Deformasyon

Plastik deformasyon çeşitleri şunlardır: 1. Dövme: Metali yüksek sıcaklıklarda sıkıştırma kuvvetleriyle şekillendirme. 2. Haddeleme: Sac, levha ve yapısal şekiller üretmek için dönen merdaneler arasında metalin sürekli deformasyonu. 3. Ekstrüzyon: Tüpler ve profiller gibi uzun, düzgün kesitli ürünler oluşturmak için malzemeyi bir kalıp deliğinden geçirme. 4. Çekme: Metalin kesit alanını azaltmak ve uzunluğunu artırmak için bir kalıptan çekilmesi, genellikle tel ve çubuk üretimi için kullanılır. 5. Damgalama: Sac metali karmaşık geometriler halinde kesmek, biçimlendirmek veya şekillendirmek için kalıpların kullanılması. 6. Bükme: Lokalize deformasyon kullanarak sac metal veya profillerde açısal veya kavisli formlar oluşturma. 7. Eğirme: İş parçası dönerken lokalize kuvvet uygulayarak silindirik iş parçalarını şekillendirme.

Deformasyon çeşitleri genel olarak üç ana kategoriye ayrılır: 1. Elastik Deformasyon: Malzemeye uygulanan kuvvet kaldırıldığında malzemenin tekrar eski haline döndüğü geçici şekil değişimidir. 2. Plastik Deformasyon: Malzemeye uygulanan kuvvet kaldırılsa bile malzemenin kalıcı olarak şekil değiştirdiği deformasyon türüdür. 3. Anelastik Deformasyon: Malzemenin elastik ve plastik deformasyon arasında kalan, zamanla değişen deformasyon davranışıdır.

Plastik dönme üst sınır aşılması, bir malzemenin plastik deformasyon bölgesine girmesi ve uygulanan kuvvet nedeniyle kalıcı şekil değişimine uğraması anlamına gelir. Bu durum, malzemenin akma sınırını aşmasıyla gerçekleşir ve geri döndürülemez.

Deformasyon oranı, yeniden kristalleşmeyi doğrudan etkiler: - Düşük deformasyon oranlarında malzeme soğuk işlemle şekillendirilir ve bu süreçte tanelerin yapısı bozulur, dislokasyon yoğunluğu artar. - Deformasyon oranının artması, depolanan enerji miktarını yükseltir ve yeniden kristalleşme için gerekli olan çekirdeklenme sürecini kolaylaştırır. Yeniden kristalleşme, soğuk işlem sonucunda deforme olmuş tanelerin yerini tamamen yeni tanelerin almasıdır ve bu süreç yüksek sıcaklıkta gerçekleşir.

Deformasyona neden olan faktörler çeşitli alanlarda ortaya çıkabilir: 1. Yapılar ve Malzemeler: Yapısal tasarım hataları, malzemenin taşıyabileceğinden fazla yük getirilmesi, bozuk veya uygun olmayan malzemelerin kullanımı deformasyona yol açabilir. 2. Üretim Süreçleri: Vitrifiye seramik üretiminde, et kalınlığının ince olması, yarı ürünün kendi ağırlığını taşıyamayacak kadar sertliğe ulaşmamış olması, tasarım hataları gibi faktörler deformasyona sebep olabilir. 3. Fiziksel ve Kimyasal Etkiler: Güneş ışınları, ısı değişiklikleri, fırtınalar gibi meteorolojik etkiler ve malzemenin doğasına bağlı olarak cismin çatlaması, parçalanması gibi olaylar deformasyonu tetikleyebilir. 4. Mekanik Faktörler: Malzemenin mekanik özellikleri, deformasyon hızı, sıcaklık, sürtünme ve kalıntı gerilmeler plastik deformasyonu etkileyen önemli faktörlerdir.

Sakarya Köprüsü, yaşanan fiziksel deformasyonlar nedeniyle geçici olarak trafiğe kapatılmıştır.

Deformasyona uğrayan bir cisim çizmek için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Objenin genel hatlarını çizin: Cismin karakteristik yapısını bozmadan fazla ayrıntıları azaltın ve geometrik formları kullanarak çizimi yapın. 2. Ayrıntıları abartın: Cismin dokusunu inceleyerek lekesel veya çizgisel sadeleştirmeler yapın ve bazı detayları ön plana çıkarın. 3. Perspektif kurallarına dikkat edin: Çizim sırasında perspektifi doğru bir şekilde uygulamak önemlidir. 4. Deformasyon aşamalarını uygulayın: Cismin şeklini değiştirerek neredeyse yeniden yaratın ve bu süreçte estetik anlatımın bozulmamasına özen gösterin. Ayrıca, serbest cisim diyagramı (SCD) çizerek, cisme etki eden kuvvetleri ve momentleri göstermek de deformasyon analizinde yardımcı olabilir.

Yeniden kristalleşme için deformasyon oranı, malzemenin belirli bir kritik deformasyon oranını aşmalıdır. Bu oran, malzemenin türüne ve özelliklerine bağlı olarak değişir. Örneğin, 1050 ve 8006 alüminyum alaşımlarının yeniden kristalleşme davranışında, %20 ila %80 arasında deformasyon uygulanmıştır.

Hadde deformasyon miktarı, redüksiyon (kalınlık azalması) miktarı olarak adlandırılır ve şu formülle hesaplanır: d = t0 - tf. Burada: - d: Redüksiyon miktarı (mm). - t0: Başlangıç kalınlığı (mm). - tf: Son kalınlıktır (mm).

Elasto-plastik davranış, bir malzemenin mekanik yüklemeye maruz kaldığında hem elastik hem de plastik deformasyon göstermesi durumunda ortaya çıkar. Bu davranış şu şekilde oluşur: 1. Elastik Bölge: Malzemeye uygulanan yük, elastik sınıra kadar lineer bir ilişki ile artar ve bu bölgede malzeme geçici olarak deforme olur ancak yük kaldırıldığında orijinal şekline geri döner. 2. Plastik Bölge: Elastik sınırın aşılması ile plastik deformasyon başlar ve bu noktadan itibaren malzeme kalıcı olarak deforme olur.