DoğumKontrol

3 aylık doğum kontrol iğnesi, sağlık personeli tarafından kas içine (kol veya kalça) enjekte edilerek yapılır. Uygulama adımları: 1. Danışmanlık: İğneye başlamadan önce bir sağlık kuruluşundan danışmanlık alınmalıdır. 2. Zamanlama: İğne, adet döneminin ilk 5 günü içinde yapılmalıdır. 3. Uygulama: Doktor, iğne yapılacak bölgeyi temizler ve enjeksiyonu gerçekleştirir. 4. Sonrası: Enjeksiyon sonrası iğne yapılan yere masaj yapılmamalıdır. Önemli notlar: İğneler, her 3 ayda bir düzenli olarak yapılmalıdır. İğne yerinde ağrı, aşırı adet kanaması, şiddetli baş veya karın ağrısı gibi durumlarda derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Doğum kontrol yöntemleri ve uygulamaları kişisel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir; bu nedenle bir uzmana danışılması önerilir.

Tüp bağlandıktan sonra adet düzeni bozulmaz. Tüp ligasyonu (tüplerin bağlanması) operasyonu, hormonları etkileyen bir işlem değildir.

Cinsel ilişkinin ne zaman icat edildiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, cinselliğin tarih boyunca farklı toplumlarda çeşitli şekillerde algılandığı bilinmektedir. Antik dönemlerde cinsellik, ibadet sayılan ve kutsallaştırılan bir aktivite olarak görülmüştür. Cinselliğin tarihi hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar incelenebilir: onedio.com'da "Seksin Tarihi ile Alakalı Okudukça Beyninizi Büküp Ufkunuzu Açacak Enfes Bir Yazı" başlıklı makale; ekşisözlük.com'da "Cinselligin Tarihi" başlıklı entry; blog.peride.co'da "Cinselliğin Tarihi" başlıklı yazı.

Birazervatif, Katar'da düzenlenen Dünya Kupası'nda alkol tüketiminin yasak olması nedeniyle icat edilen bir üründür. Prezervatif ise, doğum kontrol yöntemi olarak kullanılan ve cinsel ilişki sırasında penise takılan esnek bir kılıftır.

En az yan etkisi olan doğum kontrol yöntemi, kişinin sağlık durumu, yaşam tarzı ve doğurganlık planına göre değişiklik gösterebilir. Bazı doğum kontrol yöntemlerinin yan etkileri: Spiral: Adet kanama miktarında artış, tekrarlayan vajinit ve endometrit riski. Doğum kontrol iğnesi: Adet düzensizliği, uzun süreli adet görememe, kilo artışı, baş ağrısı ve cinsel isteksizlik. İmplant: Adet düzensizliği, kilo alma, baş ağrısı, dış gebelik ve cinsel isteksizlik. Doğum kontrol hapı: Mide bulantısı, baş ağrısı, adet dönemi haricinde kanama, libidonun azalması, memelerde hassasiyet ve duygu durum değişimleri. En az yan etkiye sahip yöntemler arasında şunlar sayılabilir: Prezervatif (kondom): Doğru kullanıldığında %98 koruma sağlar ve cinsel hastalıklara karşı da koruyucu etkisi vardır. Diyafram: Hormon ilaçları almak istemeyen kadınlar için kolay ve tekrar kullanılabilme özellikleri nedeniyle tercih edilir. En uygun doğum kontrol yöntemini belirlemek için bir kadın doğum uzmanına danışılması önerilir.

Rahim kazıması (kürtaj) sonrası hamile kalmak için en az 2-3 ay beklenmesi önerilir. Uzmanlar, kürtaj sonrası vücudun hamileliğe hazır hale gelmesi için bu sürenin yeterli olduğunu düşünmektedir. Hamile kalmak için en doğru zamanı belirlemek ve olası riskleri ortadan kaldırmak için bir uzmana danışılması önerilir.

Asya'da doğum kontrolü için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler arasında en yaygın olanlar: Hormonal Kontraseptifler: Doğum kontrol hapları, enjeksiyonlar ve bantlar gibi hormonal yöntemler yüksek koruma sağlar. Bariyer Yöntemleri: Kondom ve diyafram gibi yöntemler, spermlerin rahme ulaşmasını engeller. Rahim İçi Araç (Spiral): Bakır spirallerle hamilelik %99 oranında önlenebilir. Doğal Yöntemler: Adet döngüsünün takip edilerek fertil günlerde cinsel ilişkiden kaçınılması gibi yöntemler. Cerrahi Yöntemler: Vazektomi (erkeklerde sperm kanallarının bağlanması) ve tubal sterilizasyon (kadınlarda tüplerin bağlanması) gibi kalıcı yöntemler. Asya'da doğum kontrolü hakkında spesifik bir bilgi bulunamamıştır, ancak genel olarak modern ve geleneksel yöntemlerin bir arada kullanıldığı bilinmektedir. Doğum kontrolü için en uygun yöntemin belirlenmesi ve uygulanması için bir uzmana danışılması önerilir.

