CümleTürleri

Sıralı cümleler iki ana gruba ayrılır: 1. Bağımlı Sıralı Cümle: Öğelerinin biri ya da birkaçı ortak olan sıralı cümlelerdir. 2. Bağımsız Sıralı Cümle: Hiçbir öğesi ortak olmayan, ancak anlamca birbirleriyle ilgili oldukları için bir arada yer alan bağımsız yargılardan oluşan cümlelerdir.

Tek kelimeden oluşan cümlelere "deyilikli cümle" denir. Örnekler: "Gidiyorum." "Çekil!" "Yürüyelim." Ayrıca, tek bir fiil kipinden ibaret olan cümlelere de "basit cümle" denir. Örnekler: "Çömlekçi suyu saksıdan içer." "Akıl için yol birdir."

Karmaşık cümle (complex sentence), bir bağımsız cümle ve en az bir bağımlı cümleden oluşan İngilizce cümle türüdür. Bağımlı cümle, bağımsız cümlenin bir parçası olarak işlev görür ve genellikle bağlaçlar (because, although, when) ile başlar.

Kararlılık ve kesinlik bildiren cümleler farklı anlamlar taşır: 1. Kararlılık Bildiren Cümleler: Kesin ve net yapılan konuşmalardır, belirsizliğe yer vermezler. Örnekler: - Her koşulda yanında olacağım. - Bu işi mutlaka bitireceğiz. 2. Kesinlik Bildiren Cümleler: Bir bilgi veya haberin şüpheye yer vermeyecek şekilde doğru olduğunu ifade ederler. Örnekler: - Dünya üzerinde 180 paralel, 360 meridyen vardır. - İki meridyen arası uzaklık Ekvator'dan kutuplara doğru daralır.

Tanım cümlesi ve açıklama cümlesi farklı anlam özelliklerine sahip cümlelerdir: 1. Tanım Cümlesi: Bir varlığın ne olduğunu açıklayan cümledir. Örnek: "Atom, bilinen evrendeki tüm maddenin kimyasal ve fiziksel niteliklerini taşıyan en küçük yapı taşıdır". 2. Açıklama Cümlesi: Neden-sonuç cümlelerinde sonucun önce açıklanıp "çünkü" gibi bağlaçlardan sonra nedenin söylendiği cümledir. Örnek: "Ablamın yanına gidemedim çünkü arkadaşımla ödevi hazırlıyorduk".

8. sınıf Türkçe'de tek yüklemli cümle, tek bir yüklemi olan ve içinde fiilimsi bulunmayan cümlelere denir. Örnekler: "Annem için kısa bir şiir yazdım". "Düşünmeden konuşmak, nişan almadan ateş etmeye benzer". "Eldeki bir kuş, daldaki iki kuştan daha değerlidir".

Olumlu ve olumsuz cümleler, yüklemin bildirdiği yargının gerçekleşme durumuna göre ikiye ayrılır. 1. Olumlu cümle: Yüklemde bildirilen işin gerçekleştiğini, gerçekleşeceğini ya da var olduğunu belirten cümledir. 2. Olumsuz cümle: Yüklemde bildirilen işin gerçekleşmediğini, gerçekleşmeyeceğini ya da var olmadığını belirten cümledir. Olumsuz cümleler, "-ma, -me, -mı, -mi, -mu, -mü" ekleriyle ve "yok, değil" sözcükleriyle yapılır.

"Çok sinirlendim" cümlesi olumlu olarak değerlendirilmez, çünkü bu tür cümleler genellikle bir duygu veya durumu ifade eden ünlem cümleleri kategorisine girer.

Yüklem ve öznesi aynı olan cümle, isim cümlesi olarak adlandırılır. Örnek: "Onun bu elbisesi yeniymiş" cümlesinde hem yüklem ("yeniymiş") hem de özne ("elbise") isimdir.

Clauses (cümleler) iki ana kategoriye ayrılır: bağımsız (main) ve bağımlı (subordinate). Diğer türleri ise şunlardır: 1. Noun Clauses (İsim Cümleleri): Cümlede isim görevi görür. 2. Adjective Clauses (Sıfat Cümleleri): Cümlede ismi veya zamiri tanımlar. 3. Adverbial Clauses (Zarf Cümleleri): Cümlede fiil, sıfat veya zarfı değiştirir. 4. Conditional Clauses (Koşul Cümleleri): "If" ve "unless" gibi kelimelerle başlar ve bağımsız bir cümle ile tamamlanması gerekir.

