Dağlar

Himalaya Dağları, Türkiye'de görülmez çünkü Türkiye, Alp-Himalaya dağ kuşağının bir parçası değildir. Türkiye, Alp-Himalaya genç kıvrım dağlar kuşağı üzerinde yer alsa da, bu kuşak Himalaya Dağları'nın bulunduğu Asya'nın orta güney kısmında değil, daha çok Avrupa ve Orta Asya'da etkilidir. Türkiye'deki yüksek dağlar, genellikle Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Karadeniz, Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde bulunur.

Nemrut Dağı, Bitlis'te bulunmaktadır. Bitlis ilinin Ahlat, Güroymak ve Tatvan ilçeleri sınırları içerisinde, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan yüksek dağlardan biridir. Van Gölü'nün batısında yer alan Nemrut Dağı'nın en yüksek noktası 2.948 metredir.

Asya Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü, çeşitli dağlara tırmanışlar gerçekleştirmektedir. Bazı tırmanılan dağlar şunlardır: Kaçkar Dağları: Özellikle Verçenik Tepesi'ne tırmanışlar yapılmaktadır. Aladağlar: Küçükdemirkazık Zirvesi gibi zirvelere tırmanışlar gerçekleştirilmektedir. Dedegöl Dağı: Isparta'da bulunan Dedegöl Dağı'na tırmanışlar yapılmaktadır. İran Dağları: İran'da bulunan dağlara tırmanışlar düzenlenmektedir. Büyükdemirkazık (BDK) Dağı: Niğde'de bulunan BDK Zirvesi'ne tırmanışlar yapılmaktadır. Ayrıca, Kemaliye'de bulunan kayalıklarda da tırmanışlar gerçekleştirilmektedir.

Uludağ, Bursa'nın en yüksek dağıdır. Uludağ'ın en yüksek noktası, göller bölgesinde yer alan Uludağ Tepe'dir ve yüksekliği 2.543 metredir.

İsviçre Alpleri'nde bulunan bazı dağlar: Mont Blanc. Monte Rosa. Dom. Liskamm. Weisshorn. Matterhorn. Ayrıca, İsviçre Alpleri'nde Pilatus, Jungfrauhoch, Aletsch Buzulu, Gstaad, Rochers-de-Naye gibi birçok ünlü dağ ve zirve de bulunmaktadır.

Kafkas Dağları'nın en yüksek zirvesi Elbruz Dağı'dır (5.642 m).

Hayır, Ağrı Dağı en yüksek dağ değildir. Türkiye'nin en yüksek dağı, 5137 metrelik rakımıyla Ağrı Dağı'dır.

Dünyanın en iyi kar manzarasına sahip ülkesi konusunda kesin bir görüş yoktur, ancak kar manzaralarıyla ünlü bazı ülkeler şunlardır: İsviçre: Alpler, Matterhorn Dağı manzarası ve kayak merkezleri ile ünlüdür. Kanada: Banff Ulusal Parkı, özellikle Lake Louise ve Moraine Gölü, kar manzaraları ile dikkat çeker. Norveç: Lofoten Adaları ve Tromsø, karla kaplı manzaraları ve kuzey ışıkları ile bilinir. Japonya: Hokkaido, yumuşak karı ve Sapporo Kar Festivali ile ünlüdür. Finlandiya: Lapland, karla kaplı ormanları ve donmuş gölleri ile huzurlu manzaralar sunar.

Atlas Dağları'nın en yüksek zirvesi, Fas'ın güneybatısında yer alan 4.167 metre yüksekliğindeki Toubkal Zirvesi'dir.

Erciyes Dağı'nda kayak sezonu genellikle Aralık ayının ortasından Nisan başına kadar devam eder. Bu bilgilere dayanarak, Erciyes'te en az 5-6 gün kayak yapılabilir.

Ağrı Dağı, 5.137 metrelik rakımıyla dünyanın 48. en yüksek dağı olarak kabul edilir. Dünya üzerindeki en yüksek dağ, 8.848 metre ile Everest Dağı'dır.

Toros Dağları, birçok ili kapsamaktadır. Batı Toroslar: Antalya, Muğla. Orta Toroslar: Mersin, Adana, Kahramanmaraş. Güneydoğu Toroslar: Diyarbakır, Şanlıurfa, Şırnak, Hakkari. Ayrıca, Toros Dağları'nın bazı bölümleri Niğde ve Karaman gibi illerde de bulunmaktadır.

Konya'nın en yüksek yeryüzü şekli, Bolkar Dağları içinde yer alan Aladağlar'dır ve yüksekliği 3.524 metredir. Konya'daki diğer yüksek yerler arasında Erenler Dağı (2.334 m), Karacadağ (2.025 m) ve Takkeli Dağı (1.400 m) bulunmaktadır.