Erkeklerde tüp bağlatma (vazektomi) işlemi şu şekilde yapılır: 1. Anestezi: Lokal anestezi uygulanır. 2. Kesi: Skrotum derisinde küçük bir kesi yapılır. 3. Vas Deferens'in Bulunması: Vas deferens (spermi taşıyan kanal) bulunur. 4. Bağlama ve Kesme: Kanal bağlanır ve bir parçası kesilir. 5. Uçların Kapatılması: Kalan uçlar koter ile yakılarak tahrip edilir. 6. Dikiş: Cilde kendiliğinden eriyen dikiş konur. NonScapel Vasectomy (NSV) tekniği de kullanılabilir; bu yöntemde kesi yerine ince ve sivri uçlu aletlerle skrotum derisinde delik açılır. İşlem yaklaşık 30 dakika sürer ve hastanede yatmayı gerektirmez. Vazektomi geri dönüşümlü bir işlemdir, ancak başarı oranı sınırlıdır ve tekrar çocuk sahibi olma şansı her zaman yüksek olmayabilir.

Adet döneminde (regl) hamile kalma olasılığı düşüktür, ancak imkansız değildir. Olasılığı etkileyen faktörler: Adet döngüsünün uzunluğu: Kısa döngüye sahip kadınlarda (21-24 gün) yumurtlama, adet bitiminden kısa bir süre sonra gerçekleşebilir. Yumurtlama zamanı: Stres, kilo değişimleri, hastalık veya iklim değişiklikleri gibi durumlar yumurtlama zamanını değiştirebilir. Sperm ömrü: Sperm hücreleri, kadın vücudunda 3-5 gün canlı kalabilir. Genel olarak, düzenli adet gören kadınlarda yumurtlama zamanı ay ortasıdır ve bu dönemde gebelik olasılığı daha yüksektir. Özetle, adet döneminde hamile kalma olasılığı, kişisel faktörlere bağlı olarak %0 ile %2 arasında değişebilir.

Spiral takıldıktan sonra ilk 48 saat boyunca cinsel ilişkiye girilmemesi ve vajinaya hiçbir şey sokulmaması önerilir. Ayrıca, spiralin tam olarak koruyucu etkiye ulaşması, takılma sonrası 7 günü bulabilir.

Ertesi gün hapı çeşitleri iki ana gruba ayrılır: 1. Levonorgestrel İçeren Haplar: Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 72 saat içinde alınmalıdır. Çoğu eczaneden reçetesiz satın alınabilir. Örnek markalar: Ertes 72. 2. Ulipristal Asetat İçeren Haplar: Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 120 saat (5 gün) içinde alınabilir. Sadece reçete ile temin edilebilir. Örnek marka: Ella. Ayrıca, kombine doğum kontrolü olarak bilinen ve hem progestin hem de östrojen içeren haplar da acil doğum kontrolü için kullanılabilir, ancak bu yöntem daha az etkilidir ve iki doz almayı gerektirir.

Spiral taktırdıktan sonra dikkat edilmesi gerekenler: İlk 48 saat cinsel ilişkiye girmemek ve vajinaya hiçbir şey sokmamak (tampon, vajinal duş). Hafif kramp ve ağrılar için kısa süreli dinlenme ve doktorun önerdiği ağrı kesici ilaçları kullanmak. Şiddetli kasık ağrısı, yüksek ateş, şiddetli kanama, kötü kokulu akıntı gibi enfeksiyon belirtileri varsa derhal doktora başvurmak. İlk 1 ay ağır kaldırmaktan ve kabız kalmaktan kaçınmak. Spiralin iplerinin uygun uzunlukta olduğundan emin olmak ve düzenli olarak kontrol etmek. 1 ay sonra spiralin yerinin ultrasonla kontrol edilmesi. Düzenli jinekolojik muayenelere gitmek (genellikle yılda bir kez). Spiral kullanımı, kişinin sağlık durumuna ve rahim yapısına göre uygun olup olmadığını belirlemek için doktor kontrolü gerektirir.

Doğum kontrol spirali, genellikle adet döngüsünün ilk günlerinde veya adet dönemi sonunda takılır. Spiral takılması için uygun zamanlar: Doğum sonrası: Doğumdan sonra en az 6 hafta geçmesi önerilir. Kürtaj sonrası: Rahim temizlendikten sonra spiral uygulaması güvenli kabul edilir. Spiral takılmadan önce, kişinin hamile olmadığından emin olmak gerekir.

