu yerler: 1. İstanbul'un Tarihi Alanları: İstanbul. 2. Efes: İzmir. 3. Göreme Millî Parkı ve Kapadokya: Nevşehir. 4. Hattuşa: Hitit Başkenti: Çorum. 5. Nemrut Dağı: Adıyaman. 6. Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi: Edirne. 7. Çatalhöyük Neolitik Alanı: Konya. 8. Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu: Bursa. 9. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı: Diyarbakır. 10. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası: Sivas. 11. Göbekli Tepe: Şanlıurfa. 12. Arslantepe Höyüğü: Malatya. 13. Aphrodisias: Aydın. 14. Ani Arkeolojik Alanı: Kars. 15. Hattuşaş (Boğazköy) Antik Kenti: Çorum. 16. Ksanthos ve Letoon: Antalya ve Muğla. 17. Afrodisias Antik Kenti: Aydın. 18. Çatalhöyük: Konya. 19. Gordion Antik Kenti: Ankara.

Galata Kulesi, Ceneviz Ticaret Yolu'nda Akdeniz'den Karadeniz'e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri adlı seri kapsamında, Dünya Miras Komitesi tarafından 27 Haziran 2013 tarihinde UNESCO Geçici Dünya Mirası listesine dahil edilmiştir. Bunun sebebi, kulenin şehrin savunma sistemindeki önemi ve Ceneviz mimari mirası içinde yer almasıdır.

Dünya Mirası Listesi'nde yer alan bazı yerler: Türkiye'den bazı örnekler: Ayasofya, İstanbul; Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Sivas; Nemrut Dağı, Adıyaman; Safranbolu, Karabük; Xanthos ve Letoon Antik Kentleri, Antalya ve Muğla; Çatalhöyük, Konya. Dünya'dan bazı örnekler: Büyük Set Resifi, Avustralya; Çin Seddi, Çin; Angkor Wat, Kamboçya; Machu Picchu, Peru; Pompeii, İtalya. 2025 yılı itibarıyla listede 972 kültürel, 235 doğal ve 41 karma miras bulunmaktadır. UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilen yerler, insanlığın ortak mirasına sahip çıkmak ve bu mirasın gelecek nesillere ulaşmasını sağlamak amacıyla korunmaktadır.

Türk mimarisinde dünya mimarlık tarihine kazandırılmış özgün, işlevsel ve sürekli olan yapılardan bazıları şunlardır: Ayasofya (Hagia Sophia). Topkapı Sarayı. Sultanahmet Camii (Sultan Ahmet Camii). Süleymaniye Camii. Selimiye Camii. Anıtkabir. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası. Ayrıca, Sedad Hakkı Eldem'in geleneksel Türk konut mimarisi ile modern mimariyi harmanlayarak yarattığı yapılar da özgün ve sürekli olan mimari örnekler arasında sayılabilir.

Türkiye'den dünyada gezilecek yerler hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'deki bazı turistik yerler şunlardır: Kapadokya, Nevşehir. Nemrut Dağı, Adıyaman. Göbeklitepe, Şanlıurfa. Pamukkale, Denizli.

Persepolis Antik Kenti, Ahameniş İmparatorluğu'nun tören başkenti olarak önemli bir yere sahiptir. Persepolis'in önemli olmasının bazı nedenleri: Mimari yapılar: Apadana Sarayı, Uluslar Kapısı ve Kral Yolu gibi anıtsal yapılar, Pers sanatı ile Mezopotamya ve Yunan etkilerinin sentezini yansıtır. Kabartmalar: Kentin her yerinde, farklı milletlerden gelen elçilerin Pers kralına hediyeler sunduğu sahnelerle bezeli kabartmalar bulunur. Tarihî ve stratejik konum: Hem savunmaya uygun hem de çevresindeki ticaret yollarına hakim bir stratejik noktada yer alır. UNESCO Dünya Mirası: 1979 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilmiştir. Ayrıca, Persepolis, MÖ 331'de Büyük İskender tarafından yakıldıktan sonra kendi haline terkedilmiş ve 1930'larda başlayan arkeolojik çalışmalarla yeniden ortaya çıkarılmıştır.

Karahan Tepe, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer almaktadır. Karahan Tepe'nin bulunduğu Karahantepe, aynı zamanda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılan "Taş Tepeler Projesi" kapsamında da önemli bir arkeolojik alan olarak kabul edilmektedir.

Türkiye'de kaç tane bilinmeyen tarihi eser olduğuna dair kesin bir sayı vermek mümkün değildir. Türkiye, zengin tarihi ve kültürel mirasıyla birçok bilinmeyen veya az bilinen tarihi esere ev sahipliği yapmaktadır. Örneğin, NTV'nin "Yolunuzu Değiştirecek 'Az Bilinen' 100 Tarihi Eser" listesinde 100 farklı eser yer almaktadır. Türkiye'de UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne giren 21 tarihi mekan bulunmaktadır. Bu liste, sadece bilinen ve korunmuş eserleri içermektedir. Dolayısıyla, Türkiye'de hala keşfedilmeyi bekleyen birçok tarihi eser olduğu söylenebilir.

Göbeklitepe'nin dünya mirası listesine alınması, Hürriyet, NTV ve Türkiye Gazetesi gibi gazetelerde yayınlanmıştır. Hürriyet gazetesinde, Gila Benmayor'un "Göbeklitepe UNESCO Dünya Mirası Listesinde: Şanlıurfa'ya Şan Kattı, Turizmini Sıçratacak" başlıklı yazısında bu haber yer almıştır. NTV ise haberi "Göbeklitepe, UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi'ne Alındı" başlığıyla duyurmuştur. Türkiye Gazetesi ise "Şanlıurfa’da Yer Alan Göbeklitepe 1963 Yılında Bulundu" başlıklı haberinde bu konuya değinmiştir.

İzmir'de iki UNESCO Dünya Mirası ve beş UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi varlığı bulunmaktadır. UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki varlıklar: Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (2014); Efes Dünya Miras Alanı (2015). UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ndeki varlıklar: Birgi Tarihi Kenti (2012); Foça Kalesi (2013); Çandarlı Kalesi (2013); İzmir Çeşme Kalesi (2020); İzmir Tarihi Liman Kenti (2020).

Göbeklitepe, 1 Temmuz 2018 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilerek koruma altına alınmıştır. Ancak, 2005 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1. derece sit alanı olarak ilan edilmiş ve Nisan 2011'de UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne girmiştir.