Devreler

Diyot, elektrik akımının sadece bir yönde akmasını sağlayan yarı iletken bir bileşendir ve çeşitli alanlarda önemli işlevler üstlenir. Diyotun başlıca kullanım alanları: - Güç kaynakları: Alternatif akımı (AC) doğru akıma (DC) dönüştürmek için kullanılır. - Elektronik devreler: Sinyallerin düzenlenmesinde ve frekans ile voltaj kontrollerinde rol oynar. - Telekomünikasyon: Sinyallerin iletimini ve alımını kontrol ederek veri transferini sağlar. - Işık emisyonu: LED'lerde kullanılarak aydınlatma ve optik iletişimde ışık kaynağı olarak görev yapar. - Çip üretimi: Entegre devrelerin üretiminde yarı iletken malzemelerin düzgün çalışmasını sağlar.

Yankılı ses devresi, bir sinyalin gecikmiş değerlerinin şu andaki değerine girişim yapması sonucu oluşan yankıyı gidermek için kullanılır. Çalışma prensibi şu şekildedir: 1. Kanal Modelleme: Yankılı ses sinyali, bir hoparlörden verilip ortamda bulunan bir mikrofon tarafından tekrar kaydedilir. 2. Ters Katlama: Alınan sinyal, giriş ve çıkış sinyallerinin belirlenmesi ile yankılı ses kanalının tersini oluşturur. 3. Uyarlanabilir Süzgeç: Yankıyı gidermek için uyarlanabilir bir süzgeç kullanılır. Bu sayede, yankılı ses sinyali orijinal haline yaklaştırılır.

LED ampermetre, elektrik devrelerinde akımı ölçmek için kullanılan bir ölçü aletidir. İşe yararları: - Günlük hayatta: Evlerde elektrikli cihazların enerji tüketimini ölçmek, prizlerin ve devrelerin performansını kontrol etmek ve arızaları tespit etmek için kullanılır. - Sanayide: Üretim makinelerinin akımını izlemek, endüstriyel ekipmanların çalışma durumunu denetlemek, elektrik panolarının bakımını yapmak ve elektriksel güvenlik standartlarını sağlamak gibi çeşitli görevlerde kullanılır. Ampermetre, devreye seri olarak bağlanır ve akım değerini amper (A) cinsinden gösterir.

Isı kontrol devresi, sıcaklık seviyesini kontrol etmek ve gerektiğinde sıcaklığı ayarlamak için kullanılan bir devre dizisidir. Bu devreler, aşağıdaki elemanlardan oluşur: - Sıcaklık sensörleri. - Termostat. - Isı kaynakları. - Kontrol cihazları. Isı kontrol devreleri, elektrikli ısıtıcıların, buzdolaplarının, fırınların ve diğer birçok cihazın önemli bir parçasıdır.

Elektrik devrelerinde filtre kullanılmasının birkaç nedeni vardır: 1. İstenmeyen frekansları engellemek: Filtreler, sinyaldeki gürültüyü veya paraziti temizleyerek istenmeyen frekansları engeller. 2. Belirli frekansları seçmek: Sadece belirli bir frekans aralığındaki sinyalleri geçirip diğerlerini durdurarak, sistemin sadece gerekli frekanslarla çalışmasını sağlar. 3. Frekansın değişimlerine tepki vermek: Ses veya görüntü sinyalleri gibi karmaşık sinyalleri düzenleyerek, sinyalin kalitesini artırır. Bu nedenlerle filtreler, radyo, televizyon, ses sistemleri, telekomünikasyon ve medikal cihazlar gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılır.