Teklif ve öneri cümleleri, farklı amaçlarla kullanılan iki tür cümledir: 1. Teklif Cümleleri: Bir kişiye veya gruba belirli bir konuda teklif sunulan cümlelerdir. Örnekler: - "Akşam yemeğine birlikte çıkalım mı?". - "Hafta sonu pikniğe gidelim mi?". 2. Öneri Cümleleri: Bir kişiye veya gruba belirli bir konuda öneride bulunulan cümlelerdir. Örnekler: - "Daha fazla su içmeni öneririm". - "Ders çalışmak için bir program yapmanı öneririm".

Karşılaştırma cümlesi, iki veya daha fazla varlık, olay veya durumu benzerlik, farklılık veya üstünlük açısından kıyaslayan cümledir. Karşılaştırma cümlesini ayırt etmek için şu özelliklere dikkat edilebilir: Öznelerin aynı kategoride olması: Karşılaştırılacak öznelerin aynı türden olması gerekir. Uygun bağlaçların kullanılması: "gibi", "kadar", "daha", "az", "en" gibi bağlaçlar sıklıkla kullanılır. Karşılaştırma ifadelerinin varlığı: "daha fazla", "daha az", "en iyisi" gibi ifadeler içerir. Netlik ve anlaşılırlık: Cümlelerin açık ve anlaşılır olması, karşılaştırma yapılan unsurların net bir şekilde belirtilmesi gerekir.

İçinde özne ve nesne bulunan cümlelere tam cümle denir.

İngilizce'de bildirim türleri dört ana kategoriye ayrılır: declarative (bildirme), interrogative (soru), imperative (emir) ve exclamatory (ünlem). Ayrıca cümle yapısına göre bildirim türleri şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Simple (basit): Tek bir bağımsız cümleden oluşur. 2. Compound (bağlı): Birden fazla bağımsız cümle içerir ve noktalı virgül veya bağlaçlarla birleştirilir. 3. Complex (karmaşık): Ana cümleye "because," "while," veya "if" gibi bağlaçlarla bağlanan yan cümleler içerir.

Özdeş cümle ve türce özdeş cümle kavramları, cümlelerin anlam ilişkisi açısından farklı anlamlar taşır. 1. Özdeş cümle: Aynı anlama gelen, farklı sözcüklerle veya cümle yapılarıyla oluşturulmuş cümlelerdir. 2. Türce özdeş cümle: Cümlelerin türce özdeş olması, onların aynı cümle türüne ait olması anlamına gelir.

Koşul-sonuç ve amaç-sonuç cümleleri arasındaki fark, cümlede belirtilen olayların gerçekleşme sırasına ve amacına bağlıdır. Koşul-sonuç cümlelerinde, bir olayın gerçekleşmesi için gereken şart (koşul) belirtilir ve bu koşulun gerçekleşmesi durumunda ortaya çıkan sonuç ifade edilir. Amaç-sonuç cümlelerinde ise bir eylemin hangi amaçla yapıldığı ve bu eylemin sonucu belirtilir.

İstek cümlesi örnekleri şunlardır: 1. "Ah bir zengin olsam." 2. "Okulumu bitirsem, yüzmeyi öğrensem." 3. "Yarın bizde toplanıp bir güzel yemek yiyelim." 4. "Hadi birlikte kahve içelim." 5. "Lütfen kapıyı kapatır mısın?" 6. "Bana bir bardak su verir misin?" 7. "Dışarı çıkalım mı?" 8. "Şimdi dinlenelim."

Üç çeşit basit cümle: 1. Yüklemi çekimli fiil olan cümleler. 2. Yüklemi ek fiil almış isim veya isim soylu sözcük olan cümleler. 3. Yüklemi dışında fiilimsi bulunmayan cümleler. Basit cümle, tek yargı bildiren, tek yüklemi olan cümledir.

TYT Türkçe testinde cümle türleri konusundan 1 soru çıkmaktadır.

Yapıca birleşik cümle, bir temel cümle ile onun anlamını tamamlayan en az bir yan cümleden oluşan cümledir. Örnekler: 1. Girişik Birleşik Cümle: "Okula giderken cüzdanını düşürmüştü". 2. Ki’li Birleşik Cümle: "Ders çalışmıyor ki sınıfı geçsin". 3. Şartlı Birleşik Cümle: "Ders çalışırsan istediğin üniversiteye gidebilirsin". 4. İç İçe Birleşik Cümle: "Deniz Hoca 'Yarın sözlü yapacağım' dedi".