Spiral (rahim içi araç - RİA) takma işlemi, genellikle adet döneminde, jinekolojik muayene pozisyonunda gerçekleştirilir. İşlem adımları şu şekildedir: 1. Hazırlık: Vajina ve rahim ağzı, spekulum yardımıyla açılır ve dezenfekte edilir. 2. Rahim Ölçümü: Rahmin derinliği ölçülerek uygun boyuttaki spiral belirlenir. 3. Yerleştirme: Spiral, bir aplikatör yardımıyla rahim içine yerleştirilir ve rahmin tepe kısmına ulaşıldığında kılıf çıkarılır. 4. İpin Ayarlanması: Spiralin ipi, rahim ağzının yanında yaklaşık 1-2 cm uzunluğunda bırakılır. 5. Kontrol: Ultrasonografi ile spiralin doğru konumda olduğu doğrulanır. İşlem genellikle ağrısızdır, ancak ağrı eşiği düşük kadınlarda ağrı kesici veya lokal anestezi uygulanabilir. Spiral takma işlemi için bir uzman jinekoloğa başvurulmalıdır.

Doğum kontrol hapı, regl (adet) kanamasının ilk günü alınmaya başlanarak hemen koruma sağlar. Eğer kullanım adet döngüsünün 2. veya 5. günü başlarsa, ilk 7 gün boyunca ek bir korunma yöntemi (örneğin prezervatif) önerilir. Doğum kontrol hapı kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Evlilikte ilk gece korunmasında kullanılabilecek bazı yöntemler: Doğum kontrol hapları. Prezervatif. Vajinal spiral ve deri altı implantı. Korunma yöntemleri için çiftlerin evlilikten 3 ay önce kontrole gitmesi gerektiği belirtiliyor.

Oral kontraseptiflerin (doğum kontrol hapları) bazı yan etkileri: Kardiyovasküler sistem ile ilgili riskler: Kan pıhtısı, inme ve kalp krizi riskini artırabilir, özellikle sigara içen veya hipertansiyon gibi sağlık sorunları olan kadınlarda. Ruh sağlığı etkileri: Depresyon, anksiyete ve ruh hali değişikliklerine neden olabilir. Diğer yaygın yan etkiler: Mide bulantısı ve baş ağrısı; Kilo değişimi (genellikle su tutulmasına bağlı hafif kilo artışı); Göğüslerde hassasiyet ve dolgunluk; Ara kanama (lekelenme); Cilt sorunları (akne azalması veya geçici döküntüler). Ciddi yan etkiler durumunda acil tıbbi yardım alınmalıdır: Bacaklarda ani şişlik, ağrı veya kızarıklık; Ani nefes darlığı veya göğüs ağrısı; Görme bozuklukları, konuşma güçlüğü veya şiddetli baş dönmesi. Doğum kontrol hapı kullanmadan önce bir jinekoloğa danışılması önerilir.

Kadınlarda takılan doğum kontrol hapı, vajinal halka olabilir. Vajinal halka, 4 mm kalınlığında, 5.4 mm çapında bir halka olup, östrojen ve progesteron hormonu içeren bir korunma yöntemidir. Doğum kontrol hapı kullanımı için mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurulmalıdır. Doğum kontrol hapı takma adımları: 1. İlk kullanım: Adetin ilk günü başlanarak hemen koruma sağlar. 2. Düzenli kullanım: Her gün aynı saatte alınmalıdır. 3. 21+7 veya 28 günlük kullanım: 21’lik kutularda 7 gün ara verilir, 28’liklerde ise kesintisiz kullanım yapılır. 4. Unutulan haplar: Prospektüste belirtilen talimatlara uyulmalıdır. 5. Yan etkiler ve ilaç etkileşimleri: Antibiyotik ve bazı ilaçlarla etkileşim olabileceğinden doktor kontrolü gereklidir.

Teyze, doğum kontrolü hakkında çeşitli yöntemler ve bu yöntemlerin nasıl çalıştığı hakkında bilgi veriyor olabilir. Doğum kontrol yöntemleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılır: Doğal yöntemler: Geri çekme yöntemi, vücut sıcaklığı yöntemi gibi hormonlu veya aletli yöntemler kullanmadan uygulanan yöntemler. Hormonal yöntemler: Doğum kontrol hapları, doğum kontrol iğneleri, deri altı implantlar gibi hormon içeren yöntemler. Hormonsuz yöntemler: Kondom, sperm öldürücüler, diyafram gibi hormon içermeyen yöntemler. Acil durum yöntemleri: Korumasız cinsel ilişki sonrası gebeliği önlemek için kullanılan ertesi gün hapları. Doğru yöntem seçimi için bir uzmana danışılması önerilir.

Kadın hamile kalmak istemiyorsa, erkeğin doktora gitmesi gerekmez. Hamile kalamama sorunu genellikle kadın üreme sistemiyle ilgili olduğundan, bu durumda kadın doğum uzmanına başvurulması önerilir. Ancak, çiftin üreme sağlığı konusunda bir sorun olduğundan şüpheleniliyorsa, her iki eşin de doktor kontrolünden geçmesi faydalı olabilir. Daha fazla bilgi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.