Elektronikçiler, çeşitli elektronik ürünler ve malzemeler satarlar. Bu ürünler arasında şunlar bulunur: 1. Hobi Devreleri: Basit elektronik devrelerden robotlara kadar geniş bir yelpazede hobi devreleri. 2. LED Devreleri: LED ampuller, vumetre, güneş enerjisi kullanan aydınlatmalar gibi LED devreleri. 3. Motor Devreleri: Engel algılayan robotlar, DC motor kontrolü, servo motor kontrolü gibi motor devreleri. 4. Sensör Devreleri: Isı, sıcaklık, nem, ses gibi değerleri algılayan sensör devreleri. 5. Telefon Aksesuarları: Şarj aleti, telefon kılıfları, ekran koruyucular gibi telefon aksesuarları. 6. Akıllı Saatler: Dijital saatler ve akıllı saat modelleri. 7. Elektrikçi Aletleri: Tornavida, pense, kontrol kalemleri gibi elektrikçi aletleri. Bu ürünler, hem profesyonel elektronikçiler hem de hobi amaçlı elektronik meraklıları tarafından tercih edilir.

AC devrede direnç, Ohm Yasası kullanılarak hesaplanır. Örnek hesaplama: Eğer devredeki gerilim 12 volt ve akım 0,5 amper ise, direnç: - R = 12 V / 0,5 A = 24 Ω olur.

Wheatstone köprüsünde R3 direnci, galvanometre sıfırı gösterdiğinde ve (R1 R3) = (R2 Rx) eşitliği sağlandığında bulunur. Burada: - R1 ve R2 bilinen dirençlerdir, - Rx bilinmeyen dirençtir, - R3 ise değişken (ayarlanabilir) dirençtir.

Kapalı devre (closed circuit), elektrik akımının kesintisiz olarak tüm bağlı bileşenler üzerinden akabileceği bir elektrik devresi türünü ifade eder. Kapalı devrenin temel özellikleri: - Süreklilik: Devrede kesinti veya boşluk yoktur. - Enerji transferi: Elektrik enerjisi kaynaktan yüke kadar sürekli olarak aktarılır. - Voltaj düşüşü: Bağlı noktalar arasında minimal voltaj düşüşü gözlenir. Kullanım alanları: Ev aletleri, endüstriyel makineler, ulaşım sistemleri ve dijital cihazlar gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılır.

Diyot devreleri, elektrik akımının tek yönde geçişini sağlayan diyotların kullanıldığı devrelerdir. Temel diyot devreleri şunlardır: 1. Kırpıcı devreler: Elektriksel işareti belirli bir değer ile sınırlayan devrelerdir. 2. Kenetleme devreleri: İşarete pozitif veya negatif DC bileşen ekleyen devrelerdir. 3. Doğrultma devreleri: Alternatif akımı (AC) doğru akıma (DC) çeviren devrelerdir. Diğer diyot devreleri arasında köprü diyot devreleri, lazer diyot devreleri, fotodiyot devreleri ve zener diyot devreleri de bulunur.

360 ohm direnç, elektrik devrelerinde çeşitli işlevler için kullanılır: 1. Akım Kontrolü: Devreden geçen akımı sınırlamak için kullanılır. 2. Gerilim Düşürme: Devrede voltajı düşürmek amacıyla kullanılabilir. 3. Isı Üretimi: Yüksek dirençli malzemeler, elektrik akımı geçtikçe ısı üretir; bu özellik ısıtıcılar ve termal sensörler gibi uygulamalarda kullanılır. 4. Devre Koruma: Devreleri aşırı akıma ve voltaja karşı korumak için sigorta görevi görür.

Frekansı bölmek için frekans bölücü (frequency divider) devreleri kullanılır. Bu tür devrelerde yaygın olarak kullanılan bileşenler şunlardır: Osilatörler: Belirli bir frekansta sabit ve düzenli bir sinyal üretir. Flip-floplar: Giriş saat sinyalinin frekansını azaltmak için ikili sayıcılar olarak kullanılır. Ayrıca, PLL (Phase Locked Loop) gibi teknolojiler de frekans bölme işlemlerinde kullanılır ve yüksek frekans kararlılığı sağlar.