Alpler, Türkiye'de bulunmaz. Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük bir dağ silsilesidir ve İsviçre, Kuzey İtalya, Fransa, Almanya, Avusturya, Slovenya ve Lihtenştayn gibi ülkelerde görülür. Türkiye'de benzer özelliklere sahip dağlar arasında Toros Dağları bulunur, ancak bu dağlar Alpler ile aynı coğrafi bölgede değildir.

Beluça Dağı, Rusya'da, Altay Dağları'nda yer almaktadır. Ayrıca, Rusya ve Kazakistan sınırı boyunca uzanır ve bu sınırın kuzeyinde, Çin ile Moğolistan'ın sınır komşusu olduğu bir noktada bulunur.

Mauna Kea, dünyanın en yüksek dağı olarak kabul edilir çünkü yüksekliği, deniz tabanından zirvesine kadar ölçüldüğünde 10.100 metreye ulaşır. Ancak, bu yüksekliğin büyük bir kısmı okyanus tabanında saklı olduğu için genellikle göz ardı edilir. Karşılaştırma için: Everest Dağı'nın yüksekliği, deniz seviyesinden 8.848 metredir. Mauna Kea'nın okyanus seviyesinin üzerinde kalan kısmı ise 4.207 metredir.

En yüksek dağ görsellerini bulabileceğiniz bazı kaynaklar: obilet.com: Dünyadaki en yüksek dağlardan Everest, K2 ve Kançencunga gibi dağların fotoğraflarını içerir. tr.wikipedia.org: Yüksekliklerine göre sıralanmış dağlar listesinde, her bir dağın topografya haritalarına ve görsellerine ulaşabilirsiniz. etstur.com: Dünyanın en yüksek dağlarından bazılarının fotoğraflarını sunar. bilet.com: Everest, K2 ve diğer yüksek dağların görsellerini bulabilirsiniz.

Dağ içi ve dağ eteği arasındaki temel fark, oluşum şekilleridir: Dağ içi ovaları, dağlık alanların iç kısımlarında, çevreden gelen akarsuların taşıdıkları maddeleri eğimin azaldığı yerlerde biriktirmesi ile oluşur. Dağ eteği ovaları, dağ yamaçlarından inen akarsuların düşük eğimli eteklerde taşıdıkları maddeleri bırakmaları sonucu meydana gelir. Örnekler: Bursa ovası, Uludağ’ın eteğinde oluşmuş bir dağ eteği ovasıdır. Malatya, Muş, Elazığ ovaları ise dağ içi ovalarına örnek olarak verilebilir.

Beşparmak Dağları'nın oluşumuyla ilgili birkaç efsane bulunmaktadır: İyi kalpli yoksul genç efsanesi: Kralın kızına talip olan yoksul ama iyi kalpli bir genç, kutsal suyu bulup getirir. Kral, genci beğenmez ve üzerine su dökerek beddua eder; genç bataklığa gömülür ve eli taşlaşır, bu el Beşparmak Dağları'nı oluşturur. Zengin ve fakir genç efsanesi: Kralın kızına talip olan zengin ve fakir genç düello yapar; zengin genç, hileyle fakir genci bataklığa düşürür ve öldürür. Buna dayanamayan doğa, gencin elini taşlaştırarak dağa dönüştürür. Bizanslı kahraman Digenis Akritas efsanesi: Cesur bir genç, Kıbrıs'ı Suriyelilerin istilasından kurtarmak için Anadolu'dan adaya gelir ve eliyle dağı tutar; bugünkü dağlar bu kahramanlığın el izidir. Devler efsanesi: Milyonlarca yıl önce devler yaşarken, bir dev rakibine kaya atar ama hedefi şaşırır ve kireç taşından beş parmak şekli oluşur. Bu efsaneler, Beşparmak Dağları'nın mistik ve tarihî anlamını zenginleştirirken, doğa ve insan arasındaki derin bağları da yansıtır.

Kıvrım dağları, levhaların sıkıştırması sonucu, esnek olan tortul tabakaların kıvrılması ile oluşan dağlardır. Türkiye'de iki kuşak halinde uzanan kıvrım dağları şunlardır: Kuzeydeki kıvrım dağları: Küre, Canik, Giresun, Rize ve Kaçkar dağları. Güneydeki kıvrım dağları: Toros Dağları, Sultan, Dedegöl, Bey, Aladağ, Bolkar ve Barla dağları. Bunun yanı sıra, Türkiye'deki diğer kıvrım dağları şu bölgelerde bulunur: Ege Bölgesi: Emir, Eğrigöz, Simav ve Murat Dağı. Doğu Anadolu Bölgesi: Mercan, Munzur, Karasu-Aras, Cilo, Allahuekber, Hakkari dağları. İç Anadolu Bölgesi: Tecer, Hınzır, Akdağ, Sivrihisar ve Sündiken Dağları. Marmara Bölgesi: Koru, Samanlı ve Yıldız Dağları.