Algılayıcı ve Dönüştürücü dersinde aşağıdaki konular işlenir: 1. Tanımlar ve Temel Kavramlar: Algılayıcıların ve dönüştürücülerin genel çalışma prensipleri, tanımlar ve ölçüm kavramları. 2. Algılayıcı Çeşitleri: Sıcaklık, basınç, optik, manyetik, pozisyon, seviye ve diğer algılayıcıların çeşitleri ve kullanım alanları. 3. Ölçme Teorisi: Temel ölçme bilgisi ve algılayıcılardan sonra kullanılması gereken temel devre yapıları. 4. Uygulama ve Projeler: Çeşitli algılayıcılar ile gerçekleştirilen uygulamalar ve projeler, biyosensörler ve uygulama alanları. 5. Arabirim Elektronik Devreleri: Algılayıcı ve dönüştürücülerin elektronik devrelerle entegrasyonu.

5V'yi 3V'ye düşürmek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Zener Diyot: Voltage divider (voltaj bölücü) yaparak zener diyot ile 5V'yi 3V'ye düşürebilirsiniz. 2. Dirençler: Seri bağlı iki aynı değerde direnç kullanarak voltajı yarıya indirebilirsiniz. 3. Voltaj Regülatörleri: LM317 gibi ayarlanabilir regülatörler, giriş voltajı ve yük akımındaki dalgalanmaları telafi ederek sabit 3V çıkış sağlar. 4. DC-DC Dönüştürücüler: Buck converter gibi dönüştürücüler, voltajı aktif olarak düzenleyerek daha güvenilir bir çözüm sunar.

Kapalı devre ve açık devre, elektrik devrelerinin iki temel türüdür. Kapalı devre, akımın yükün içinden aktığı devredir. Açık devre ise, bir ucun bağlantısı kesildiğinde, anahtar açıldığında veya iletken koptuğunda meydana gelir.

Mantık devreleri final sınavında aşağıdaki konular ve soru türleri çıkabilir: 1. Mantığa Giriş ve Klasik Mantık: Mantık ve doğru düşünme arasındaki ilişki, akıl ilkeleri, akıl yürütme yöntemleri. 2. Önerme ve Çıkarımlar: Önerme çeşitleri, önermelerden sonuç çıkarma, karşı olum çıkarımları. 3. Kombinasyonel Mantık Devreleri: Temel mantık kapıları (NAND, NOR, NOT), kod çözücüler, çoklayıcılar gibi konular. 4. Vize ve Final Notları Hesaplama: Vize ve final notlarının nasıl hesaplandığına dair formüller ve devamsızlık kuralları. Sınav soruları genellikle açık uçlu, kısa cevaplı ve çoktan seçmeli olabilir.

Hırsız alarm sistemi için kontrol paneli ve algılama sensörleri gibi temel devreler kullanılır. Kontrol paneli, sistemin beyni olarak tüm bileşenleri birbirine bağlar ve sinyalleri işler. Ayrıca, alarm ve uyarı devreleri de hırsız alarm sistemlerinde yer alır ve alarm durumunda yüksek sesle uyarı vererek hırsızları caydırır ve çevredeki insanları uyarır.

50 miliohm direnç, elektronik devrelerde çeşitli işlevlere sahiptir: 1. Gerilimi bölerek referans voltajı elde etmek: Daha düşük besleme gerilimine ihtiyaç duyan devre elemanları için uygun besleme sağlar. 2. Hassas devre elemanlarını korumak: Akımı sınırlayarak devre elemanlarının aşırı akıma karşı bozulmasını önler. 3. Devrede yük oluşturmak: Devrede ısı elde etmek için kullanılabilir. 4. Akım sınırlama ve güç hesabı: Devrenin toplam direncini artırarak akım akışını kontrol eder.

Yeşil sinyal lambası 220V AC, elektrik devrelerinde sistemin çalıştığını belirtmek için kullanılır.

Schrack röle 8 pin, elektronik uygulamalarda 24V DC geriliminde 8 amper akım sağlamak için kullanılır. Bu röle, çift kontaklı olup, telekomünikasyon, gaz algılama devreleri, radyo frekansı kontrol ve kızılötesi kontrol gibi çeşitli devrelerde tercih edilir.